زنبق برای باغبان های مبتدی و خوش دست باتجربه کاملاً مناسب است! رشد این گل های مقاوم دشوار نیست و در طیف وسیعی از مناطق دارای شرایط مختلف به خوبی رشد می کند از جمله خشکی و نگهداری کم، هنگامی که شکوفه می زند، گل های زنبق زرق و برق دار می شوند و از بنفش پر رنگ متداول تا سفید و زرد ظاهر می شوند. زنبق از ساده ترین گیاهان چند ساله برای شروع و پرورش است، بنابراین برای شکوفایی طولانی از امروز کاشت را شروع کنید.
بخش اول: کاشت گل زنبق
در اولین بخش این مطلب به کاشت گل زنبق می پردازیم.
1- یک نوع زنبق مناسب انتخاب کنید:
اگرچه تقریباً همه زنبق ها نسبتاً مقاوم هستند و نگهداری آن ها آسان است، اما بعضی از آنها برای شرایط خاص بیش از شرایط دیگر مناسب هستند. بسته به آب و هوا و شرایطی که قصد کاشت زنبق خود را دارید، یک نوع ممکن است انتخاب بهتری باشد. در زیر اطلاعات چند مورد از رایج ترین زنبق ها وجود دارد:
- زنبق سیبری: علی رغم نام آن، بومی اروپای مرکزی و شرقی و ترکیه است. یکی از سازگارترین زنبق ها – رشد و نگهداری آن بسیار آسان است. به ویژه در آب و هوای معتدل خوب عمل کنید.
- زنبق لوئیزیانا: بومی جنوب شرقی گرم و مرطوب ایالات متحده است. با وجود این، در شرایط بسیار متنوعی به خوبی رشد می کند. با این حال اگر در طول ماه های گرم کمتر از سه سانتی متر آب دریافت کنند، خوب شکوفا نخواهند شد.
- زنبق بدون ریش: بومی اروپای مرکزی و جنوبی است. حداقل به نصف روز آفتاب کامل احتیاج دارد. حتی می تواند در برابر آفتاب مداوم زنده بماند، گرچه لزوماً ترجیح داده نمی شود.
2- اواخر تابستان بکارید:
بیشتر گیاهان زنبق در اواخر تابستان (حداکثر در اوایل پاییز) کاشته می شوند. این به زنبق فرصتی می دهد تا ریشه های خود را تثبیت کند در حالی که هنوز نور خورشید به اندازه کافی برای تأمین رشد آن وجود دارد تا بتواند در زمستان زنده بماند. برای اکثر انواع زنبق، تیر و مرداد بهترین ماه برای کاشت است.
با این وجود توجه داشته باشید که در مناطقی که تابستان های طولانی و زمستانهای معتدل دارند، می توانید تا اواخر شهریور یا حتی مهر زنبق خود را بکارید – در این موارد، معمولاً هنوز نور خورشید کافی است که به گیاه کمک کند ریشه های خود را قبل از زمستان توسعه دهد.
3- یک نقطه با حدود شش تا هشت ساعت آفتاب کامل در روز را انتخاب کنید:
بیشتر زنبق ها با مقدار زیادی نور خورشید، رشد می کنند. لزومی ندارد که زنبق شما در معرض آفتاب مداوم باشد (گرچه در این شرایط هنوز هم می توانند به خوبی عمل کنند)، اما معمولاً بیشتر از گل های با اندازه مشابه می توانند آفتاب بگیرند. سعی کنید زنبق خود را جایی بکارید که در اواخر روز سایه درخت روی آن باشد یا در سمتی از خانه خود که بعد از ظهرها مقدار زیادی نور خورشید، دریافت کند.
4- در خاک کمی اسیدی با زهکشی خوب بکارید:
زنبق خاکهای خنثی تا کمی اسیدی را ترجیح می دهد با حداکثر PH 6/8 – 7/7 بهترین است. بعلاوه زنبق به خاک با مقدار زیادی هوادهی و زهکشی احتیاج دارد. این برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه مهم است، در صورت آبیاری بیش از حد زنبق می تواند حساس شود.
