من، سالهای سال، فقط قهوه مینوشیدم. امسال شروع به امتحان کردن و نوشیدن چای کردم. صبحهایم را با نوشیدن قهوه شروع میکنم، و چای، نوشیدنی محبوب من در بعدازظهرها و عصر هاست. چای مورد علاقه من، چای سیاه است، اما من از انواع مختلف دیگر چای نیز بسیار لذت می برم.
چای بعد از آب، دومین نوشیدنی پرمصرف در جهان است که یک شبه و بطور ناگهانی، به این محبوبیت تاریخی نرسیده است. چای دارای تاریخی غنی است که با هزاران فرهنگ در طول قرن ها در هم آمیخته است. قبل از بررسی انواع مختلف چای در سراسر جهان، برخی از حقایق جالب در مورد چای را به طور کلی بیان میکنیم.
مراسم خوردن چای، یک سنت باستانی در چین و ژاپن است که بومیانِ آن، هنوز هم با نهایت اشتیاق آن را جشن می گیرند و از صرف این نوشیدنی لذت میبرند. با ورود این محصول به اروپا، قبل از آنکه به یک نوشیدنی خانگی رایج در وعده های صبحانه و یا میانوعده ای برای عصر تبدیل شود، از آن به عنوان یک نوشیدنی نمادین مخصوص روشنفکران جامعه استفاده میشد.
چای همچنین در فرهنگ های مختلف در سراسر جهان جای دارد؛ به عنوان مثال، در خاورمیانه، از چای برای خوشامد گویی مهمان استفاده میشود. از این نوشیدنی محبوب همچنین در کشورهایی مثل ایران، هند، عربستان سعودی، پاکستان و… در اکثر گردهمایی های اجتماعی استفاده میشود. طبق یک نظرسنجی، یک شهروند ترک، به طور متوسط روزانه بیش از ۱۰ فنجان چای مصرف می کند!
حال، اطلاعات شما درباره این نوشیدنی محبوب چقدر است؟ آیا می دانید منشا چای از کدام کشور است؟ یا چند نوع چای مختلف و روش های تهیه و مصرف آنها وجود دارد؟ پس توصیه میکنیم که ابتدا برای خود، یک فنجان چای خوش عطر درست کنید، بنشینید و ریلکس کنید و ادامه مطلب را بخوانید تا از حقایقی که قبلاً هرگز در مورد چای نشنیده اید، مطلع شوید.
تاریخچه مختصری از چای:
چای یک نوشیدنی معطر محبوب است که به طور معمول، با دم کردن برگ های همیشه سبز گیاه کاملیا سیننسیس (Camellia Sinensis) در آب گرم یا جوش به دست میآید. شواهد باستان شناسی نشان می دهد که نوشیدنی چای برای اولین بار در چین، بیش از ۶۰۰۰ سال پیش کشف شد (چای قدمتی بیشتر از هرم بزرگ جیزه دارد).
در آن زمان، چینی ها برگ چای را همانند یک دانه، در فرنی استفاده میکردند، و یا آنرا به تنهایی میجویدند. مدت ها بعد، حدود چند صد سال پیش، مردم دریافتند که دم کردن این برگهای معطر در آب گرم، طعمی بسیار لذت بخش و به یاد ماندنی دارد، و سپس چای، از یک ماده غذایی به یک نوشیدنی محبوب تبدیل شد.
افسانه ها چنین نقل میکنند که نوشیدنی چای اولین بار، توسط امپراطور چین “شنونگ” هنگامی که برگ چای، به طور تصادفی در کاسه آب گرم وی افتاد، کشف شد. او به کشف گیاهان دارویی و علف ها علاقه ی بسیاری داشت. با گذشت سالها، فروش برگهای خشک چای آماده به صورت قالب های فشرده و یا به صورت پودر که در هر زمان لازم، میشد به راحتی با آب گرم مخلوط کرد، در چین رواج پیدا کرد.
این شکل اولیه تهیه چای تجاری، در زبان محلی “matcha” یا “muocha” نامیده می شد. در حالی که فرهنگ نوشیدن چای در چین، در حال رشد و شکوفایی بود، در سایر نقاط جهان ،محصولی ناشناخته بود؛ تا اینکه که بازرگانان هلندی در قرن چهاردهم، چای را به اروپا وارد کردند.
