بیماری های سویا

سویا یکی از بقولات است. نیام و دانه آن (لوبیا) غذای میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا میباشد و در تهیه مواد شیمیایی نقش عمده دارند. سویا احتمالاً حاصل اهلی‌سازی گیاهی وحشی در شرق آسیا است. روغن استخراج شده از دانه‌های سویا یکی از مهم‌ترین انواع روغنها است. میزان پروتئین سویا دو برابر سایر دانه‌های روغنی است اما درصد روغن آن از سایر دانه‌های روغنی رایج کمتر است. وجود پروتئین زیاد سبب شده‌است که کنجاله روغن کشیده شده آن برای تغذیه انسان بسیار مناسب باشد. در ادامه به بررسی بیماری سویا و راه درمان و مدیریت این بیماری ها میپردازیم.

بیماری پوسیدگی ذغالی سویا (Charcoal rot):

بیماری پوسیدگی ذغالی سویا خاک­زاد و بذرزاد است. بقا به صورت اسکلرت در خاک و بقایا می­باشد.

دامنه­ میزبانی بسیار وسیع و مهم­ترین آن­ها چغندر قند، پنبه، خربزه، حبوبات، کنجد، ذرت و توتون است. در هوای گرم و خشک یا هنگامی که شرایط محیطی نامساعد باشد و گیاه تحت تنش قرار گیرد، بیماری نمایان می­شود. در ابتدای رشد به علت دمای پایین، با وجود اسکلرت در خاک، ممکن است علایمی دیده نشود ولی با گرم­ شدن هوا اسکلرت­ها فعال شده و علائم نمایان می­شود. عامل بیماری، گیاه را در تمام طول فصل، مورد حمله قرار می­دهد. علائم به صورت قهوه ­ای شدن بافت آوندی، پیری زودهنگام، سیاه­شدگی در قسمت طوقه (میکرواسکلرت­های که در قسمت طوقه و ریشه در زیر اپیدرم ایجاد می­شوند ظاهری سیاه­رنگ را تداعی می کند) و رنگ ­پریدگی است. این قارچ باعث ایجاد رنگ قهوه ­ای در بافت­های آوندی ریشه­ اصلی می­شود. میکرواسکلرت­ها در خاک­های خشک به مدت طولانی باقی می­مانند ولی در خاک­های مرطوب بیش از ۷-۸ هفته نمی­توانند زنده باشند. بیش­ترین حالت بیماری در شرایط دمای بالای خاک، کم­بودن رطوبت و مواد غذایی دیده می­شود. بذور آلوده به بیماری یا جوانه نمی­زنند و یا گیاهچه­ های تولید می­کنند که ممکن است بلافاصله بعد از ظهور از بین برود.

مدیریت تلفیقی بیماری پوسیدگی ذغالی سویا:

1. مدیریت شیمیایی بی ­اثر است.
2. در تراکم بالای کشت گیاهچه­ های ضعیفی ایجاد می­شود؛ که آسیب­ پذیر هستند.
3. جلوگیری از ایجاد تنش خشکی و در صورت امکان افزایش دور آبیاری در مزرعه.
4. تناوب با برنج (به خاطر رطوبت) و یا تناوب با میزبان­های نسبتاً ضعیف مانند ذرت، سورگوم، پنبه و غلات.
5. در صورت امکان ۳-۴ هفته قبل از کاشت زمین را غرقاب کرده تا اسکلرت­ها خفه شوند.
6. استفاده از بذر سالم و ارقام مقاوم.

بیماری پوسیدگی ذغالی سویا

بیماری سفیدک کرکی سویا (Downy Mildew):

بیماری سفیدک کرکی سویا مانند تمام سفیدک­های کرکی در سطح فوقانی برگ، لکه ­های سبز روشن و در قسمت تحتانی پوشش خاکستری یا بنفش رنگی دیده می­شود که اندام­های غیرجنسی قارچ (اسپورانژیوفور) می­باشند. این بیماری باعث برگ­ریزی، کوتولگی و کوچک ­شدن بذرها می­شود. بذرهای آلوده چین­ خورده و ترک­ خورده می­باشند که بار قارچی(اووسپور و میسیلیوم) به صورت کرک خاکستری رنگی دیده می­شود. بقا به صورت اووسپور در بقایای گیاهی (داخل پارانشیم برگ)، خاک و یا بذرهای آلوده می­باشد. با کشت بذر آلوده، بیماری به صورت سیستمیک دیده می­شود (گیاهچه آلوده تولید می­کند).

