کاربرد کودهای بیولوژیک در تولید گیاهان دارویی

تلاش ساکنان کشورهای فقیر و در حال توسعه به منظور بهبود سطح زندگی، نیاز بیشتر به غذا و دارو را مطرح می سازد. در این میان، کشور ایران در ردیف کشورهایی قرار دارد که بالاترین میزان واردات و مصرف دارو را دارند. با توجه به این که ایران به دلیل دارا بودن اقلیم های بسیار متنوع، جزو مساعد ترین مناطق رویش گیاهان و از جمله گیاهان دارویی به شمار می رود و خواستگاه بسیاری از آنها بوده است (ایران یکی از هشت کشور دارای ذخایر ژنی گیاهان دارویی است) می توان این نیاز مبرم به دارو را به سمت استفاده ی بهینه از داروهای سنتی و گیاهی و رواج فرهنگ استفاده از آنها سوق داد.

افزون بر این، در سطح جهانی نیز حرکت های فراگیری به منظور حفظ و احیاء گیاهان دارویی آغاز شده است. گیاه دارویی، گیاهی است با یک یا چند ماده ی موثره که می تواند از بروز بیماری جلوگیری کرده و یا سبب درمان و با تخفیف عوارض آن شود . به موازات رشد علم و افزایش اطلاعات، مواد موثره ی بسیاری از گیاهان دارویی شناسایی و طبقه بندی شده اند. این مواد حاصل متابولیسم اولیه یا ثانویه گیاه می باشند .

از سوی دیگر، همگام با رشد جمعیت جهان، تولید و مصرف روزافزون داروهای شیمیایی، عوارض جانبی بیشماری را به همراه آورده است. اعلامیه سازمان بهداشت جهانی مبنی بر ممنوعیت استفاده از رنگ ها و اسانس های مصنوعی در غذاها و مواد خوراکی، باعث رونق صنعت گیاهان دارویی در سطح جهان شده است.

در حال حاضر بیش از ۴۰۰ نوع گیاه دارویی و فرآورده های جنبی آنها در صنایع دارویی، بهداشتی و آرایشی آمریکا و اروپا مورد استفاده قرار می گیرند. همراه با مصرف روزافزون گیاهان دارویی، حفظ این گیاهان در طبیعت، یکی از نکات مهمی است که توجه خاصی را می طلبد. برداشت مداوم از این گیاهان در طبیعت، می تواند سبب نابودی ذخایر ژنی و انقراض گونه های مربوطه شود.

مهم ترین اولویت در خصوص گیاهان دارویی پس ازشناسایی، کاشت انبوه آنها است. بدین منظور لازم است این گیاهان، ضمن حفظ استعداد اصیل ژنتیکی، تحت مراقبت های زراعی قرار گرفته و عوامل اکولوژیکی موثر در رشد و میزان مواد موثره ی آنها شناسایی شود.

به دلیل جدید بودن موضوع کاربرد کودهای بیولوژیک بر روی گیاهان دارویی، در مورد واکنش این گونه ها به کودهای آلی و بیولوژیک اطلاعات دقیقی در دست نیست و در این زمینه کار کمی صورت گرفته است. به نظر می رسد حتی در صورتی که عملکرد این گیاهان در نتیجه ی استفاده از کودهای آلی (بیولوژیک) کمتر و یا برابر با عملکرد آنها در نتیجه ی مصرف کودهای شیمیایی باشد، تولید این گیاهان با استفاده از نهاده های طبیعی مثل کودهای آلی، راه حل مناسبی برای تولید داروهای گیاهی سالم باشد.

برای خرید انواع کود کلیک کنید .

استفاده از کودهای بیولوژیک برای بهبود تولید کمی و کیفی گیاهان دارویی:

• شوید
• رازیانه
• سیاهدانه
• سنا
• مرزنجوش
• زیره سیاه
•  آویشن
• مرزنجوش
• رازیانه
• ریحان
• آرتمیزیا

برای مطالعه مقاله کود چیست کلیک کنید .

کودهای بیولوژیک

در گیاه دارویی گاوزبان اروپایی، ارتفاع گیاه با کاربرد باسیلوس (باکتری حل کننده فسفات) و آزوسپریلوم افزایش یافت . کودهای نیتروکسین و باکتری های حل کننده ی فسفات باعث افزایش ارتفاع ریحان شد، اما در مقایسه با شاهد بر تعداد شاخه جانبی اثر معنی داری نداشت. بهبود ساختمان خاک، تأمین عناصر پرمصرف و کم مصرف مورد نیاز گیاه، تولید هورمونهای گیاهی به وسیله باکتری ها و تقویت جذب و انتقال مواد معدنی، می تواند از جمله دلایل متعدد افزایش ارتفاع بوته در اثر مصرف کودهای بیولوژیک باشد .

بیشترین مقادیر شاخص سطح برگ کنجد در هر دو حالت کشت و عدم کشت گیاهان پوششی، در نتیجه ی استفاده از کودهای بیولوژیک حاصل شد، همچنین کودهای بیولوژیک نسبت به شاهد در هر دو حالت کشت و عدم کشت گیاهان پوششی، زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ را تسریع کردند. تلقیح کنجد با کودهای بیولوژیک، سبب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک، میزان پروتئین و روغن دانه شد.کارآیی جذب انرژی تابشی به میزان سطح برگ و توزیع برگ ها در داخل سایه انداز، بستگی دارد.

تلقیح با مخلوط حاویازو توباکتر و آزوسپیریلوم به همراه دوز کاملی از سنگ فسفات و کود معدنی نیتروژن و تلقیح با میکوریزر وزیکولار آربوسکولار (VAM) بهبود رشد گیاهان داتوره (Datura stramonium) و (Ammi visnaga: Fam , Umbelliferae) را در پی دارد .

کودهای بیولوژیک آسپرژیلوس، گلوموس، ازوتوباکتر و سودوموناس، وزن خشک ساقه گیاه دارویی استویا را افزایش میدهند و در تیمار ترکیب تمامی کودهای بیولوژیک بهترین نتیجه حاصل شد.