هیدروپونیک / آبکشت (Hydroponics)، یک روش نوین رشد گیاهان در یک گلخانه مدرن هلندی است. سیستم هیدروپونیک بر اساس سیستم رشد است که در این روش، آب در اختیار گیاه قرار می گیرد، بدون اینکه گیاه در خاک کاشته شده باشد و رشد کند. بستر رشد بدون خاک، رایج ترین روش در صنعت گلخانه است.
وسایل مورد نیاز برای کشت هیدروپونیک:
در چند دهه پیش، گلخانه های منطقه Westland هلند مجبور شدند تا محصولات خود را از داخل خاک بیرون بکشند و خارج کنند. در آن زمان، آب های زیرزمینی به دلیل تشدید فعالیت های باغبانی در منطقه، آلوده شده و سطح آب های زیرزمینی، به میزان غیر قابل قبولی، آلوده شده بود.
لذا قانونگذاران هلندی، تصمیم گرفتند تا دستور بیرون کشیدن محصولات کشاورزی از خاک را صادر کنند. در روزهای اولیه بعد از این اقدام، نیاز به تعدیلاتی برای تولیدکنندگان گلخانه ها بود، اما در پایان، این کار به نفع آنها شد. در حال حاضر تولید کننده بیش از هر زمان دیگر، مواد معدنی مناسب و مقدار مناسب آن را در اختیار گیاهان قرار می دهند. این امر باعث کنترل بهینه و بهبود عملکرد گیاهان می شود.
ناودان معلق (Hanging Gutters):
ناودان معلق نوعی کشت هیدروپونیک است. ناودان های دراز، با کمک شیب سازه، از ساختار گلخانه معلق می شوند. حصیرهایی که از پشم معدنی ساخته شده اند و برای محصولات گیاهی استفاده می شوند، به منظور ایجاد یک محیط هیدروپونیک، در بالای ناودان قرار می گیرند. گیاهان از طریق سیستم آبیاری قطره ای، که آب اضافی آنها توسط ناودان جمع می شود، هیدراته می شوند.
از آنجا که گیاهان معمولاً با کمی آب اضافی رشد می کنند، مقدار آبیاری، کمی بیشتر از نیاز گیاه خواهد بود. از آنجا که آب اضافی اکنون نمی تواند به داخل خاک جذب شده و تخلیه شود، لذا این آب، توسط ناودان جمع آوری شده و به سیستم تخلیه منتقل می شود. آب اضافی موجود به همراه مواد معدنی، در یک مخزن نگهدارنده فاضلاب جمع آوری می شود، زیرا این آب در کل گلخانه جریان داشته است و باید از تمامیِ بیماری های احتمالی موجود، پاک شود.
برای مطالعه مقاله هیدروپونیک خانگی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
جدول سیستم ها:
نوع دیگری از کاربرد گسترده هیدروپونیک، کشت بدون خاک گیاه روی میز است. جداول کشت معمولاً برای گیاهان گلدانی، گیاهان دارویی، سبزیجات برگ دار و محصولات زینتی استفاده می شود. روش آبیاری در ebb،flow و NFT باهم متفاوت است.
تصفیه آب:
در بسیاری از موارد، تخلیه آب توسط دستگاه ضدعفونی کننده UV انجام شده تا انرژی کافی برای از بین بردن باکتریها و ویروسهای مضر احتمالی را داشته باشد. این میکروارگانیسم ها با انرژی دستگاه ضدعفونی کننده UV از بین می روند. استفاده از روش رشد هیدروپونیک در گلخانه های هلند، برای کاهش مصرف آب در هنگام تولید، و داشتن حداکثر کنترل روی دستگاه های تولیدکننده، ضروری است.
تور حشرات:
تور حشرات، یک راه حل ساده برای حل این مسئله شناخته شده در سطح جهانی است. همانطور که از نام آن مشخص است، این تور طراحی شده است تا حشرات مضر را از گلخانه شما دور نگه دارد و حشرات مفید را، با استفاده از یک سیستم توری، توسط پنجره های تهویه، در داخل فضای گلخانه نگه دارد.
در صورت پرورش میوه های نرم داخل گلخانه، تور حشرات به طور گسترده برای جلوگیری از هجوم پرندگان نیز استفاده می شود. این تورهای شبکه ای در اندازه های مختلف در دسترس هستند و می توانید متناسب با نیاز خود، گونه ی خاص خود را نصب نمایید.