مدیریت تلفیقی بیماری سفیدک کرکی سویا:

1. استفاده از بذر سالم و عاری از بیماری، ضدعفونی بذر.
2. شخم بقایا، استفاده از ارقام مقاوم و تناوب.
3. افزایش فاصله­ کشت بوته­ ها در مزراع آبی.
4. عدم کشت مخلوط سویا با ذرت و آفتاب­گردان.

بیماری سفیدک کرکی سویا

بیماری لکه ارغوانی سویا:

بیماری لکه ارغوانی سویا بیش­تر در مناطق مرطوب، شیوع دارد. زمستان­گذرانی به صورت میسیلیوم و کنیدیوم در بقایای گیاهی می­باشد. روی ساقه، دم­برگ و غلاف­ها، لکه­های قرمز تا قهوه­ای رنگی دیده می­شود. بذرهای آلوده بنفش رنگ هستند. در حین فصل رشد اگر هوا مرطوب و گرم باشد، رویش مخملی سفید تا خاکستری رنگی از کنیدیوفورها و کنیدیوم­ها، روی قسمت­های آلوده دیده می­شود. مهم­ترین منبع آلودگی اولیه، میسیلیوم و اسپورهای موجود در بقایای گیاهی می­باشد. بیماری پلی­سیکل و منبع اینوکلوم ثانویه کنیدیوم­های می­باشند که توسط واپاشی قطرات آب پراکنده می­شوند. گیاهچه ممکن است از طریق پوسته بذر آلوده در حین خروج، آلوده شود. زمانی که بذر آلوده کاشته شود، قارچ از پوسته بذر به داخل لپه­ ها رشد می­کند و به تدریج به سمت ریشه­ چه و ریشه ­های فرعی گسترش می­یابد. باید توجه داشت که اگر پوسته­ بذر به مقدار کمی آلوده شده باشد ممکن است قبل از جوانه ­زدن بذر و سبز شدن آن کنده شود و گیاهچه از آلودگی در امان بمانند. قارچ می­تواند بدون ایجاد هیچ­گونه علائم گسترش و رشد نماید.

برای مطالعه مقاله فواید لوبیای سویا کلیک کنید.

مدیریت تلفیقی بیماری بیماری لکه ارغوانی سویا:

1. استفاده از بذر سالم. ضدعفونی بذر جهت جلوگیری آلودگی گیاهچه.
2. تناوب با گیاهانی غیر از لگوم­ها.
3. از بین بردن بقایا توسط شخم
4. محلول پاشی توسط بنزیمیدازول و زینب هنگامی که ۶۰٪ از غلاف­ها پر شده­اند.
5. استفاده از ارقام مقاوم و پرمحصول

بیماری لکه ارغوانی سویا

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه سویا (Rhizictonia Root Rot):

این بیمارگر باعث مرگ گیاهچه، قبل و بعد از ظهور، پوسیدگی ریشه و ساقه و سوختگی (برگ و جوانه ­ها) می­شود. مشخص ­ترین علامت بیماری، ایجاد لکه ­های قرمز مایل به قهوه ­ای در قسمت ریشه و در بالای طوقه است. در این بیماری؛ برگ­های آلوده ریزش کرده و به غلاف و ساقه ­های زیرین می­چسبد و به عنوان منبع آلودگی غلاف­ها و بذرها عمل می­کند. بقا به صورت اسکلرت و یا میسیلیوم در خاک می­باشد(در خاک­های سنگین بیماری شایع­تر است). بیش­ترین جمعیت بیمارگر در عمق ۱۰ سانتی­متری از سطح خاک بوده که در عمق ۵۰ سانتی­متری از سطح خاک جمعیت آن کاهش می­یابد (شخم عمیق و استفاده از زیرشکن به منظور رشد بیش­تر ریشه مفید است). بیماری در مزرعه به صورت لکه­ای دیده می­شود(خصوصیت بیماری­های خاک­زاد)

مدیریت بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه سویا:

1. ضد عفونی بذر توسط قارچکش­های سیستمیک مانند تیابندازول (تکتو).
2. استفاده متعادل از عناصر غذایی، زیرا بیماری در خاک­های که کمبود مواد غذایی دارند بیش­تر است.
3. ایجاد زه­کشی مناسب در مزرعه.
4. محلول­پاشی اندام­های آلوده هوایی توسط قارچ­کش­های سیستمیک.

برای مطالعه مقاله معرفی گیاه سویا کلیک کنید.

بیماری پوسیدگی ریشه و طوقه سویا

برای خرید بذر و فروش بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.

در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.