حبوبات و نخود فرنگی نسبتاً آسان پرورش مییابند، و این باعث میشود که برای باغبان تازه کار یا یک قطعه باغ جدید گزینه مناسبی برای کاشت باشند. انواع مختلفی از آنها وجود دارد، از لوبیای سبز بالارونده گرفته تا نخود فرنگی شیرین. با کاشتن بذر گیاهان در زمینی که میخواهید آنها را بکارید شروع کنید، زیرا حبوبات دوست ندارند که جابجا شوند.
لوبیا و نخود فرنگی مستعد ابتلا به بیماری های مختلفی هستند، اما آبیاری متوسط و خشک نگه داشتن شاخ و برگ می تواند به سالم ماندن گیاهان کمک کند. با کمی دقت، فقط در طی چند ماه محصول سبزیجات خوشمزه و لطیف خواهید داشت!
قسمت اول: آماده سازی محل کاشت
در اولین قسمت به چگونگی آماده سازی محل کاشت می پردازیم.
1- نقطه ای انتخاب کنید که نور خورشید داشته باشد:
نقطهای را انتخاب کنید که حداقل 6 تا 8 ساعت نور خورشید داشته باشد. لوبیا و اکثر نخود فرنگی ها آفتاب کامل را ترجیح میدهند. حیاط خود را در طول روز مشاهده کنید و توجه داشته باشید که در کدام مناطق نور خورشید خوب است. از آنجا که نور خورشید بعد از ظهر می تواند شدید باشد، به سراغ نقطهای بروید که صبح مقدار زیادی نور داشته باشد، اما در اواخر روز تا حدی سایه باشد. بعضی از نخودها در سایه جزئی یا 4 تا 6 ساعت آفتاب خوب عمل میکنند. هنگامی که برای خرید بذر میروید، نور ترجیحی گیاه را روی برچسب بسته بررسی کنید.
2- خاک را شخم بزنید:
خاک را تا عمق 20 تا 25 سانتی متر شخم بزنید. با استفاده از کج بیل یا بیل باغچه خاک را شخم بزنید. قبل از آن خاک را کمی آبیاری کنید تا شخم زدن آسان شود. تمام خاک منطقه ای را که قصد کاشت سبزیجات خود را دارید شخم بزنید.
لوبیا و نخود فرنگی در خاکی که خوب زهکشی شده رشد میکنند. اگر خاک متراکم دارید، حداقل ۴/۵ تا ۶/۸ کیلوگرم ماسه یا کود قدیمی و کمپوست هنگام کشت اضافه کنید. سعی کنید یک سوراخ کم عمق حفر کنید، سپس حدود یک دقیقه آن را با شلنگ خود آبیاری کنید.
اگر آب راکد ماند و تخلیه نشد، باید آن را با مواد آلی یا شن اصلاح کنید. همچنین میتوانید یک مشت خاک بردارید و آن را به صورت گلوله دربیاورید. اگر شکل فشردهای داشته باشد و خیلی خرد نشود، خاک شما متراکم است.
3- کود اضافه کنید:
حدود 5 پوند (2.3 کیلوگرم) کود با ازت کم یا بدون ازت اضافه کنید. 3 عنصر NPK کود را بررسی کنید. کودی را با 0 یا 1 به عنوان شماره اول و شمارههای دوم و سوم بالا مانند 0-10-10 انتخاب کنید. کود را روی قسمت کاشت خود پخش کنید و سپس آن را با خاک مخلوط کنید.
3 عنصر NPK به محتوای ازت (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) کود اشاره دارد. یک کیسه کود 0-10-10 محتوی 10٪ فسفر و 10٪ پتاسیم است.
لوبیا و نخود فرنگی به کود زیادی احتیاج ندارند و میتوانند نیتروژن هوا را جذب کنند. استفاده مکرر یا زیاد منجر به شاخ و برگ فراوان، اما محصول کمتر میشود.