برای مطالعه مقاله هزینه راه اندازی گلخانه هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
سیستم تور حشرات:
تور در یک کاست نصب می شود و می تواند روی شیشه های تهویه گلخانه قرار بگیرد. شبکه های تور، خود به گونه ای جمع می شوند که خللی در تهویه هوا و میزان تابش نور دریافتی، ایجاد نشود. از آنجا که سیستم دور نگهدارنده ی حشرات باعث افزایش وزن گلخانه می شود، باید این امر را نیز در محاسبه ها، لحاظ کرد.
مدیریت تلفیقی آفات:
دستگاه تور حشرات، باعث می شود تا عمل مدیریت تلفیقی آفات بسیار مثرتر واقع شود. تولید کنندگان، کنترل بیشتری روی آفاتی که در گلخانه آنها در حال رشد است، پیدا می کنند و در نتیجه مبارزه با هر نوع آفت خاص موجود، بسیار دقیق تر انجام می شود. علاوه بر این، عمل گرده افشانی گیاهان نیز به طور کارآمد تری صورت میگیرد، زیرا تعداد زنبورهای عسل از ابتدا تا انتها، ثابت میماند.
لامپ های رشد:
نور یک عامل اساسی برای رشد گیاه است. گلخانه ها به منظور ایجاد محیط بهینه برای رشد گیاهان طراحی شده اند. دیواره ی گلخانه ها در برابر نور خورشید شفاف هستند، و در عین حال، به اندازه کافی نیز محصور شده اند تا اتلاف حرارت همرفت را کاهش دهند. از آنجا که نور طبیعی خورشید ارزان ترین منبع نور موجود است، شفافیت دیواره های گلخانه ها و سایه اندازی، از فاکتورهای مهم در طراحی گلخانه محسوب می شود.
متأسفانه نور طبیعی خورشید، همیشه برای رشد همه ی گیاهان به مقدار کافی در دسترس نیست. با پیشرفت روز افزون گلخانه های تجاری، استفاده از نور مصنوعی در گلخانه ها برای افزایش تولید و کیفیت، رایج شده است. چراغ های گلخانه، به منظور برآورده کردن اهداف تجاری استفاده می شوند.
نور مصنوعی به تولیدکنندگان اجازه می دهد تا بهرهوری خود و همچنین طول فصل رشد گیاه را افزایش دهند. استفاده از لامپ های رشد در ابتدا، برای رشد دادن گیاهان زینتی بود، اما اکنون برای رشد محصولات گیاهی و سبزیجات نیز استفاده می شود. برای کمک به رشد گیاهان، از بخش نسبتاً کمی از انرژی کل لامپ ها (طیف) استفاده می کنند.
نور مصنوعی گلخانه، به منظور افزایش رشد گیاه و بهره وری هرچه بیشتر از انرژی، طراحی شده است؛ بنابراین نوع و میزان طیف نوری سیستم های روشنایی گلخانه ای، با این لامپ ها تفاوت دارد. سیستم های روشنایی به منظور بهینه سازی بازده انرژی خود، دائماً در حال پیشرفت و به روز رسانی هستند.
برای مطالعه مقاله چگونگی رشد کاکتوس در هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
سیستم روشنایی تکمیلی گلخانه:
برای تولید گلخانه های تجاری، سیستم روشنایی تکمیلی در مناطقی که کمتر از ۴.۵ ساعت آفتاب کامل در طول روز دارند، بیشترین سود را دارد. در بسیاری از مناطق، در طول فصل زمستان، و یا در روزهایی با هوای ابری، و یا حتی گلخانه هایی که در عرض های شمالی یا جنوبی زیاد قرار دارند، این اتفاق رخ می دهد. با “تکمیل” نور مصنوعی و شبیه سازی نور طبیعی روز برای گیاه، تولید کنندگان می توانند به طور قابل توجهی، طول فصول رشد و تولید محصول خود را افزایش دهند.
سیستم روشنایی جایگزین گلخانه:
از آنجا که نور خورشید منبعی طبیعی و رایگان است، معمولاً بهترین و به صرفه ترین کار، استفاده حداکثری از این منبع انرژی است. تجریه نشان داده که استفاده ۱۰۰ درصدی از سیستم روشنایی مصنوعی در گلخانه ها برای رشد دادن گیاهان، از نظر اقتصادی برای محصولات تجاری امکان پذیر است.
