گل نیلوفر با نام لاتین (ipomea) و نام علمی (convolvulaceae) شناخته می شود. این گل یکی از گیاهان زیبا و فوق العاده جذاب است. گل نیلوفر گلی پیچنده بوده و اغلب به عنوان یک گیاه رونده روی دیوار منازل مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه به نام های مختلفی مانند: گل نیلوفر و پیچک نیلوفر نیز نامیده میشود. این گل زیبا در دنیا به نام گل مورنینگ گلوری شهره است. گل نیلوفر جزء خانواده پیچکیان بوده و به نواحی گرمسیری تعلق دارد.
گیاه نیلوفر گونه های مختلفی دارد. این گیاه را می توان به شکل درختچه های دائمی یا یکساله، پیچنده و بالا رونده و همیشه سبز مشاهده کرد. این گیاه دارای گل های شیپوری مانند بسیار زیبا با رنگبندی های متنوع است و از نیمه دوم فصل تابستان و اوایل پاییز و تا احساس اولین سرمای پاییزی به دلبری خود با گلهای زیبایش ادامه می دهد.
ویژگی های گل نیلوفر:
گل نیلوفر پیچ همانطور که در بالا اشاره شد گلی پیچنده و بالا رونده است که می تواند تا ارتفاع 2 الی 4 متری رشد کرده و بالا برود. معمولا این گل با گلهایی به رنگ آبی با مرکز سفید و زرد مشاهده می شود. به گیاه نیلوفر به دلیل داشتن روند رشد زیاد، علف هرز نیز گفته می شود.
گل نیلوفر را به خاطر مقاومت بالا و رشد سریع آن، اغلب در آلاچیق ها، بالکن ها و به عنوان گیاه زمین پوش کاشته و مورد استفاده قرار می دهند.
در رابطه با گل نیلوفر در فرهنگ دهخدا چنین بیان شده که: “نیلوفر در تداول امروزی قسمی پیچک است. گل آن همچون شیپوری به رنگ آبی سخت مطبوع و یا سرخ کم رنگ و لطیف است. در نهایت صفا و طراوت که صبح زود باز شود و چند ساعت پس از زدن آفتاب بپژمرد”.
فصل بهار مناسب ترین فصل جهت کاشت گل نیلوفر است. بذر نیلوفر پیچ آبی دارای سرعت رشد بالایی می باشد. به نحوی که حدودا بین سه الی چهار روز بعد از اینکه کاشته شد، جوانه زده و سر از خاک بیرون می آورد و پس از جوانه زدن نیز به همین روند رشد سریع خود ادامه می دهد.
نیازهای گل نیلوفر:
نور زیاد و مستقیم، دمای بالای 18 درجه سانتی گراد، میزان آبیاری متوسط و خاکی با زهکشی بالا شرایط و نیازمندی هایی هستند که برای نگهداری از گل نیلوفر بایستی در نظر گرفته شوند. در ادامه هر کدام از این موارد را بررسی خواهیم کرد.
نور:
گیاه نیلوفر برای گلدهی مطلوب نیازمند نور کامل آفتاب است. پس اگر گل نیلوفر دارید و می خواهید که گلدهی خوبی داشته باشد، بایستی شرط نور مستقیم و بالا را برای این گیاه مهیا کنید. با کاهش نور دریافتی از طرف گل نیلوفر، گیاه به مرور تضعیف شده و از میزان گلدهی آن کاسته خواهد شد. گل نیلوفر نیاز به 6 الی 8 ساعت نور مستقیم داشته و اگر که این نور، نور صبحگاهی باشد خیلی بهتر هم خواهد بود.
آبیاری:
گیاه نیلوفر برای داشتن رشد مطلوب و حفظ شادابی و طراوتش نیاز به رطوبت متوسطی دارد. لازم به ذکر است که این گیاه در مقابل خشکی گیاهی مقاوم است. اگر که گل نیلوفر شما کوچک است نباید آبیاری آن را فراموش کنید.
جهت آبیاری گل نیلوفر باید توجه کنید که همیشه قبل از آبیاری ابتدا سطح خاک را بررسی کرده و در صورتی که سطح خاک در حدود 2 الی 3 سانتی متری خشک بود اقدام به آبیاری گیاه نمایید. بهتر است انجام آبیاری گل نیلوفر ترجیحا در هنگام صبح باشد.
