یکی از نیازهای اساسی گیاهان برای رشد و نمو، گلدهی و عمل فوتوسنتز، تامین نور است. از طرفی گیاهان به یک منبع انرژی پایدار احتیاج دارند که این انرژی را از نور دریافت می کنند.
چرا گلخانه با نور مصنوعی؟
تامین نور خورشید و طبیعی مناسب برای پرورش گیاهان، در مکان هایی همچون آپارتمان، منازل مسکونی و گلخانه ها، به راحتی امکان پذیر نیست. به همین دلیل استفاده از نور مصنوعی در گلخانه ها یک روش مرسوم تامین نور است.
نورپردازی گلخانه ای در صورتی که به درستی استفاده شود، برای گیاه بسیار مفید بوده و جایگزین مناسبی برای نور آفتاب به حساب می آید. به این نوع تامین نور، نور سرد گفته می شود و آسیب هایی را که نور شدید خورشید مثل آفتاب سوختگی ایجاد می کند، ندارد.
تاثیرات کلی نور بر روی گیاهان گلخانه ای:
- نور کم معمولا باعث طویل شدن، ضعیف و نازک شدن ساقه و کاهش مقاومت گیاه می شود.
- نور بیش از حد باعث قطور شدن ساقه ها، پیچ خوردن برگ گیاهان، کوتاه شدن میانگره ها و توسعه ریشه می شود.
- اگر منبع نور خیلی گرم باشد، ممکن است گیاه را بسوزاند.
- فرآیندهایی همچون جوانه زنی و مراحل رشد به نور نیاز دارند.
- نور گلخانه ای برای اولین مرحله کاشت یعنی بذرپاشی، گزینه بسیار خوبی است که کمک می کند تا نهال های سبز پایدار بمانند.
- مقدار کمی از انرژی نور برای تولید رنگ دانه مصرف می شود.
در چراغ گلخانه ای همانند نور طبیعی، از طیف های مختلفی از رنگ ها برای چرخه رشد گیاهان استفاده می شود.
برخی از این رنگ های عبارتند از رنگ آبی که در مرحله رشد گیاه و رنگ های قرمز و نارنجی که در زمان و چرخه گلدهی گیاه استفاده می شود.
برای رشد و نمو و تولید محصول در گیاهان گلخانه ای، سه مشخصه اصلی نور یعنی کیفیت نور، طول دوره نوری و کمیت نور از اهمیت ویژه ای برخور است.
سه نوع اصلی از سیستم های روشنایی گلخانه با نور مصنوعی:
- نور سفید (حاوی رشته ملتهب تنگستن)
- لامپ فلورسنت
- لامپ های سدیمی فشار بالا
میزان نور دهی به گیاهان بستگی به نوع گیاه و نیاز نوری آن دارد. اگر چه بسیاری از گیاهان می توانند در شرایط روشنایی دائمی نیز رشد کنند اما این گیاهان به دوره های تاریکی نیاز دارند تا رشد خوبی داشته باشند.
واحد سنجش نور، شمع است و یک فوت شمع، نوری است که سطح یک فوت مربع را از فاصله یک فوتی روشن کند.
برا ی یک گیاه با نیاز نوری کم، لامپی با توان ۱۰ یا ۱۵ وات برای هر 0/9 مترمربع کافی است. گیاهان با نیاز نوری متوسط به ۲۵۰ تا ۱۰۰۰ شمع نور برای رشد نیاز دارند.
نور مصنوعی برای گیاهان با نیاز نوری بالا، مناسب نیست. اگر قرار است این نوع گیاهان تحت تاثیر نور مصنوعی قرار دهیم، باید بیشتر از ۱۰۰۰ شمع نور به آنها بتابد.