برای خاک های سنگین و غنی از رس با زهکشی بد، سعی کنید برای بهبود نفوذپذیری خاک، هوموس یا مواد آلی اضافه کنید. کاشت در شیب یا بستر برجسته می تواند به زهکشی کمک کند – در این موارد، آب به طور طبیعی از زنبق دور می شود.
5- ساقه زیرین را بکارید تا قسمت بالای آن مشخص شود:
یکی از اشتباهات رایج که افرادی که اولین بار است این کار را انجام میدهند هنگام کاشت گل زنبق مرتکب می شوند، کاشتن خیلی عمیق آن است. برخلاف اکثر گیاهان، زنبق وقتی بهترین عملکرد را دارد که ساقه زیرین آنها – ساختار قهوه ای ریشه مانند در ساختار آنها شبیه سیب زمینی – کمی در معرض هوا باشد. ریشه های گیاه باید طوری مرتب شود که در زیر ساقه زیرین به سمت پایین گسترش یابد.
توجه داشته باشید که در مناطق بسیار گرم، پوشاندن ساقه های زیرین با یک لایه نازک از خاک (بیش از یک اینچ یا بیشتر) می تواند از خشک شدن آنها جلوگیری کند.
6- ساقه های زیرین را طوری بکارید که از هم فاصله داشته باشند:
بیشتر از گل های دیگر، زنبق تمایل به رشد همزمان دارد وقتی که در نزدیکی یکدیگر کاشته می شوند. وقتی این اتفاق می افتد ، گیاهان می توانند برای همان خاک، آب و مواد مغذی رقابت کنند و رشد یکدیگر را با مشکل روبرو کنند. برای جلوگیری از این امر، سعی کنید ریشه های زنبق خود را با فاصله حداقل 30 تا 60 سانتیمتر بکارید.
حتی با این اقدام پیشگیرانه، پس از چند سال، زنبق های شما به هر حال ممکن است با هم رشد کنند. اگر چنین اتفاقی افتاد، نگران نباشید – می توانید این مشکل را به راحتی با کندن برخی از ساقه های زیرین و کاشت مجدد آن ها در ناحیه ای دورتر حل کنید تا گل های شما “دور از هم” شوند.
7- اگر شرایط رشد نامساعد است، زنبق را در گلدان بکارید:
بسته به محل زندگی وچه زمانی از سال، شرایط خارج از منزل ممکن است برای پرورش گیاهان جدید مناسب نباشد. به جای اینکه زنبق خود را در خارج از خانه که احتمالا خوب عمل نمیکند، در عوض آنها را در یک گلدان بکارید. این کار به شما امکان می دهد تا مدت زمانی که گیاهان در معرض هوای بیرون قرار دارند را کنترل کنید تا زمانی که بتوانید آنها را به باغ منتقل کنید. اگر شرایط بسیار بد است، به عنوان مثال، اگر یخبندان شدید وجود دارد، حتی می توانید گیاهان را 24/7 در خانه نگه دارید.
برای اکثر زنبق ها، گلدان 30 سانتی متری به خوبی کار خواهد کرد. زنبق استثنایی کوچک میتوانند در گلدان های 15 تا 20 سانتی متر به خوبی عمل می کند. صرف نظر از اندازه گلدان مورد استفاده، مطمئن شوید که زهکشی خوبی داشته باشد – حداقل یک سوراخ بزرگ در پایین (یا چندین سوراخ کوچکتر) برای تخلیه آب وجود داشته باشد.
بخش دوم: مراقبت از زنبق در حال رشد
در بخش دوم به مراقبت از زنبق در حال رشد می پردازیم.