دما:
همانگونه که قبلا نیز اشاره شد گیاه نیلوفر به نواحی گرمسیری تعلق دارد و در فصول بهار و تابستان است که می تواند بخوبی رشد کند. برای رشد این گیاه دمای بالای 18 درجه سانتی گراد بهترین دما می باشد. اگر در نواحی گرمسیری ساکن هستید سعی کنید نیلوفر پیچ را در مکانی بکارید که موقع عصر، روی گیاه سایه بیافتد. فراهم کردن این شرایط به گلدهی بیشتر گل نیلوفر شما خواهد انجامید. معمولا گیاهان نیلوفر با تجربه اولین سرما و یخبندان از بین می روند. حداقل دمایی که گیاه نیلوفر پیچ می تواند در آن مقاومت کند دمای صفر درجه سانتی گراد است.
خاک:
گیاه نیلوفر در هر نوع خاکی می تواند به خوبی رشد کند به شرطی که خاک دارای زهکشی مناسبی باشد. اگر که خاک مورد استفاده شما سنگین است می توانید برای مناسب کردن زهکشی آن از پیت ماس استفاده نمایید. مخلوطی از خاک باغچه با خاک برگ بهترین نوع خاک برای گیاه نیلوفر است.
هرس گیاه نیلوفر:
گیاه نیلوفر پیچ به هرس کردن نیازی ندارد به ویژه اگر برای استفاده در بالکن، حصار و نرده ها کاشته می شود. ولی چنانچه شما نیز جزء کسانی هستید که این گل زیبا را برای کاشتن در گلدان انتخاب کرده اند، می توانید آن را متناسب با شکلی که در ذهن دارید هرس کرده و شاخه های اضافی را برش دهید.
در صورت کاشت گل نیلوفر در گلدان حتما بایستی از قیم استفاده کنید تا ساقه های گیاه برای بالا رفتن و پیچیدن جایی داشته باشند. باید قیمی متناسب با محیطی که گل را در آنجا قرار داده اید انتخاب کنید. حتما باید این را نیز در نظر بگیرید که این گل تا ارتفاع حدود 2 الی 4 متری می تواند رشد کند.
تکثیر گل نیلوفر:
گیاه نیلوفر پیچ را به دو طریق می تواند تکثیر نمود:
1- بذر
2- قلمه گیری
تکثیر گل نیلوفر از طریق بذر:
استفاده از روش کاشت بذر بهترین و اصلی ترین راه تکثیر گل نیلوفر است. برای این منظور نخست قبل از اقدام به کاشت گیاه، 24 ساعت قبل بذر را در داخل یک دستمال خیس قرار دهید. گل نیلوفر دارای بذری با پوسته ضخیم است. پس بهتر است بذر را خراش دهید و یا اینکه برای نرم شدنش، آن را برای چند ساعت در آب گرم بخیسانید. با این کار احتمال جوانه زنی افزایش یافته و همچنین سرعت جوانه زنی نیز بالا می رود.
زمان کاشت بذر گیاه نیلوفر:
اوایل بهار بهترین زمان برای کاشت گل نیلوفر است. پس برای انجام این کار بعد از گذشت عید دست به کار شوید. بذرها را در محل مورد نظر گذاشته و روی آنها را با حدود نیم سانتی خاک پوشانده و بعد بلافاصله خاک را کاملا آبیاری کنید. بعد از رشد جوانه ها، بسته به میزان جوانه های رشد کرده و حجم محل مورد نظر یا گلدان مورد استفاده از تعداد جوانه ها کم کنید. اگر بذرها را در خاک کاشته اید یا می خواهید برای حصار و نرده های بالکنتان بکارید بایستی حتما یک میله برای هر جوانه جهت بالا رفتن پیچک های نیلوفر در نظر بگیرید.
یک ویژگی گل نیلوفر که شاید دلیل پرطرفدار بودنش هم هست، تمایل این گیاه به رشد و حرکت به سمت بالاست و در عین حال پیچیدن به دور چیزهایی که بر سر راه حرکتش وجود دارند است. پس اگر آن را در گلدان کاشته اید زمانی که ارتفاع آن به حدود بیست سانتی متری رسید، بهتر است آن را از گلدان جدا کرده و به محلی که مورد نظرتان است انتقال دهید.