4- خاک خود را اسیدی کنید:
اگر pH خاک بالای 6.5 است خاک خود را اسیدی کنید. برای آزمایش pH، یک قسمت خاک را با یک قسمت آب مقطر مخلوط کنید، یک نوار آزمایش را به مدت 20 تا 30 ثانیه داخل مخلوط قرار دهید، سپس رنگ نوار را با کلید رنگ کیت مقایسه کنید. لوبیا و نخود فرنگی به خاک کمی اسیدی احتیاج دارند. pH بین 6.0 تا 6.5 مناسب است. اگر pH خاک شما از 6.5 بیشتر است، یک ماده اسیدی کننده مانند گوگرد یا سولفات آلومینیوم اضافه کنید.
- اسیدی کنندهها و سایر مکملهای خاک را می توانید از یک مغازه گل فروشی تهیه کنید.
- دستورالعملها را بخوانید و مقدار مشخص شده را برای رسیدن به pH هدف استفاده کنید. به طور معمول، 4 تا 8 اونس (110 تا 230 گرم) گوگرد در هر یارد یا متر مربع بپاشید، سپس آن را با خاک مخلوط کنید.
- اگر خاک شما بیش از حد اسیدی است، یک ماده قلیایی مانند آهک به آن اضافه کنید.
- بهتر است pH خاک خود را در هوای گرم آزمایش و اصلاح کنید. علاوه بر این، بهتر است حداقل 3 ماه قبل از کاشت، ماده اسیدی کننده را به خاک خود اضافه کنید تا مطمئن شوید که زمان کافی برای اثرگذاری دارد.
قسمت دوم: کاشتن بذر انواع حبوبات
در دومین قسمت به کاشت بذر نخود و لوبیا می پردازیم.
1- بذر صیفی جات را از یک فروشگاه اینترنتی بذر خریداری کنید:
لوبیا و نخود فرنگی تنوع بسیاری دارند و تقریبا در 2 دسته قرار میگیرند. لوبیا و نخود فرنگی بالارونده یا ستونی، تاک هایی هستند که میتوانند حداقل 1.5 تا 1.8 متر قد بکشند و لازم است آنها را با داربست پشتیبانی کنید. لوبیا و نخود بوتهای آن قدر رشد نمیکنند، بنابراین نیازی به حمایت اضافی ندارند.
- لوبیا سبز، لوبیای لیما و لوبیای خشک (مانند لوبیای قرمز) از گزینههای رایج در بین باغبانان است. انواع مختلفی از لوبیاها مانند لوبیا سبز، به دو نوع ستونی و بوته ای عرضه میشوند.
- نخود فرنگی هایی که معمولاً پرورش مییابند شامل نخود فرنگی انگلیسی، نخود برفی یا شکری و نخود فرنگی قندی است. مانند لوبیا، بسیاری از نخودها در دو نوع بوته ای و بالارونده موجود هستند.
- اگر نمیخواهید تلاش بیشتری برای نصب و ساخت یک داربست یا میله انجام دهید، از انواع بوتهای استفاده کنید. از طرف دیگر، اگر جلوه نردبان پوشیده از تاک را دوست دارید، یا باغ شما یک سازه بلند مانند یک حصار دارد، تاک بالاروند میتواند انتخاب خوبی باشد.
- لوبیا و نخود فرنگی ریشههای ظریفی دارند و تحمل جابجایی را ندارند. به همین دلیل، بهتر است بذر آنها را مستقیما در باغ بکارید.
2- بذرهای خود را زمانی بکارید که خطر یخ زدگی از بین رفته باشد:
قبل از کاشت، اطمینان حاصل کنید که دمای خاک بیش از 60 درجه فارنهایت (16 درجه سانتیگراد) باشد. دقیق ترین روش آزمایش دمای خاک استفاده از دماسنج خاک است که ابزاری ارزان قیمت بوده و در بیشتر مراکز باغبانی موجود است. برای خواندن دما، دماسنج را در حدود 6.5 تا 10 سانتی متر در خاک قرار دهید.
همچنین می توانید از دمای میانگین هوا برای تخمین دمای خاک استفاده کنید. برای یافتن دمای میانگین هوا، دمای بالا و پایین یک روز را با هم جمع کرده، سپس بر 2 تقسیم کنید. میانگین دمای هوا را در 3 روز گذشته پیدا کنید. دمای خاک باید تقریباً برابر با آن عدد باشد. با استفاده از این استراتژی میتوانید از دمای پیش بینی شده هوا استفاده کنید و پیش بینی کنید که خاک چه موقع برای کاشت به اندازه کافی گرم است.