این محصول در مدت زمانی کوتاه، به قدری مورد استقبال قرار گرفت که کشتی هایی مخصوص برای وارد کردن چای به کشور های اروپایی ساخته شد. هدف از ساخت این کشتی ها، آن بود که حداکثر مقدار چای را در کمترین زمان ممکن، از چین که تنها تولید کننده چای در آن زمان بود، وارد کنند.
برای مطالعه مقاله طرز تهیه چای سیاه ادویه دار می توانید از این لینک استفاده نمایید.
گفته می شود که جاسوسان انگلیس، این گیاه را به همراه کشاورزان ماهر چای، از چین قاچاق می کردند، تا بتوانند راهکارهای رشد و پرورش این گیاه و تولید چای را بیاموزند. پس از آن، کاشت چای در “دارجیلینگ” (Darjeeling)، شهری در هند که تحت اشغال انگلیس بود، آغاز شد.
امروزه، چای در کشورهای آفریقا، آمریکای جنوبی و مناطق مختلفِ اطراف دریای خزر کشت می شود. اما مقدار عمده ای از چای مصرفی در سراسر جهان، هنوز در چین، هند، کنیا و سریلانکا تهیه می شود که مجموعاً بیش از ۷۵٪ تولید کل چای جهان را شامل میشود.
چای در مقابل چای گیاهی:
قبل از پرداختن به ذکر انواع چای ها، توجه به این نکته مهم است که چای و چای گیاهی، دو نوشیدنی کاملاً مجزا هستند. چای گیاهی یا همان دمنوش گیاهی (tisane) تاریخچه و قدمتی همانند قدمت چای دارد. دمنوش گیاهی (تیسان)، به نوشیدنی فاقد کافئین گفته می شود که از گل، میوه، گیاهان و یا دانه های تازه یا خشک تهیه می شود و حاوی چای نیست. به طور معمول، اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می شوند، مگر اینکه شما آگاهی و اطلاعات کافی داشته باشید. این مسئله چندان اهمیتی ندارد. دمنوش های گیاهی نیز به اندازه انواع چای ها که میخواهیم به تفصیل دربارهشان صحبت کنیم، آرامش بخش و پرخاصیت و عالی هستند.
انواع چای:
چای دارای انواع مختلفی است که در ادامه ی مطلب شما را با انواع آنها آشنا می کنیم.
۱. چای سیاه:
چای سیاه، نوعی چای است که از برگ گیاه کاملیا سیننسیس (Camellia Sinensis) تهیه می شود. برگهای این گیاه، هنگام برداشت بلافاصله پژمرده می شوند و کشاورزان، باید آنها را به سرعت بپیچند تا آنزیمهای موجود در آن آزاد شود. پس از آن، سپس برگها پهن شده و با اکسیژن موجود در هوا ترکیب میشوند، تا زمانی که قهوه ای شوند. پس از خشک شدن، به برگ ها در دمای مشخصی گرم داده می شود تا آنزیم ها از بین رفته و از اکسیده شدن بیش از حدشان جلوگیری شود، تا طعمشان تغییر نکند. سرانجام ، برگها به صورت پودر شده درمیآیند و پس از بسته بندی شدن، در اختیار خریداران قرار میگیرند.
چای سیاه دارای طعمی قوی و تلخ است و هنگامی که دم میکشد، رنگی قهوه ای مایل به قرمز یا سیاه دارد. این نوع چای، دارای خواص و فواید زیادی برای سلامتی است، شامل حفظ فشار خون، کاهش سطح قند خون، تقویت سلامت قلب، بهبود هضم، کاهش خطر ابتلا به سرطان و بسیاری موارد دیگر. یک عطر و طعم بینظیر و آرامش بخش همراه با مزایای بی شمارش برای حفظ سلامتی، باعث شده که روزانه بطور متوسط، ۱۶۵ میلیون فنجان چای سیاه در کشور انگلیستان مصرف شود!
با توجه به اینکه طعم و مزه چای سیاه تا حدودی تلخ است، بسیاری از افراد دوست دارند برای ایجاد تعادل در عطر و طعم آن، کمی شیر به چای خود اضافه کنند. چای سیاه را می توان به دسته های: چای دارجیلینگ و آسام (Darjeeling and Assam tea)، (در هند)، چای سیلان بک (Ceylon Back tea)، (از سریلانکا)، چای صبحانه ارل گری (Earl Grey breakfast tea) و غیره تقسیم کرد. چند نمونه چای سیاه رو باهم بررسی میکنیم.