تکثیر گل نیلوفر از طریق قلمه:
برای این منظور باید منتظر آمدن فصل تابستان شوید و در این فصل قلمه های نرمی از نیلوفر تهیه کرده و در محل دلخواه بکارید.
آفات و بیماری های گیاه نیلوفر پیج:
شته، معدنچی برگ، کنه قرمز عنکبوتی و مگس سفید شایع ترین و در عین حال مهم ترین بیماری هایی هستند که ممکن است گیاه نیلوفر پیچ را تهدید کنند. اما با این وجود گل نیلوفر گیاهی با مقاومت بالاست و تنها در صورت وجود شرایط نامساعد آب و هوایی ممکن است شاهد بروز چنین بیماری هایی در این گیاه باشید.
اگر که گل نیلوفر پیچ شما بیشتر از مقدار مورد نیاز در سایه قرار گرفته باشد و یا در نتیجه آبیاری بیش از حد برگهایش خیس و مرطوب شوند، بیماری های قارچی در گیاه ظهور خواهند کرد که در صورت مشاهده برای از بین بردن آنها حتما بایستی از قارچ کش ها استفاده نمایید.
از دیگر بیماری هایی که ممکن است گل نیلوفر شما را تهدید کند، زنگ که یک نوع بیماری قارچی است می توان نام برد که باعث ایجاد لکه هایی به رنگ نارنجی – قهوه ای در برگ ها بویژه سطح زیرین برگها می شود و بیماریهای لکه برگی دیگری که زمینه بروز لکه هایی با مراکز زرد و کرمی و با بافتی مرده و خشک شده و حاشیه هایی به رنگ قهوه ای – قرمز را می توانند ایجاد کنند.
مشکلات آبیاری گل نیلوفر:
خاک خیس برای رشد گل نیلوفر مناسب نیست و این گل خاک مرطوب را دوست ندارد. بروز چنین شرایطی می تواند رشد گیاه را کاهش داده و موجب کوچک ماندن آن شود. به زردی گراییدن تدریجی برگها به ویژه از قسمت پایین گیاه و پژمرده شدن ساقه ها و گاها از بین رفتن کامل گیاه نیز نتیجه خیس ماندن طولانی مدت خاک گل نیلوفر است.
در نقطه مقابل خشک ماندن خاک گیاه و کمبود آبیاری نیز در گل نیلوفر حامل اثرات منفی برای این گیاه است. گیاهان نیلوفر موجود در شرایط کم آبی نیز گل دهی نخواهند داشت و برگهای آنها نیز به نسبت گیاهان نیلوفر موجود در شرایط مساعد کوچکتر بوده و دارای بافتی ضخیم تر خواهند بود.
عدم رسیدن نور کافی به گیاه نیلوفر، میزان گلدهی گیاه را کمتر کرده و باعث تولید برگ هایی کمرنگ در گیاه خواهد شد. همچنین برگهای ساقه گیاه فاصله زیادی از هم می گیرند و گیاهی با تراکم مناسب را شاهد نخواهیم بود. وجود نور شدید در صورتی که میزان آبیاری گیاه مناسب و به قاعده باشد، معمولا مشکلی برای نیلوفر بوجود نمی آورد. اما اگر در منطقه ای بسیار گرم ساکن هستید بهتر است مکانی را برای کاشت گل نیلوفر انتخاب کنید که گیاه در هنگام عصر در سایه باشد.
گل نیلوفر گیاهی با رشد سریع است و هر ساله بذرهای فراوانی تولید کرده و در محیط پیرامون خود پراکنده می کند. بنابراین اگر این بذرهای اضافی جمع آوری نشوند، تعداد گیاهان زیادی تولید می شوند که باعث ایجاد مزاحمت خواهند شد. برای غنی تر شدن خاک نیلوفر و در نتیجه گلدهی بیشتر این گیاه بهتر است در خاک آن بجای استفاده از کود از خاک برگ استفاده کنید.
در پایان لازم به ذکر است که نباید هیچ یک از اجزای این گیاه اعم از برگ و گل و دانه به صورت خوراکی مصرف شوند. این گیاه دارای دانه هایی با خاصیت توهم زایی است که آنها را به عنوان آمید اسید D-Iysergic، یا LSA می شناسند. در ضمن دانه های مذکور دارای گلیکوزیدهایی هستند که در صورت استفاده توسط انسان ممکن است او را دچار تهوع کنند.