با این حال، برای رسیدن به اهداف گلخانه، سیستم روشنایی جایگزین می تواند یک روش مفید باشد. نور خورشید حتی اگر بسیار بی ثبات و غیر قابل دسترس باشد، به مراتب بهتر و پرانرژی تر از هر منبع مصنوعی تجاری است و طیفی گسترده تر و کاملتر از طول موج های فعال را دارد.
هنگام طراحی فضاهایی که کلیه روشنایی آن از طریق سیستم های روشنایی مصنوعی تامین می شود، باید از انواع لامپ های رشد، به منظور دستیابی به یک طیف متعادل تر طبیعی استفاده شود و بسیاری از تنظیمات مربوط به آنها، طراحی و مطالعه شده باشد. با این وجود، دستیابی به توزیع یکنواخت نور در استفاده از لامپ های رشد، مشکلات عملی زیادی خواهد داشت.
برای مطالعه مقاله پنج گیاه مناسب برای کشت هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
ساختمان خدمات:
ساختمان خدماتی گلخانه، فضایی در کنار گلخانه ای است که واحدهای آبیاری و دیگ های بخار، در آن قرار دارد. این مکان همچنین محلی برای استراحت کارگران، و دفتری برای بسته بندی و مرتب سازی محصولات برداشت شده است. اندازه ساختمان خدمات، بسته به اندازه ی گلخانه، نوع محصولات تولید شده و تعداد پرسنل متغیر است.
اتاق دیگ بخار:
اتاق دیگ بخار، بخش مهمی برای هر گلخانه ای است که با سیستم گرمایش متمرکز کار می کند. بسته به مقیاس تاسیسات و نیازهای اقلیمی، تعداد دیگ های بخار نصب شده در این اتاق، متغیر است. در مورد دستگاه گرما و برق ترکیبی، واحدهای CHP نیز در این قسمت از گلخانه نصب شده اند.
در برخی کشورها، مقررات تعیین کرده که باید حتما یک اتاق دیگ بخار مستقل کاملاً جدا شده از گلخانه، به منظور جلوگیری از آتش سوزی های احتمالی، اندیشیده شود. با این حال، در اکثر گلخانه های هلندی، اتاق دیگ بخار، از ساختمان خدمات جدا می باشد.
اتاق آبیاری:
در کنار اتاق دیگ بخار، اتاق پشتیبانی یا اتاق آبیاری نیز یکی از مهمترین اتاق های گلخانه محسوب می شود. عمل آبیاری واحدها، تهیه مواد مغذی و آماده سازی کودها، در این قسمت انجام می گیرد. با توجه به اهمیت اتاق های دیگ بخار و آبیاری، تنها دسترسی کارمندان آموزش دیده به این فضاها امکان پذیر است.
سالن بسته بندی:
سالن بسته بندی، یک محوطه باز بزرگ است که در آن می توان انواع محصولات برداشت شده را درجه بندی، بسته بندی و برای حمل و نقل آماده کرد. از طرف دیگر، در اینجا عملیات مخصوص مربوط به گلخانه انجام می شود. به عنوان مثال در یک گلخانه با تولید گوجه فرنگی، در این سالن است که جعبه ها و صندوق های گوجه فرنگی های برداشت شده بارگیری می شوند و برای کارگران گلخانه ارسال می شوند.
اسکلت فلزی:
ساختار فولادی گلخانه Venlo هلندی، از عناصر اصلی ساختاری زیر تشکیل شده است: ستون ها، خرپاها، تیرها، پرلین ها و مهاربندها. این عناصر در مجموع، با نیروهایی که از طریق وزن گلخانه، باد، برف، محصولات برداشت شده و بارهای نصب شده روی گلخانه به آنها وارد می شود، مقابله می کنند. با توجه به اهمیت وجود نور در گلخانه، تمام عناصر سازه ای فولادی، در حالی که مطابق با مقررات ساختاری هستند، باید تا حد امکان سبک انجام شوند.
برای مطالعه مقاله تولید فلفل دلمه ای به روش هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
ستون ها:
سه نیروی وزنی وجود دارد که ستون های گلخانه را درگیر می کند: نیروی اول، وزن شیشه و سیستم سقف آلومینیومی و تاسیسات داخل گلخانه است. نیروی دوم، مکش باد تحت فشار عمودی رو به بالا است و نیروی آخر، نیروهای افقی تحت فشار می باشد. این نیروها توسط خرپاها کشیده شده و تحت فشار باد قرار می گیرند. ارتفاع ستون های گلخانه به نوع محصولات تولیدی و روش زراعی آن، بستگی دارد. همچنین، در صورت نصب لامپ های رشد، ستون های گلخانه باید اغلب ارتفاع بیشتری داشته باشند.