۲. چای سیاه با ترنج:
همانطور که از نامش پیداست، چای سیاه همراه با ترنج، ترکیبی از چای سیاه و عصاره میوه ترنج است. ترنج نوعی مرکبات گلابی شکل است و ترکیبی از لیمو و پرتقال، که به دلیل خواص دارویی زیادش، بسیار مشهور است. عصاره این میوه علاوه بر متعادل کردن طعم تلخ چای سیاه، این نوشیدنی را به معجونی برای کاهش وزن و سلامت دهان و دندان تبدیل کرده و به عنوان یک مسکن خوب در برابر استرس نیز مفید است. چای مشهور Earl Grey در اصل چای سیاه همراه با عصاره ی ترنج است.
۳. چای سیاه با لیمو:
راهی دیگر برای متعادل کردن عطر و طعم شدید چای سیاه، افزودن چند قطره آب لیمو به این نوشیدنی است. میتوان بسته های چای آماده به همراه لیمو را خریداری کرد، یا سادگی چند قطره آب لیمو را در فنجان چای خود اضافه کرد. از مزایای چای با لیمو، می توان به افزایش جذب آهن، سم زدایی و کنترل وزن اشاره کرد. این چای همچنین برای بهبود گلو درد و تقویت ایمنی مفید است؛ زیرا با آزاد کردن رادیکال های بدن، مانع از انتشار ویروس می شود.
برای مطالعه مقاله طرز تهیه چای آنیسین می توانید از این لینک استفاده نمایید.
۴. چای سبز:
چای سبز از نظر روش تولید، دقیقا در نقطه مقابل چای سیاه است. تهیه چای سیاه نسبت به سایر انواع چای، از همه پیچیده تر و سخت تر است، و تولید چای سبز، کمترین پیچیدگی را دارد. برگ های این گیاه را که از قبل خشک شده، با حرارت بسیار پایین گرما میدهند. با سایر روشها نیز تهیه این چای ممکن است، مانند سرخ کردن، بخارپز کردن، بو دادن یا گذاشتن آن روی شعله ملایم. این روش ها، باعث میشود که برگها عطر و طعمی ملایم داشته باشد و با اضافه شدنش به آب جوش، طعمی تازه ای و باطراوت گیاه مانند، آزاد می کند.
بسته به نوع گیاهی که برای تهیه چای سبز خشک می شود، طعم کلی چای سبز می تواند از تازه و ملایم تا قوی و کمی اسیدی تغییر کند. دلیل اینکه برگهای این چای هنگام تولید، گرمای زیادی را متحمل نمیشود، رنگ این نوشیدنی سبز کمرنگ، همانند رنگ برگ های تازه است. چای سبز به دلیل مزایای بی شمارش برای سلامتی بسیار محبوب است و مملوء از آنتی اکسیدان هاست. برخی از انواع مختلف چای سبز را باهم بررسی میکنیم.
۵. چای سبز با گل یاس:
این نوشیدنی بینظیر، همان چای سبز است که با عصاره گل یاس طعم دار شده است. علاوه بر عطر فوقالعاده ای که عصاره یاس به چاس سبز اضافه می کند، این نوشیدنی از نظر مزایای فوقالعادهی آن برای سلامتی نیز دارای ارزش است. چای سبز با یاس، درد و التهاب آرتروز را تسکین می دهد ، فشار خون را تثبیت می کند، استرس و اضطراب را کاهش می دهد و به افرادی که از افسردگی رنج می برند، کمک می کند.
۶. چای سبز با لیمو:
میتوان چند قطره آب لیمو تازه به چای سبز خود اضافه کنید، یا این مخلوط را بصورت آماده از فروشگاه خریداری کنید. پیشنهاد میکنیم که طعم باطراوت و نیروبخش چای سبز لیمو را از دست ندهید. طبق تحقیقات انجام گرفته آب مرکبات، خاصیت آنتی اکسیدانی چای سبز را تقویت کرده و باعث جذب بیشتر آنها، با سرعتی بیشتر در بدن میشود. نوشیدن هر روزه ی یک فنجان چای سبز لیمو، به کاهش وزن کمک کرده و سرماخوردگی را بهبود میبخشد.
