گیاه قرنفل گیاهی از خانواده تیره میخک (Caryophllaceae) و با نام انگلیسی Sweet William می باشد. خاستگاه این گل مناطق جنوب اروپا و روسیه و شرق آسیاست.
قرنفل جزء گلهای قدیمی و معطر بوده و بیشتر مناسب برای حاشیه کاری است. به گل های قرنفل صورتی ها (pinks) نیز گفته می شود. همچنین به این گیاه نام میخک شاعر (Dianthus barbatus) نیز اطلاق می گردد. گل های قرنفل عطری شبیه به دارچین و ادویه معطر میخک دارند.
نام علمی قرنفل Dianthus barbaus می باشد و به شکل بوته های مجتمع می روید و در حاشیه آن گلبرگ هایی به رنگ های بنفش و قرمز مایل به زرد و سفید وجود دارد. قرنفل گیاهی بوته ای دارای گل های معطر است که اغلب در باغچه ها به عنوان یک گیاه زینتی کاشته می شود. بعضا این گل را با میخک یکی می دانند.
گیاه قرنفل در صورت رشد کامل می تواند تا ارتفاع 30 الی 45 سانتی برسد. قرنفل می تواند دو ساله یا چند ساله باشد. این گیاه دارای برگ هایی پهن، کوتاه و سبز است که گل هایش غالبا در دو یا چند رنگ وجود دارند. قسمت حاشیه ای گلبرگ ها دانه دار بوده و گلبرگ ها در مرکز گل رنگی متفاوت با حاشیه ها دارند.
معمولا گیاه قرنفل در مناطقی با آب و هوای سردسیری دو ساله می شود و در مناطقی با آب و هوای معتدل و یا صورتی که گل های آن برداشت شوند می تواند عمری چند ساله داشته باشد. این گیاه دارای گل هایی با رنگ های مختلف از قبیل سفید، صورتی، بنفش، ارغوانی، قرمز، زرد و … است و به صورت دو رنگ نیز مشاهده می شود. در ضمن گل های قرنفل می تواند به صورت خیلی پر و کمتر پر وجود داشته باشند. گلهای این گیاه به شکل یک چتر متراکم و فشرده تخت در انتهای ساقه که توسط براکته های شبه برگ احاطه شده اند، قرار می گیرند. به شکلی که گیاه پس از باز شدن گلهایش همانند یک فرچه به نظر می رسد. گلهای قرنفل در حدود چند هفته عمر می کنند.
Dianthus Plumarius
انواع گیاه قرنفل:
به طور معمول برای هر فضا و منطقه ای از باغ یک نوع از گیاه قرنفل وجود دارد:
- قرنفل چینی، گونه معمول یک ساله این گیاه می باشد.
- انواع مختلف قرنفل چند ساله شامل (D. plumarius) و (D. armeria) می شود. همه این گیاهان برگ هایی به رنگ آبی خاکستری دارند که هر کدام از آن ها با باز شدن گل هایشان به رنگین کمانی از رنگ های متنوع و زیبا تبدیل می شوند.
- (D. barbatus): این نوع معمول ترین گونه گیاه قرنفل بوده که گیاهی دو ساله است. این گیاه با داشتن قابلیت سبز شدن دوباره از بذر خود، دارای گل هایی تکی و دو تایی است.
- (D. x allwoodii): این گونه قرنفل ها دارای بالاترین دوام و ماندگاری بوده و حداقل تا هشت هفته دوره گل دهی آنها ادامه می یابد. معمولا این قرنفل نیز دارای گل هایی دوتایی است. طول این گیاه بلند بوده و برای گل شاخه بریده مناسب است.
شرایط نگهداری از قرنفل و نیاز های آن:
در اینجا درباره ی چگونگی شرایط نگهداری این گل یه شما توضیح می دهیم.
نور و خاک مناسب:
مکان آفتابی بهترین جا برای نگهداری و کاشت قرنفل و خاک سبک و نسبتا قلیایی مناسب ترین خاک برای این گیاه است. برای افزایش طول دوره گل دهی در این گیاه، بایستی گل های آن را به طور مرتب چید. حداقل دمای پایینی که این گیاه می تواند تحمل کند 15- درجه سانتی گراد است.
نحوه تکثیر گل قرنفل:
گیاه قرنفل را به چند روش می توان تکثیر کرد:
- تقسیم بوته
- خوابانیدن و کاشت بذر
- تهیه قلمه
در فروردین یا اردیبهشت، بذر قرنفل را در خزانه هوای آزاد و در ترکیبی از خاک برگ و خاک باغچه کاشته و پس از اینکه نشا ها چهار برگ شدند، آنها را به گلدان انتقال می دهند. تکثیر از طریق تهیه قلمه نیز به این ترتیب است که در اواخر زمستان یا اوایل بهار، شاخه های گل نداده از گیاه قرنفل را انتخاب کرده و در ماسه می کارند.