1- آبیاری سخاوتمندانه پس از کاشت:
بعد از کاشت زنبق، آنها را به طور کامل آبیاری کنید. اگر شرایط خشک است، هر 7 تا 10 روز صبح یا عصر آب دهید. با فرض اینکه اواخر تابستان یا اوایل پاییز زنبق خود را کاشته اید، میتوانید به محض خنک شدن هوا و شروع باران یا برف، آبیاری گیاهان را متوقف کنید.
یک اشتباه رایج که باید برای زنبق خود از آن اجتناب کرد، آبیاری بیش از حد است. اگر ساقه های زیرین یا ریشه ها بدون فرصت تخلیه در تماس با رطوبت قرار بگیرند، می تواند پوسیدگی ریشه ایجاد کند. این شرایط رشد قارچی می تواند به طور بالقوه برای زنبق کشنده باشد و به راحتی به گیاهان مجاور سرایت کند، بنابراین پیشگیری از این موارد مهم است.
2- با ریشه دار شدن گیاه ، آبیاری آن را کاهش دهید:
با گذشت زمان، گیاه شما نیاز به آبیاری کمتری خواهد داشت. هنگامی که در پاییز هوا رو به خنک شدن می رود، می توانید آبیاری را تا فصل تابستان بعدی متوقف کنید. به طور کلی، زنبق شما بعد از هر تابستان به آبیاری کمتری نیاز دارد – برای آب و هوای با تابستان های معتدل، این امکان وجود دارد.
استثنا در اینجا برای مناطقی است که تابستان های بسیار گرم و خشک دارند. در این موارد ، ممکن است برخی از آبیاری ها لازم باشد تا از خشک شدن زنبق جلوگیری شود. اگرچه زنبق کاملاً بادوام است، اما بدون کمک نمی تواند در شرایط شدید زنده بماند.
3- ساقه های زیرین را بدون پوشش و ریشه ها را به خوبی هوا دهید:
با رشد زنبق، باید به طور دوره ای بررسی کنید که ساقه های زیرین با خاک، مواد آلی یا بقایای دیگر پوشیده نشده است. اگر چنین است، بدون حرکت خود گیاه و ایجاد مزاحمت در ریشه ها، روی آن را به آرامی فرچه بکشید. علاوه بر این، اطمینان حاصل کنید که خاک هنوز دارای هوادهی و زهکشی خوبی است – در صورت عدم وجود ، در صورت لزوم، کود یا مواد آلی اضافه کنید.
4- برگ های قهوه ای یا در حال مرگ و ساقه گل را هرس کنید:
بر خلاف گیاهان باغی با نگهداری زیاد، برگ زنبق برای رشد خوب نیازی به هرس یا اصلاح ندارد. در حقیقت، بدون ایجاد مزاحمت در برگ ها حتی پس از فصل رشد، زنبق اجازه می دهد مواد مغذی بیشتری از فتوسنتز برای رشد سال آینده بدست آورد. به طور کلی، تنها نوع اصلاح برای برگ زنبق باید از بین بردن بافت برگ قهوه ای و مرده باشد که قبلاً از بین رفته است – این برگ ها هیچ فایده ای برای گیاه ندارد.
توجه داشته باشید که، ممکن است قبل از زمستان بخواهید ساقه گل را نزدیک به پایه آن ببرید. اگر گل در زمستان از بین برود و خشک شود، می تواند باعث پوسیدگی ساقه زیرین شود.
بخش سوم: نگهداری زنبق در طول سال
در بخش سوم این مطلب و آخرین قسمت به چگونگی نگهداری از این زنبق های زیبا می پردازیم.
1- در آماده سازی برای زمستان از گیاهان محافظت کنید:
از آنجا که ریشه های گیاه در تمام اواخر تابستان و اوایل پاییز خود را ثابت می کنند، ممکن است فکر کنید که چگونه می خواهید پس از سرد شدن هوا از زنبق خود محافظت کنید، به خصوص اگر در منطقه ای با زمستان های فوق العاده سرد زندگی می کنید. بارش برف می تواند به طور طبیعی خاک را از ترک خوردن و بالا آمدن که ممکن است در هوای بسیار سرد اتفاق بیفتد محافظت کند و ساقه های زیرین را از سرما محافظت کند.