خرپاهای فولادی:
علاوه بر ستون ها، خرپاها نیز اسکلت گلخانه Venlo را تشکیل می دهند و وظیفه مهم انتقال همه بارها به پی را دارند. خرپاهای فولادی علاوه بر انتقال بار به پی ها، از تعلیق کلیه تاسیسات فنی ساختمان نیز مراقبت می کنند. مکانیسم تهویه، سیستم غربالگری، ناودان های آویز، سیستم های گرمایشی، سیم های محصول و موارد دیگر، به نوع محصولات کشت شده در گلخانه بستگی دارد. خرپاها خود از چهار قسمت تشکیل شده اند: جعبه بالا و پایین، دوگوشه و صفحات انتهایی.
مهاربندها و تیرها:
تنها با وجود ستون ها و خرپا ها، ساختار گلخانه به اندازه ای قوی است که می تواند بارها را با زاویه ۹۰ درجه کنترل کند. برای اطمینان از مقاومت سازه فولادی برای تحمل نیروهایی که از هر زاویه به آن وارد می شوند، از مهاربند استفاده می شود. عملکرد اصلی مهاربندهای متقاطع، انتقال بارهای افقی در جهت ناودان به پی است. برای جلوگیری از کج شدن پی، یک میلهی از قبل ساخته شده، روی ستون ها نصب می شود.
روکش سفید:
تمام سازه های فولادی گالوانیزه هستند تا از اکسید شدن جلوگیری کنند. این کار، باعث خاکستری رنگ شدن نمای بیرونی ساختار فولادی می شود. به منظور بهبود شرایط نوردهی در گلخانه، روی ستون ها و تاسیسات اغلب با یک روکش سفید پوشانده می شوند تا جذب نور کمتری در گلخانه رخ دهد.
گلخانه Venlo:
ساختار فولادی گلخانه Venlo هلندی از عناصر اصلی زیر تشکیل شده است: ستون ها، خرپاها، تیرها، پرلین ها و مهاربندها. این عناصر در مجموع، با نیروهایی که از طریق وزن گلخانه، باد، برف، محصولات برداشت شده و بارهای نصب شده روی گلخانه به آنها وارد می شود، مقابله می کنند. با توجه به اهمیت وجود نور در گلخانه، تمام عناصر سازه ای فولادی، در حالی که مطابق با مقررات ساختاری هستند، باید تا حد امکان سبک انجام شوند.
برای مطالعه مقاله سیستم های باز در روش هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
ستون ها:
سه نیروی وزنی وجود دارد که ستون های گلخانه را درگیر می کند: نیروی اول، وزن شیشه و سیستم سقف آلومینیومی و تاسیسات داخل گلخانه است. نیروی دوم، مکش باد تحت فشار عمودی رو به بالا است و نیروی آخر، نیروهای افقی تحت فشار می باشد. این نیروها توسط خرپاها کشیده شده و تحت فشار باد قرار می گیرند. ارتفاع ستون های گلخانه به نوع محصولات تولیدی و روش زراعی آن، بستگی دارد. همچنین، در صورت نصب لامپ های رشد، ستون های گلخانه باید اغلب ارتفاع بیشتری داشته باشند.
خرپاهای فولادی:
علاوه بر ستون ها، خرپاها نیز اسکلت گلخانه Venlo را تشکیل می دهند و وظیفه مهم انتقال همه بارها به پی را دارند. خرپاهای فولادی علاوه بر انتقال بار به پی ها، از تعلیق کلیه تاسیسات فنی ساختمان نیز مراقبت می کنند. مکانیسم تهویه، سیستم غربالگری، ناودان های آویز، سیستم های گرمایشی، سیم های محصول و موارد دیگر، به نوع محصولات کشت شده در گلخانه بستگی دارد. خرپاها خود از چهار قسمت تشکیل شده اند: جعبه بالا و پایین، دو گوشه و صفحات انتهایی.
مهاربندها و تیرها:
تنها با وجود ستون ها و خرپا ها، ساختار گلخانه به اندازه ای قوی است که می تواند بارها را با زاویه ۹۰ درجه کنترل کند. برای اطمینان از مقاومت سازه فولادی برای تحمل نیروهایی که از هر زاویه به آن وارد می شوند، از مهاربند استفاده می شود. عملکرد اصلی مهاربندهای متقاطع، انتقال بارهای افقی در جهت ناودان به پی است.