برای مطالعه مقاله معرفی گل سلوی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
Dianthus Armeria
زمان گلدهی قرنفل:
معمولا در اواسط فصل بهار یا اندکی زودتر از آن، یک بار توده ای از گل ها در قرنفل ظاهر می شود. اما بندرت بتوان قرنفل تگ گل مشاهده کرد. این گیاه دارای فصل گلدهی کوتاهی است و اکثرا برای جبران این روند از گلدهی، در فاصله زمان های مختلف نشاء های آن را تهیه و با فاصله 15 روزه منتقل می کنند.
قرنفل در دوره گلدهی برخلاف سرما، تاثیر کمتری از فتوپریود می گیرد که همین ویژگی آن را از سایر گیاهان نیازمند سرما، که به جهت رشد گل و تمایزیابی نیاز به بلندی روز دارند، متمایز می گرداند. این گیاه برای گلدهی نیاز به دریافت سرما دارد. باید این گیاه را برای درک و احساس سرما، در حدود 12 الی 15 هفته در دمایی بالاتر از 35 درجه قرار داد و برای رفع نیاز آن به سرما 12 هفته آن را در دمای 4 الی 7 درجه ای نگهداری کرد تا گیاه به طور کامل وارد بهارش شود.
آبیاری:
گیاه قرنفل نیازمند آبیاری منظم و در حد متوسط است. برای آبیاری بهتر است صبر کنید تا سطح خاک گیاه خشک شود. سپس اقدام به آبیاری کنید. آبیاری بیش از حد این گیاه و ماندن آب در خاک ریشه ای گیاه، منجر به پوسیدگی طوقه که محل اتصال ساقه به ریشه است می گردد. همچنین باعث زرد شدن برگ ها و از میان رفتن گیاه می شود. مقدار آب دهی کم به ویژه در ابتدای کاشت نیز باعث کاهش میزان گلدهی گیاه، خشکی برگ ها و عدم رشد و کوچک ماندن آن خواهد شد.
دمای مورد نیاز:
برای گلدهی مناسب این گیاه، وجود دمای خنک شبانه در محدوده ی 15 درجه سانتی گراد بسیار مطلوب خواهد بود. در واقع وقتی که بذرهای قرنفل در سال جاری کاشته شوند، بعد از سپری شدن پاییز و زمستان، در سال بعدی است که گلدهی حاصل از رشد بذرها را شاهد خواهیم بود. به عبارتی دیگر گیاهان قرنفل برای وارد شدن به دوره گلدهی نیازمند گذران یک دوره سرما هستند. به طور معمول اواخر بهار و اوایل تابستان فصل گلدهی قرنفل هاست. با این حال در گرمای تابستان از بین نمی روند ولی میزان گلدهی آن کاهش می یابد. از این رو اگر در مناطق گرم ساکن هستید سعی کنید مکانی را برای کاشت قرنفل انتخاب کنید که گیاه از بعد از ظهر به بعد در سایه قرار بگیرد. گیاه قرنفل در طول زمستان توان تحمل سرمای تا حدود 23- درجه سانتی گراد را دارا می باشد.
خاک مناسب:
برای تضمین رشد مناسب گیاه قرنفل خاک زهکشی شده خوب حاوی مواد ارگانیک مانند خاک متشکل از خاک برگ و یا کود پوسیده دامی مناسب می باشد. بنابراین برای این منظور می توان از خاک مخلوط شده از خاک معمولی با خاک برگ استفاده نمود یا ترکیبی از خاک برگ، کوکوپیت و پرلایت را به کار برد. کود کامل با فرمول 10-10-10، جهت کوددهی این گیاه برای هر 3 الی 4 هفته یکبار مناسب می باشد.
هرس کردن:
به منظور تشویق قرنفل به گلدهی بیشتر و طولانی تر شدن فصل گلدهی آن، بایستی گل های خشک شده گیاه به طور مرتب از آن جدا شوند تا گیاه انرژی خود را در عوض صرف کردن برای تولید بذر، صرف تولید گل های جدید کند. همچنین برای تشویق گیاه به تولید ساقه های جدید می توان ساقه هایی را که گلدهی داشته اند را تا حدود نیمی از ارتفاع آنها قطع نمود. لازم به ذکر است که، با اینکه قرنفل در حالت طبیعی به صورت دو ساله نگهداری می شود که در سال اول کاشته شده و در سال دوم دوره گلدهی آن است، اما اگر بتوانیم در سال دوم که دوره گلدهی آن است ساقه های آن را به نحوی کوتاه نماییم که از ارتفاع آنها یک دوم و یا حتی یک سوم باقی بماند، گیاه در سال آینده یعنی سال سوم نیز می تواند به رشد خود ادامه داده و به نسبت گلدهی خوبی هم داشته باشد. در حقیقت با انجام این کار مانع از بذر دهی گیاه شده و گیاه می تواند قدرت خود را برای سال آینده حفظ نماید.