به طور کلی، بهترین زمان کاشت در مناطق معتدل نیمکره شمالی اواسط بهار یا اواخر ماه اردیبهشت است. اگر قصد دارید گیاهان زیادی را بکارید، میتوانید آنها را در چند نوبت بکارید. به عنوان مثال، 5 گیاه را در یک هفته بکارید، 5 گیاه دیگر چند هفته بعد، و 5 گیاه دیگر چند هفته بعد از آن بکارید. این طور به جای مواجه شدن یکباره با یک برداشت بزرگ چند برداشت با فاصله خواهید داشت.
3- بذر را به باکتری آغشته کنید:
برای گیاهانی سالمتر بذرها را به باکتری Rhizobia آغشته کنید. باکتری ریزوبیا به نخود و لوبیا کمک میکنند تا نیتروژن را جذب کنند و آغشته کردن بذرها با آن یک روش معمول است. بسته بذر خود را باز کنید یا بذرهای خود را به یک کیسه پلاستیکی منتقل کنید.
بذرها را کمی با آب خیس کنید، بسته باکتریهای Rhizobia را داخل کیسه بریزید، سپس آن را تکان دهید تا همه دانه ها پوشیده شوند. می توانید باکتری Rhizobia را به صورت آنلاین یا از مراکز باغبانی پیدا کنید. ریزوبیا باکتری خاک است و با ایجاد یک رابطه همزیستی با حبوبات، نیتروژن را جذب خاک میکند.
4- بذر ها را بکارید:
بذرها را در عمق 2.5 تا 3.8 سانتی متر و با فاصله 5 تا 15 سانتی متر از هم بکارید. انگشت خود را به داخل خاک فشار دهید، آن را بیرون بیاورید، سپس یک دانه را درون سوراخ قرار دهید. بذرهای خود را ردیفی بکارید. اگر چندین ردیف دارید، بین آنها 0.6 تا 0.9 متر فاصله بگذارید. فضای مورد نیاز برای گیاه خاص خود را از روی بسته بذر بخوانید.
- به طور کلی، لوبیاهای بوته ایی را حدود 5 تا 10 سانتی متر از هم فاصله دهید.
- بذرهای لوبیای ستونی را حدود 10 تا 15 سانتی متر از یکدیگر فاصله دهید.
- بذر نخودفرنگی را به فاصله 38 سانتی متر از هم بکارید.
5- برای لوبیای ستونی و نخود فرنگی بلندقد داربست حمایتی فراهم کنید:
انواع بالارونده به حمایت توسط تیرها، هرم، نردبان، داربست یا صفحه نیاز دارند. تیرهای لوبیای 2 متر را در هر سوراخ بذر فرو کنید و یا چوبهای بامبو را به هم گره بزنید تا هرم ایجاد شود. تا زمانی که تیرها را اضافه نکرده اید بذرهای کاشته شده را با خاک نپوشانید. این سوراخ ها به شما کمک می کند تا بدانید کجا تیرها را فرو کنید.
از آنجا که لوبیا و نخود فرنگی ریشه حساس دارند، هنگام کاشت بذرها باید تیرها را فرو کنید. انجام این کار بعد از جوانه زدن آنها می تواند به گیاهان شما آسیب برساند. اگر از داربست نردبانی استفاده میکنید، مطمئن شوید که مانع رسیدن نور خورشید به بذرهای کاشته شده نمی شود.
6- بذر را بپوشانید و با دست خاک را فشار دهید:
سوراخها را پر کنید، سپس به آرامی روی خاک محلی که هر بذر را کاشته اید فشار دهید. شما نمیخواهید خاک را متراکم کنید؛ فقط برای تشویق جوانه زنی کمی با دست آن را فشار بزنید. تماس خوب خاک به محافظت از بذر کمک کرده و آن را به جوانه زدن ترغیب میکند.