سوالات متداول گل نیلوفر:
-
آیا گل نیلوفر سمی است؟
این گیاه دارای خصوصیات سمی با شدت کم است. از آنجا که این گیاه با نشاط و دانه از خود است، ممکن است علف هرز شود. میوه، یک دانه کپسول دار، در صورت بلعیدن سمی است و سمیت کمی دارد.
-
آیا گل نیلوفر هر ساله برمی گردند؟
سالانه در مناطقی که کمتر از 15 درجه سانتیگراد دارند، اما هنوز هم می توانند دوباره رشد کنند و سال به سال به تنهایی بازگردند.
-
آیا گل نیلوفر یک ساله است یا چند ساله؟
اگرچه گونه های گل نیلوفر به طور عمده به صورت یک ساله رشد می کنند، موارد مشخصی وجود دارد که می توانند زنده بمانند و در حقیقت حتی به عنوان گیاهان چند ساله نیز رشد می کنند.
-
آیا گل نیلوفر یک گل کامل است؟
اعضای تیره گل نیلوفر معمولاً دارای برگ های ساده ای هستند که بسته به نوع آن ممکن است حاشیه آن کامل، لوب دار یا تقسیم شده باشد. گل های شیپوری یا قیفی شکل معمولاً در زیر بغل برگ ها تحمل می شوند و از نظر اندازه و رنگ متغیر هستند. میوه آن یک کپسول است و معمولاً حاوی 4-6 دانه است.
-
چگونه از گل نیلوفر مراقبت می کنید؟
در زیر شیشه، نور کامل را با محافظت در برابر گرمترین آفتاب فراهم کنید. در فصل رشد ماهیانه آزادانه آبیاری کنید و کود دهید، اما در زمستان به میزان کم آبیاری کنید. گونه های دنباله دار و بالا رونده به پشتیبانی نیاز دارند.
-
بهترین مکان برای کاشت گل نیلوفر کجاست؟
گل نیلوفر را در یک مکان آفتابی رشد دهید. آن ها برای شکوفایی بیشتر به آفتاب زیاد احتیاج دارند. در زمینی با زراعت مناسب و حاصلخیز بکارید. سایتی را انتخاب کنید که از وزش باد شدید و خشک در امان باشد.
-
آیا گل نیلوفر برای سگ ها سمی است؟
گونه های خاص گل نیلوفر که از آن با نام های Ipomoea violacea و Ipomoea carnea یاد می شود برای سگ ها کاملاً سمی است. هنگامی که مقادیر زیادی بذر توسط سگ ها خورده می شود، آلکالوئیدهای لیزرژیک زیادی باعث پریشانی می شوند.
-
چه مدت طول می کشد تا گل نیلوفر شکوفا شوند؟
اگر گیاه جدید شکوه صبح شما هنوز شکوفا نشده است، صبور باشید. گل نیلوفر ممکن است چند ماه طول بکشد تا 120 روز از بذر تا گل، بخصوص اگر انگور را از دانه کاشته باشید. آن ها یکی از آخرین سالانه هایی هستند که در بیشتر مناطق، اغلب در ماه مرداد یا حتی اوایل ماه شهریور، شکوفا می شوند.
-
گل نیلوفر گل چه ماه است؟
بوته هایی مانند هورنسیا از اواسط تا اواخر تابستان با رشد سال گذشته گل می دهند. هورنسیس های موپهد و لاکپپ با توجه کم، به شکلی مطلوب شکوفا می شوند، اما هرس منظم رشد جدید و نیرومندی را تشویق می کند که می تواند نمایش بهتری ایجاد کند.
-
آیا گل نیلوفر به کود نیاز دارد؟
گل نیلوفر شما بدون کود رشد می کند، اما اگر در فصل رشد ماهانه آن ها را بارور کنید، گل بیشتری تولید می کند و بزرگتر می شود. کودی همه منظوره با مقادیر مساوی ازت، فسفر و پتاسیم که با نسبت روی برچسب نشان داده شده است مانند 10-10-10 انتخاب کنید.