گیاهان در تمام طول تاریخ بشر، همواره برای انسان مفید و سودمند بوده اند و بخش جدایی ناپذیر از زندگی بشریت به حساب می آیند. از گیاهان محصولات متعددی تولید می شود که نه تنها برای زندگی و سلامت انسان ها مفید هستند بلکه ضروری نیز می باشند.
گیاهان دارویی از جمله گیاهانی هستند که از جایگاه ویژه ای در درمان بیماریها در همه جوامع دنیا برخوردار می باشند. گیاهان دارویی از جنس طبیعت بوده و از سازگاری و تناسب بیشتری با بدن انسان ها برخوردار هستند. به همین جهت اهمیت گیاهان دارویی مورد توجه قرار میگیرد. از همین رو در ادامه این مطلب به بررسی نقش گیاهان دارویی در زندگی انسان خواهیم پرداخت.
سلامتی و گیاهان دارویی:
سلامت افراد جامعه یکی از مهم ترین ارکان زندگی و طبعا جامعه به شمار می آید. یکی از عوامل رشد و توسعه هر جامعه ای تامین سلامت افراد جامعه می باشد. از همین رو یکی از بزرگترین اهداف اصلی حوزه سلامت هر کشور، ارتقاء سطح سلامت جامعه می باشد.
تامین غذا و داروی سالم یکی از مهم ترین رکن های ارتقا سطح سلامت جامعه می باشد. اگر افراد در مراحل و دوران های مختلف زندگی خود از روش های سالم و طبیعی استفاده نمایند، بالطبع تا حد زیادی از ابتلا به بسیاری از بیماری ها و مشکلات جسمی و روحی در امان خواهند ماند. استفاده از گیاهان دارویی یکی از ارکان مهم حوزه سلامتی در هر جامعه ای به شمار می آیند، که غذا و داروی سالم برای جامعه را تامین کرده و در دسترس افراد قرار می دهند.
گیاهان دارویی از کاربرد های فراوانی در علم پزشکی و تامین سلامت جامعه برخوردار هستند. گیاهان دارویی از عوارض جانبی کمتری برخوردارند. هزینه کمتری نسبت به داروهای شیمیایی دارند، در دسترس تر از داروهایی شیمیایی هستند. گیاهان دارویی حتی از بابت تاثیر گذاری و نحوه استفاده و … تفاوت بسیاری با داروهای شیمیایی دارند. از همین رو بیشتر افراد جامعه استفاده از گیاهان دارویی را جهت درمان به داروهای شیمیایی ترجیح می دهند.
گیاهان داروئی
گیاهان دارویی به چه گیاهانی اطلاق می شود؟
به انواع گیاهان ساقه دار و علفی، حاوی گل یا میوه که گیاه کامل، گل، میوه یا ریشه آن دارای خاصیت های دارویی و درمانی هستند و یک یا دو بخش از آنها برای اهداف درمانی مورد استفاده قرار می گیرند، گیاهان دارویی اطلاق می شود. این گیاهان بر اساس تحقیقات محققان، برای درمان بیماری های مختلف کاربرد دارند. این گیاهان به شکل گیاهان تازه، گیاهان خشک شده، پودر شده، شربت، جوشانده، دمکرده، اسانس ها و روغن های گیاهی فرآوری شده مورد استفاده قرار می گیرند.
زمانی که گیاهی را به عنوان گیاه دارویی تعیین می کنند، بدین معنی است که گیاه فوق به عنوان دارو و یا فاکتور درمانی و یا ماده اولیه جهت تولید دارو مورد استفاده قرار می گیرد.
از دیر باز فرهنگ استفاده از گیاهان دارویی در بین خانواده های ایرانی رایج بوده است، در طب اسلامی و طب سنتی ایران از گیاهان دارویی برای درمان بیماری ها استفاده می شده است. در کتابهای پزشکی ابوعلی سینا، رازی و سایر پزشکان قدیمی خواص مختلف گیاهان دارویی بیان شده و به استفاده از آنها برای درمان و پیشگیری از آنها تاکید شده است.
بعدها که با رواج طب مدرن، استفاده از داروهای گیاهی به حداقل رسید و مردم استفاده از داروهای شیمیایی را به استفاده از گیاهان و داروهای گیاهی ترجیح دادند. اما باز هم با وجود آمدن داروهای شیمیایی، از جایگاه گیاهان دارویی و نقش آنها در درمان کاسته نشد. چرا که در تهیه مواد اولیه بسیاری از این داروها نیز از گیاهان دارویی استفاده شده و مواد اولیه بسیاری از آنها استخراج می شده است.