7- آبیاری کنید:
بعد از کاشت بذرها، کمی باغ خود را آبیاری کنید. پس از پوشاندن سوراخ ها و فشردن خاک، محل کاشت را به اندازه کافی آبیاری کنید تا خاک مرطوب شود. شما باید خاک را مرطوب نگه دارید، اما نباید غرقاب شود. رطوبت خاک خود را روزانه بررسی کنید و از خشک شدن آن جلوگیری کنید.
از آنجا که رطوبت زیاد برای جوانه زنی خوب نیست، فقط خاک را مرطوب کنید و قبل از کاشت آن را مانند گیاهان دیگر آبیاری نکنید. بعلاوه، از کاشت بذر لوبیا و نخودفرنگی درست بعد از باران شدید خودداری کنید. بسته به نوع لوبیا یا نخود فرنگی که کاشته اید، انتظار داشته باشید که اولین جوانهها طی 1 تا 2 هفته ظاهر شوند.
قسمت سوم: مراقبت از باغ خود
اکنون باید از باغ خود مراقبت کنید.
1- آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند:
حداقل هفتهای 2 تا 3 بار باغ خود را آبیاری کنید تا خاک مرطوب بماند. برای آزمایش خاک، انگشت خود را به زمین فشار دهید. اگر خاک خشک به نظر می رسد و به انگشت شما نمیچسبد، وقت آن است که گیاهان خود را آبیاری کنید. به یاد داشته باشید که خاک نباید غرقاب شود. لوبیا و نخود فرنگی رطوبت ثابت یا تقریباً 2.5 سانتی متر در هفته را دوست دارند.
منطقه محل کاشت را با اسپری کوچک آبیاری کنید تا از آسیب رساندن به جوانهها جلوگیری شود. با بالغ شدن گیاهان، سعی کنید مستقیماً به خاک آب دهید تا از خیس شدن برگ ها جلوگیری شود. برگ های مرطوب میتوانند بیماری را تقویت کنند.
بهترین راه برای جلوگیری از بیماری این است که شاخ و برگ گیاهان خود را تا حد امکان خشک نگه دارید. در اوایل روز آب دهید تا آفتاب بتواند هرگونه رطوبت روی برگها را خشک کند و در هنگام مرطوب بودن گیاهان، برگ ها را هرس نکنید و یا غلاف ها را برداشت نکنید.
2- آنها را به داربست حمایتی متصل کنید:
جوانه ها را در ارتفاع 5 تا 10 سانتی متر به داربست حمایت ببندید. وقتی نهال ها برای صاف ایستادن خیلی بلند شدند، آنها را با احتیاط و با ریسمان باغ به داربست حمایتی متصل کنید. در حین رشد تاک ها را در فواصل 30 سانتی متر به داربست ببندید.
اگر از یک نردبان یا حصار استفاده میکنید، تاک ها را در حین رشد درون میله ها ببافید. اگر اجازه دهید تاکها پایین بیفتند، ممکن است پوسیده شوند یا گره بخورند. اکثر انواع لوبیا و نخود پس از آغاز بالا رفتن از داربست بدون مشکل به بالا رفتن ادامه میدهند.
3- در صورت تمایل شاخههای نخود یا برگ های نارس بالایی را برداشت کنید:
شاخههای نرم نخود خوشمزه هستند و می توان آنها را به صورت خام یا پخته مصرف کرد. هنگامی که نخود فرنگی شما 10 تا 15 سانتی متر قد دارد، 2 مجموعه برگ بالایی را با هرس دستی تمیز قطع کنید. سعی کنید شاخههای نخود چیده شده خود را با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون، کمی نمک و آب لیمو حدود ۱ دقیقه تفت دهید. نه تنها شاخه ها برای خوردن خوب هستند، بلکه هرس نخودهای شما باعث تشویق رشد بیشتر میشود.
4- آفات را با دست از بین ببرید یا در صورت لزوم از یک حشره کش استفاده کنید:
گیاهان خود را به طور منظم از نظر لارو حشرات، سوسکها، حلزون ها و سایر آفات بررسی کنید. اگر فقط تعداد کمی را پیدا کردید، فقط آنها را از روی گیاهان بردارید. برای آفات مخرب، مانند شته ها، از حشره کشی مخصوص آن نوع آفت استفاده کنید.
