پرورش زنجبیل خانگی، بسیار آسان و ارزشمند است. پس از کاشت، زنجبیل به چیزی غیر از آب و صبوری نیاز ندارد، تا برسد و به یک ادویه خوشمزه و بی نظیر، تبدیل شود. دستورالعمل موجود در این مقاله، روی گونه خوراکی این گیاه تمرکز دارد، اما بیشتر انواع دیگر زینتی و گلدار این گیاه نیز به همین روش رشد و پررورش می یابند.
بخش اول: کاشت زنجبیل
در بخش اول به چگونگی کاشت زنجبیل می پردازیم.
1- کاشت زنجبیل را از اوایل بهار شروع کنید:
زنجبیل یک گیاه گرمسیری است که در فصل سرما دوام نخواهد آورد. بهتر است این گیاه را بعد از پایان آخرین یخبندان بهاری بکارید. همچنین اگر در مناطق گرمسیری زندگی می کنید، بهتر است کاشت این گیاه را در آغاز فصل مرطوب آغاز کنید. اگر در منطقه ای زندگی می کنید که تنها یک فصل رشد کوتاه دارد، می توانید گیاه خود را در محیط داخلی خانه پرورش دهید.
کاشت زنجبیل را از اوایل بهار شروع کنید
2- نوع گیاه زنجبیل خود را انتخاب کنید:
گونه های زیادی از زنجبیل وجود دارد. برای پرورش رایج ترین نوع خوراکی این گیاه یعنی Zingiber officinale، تنها چیزی که نیاز دارید این است که ریشه ی آن را از فروشگاه مواد غذایی خریداری نمایید. نوع گیاه زنجبیل زینتی با گل های زیبایش را می توانید از مراکز باغبانی تهیه کنید، اما این نوع گیاهان غالباً قابل خوردن نیستند.
- ریشه های زنجبیلی (نام علمی ریزوم ها) را انتخاب کنید که گوشتالو و بدون چین و چروک باشند و در انتهای “انگشتان” خود، چشم هایی بزرگ (نقاطی کوچک) داشته باشند. چشم هایی که شروع به سبز شدن کرده اند، عالی هستند، اما اگر سبز نشده بودند هم مسئله ای نیست.
- در صورت امکان، یک زنجبیل ارگانیک بخرید. به زنجبیل های غیر ارگانیک ممکن است مهار کننده های رشد زده باشند. باغبانان می دانند که اگر یک شب تا صبح، زنجبیل را داخل آب گرم قرار دهند، به جوانه زدن آن کمک خواهد کرد.
- دستورالعمل موجود در این مقاله، روی گونه Zingiber officinale تمرکز دارد. بیشتر گونه های Zingiber تحت شرایط مشابهی رشد می کنند، اما برای گرفتن بهترین نتیجه، بهتر است طبق توصیه های مراکز باغبانی، عمل کنید.
نوع گیاه زنجبیل خود را انتخاب کنید
3- زنجبیل را برش دهید:
ریزوم را به قطعات کوچکتر تقسیم کنید (اختیاری). اگر می خواهید بیش از یک گیاه بکارید، زنجبیل را با چاقو یا قیچی ضدعفونی شده، به چند قسمت برش دهید. هر قطعه باید عرضی حداقل ۲.۵ سانتی متر و یک یا چند چشم داشته باشد تا بتواند به گیاهی مجزا، تبدیل شود. بعد از برش، قطعات را برای چند روز در یک مکان خشک قرار دهید تا سر آنها پینه ببندد. این کار سبب می شود تا پینه ی ایجاد شده، همانند یک محافظ بر روی سطح بریده شده عمل کرده و خطر عفونت را کاهش می دهد.
هر تکه زنجبیل به ۲۰ سانتی متر فضا نیاز دارد. در صورت تمایل می توانید زنجبیل را به قطعات بزرگتری برش دهید. برشی از زنجبیل با سه چشم یا بیشتر، احتمال جوانه زدنی بیشتری دارد.
زنجبیل را برش دهید
4- خاک را آماده کنید:
زنجبیل در خاک با کیفیت بالا و زهکشی مناسب، به خوبی رشد می کند. خاک باغچه را با مقدار مساوی کمپوست خوب پوسیده شده مخلوط کنید، تا بتواند نیازهای گیاه شما را به خوبی برآورده سازد. اگر خاک شما بی کیفیت است (مانند خاک رس)، در عوض نیاز است تا یک خاک گلدان غنی، خریداری کنید.