Dianthus Barbatus
زمان کاشت بذر قرنفل:
در کل اگر بذرهای این گیاه در اواخر بهار و یا تابستان کاشته شوند، دوره گلدهی آنها موکول به بعد از سپری شدن یک دوره سرما خواهد شد. به این معنی که این گیاه در سال آینده به گل خواهد نشست. بنابراین میتوان در اوایل فصل پاییز گیاهچه های آماده قرنفل را خریداری نمود. ولی باز هم دوره گلدهی آن در سال آینده خواهد بود. ولی اگر گیاهچه های این گیاه در اوایل بهار ارائه شوند قابلیت گلدهی در همان سال را خواهند داشت.
گیاهان قرنفلی که نیاز آنها به سرما برطرف شده، می توانند در حدود 6 الی 7 هفته بعد از سپری شدن پروسه نیاز به سرما و وقتی که دمای هوا به 18 درجه سانتی گراد رسید شروع به گلدهی کنند. اما در مقابل گیاهانی که دوره سرمایی خود را نگذرانده اند هم دیرتر به گل خواهند نشست و هم اینکه گلدهی آنها بخوبی نمونه های اولی نخواهد بود.
با ذکر نکات مهم درباره زمان کاشت بذرها، به نحو کاشت بذرها می رسیم و آن هم به این ترتیب است که ابتدا در محیطی سبک و نرم مانند خاک برگ بذرها را کاشته و روی بذرها را به ضخامت 0.3 میلیمتر با خاک می پوشانیم. در صورتی که بذرها در عمق بیشتری کاشته شوند قادر به جوانه زنی نخواهند بود. برای جوانه زدن بذرها دمای 18-20 درجه سانتی گراد مناسب می باشد.
زمانی که گیاهان جوان دارای 4 الی 6 برگ شدند آماده جابجایی و کاشتن در مکان دیگری هستند. در صورتی که قصد دارید گیاه قرنفل را در بستر باغچه بکارید، بهتر است حدود 25 الی 30 سانتیمتر بین هر دو گیاه فاصله وجود داشته باشد.
بیماری ها و آفات گل قرنفل:
گیاه قرنفل چندان در مقابل آفات حساس نیست ولی در هر حال و به ویژه در صورت وجود شرایط نامساعد محیطی که نمی تواند از رشد مناسبی برخوردار باشد، می تواند مورد حمله آفاتی مانند شته، شپشک و کنه های تارعنکبوتی قرار بگیرد.
یکی از بیماری های شایع این گیاه، پژمردگی فوزاریومی است که در صورت بروز می تواند باعث پژمردگی و خمیده شدن برگها شده و در نهایت کل گیاه را پژمرده کرده و از بین ببرد. در کل گیاه قرنفل نسبت به پوسیدگی طوقه یعنی همان محل اتصال ساقه و ریشه که در مجاورت سطح خاک است حساس بوده و عواملی مانند آبیاری بیش از حد، زهکشی نامناسب خاک و ماندن بیش از حد آب در خاک گیاه به از بین رفتن گیاه خواهند انجامید.
یکی دیگر از بیماری هایی که بخصوص در صورت کمبود نور در محل کاشت و خیسی برگسار در طول شب ممکن است در قرنفل بروز کند، بیماری قارچی سفیدک پودری و بیماری زنگ (ایجاد لکه هایی ریز و به رنگهای نارنجی و قرمز روی سطح برگها و ساقه) است.
برای مطالعه مقاله معرفی گل رعنا زیبا می توانید از این لینک استفاده نمایید.
Dianthus Allwoodi
خواص درمانی گیاه قرنفل:
گیاه قرنفل علاوه بر جنبه زیبایی آن، دارای خواص درمانی زیادی است که در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت:
- رفع سردرد
- رفع تنگی نفس
- درمان ضعف اعصاب
- مقوی برای معده و مفید برای هاضمه
- پیشگیری از سرطان و موثر در درمان آن
- چای قرنفل برای گاز و درد معده مفید می باشد. برای این منظور یک فنجان چای قرنفل را بعد از غذا بنوشید.
- استفاده از اسانس یا روغن قرنفل برای رفع دندان درد و گوش درد مفید می باشد.
- برطرف کردن حالت تهوع و استفراغ. برای این منظور 2 قطره اسانس قرنفل را در یک لیوان آب ریخته و بنوشید.
- مالیدن 3 یا 4 قطره از مخلوط روغن قرنفل با 5 گرم روغن بادام می تواند برای تسکین دردهای رماتیسمی مفید باشد.
بذر گوجه فرنگی
بذر میوه
نوشیدنی ها