برای مطالعه مقاله طرز تهیه چای سبز ادویه دار می توانید از این لینک استفاده نمایید.
۸. چای سبز با نعناع:
افزودن مقداری برگ نعناع به چای سبز، یا دم کرده برگ نعنا به تنهایی، میتواند به طول کامل، شما را احیا کرده و قدرت و زندگی تازه ای به شما دهد. این نوع چای با رایحه ای بینظیر و فریبنده، می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کرده، هضم را بهبود بخشد و همچنین دردهای مفصلی و عضلانی را تسکین دهد.
۹. چای اولانگ (Oolong Tea):
اولانگ، نوعی چای اصیل است که از گیاه Camellia Sinensis تهیه می شود. تفاوت آن با چای سیاه و چای سبز، به نحوه تولید آن است. چای اولانگ، تا حدودی اکسیده می شود؛ یعنی نیمی از فرآیند اکسیده شدن را که چای سیاه انجام می دهد، طی میکند. بنابراین، بسته به میزان اکسیداسیون آن، چای اولانگ از نظر طعم و ظاهر، کمی شبیه چای سبز و کمی شبیه چای سیاه است.
خواص این چای نیز تفاوت هایی با دو نوع چای دیگر دارد. چای اولانگ، سطح کلسترول خون را کاهش داده و سطح قند خون را حفظ می کند. بیشتر اوقات ، اولانگ را با چند قطره شیر مخلوط می کنند و به این چای اولانگ شیری (milk oolong tea) میگویند.
۹. چای سفید:
چای سفید، ظریف ترین نوع چای موجود در دنیاست. از جوانترین شاخه های گیاه Camellia Sinensis گرفته شده و به دست میآید. چای سفید بعد از دم کشیدن، کمترین مقدار کافئین را ارائه دارد. دم کردن طولانی مدت آن، باعث تقویت خواص این نوشیدنی دلپذیر می شود.
۱۰. چای پوئر (Puer):
به چای پوئر، چای سیاه پیر (aged black tea) نیز گفته می شود که سرآغازش از کشور چین است. این چای به دلیل خواص دارویی بیشمارش مشهور است، گرچه تا بیست سال پیش واردات آن به آمریکا غیرقانونی بود. روش تولید این چای، یک راز کاملاً محافظت شده در بین چینی هاست. طعم این چای بسیار غنی طعم است و مانند طعم ذغال سنگ نارس، تلخ نیست.
انواع دیگر چای:
تعداد انگشت شماری از انواع چای در جهان وجود دارد که امروزه از محبوبیت گسترده ای برخوردارند. موارد زیر برخی از انواع دیگر چای (یا چای گیاهی/دمنوش گیاهی) است که نباید تجربه کردن و فواید آنها را از دست دهید.
۱۱. چای بابونه:
چای بابونه از گلهای خشک گیاه بابونه تهیه می شود و مدتهاست که مورد توجه محققان و علاقه مندان به چای است. این دمنوش، مدتهاست که به عنوان یک داروی سنتی مورد استفاده قرار می گیرد؛ زیرا سرشار از فلاونوئید است. فلاونوئیدها، مواد شیمیایی طبیعی ای هستند که نقش بسزایی در ایجاد و تقویت خواص دارویی در چای بابونه دارند.
این دمنوش به دلیل خاصیت ضد التهابی، لکه های تیره پوست، جوش ها و آکنه را از بین برده و از ایجاد دوباره آنها جلوگیری می کند. ممکن است در برخی موارد، باعث واکنش های شدید آلرژیک شود؛ و یا در صورت مصرف بیش از حد، منجر به استفراغ شود.
۱۲. دمنوش بادرنجبویه:
دمنوش بادرنجبویه از گیاه لیموترش به دست میاید؛ گیاهی که بومیِ کشور سریلانکا است. این دمنوش گیاهی، به کاهش کلسترول کمک می کند، اضطراب را کاهش می دهد و برای درمان برخی عفونت های باکتریایی مفید است.
برای مطالعه مقاله دمنوش به و سیب می توانید از این لینک استفاده نمایید.
۱۳. چای زیرفون (Linden Tea):
زیرفون، با نام “باسوود” (basswood) نیز شناخته می شود، درختی است که از گلها، برگها و همچنین پوست آن برای مصارف دارویی استفاده می شود. چای زیرفون به درمان مشکلات تنفسی مانند برونشیت، تسکین سردرد و بهبود آنفولانزا و سرماخوردگی کمک می کند.