اگر می خواهید احتمال جوانه زنی زنجبیل را بالاتر ببرید، می توانید از خزه اسپاگنوم یا فیبر نارگیل استفاده کنید. این مواد زهکشی بسیار خوبی دارند و از پوسیدگی گیاهان جوان جلوگیری می کنند. پس از تشکیل برگ و ریشه، باید زنجبیل را به داخل خاک منتقل کنید؛ که این کار ممکن است به گیاه آسیب برساند. درجه حرارت مناسب برای جوانه زدن زنجبیل، 20 درجه سانتیگراد است، بنابراین بهتر است از یک هیتر، یا هر نوع منبع حرارتی دیگری استفاده کنید تا خاک دمای مناسب خود را حفظ کند.
مانند بسیاری از گیاهان باغی دیگر، زنجبیل نیز خاک های اسیدی ملایم را ترجیح می دهد. اگر خاک منطقه شما قلیایی است ، باید آن را با استفاده از کیت های سنجش pH که می توانید از فروشگاه های باغبانی تهیه نمایید، بین ۶.۱ تا ۶.۵ تنظیم کنید.
خاک را آماده کنید
5- مکانی مناسب را برای کاشت انتخاب کنید:
زنجبیل سایه‌ای جزئی، یا مناطقی را که تنها آفتاب صبحگاهی دارند، دوست دارد. محل رشد گیاه باید از باد و رطوبت زیاد در امان باشد ، اما نباید حالت باتلاقی داشته باشد. اگر گیاه زنجبیل شما هنوز جوانه نزده، دمای خاک باید گرم و در حالت ایده آل، بین ۲۲-۲۵ درجه سانتیگراد باشد.
اگر می خواهید زنجبیل خود را در گلدان پرورش دهید، باید گلدانی با عمق حداقل ۳۰ سانتی متر انتخاب کنید. گلدان پلاستیکی بهتر از گلدان سفالی است، به شرطی که سوراخ های زهکشی زیادی در انتهای آن وجود داشته باشد.
زنجبیل در مناطق گرمسیری می تواند در سایه کامل رشد کند، اما وجود سایه در بعضی از عرض های جغرافیایی، ممکن است هوا را برای زنجبیل، بیش از حد خنک کند. سعی کنید زنجبیل را در محلی بکارید که روزانه دو تا پنج ساعت از تابش مستقیم آفتاب برخوردار باشد.
مکانی مناسب را برای کاشت انتخاب کنید
6- زنجبیل را بکارید:
هر قطعه زنجبیل را در خاک سست با عمق ۵-۱۰ سانتی متر بکارید. محل رویش جوانه ها باید به سمت بالا باشد. اگر زنجبیل ها را در یک ردیف کنارهم می کارید، باید حداقل ۲۰ سانتی متر از هم فاصله داشته باشند. اگر زنجبیل ها را داخل گلدان می کارید، هر قطعه ی بزرگ از زنجبیل را داخل یک گلدان بزرگ با قطر ۳۵ سانتی متر قرار دهید.
زنجبیل را بکارید
بخش دوم: مراقبت از زنجبیل در حال رشد
در دومین مرحله این مقاله به زنجبیل در حل رشد می پردازیم.
1- خاک را مرطوب نگه دارید:
بعد از اینکه گیاه را کاشتید، کمی آن را آبیاری کنید. قبل از اینکه خاک به طور کامل خشک شود، روزانه وضعیت آن را بررسی کنید. خاک مرطوب به سرعت گیاهان را پوسیده می کند ، بنابراین اگر آب به سرعت تخلیه نمی شود، تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید، و یا زهکشی خاک را بهبود ببخشید.
خاک را مرطوب نگه دارید
2- وضعیت زنجبیل را مدام بررسی کنید:
وضعیت زنجبیل را از نظر جوانه زنی، مدام بررسی کنید. زنجبیل به خصوص در مناطقی خارج از مناطق استوایی، به آرامی رشد می‌کند. اگر خوش شانس باشید، ممکن است ظرف چند روز جوانه ای ظاهر شود ، اما در حالت عادی، حداقل دو هفته برای جوانه زنی گیاه وقت لازم است. پس از جوانه زدنی، گیاه را مانند سابق، آبیاری نمایید.