برای جلوگیری از کج شدن پی، یک میلهی از قبل ساخته شده، روی ستون ها نصب می شود. اصلی مهاربندهای متقاطع، انتقال بارهای افقی در جهت ناودان به پی است. برای جلوگیری از کج شدن پی، یک میلهی از قبل ساخته شده، روی ستون ها نصب می شود.
روکش سفید:
تمام سازه های فولادی گالوانیزه هستند تا از اکسید شدن جلوگیری کنند. این کار، باعث خاکستری رنگ شدن نمای بیرونی ساختار فولادی می شود. به منظور بهبود شرایط نوردهی در گلخانه، روی ستون ها و تاسیسات اغلب با یک روکش سفید پوشانده می شوند تا جذب نور کمتری در گلخانه رخ دهد.
برای مطالعه مقاله هیدروپونیک در فضای باز می توانید از این لینک استفاده نمایید.
مکانیسم تهویه گلخانه:
سیستم تهویه، ابزاری اساسی برای تولیدکنندگان جهت ایجاد آب و هوای مناسب برای رشد گیاه در گلخانه هایشان است. دریچه های تهویه، با باز شدن از خط الراس، در بالاترین مکان گلخانه Venlo هلندی قرار گرفته و آن را به بهترین موقعیت برای تخلیه هوای گرم به بیرون از گلخانه، تبدیل می کند. در مورد تعیین ظرفیت تهویه گلخانه Venlo، گزینه های مختلفی وجود دارد که می توان بین ۱ جداره، ۲ جداره، ۳ جداره و ۴ جداره، یکی را انتخاب کرد. عمق پنجره ها نیز تا حد زیادی، روی ظرفیت تهویه گلخانه تأثیر می گذارد.
مکانیسم Push-Pull:
در گلخانه های Venlo، مکانیسم Push-Pull وجود دارد. لوله Push-Pull در بالای tellis قرار دارد. این لوله با استفاده از میله های فشار، به پروفیل آلومینیومی پایین قسمت پنجره تهویه متصل می شود. میزان فشار میله های مورد نیاز، به اندازه پنجره تهویه و بادگیرهایی که در نظر گرفته شده است، بستگی دارد. موتورهای محرک باعث می شوند که لوله Push-Pull به عقب و جلو حرکت کرده و با این کار، دهانه دریچه ها تنظیم می شود.
سیستم غربالگری عمودی:
همانطور که از نام آن مشخص است، غربالگری عمودی سیستمی برای بستن شیروانی ها از بالا به پایین است. کناره های گلخانه، در معرض وزش باد قرار دارند؛ که ممکن است هوای بعضی از قسمت های داخل گلخانه، بسیار سرد یا بسیار گرم شود. هرچه اندازه گلخانه بزرگتر باشد، تأثیر کلی دیواره های جانبی کاهش پیدا می کند.
جنس پوشش دیواره های جانبی، یا شیشه معمولی یا پلی کربنات است. در صورت پوشانده شدن کناره ها با پلی کربنات، نیازی به اعمال صفحات عمودی نیست؛ اما وقتی جنس کناره ها از شیشه معمولی باشد، استفاده از صفحه های عمودی، روش خوبی برای صرفه جویی در مصرف انرژی است.
صفحات عمودی، همان صفحات رولینگ بین تکیه گاه های جانبی (purlins) و دیواره های گلخانه هستند. صفحات یک گلخانه با ستون هایی با ارتفاع 0.6 متر، معمولاً دارای ۳ قسمت است. صفحه ها توسط موتور کنترل می شوند و بسته به نیاز تولید کننده، میتوانند هم به طور همزمان و هم به صورت جداگانه، باز شوند.
برای مطالعه مقاله تولید گوجه فرنگی به روش هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
در گلخانه DutchGreenhouses®، هنگام استفاده از صفحه ها، معمولاً یک کنترل جداگانه برای لایه پایین وجود دارد؛ در حالی که دو لایه بالایی، به صورت جفت و باهم، کنترل می شوند.همچنین از این صفحات، برای جلوگیری از تابش نور مصنوعی به خارج از گلخانه استفاده می شود. در بعضی مناطق، استفاده از سیستم نور مصنوعی مجاز نیست، زیرا ممکن است نور زیاد گلخانه، در عملکرد و یا آرامش مزرعه ها یا روستاهای همسایه تداخل ایجاد کند.