با آشکار شدن عوارض بسیاری از داروهای شیمیایی دوباره افراد به استفاده از گیاهان دارویی که عوارض کمتری داشتند روی آورند. در چند دهه اخیر با فرهنگ سازی های انجام گرفته و آموزش های انجام شده، استفاده از گیاهان دارویی دوباره نقش پر رنگ تری گرفته است.
کشت گیاهان دارویی نه تنها موجب از بین بردن اثرات منفی زیست محیطی می شود، بلکه مواد اولیه تولید دارو را نیز تامین می کند. گیاهان دارویی که در مناطق گرم و خشک رشد می کنند دارای خواص بیشتری هستند. کشت دیمی و یا کشت این گیاهان در فضای سبزها در مناطق گرم و خشک موجب تامین پوشش گیاهی منطقه شده و از اثرات منفی زیست محیطی، طوفان های شن، آلودگی هوا جلوگیری می کند. و نیاز صنایع داروسازی به گیاهان را تامین کرده و از طرفی نیاز به گیاهان دارویی در طب سنتی را تامین می کند.
ادویه و گیاه
اقتصاد گیاهان دارویی:
گیاهان دارویی از گذشته تا به اکنون نه تنها برای تفرج روح و زیبایی، بلکه از نظر اقتصادی نیز در باغ ها و فضای سبزها کشت می شده است. علاوه بر رعایت جنبه های هنری و زیبایی، گیاهان دارویی از نظر مصارف خوراکی، بومی، صنعتی، دفع آفات و مصرف دارویی مورد توجه جدی قرار گرفته است.
بعنوان مثال گیاهان دارویی هستند که علاوه بر جنبه دارویی در صنعت رنگرزی مورد استفاده قرار می گیرند. یا به عنوان ادویه یا خوراکی و یا سبزی خوردنی در آشپزی کاربرد دارند. برخی از گیاهان دارویی علاوه بر مصارف یاد شده دارای خاصیت دفع آفات نباتی و یا دفع بید هستند. از همین رو گیاهان دارویی جزو گیاهانی هستند که استفاده چند جانبه داشته و نقش زیادی در زندگی انسان ها ایفا می کنند.
یکی از روش های گسترش سبک زندگی سالم و ارتقا سلامت می توان به آموزش نحوه استفاده از گیاهان دارویی، نحوه تهیه، تولید و کاشت این گیاهان اشاره کرد. بهتر است سازمان های مختلف شامل کشاورزی، بهداشت و نیز شهرداری ها در خصوص بهبود سبک زندگی، و اثرات و نتایج بی توجهی به این مسئله اطلاعات کافی را به اعضای جامعه ارائه دهند.
همچنین با شناساندن انواع گیاهان دارویی، خواص و عواض جانبی داروها از طریق برگزاری انواع کلاس های آموزشی و کارگاه ها افراد جامعه را با گیاه درمانی آشنا نموده و استفاده از گیاهان دارویی را جهت تامین سلامت فردی ترویج و توسعه دهند. چرا که درمان با گیاهان دارویی طبیعی تر، کم هزینه تر و سالم تر است.
استفاده از گیاهان دارویی در کنار خواص درمانی شان همانند داروهای شیمیایی از عوارضی نیز برخوردار است، اما ضرر آن به اندازه داروهای شیمیایی نخواهد بود. استفاده از گیاهان دارویی نیز نیاز به تجویز پزشک یا متخصص آن دارد و نباید به صورت خودسرانه مورد استفاده قرار گیرد. از همین رو آگاهی افراد جامعه از نحوه و دوز مصرف، نوع استفاده آن ضروری به نظر میرسد.
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید، فروشگاه اینترنتی پوپونیک شما را به خواندن مقاله های زیر دعوت می نماید.
- گران قیمت ترین گیاهان دارویی جهان
- گیاهان دارویی مفید برای دیابت
- گیاهان دارویی مناسب دیمکاری
- از بین بردن پشه با گیاهان دارویی
- معرفی گیاه پنیرک
بذر گوجه فرنگی
بذر میوه
نوشیدنی ها