وضعیت زنجبیل را مدام بررسی کنید
3- کود بریزید:
ماهیانه کود مناسب در اختیار گیاه قرار دهید (اختیاری). اگر زنجبیل خود را در خاکی غنی کاشته باشید، نیازی به کوددهی نیست؛ به خصوص اگر همراه با خاک خود کمپوست نیز مخلوط کرده باشید. توصیه می شود که ابتدا خاک را آزمایش کرده و سپس متناسب با آن، کود اضافه کنید. اگر خاک ضعیف است و یا می خواهید عملکرد گیاه را بهبود ببخشید، می توانید هر ماه، مقدار کمی کود مایع به خاک اضافه کنید.
کود بریزید
4- کود گیاهی دهید:
به زنجبیل خود که در فضای خارج از خانه کاشته اید، کود گیاهی دهید (اختیاری). هنگامی که زنجبیل جوانه زد، کود گیاهی آن را گرم نگه می دارد و جلوی رشد علف های هرزی را که ممکن است بر سر آب و مواد غذایی با زنجبیل رقابت کنند، نیز می گیرد. اگر دمای خاک در فصل رشد به زیر 10 درجه سانتیگراد برسد، ریختن یک لایه ضخیم کود گیاهی اجباری است.
کود گیاهی دهید
5- اجازه دهید تا خاک خشک شود:
با خشک شدن ساقه ها، اجازه دهید تا خاک نیز خشک شود. ساقه های گیاه زنجبیل با کاهش دما در اواخر تابستان یا اوایل پاییز، به رنگ زرد در می آیند. با وقوع این اتفاق، تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید و پس از خشک شدن ساقه ها، آبیاری را به طور کامل متوقف کنید. گیاه زنجبیل ممکن است یک یا دو سال اول پس از کاشت گل ندهد، یا ممکن است فصل رشدش کوتاه باشد.
اجازه دهید تا خاک خشک شود
6- اجازه بدهید گیاه بالغ شود:
اجازه دهید تا گیاه قبل از برداشت، به طور کامل رسیده و بالغ شود. اگر گیاه داخل زمین به طور کامل رسیده شود، طعمی بسیار قوی و فوق العاده خواهد داشت. پس از خشک شدن ساقه ها و حداقل بعد از گذشت ۸ ماه پس از کاشت، ریزوم زنجبیل را از داخل زمین خارج کنید. بریدن قسمت هایی از زنجبیل برای پخت و پز، باعث از بین رفتن گیاه نمی شود؛ به شرط آنکه چندتا از چشم‌های آن را سالم بگذارید.
زنجبیل جوان، گاهی اوقات ۳-۴ ماه پس از کاشت برداشت می شود و معمولاً برای تهیه انواع ترشیجات در نظر گرفته می‌شود. زنجبیل جوان را بخاطر نازک و شل بودن پوستش، باید با احتیاط بسیار برداشت کرد. برای برش گیاه، باید از یک چاقوی سالم و تیز استفاده کنید.
اجازه بدهید گیاه بالغ شود
7- گیاه را برای رسیدن هوای سرد آماده کنید:
اگر شما در مناطق گرمسیری زندگی نمی کنید، توصیه می شود که زنجبیل خود را به داخل خانه منتقل کنید. زنجبیل باید در یک مکان خشک و گرم نگهداری شود. اگر زنجبیل را در فضای باز گذاشتید، به محض اینکه دما به زیر ۱۰ درجه سانتیگراد رسید، فوراً روی آن را با یک لایه ضخیم از کود گیاهی، بپوشانید. زنجبیل یک گیاه چند ساله است که در مناطقی با آب و هوای گرم به خوبی رشد می کند، اما به ندرت از سرما زنده می ماند.
گیاه را برای رسیدن هوای سرد آماده کنید
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید، فروشگاه اینترنتی پوپونیک شما را به خواندن مقاله های زیر دعوت می نماید.
- کاشت و پرورش پیازچه
- خواص زنجبیل
- چگونگی پرورش گیاهان زینتی
- پرورش و نگهداری از گل هویا
- نحوه پرورش گل نیلوفر آبی
بذر گوجه فرنگی
بذر میوه
نوشیدنی ها