۱۴. چای ترش/ چای مالمیر/ چای هیبیسکاس (Hibiscus Tea):
چای ترش، از گلهای تازه یا خشک شده گیاه هیبیسکوس تهیه میشود. چایی بسیار بینظیر و جذاب است که در اغلب رستوران پیدا خواهید کرد. این چای علاوه بر کاهش کلسترول و تنظیم فشار خون، سلامت کبد را تضمین کرده و متابولیسم بدن را افزایش میدهد. این چای می تواند گرم نیز صرف شود، اما نوشیدن آن بصورت سرد، طعم و مزه بهتری دارد.
۱۵. چای رویبوس (Rooibos Tea):
چای رویبوس به عنوان یک جایگزین خوش طعم و فاقد کافئین، برای چای سیاه و چای سبز کلربرد دارد و بسیار محبوب است. این چای مزایای بیشماری برای سلامتی دارد، ازجمله: محافظت در برابر سرطان، بیماری های قلبی و دیابت نوع ۲.
۱۶. چای عسل و زنجبیل:
نوشیدن چای زنجبیل به شما کمک می کند تا از شر سرماخوردگی، آنفولانزا، سردرد، درد مفاصل یا استرس خلاص شوید. به سادگی، مقداری زنجبیل تازه خرد شده را به آب اضافه کرده و آن را بجوشانید. عسل (و مقداری آب لیمو برای متعادل کردن مزه نوشیدنی) اضافه کنید و آن را بصورت گرم، صرف کنید.
۱۷. چای ماته (Mate Tea):
به این نوع دمنوش، chimarrao یا cimarron نیز می گویند. یک نوشیدنی سنتی در آمریکای جنوبی است که سرشار از کافئین است. بسیاری آن را جایگزین بهتری برای قهوه میدانند، زیرا انرژی مشابه قهوه را فراهم می کند، اما حاوی مواد مغذی بیشتری است.
۱۸. چای ماسالا:
چای ماسالا در هند محبوبیت زیادی دارد و در لغت، به معنای چای ادویه ای است. این نوشیدنی با شیر دم می شود و مجموعه ای از ادویه جات مانند میخک، رازیانه، انیسون ستاره ای، جوز هندی، دارچین، هل و … به آن افزوده میشود. خوبیِ این چای این است که می توان آن را با افزودن ادویه های بیشتر یا کمتر، مطابق با میل و سلیقه شما تنظیم کرد. در طول فصول بارندگی یا فصل سرما، حتما عاشق یک فنجان چای ماسالا خواهید شد.
۱۹. چای گل نسترن (Dog Rose Tea):
آیا از سرماخوردگی هر روزه و طولانی مدت خسته شدید؟ آیا به دنبال یک روش موثر برای کاهش وزن هستید؟ چای گل نسترن همان چیزی است که نیاز دارید. این چای از گیاه نسترن، بومیِ آفریقای شمالی ساخته شده و مملوء از مواد معدنی و ویتامین های مختلف است که باعث افزایش ایمنی و بهبود سلامت بدن می شود.
۲۰. چای میوه ای زمستانی:
با سرد شدن هوا، یک فنجان چای میوه ای زمستانی، مانند هیچ چیز دیگری، نمیتواند گرما و حس خوب و دلنشین را برایتان فراهم کند. همانطور که از اسم آن مشخص است، فرمول ثابت و مشخصی برای تهیه این چای وجود ندارد. دوستداران چای و تولیدکنندگان کارخانه ها، این چای ها را به دلخواه خود و به روش های مختلفی تولید می کنند.
به طور معمول، یک فنجان چای میوه ای زمستانی شامل عصاره یا میوه هایی مانند سیب، انگور، کیوی، پرتقال و یک عسل برای شیرین شدن آن میباشد. اگر عاشق نوشیدن یک چای بینظیر هستید، توصیه میکنیم در زمان برگزاری فستیوال چای به کشور چین سفر کرده تا با عطر و طعم بینظیر انواع مختلف چای، دیوانهوار غرق در لذت شوید. همچنین میتوانید با دم کردن یک فنجان چای، سلامتی خود را بهبود بخشید.