دستورالعملهای محصول خود را بخوانید و طبق دستورالعمل از آن استفاده کنید. اگر میخواهید از استفاده از مواد شیمیایی خودداری کنید، آفات را با یک جریان باریک و ثابت آب شلنگ بشویید. مطمئن باشید که جریان آنقدر شدید نیست که به گیاهان شما آسیب برساند. فراموش نکنید که برای جلوگیری از بیماری صبح ها آفات را شستشو دهید.
برای مبارزه با شته ها، شما همچنین میتوانید کفشدوزک را به صورت آنلاین سفارش دهید و آنها را وارد باغ خود کنید. آنها شتهها را میخورد، اما با گیاهان شما کاری ندارند. به خاطر داشته باشید که ممکن است مجبور شوید یک یا 2 فصل صبر کنید تا تغییرات را مشاهده کنید.
5- هنگامی که گیاهان شما گل میدهند از کود بدون ازت استفاده کنید:
گل ها باید چند هفته پس از جوانه زدن نهال های شما ظاهر شوند. از کود آرام-آزادشونده که حاوی نیتروژن نیست استفاده کنید تا گیاهان شما را کمی تقویت کنند. حبوبات به کود زیادی احتیاج ندارند، اما یک مقدار کم بعد از اینکه انرژی زیادی صرف شکوفه دادن کردند، میتواند به رشد آنها کمک کند.
اگر از کود های آرام – آزادشونده استفاده میکنید، حدود یک قاشق غذاخوری را با دقت در خاک اطراف هر گیاه مخلوط کنید. در غیر این صورت، یک کود مایع را رقیق کرده و آن را با آبپاش بپاشید. از آنجا که لوبیا و نخود فرنگی میتوانند ازت از هوا استخراج کنند، از استفاده از کود ازته خودداری کنید. نیتروژن زیاد منجر به کاهش محصول میشود.
6- برداشت کنید:
غلاف ها را وقتی صاف و محکم اما هنوز نارس هستند برداشت کنید. بسته به گونه، باید اولین برداشت خود را حدود 2 ماه پس از جوانه زنی انجام دهید. برای حبوبات دارای غلاف خوراکی، مانند نخود فرنگی قندی و لوبیا سبز، بهتر است غلافها را قبل از رشد کامل دانهها انتخاب کنید. غلاف باید ترد، محکم و لطیف باشد و دانههای داخل آن ریز و نارس باشد.
نخود فرنگی و لوبیای خشک، مانند لوبیای قرمز، باید تا زمانی که کاملاً نرسیدند، چیده نشوند. آنها وقتی آماده برداشت هستند که غلاف آنها به راحتی باز شود. از برداشت غلاف در زمان مرطوب بودن گیاه خودداری کنید. برای چیدن غلافها منتظر بمانید تا شبنم صبحگاهی بخار شود و درست قبل از برداشت آنها را آبیاری نکنید.
7- در پایان فصل رشد اجازه دهید چند غلاف کاملاً بالغ شود:
بگذارید بعضی از غلاف ها بالغ شوند تا زمانی که کاملاً آماده ریزش طبیعی بذر باشند. آنها را باز کرده و بذرها را جمع آوری کنید، سپس بذرها را تا بهار سال آینده در جای خشک و خنک نگهداری کنید. روند کار را از نو شروع کنید، و سال آینده دوباره یک کشت لوبیا و نخود بکارید! دانههای مرطوب خراب میشوند، بنابراین قبل از ذخیره دانه ها آنها را نشویید. برای نتیجه بهتر، یک مکان دیگر در باغ خود برای کشت سال آینده انتخاب کنید.
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید، فروشگاه اینترنتی پوپونیک شما را به خواندن مقاله های زیر دعوت می نماید.
- نحوه پرورش سبزی شاهی
- نحوه پرورش گل مریم
- رشد سبزیجات با لامپ رشد
- آموزش کاشت جعفری در خانه
- نحوه پرورش گل نیلوفر آبی