اگر در منطقه شما به طور قابل توجهی برف نمی بارد ، ممکن است بخواهید یک کود گیاهی شل (مانند شاخه همیشه سبز) را برای محافظت از خاک روی سطح زمین پخش کنید. از یک لایه ضخیم مالچ استفاده نکنید – زیرا در واقع می تواند رطوبت خاک را به دام بیندازد و باعث پوسیدگی شود. هر گونه زنبق که در معرض یخبندان شدید قرار گرفته را از بین ببرید – بر اثر پوسیدگی، این گیاهان می توانند به پناهگاه تخم حشرات تبدیل شوند.
2- در بهار علفهای هرز را حذف کنید و از آن در برابر آفات محافظت کنید:
با گرم شدن هوا، برف ها ذوب می شوند و می توانید مالچ های محافظتی را که در زمستان استفاده کرده اید از بین ببرید. با شروع جوانه زدن گیاهان جدید، مراقب علفهای هرز نزدیک زنبق باشید و آنها را در اسرع وقت بیرون بیاورید. برای دور نگه داشتن علف های هرز از پایه زنبق ها از علف کش های سازگار با محیط زیست یا کشنده های علف های هرز استفاده کنید.
علاوه بر این، شما باید مراقب هرگونه آفت متجاوز، به ویژه حلزون باشید. روش های بسیار زیادی برای طعمه گذاشتن برای حلزون ها وجود دارد، از محصولات تجاری گرفته تا راه حل های بداهه خانگی. یک روش بسیار آسان برای انجام این کار، تهیه یک تله آبجو است – یک شیشه دهان گشاد را تا نیمه با آبجو پر کنید و آن را تا لبه شیشه در خاک دفن کنید. حلزون هایی که به آبجو جذب می شوند، سقوط میکنند و غرق می شوند.
3- رشد را کنترل کرده و در بهار به آن ها مواد مغذی بدهید:
زنبق می تواند پس از کاشت از مقدار کم کود در فصل رشد بهره مند شود، از کود حاوی نیتروژن زیاد استفاده نکنید – این می تواند باعث رشد بیش از حد شاخ و برگ (و در نهایت پوسیدگی) شود. پس از توزیع کود، آن را برای جلوگیری از “سوختن” آبیاری کنید. در زیر مجموعه ای از کودهای قابل استفاده برای زنبق وجود دارد:
- کود عمومی “5-10-10”
- کود عمومی “5-10-5”
- پودر استخوان
- سوپرفسفات
4- چرخه را در صورت نیاز تکرار کنید:
با بالغ شدن زنبق، مدت زمانی که باید برای حفظ آن صرف کنید به شدت کاهش می یابد. هنوز هم، حتی وقتی گیاه شما سالهاست که کاشته شده است، بهتر است هر چند هفته یکبار چک کنید تا مطمئن شوید مشکلی در آن وجود ندارد. تا زمانی که گیاه در فصل رشد، گاه به گاه آب باران و مواد مغذی از خاک و آفتاب خوبی دریافت می کند، باید کاملاً خوب باشد. زنبق چند ساله است و در بسیاری از فصول رشد به تدریج از ریشه گسترش می یابد. هر سه تا پنج سال باید زنبق ها را جابجا کرده و مجدداً آنها را بکارید تا از رقابت برای آب و خاک جلوگیری کنید.
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید، فروشگاه اینترنتی پوپونیک شما را به خواندن مقاله های زیر دعوت می نماید.
- کاشت و پرورش پیازچه
- نحوه کاشت و پرورش گیاهان کوزه ای
- چگونگی پرورش گیاهان زینتی
- پرورش و نگهداری از گل هویا
- نحوه پرورش گل نیلوفر آبی