بذر تلخه گیجه

تلخه گیجه، با نام علمی Acroptilon repens و نام‌های رایج مانند تلخِک و کنگر روسی، گیاهی چندساله و مهاجم است که به خانواده مرکبان (Asteraceae) تعلق دارد. این گیاه بومی مناطق خشک و نیمه‌خشک است و به‌طور گسترده در آسیا، اروپا و بخش‌هایی از آمریکای شمالی یافت می‌شود. تلخه گیجه به ‌علت توانایی بسیار بالای خود در رقابت برای منابع، اغلب به‌ عنوان یک علف هرز کنترل‌ناپذیر شناخته می‌شود. این گیاه به ‌خصوص در زمین‌های کشاورزی، مراتع فقیر و دشت‌های بایر گسترش می‌یابد و به‌دلیل سیستم ریشه‌ای عمقی و گسترده، حذف آن بسیار دشوار است.

این گیاه اگرچه از نظر کشاورزی به‌ عنوان یک علف هرز مضر در نظر گرفته می‌شود، اما از نظر اکولوژیکی می‌تواند به تثبیت خاک در مناطق خشک کمک کند. همچنین تلخه گیجه در برخی مناطق به ‌دلیل گل‌های زیبای آن به‌عنوان گیاه زینتی یا خوراک زنبورها برای تولید عسل مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این ‌حال، نقش مخرب آن به دلیل رقابت با گیاهان بومی و کاهش کیفیت مراتع و مزارع معمولاً بر مزایای آن غالب است.

مشخصات ظاهری تلخه گیجه

تلخه گیجه گیاهی چندساله با ارتفاع ۳۰ تا ۹۰ سانتی‌متر است که دارای ساقه‌های قائم و کرک‌دار است. ساقه‌های این گیاه ظاهری خاکستری مایل به سبز دارند و معمولاً منشعب هستند. برگ‌های پایینی گیاه بیضی‌شکل یا نیزه‌ای‌شکل هستند و حاشیه‌های دالبر دارند، در حالی ‌که برگ‌های بالایی کوچک‌تر و ساده‌تر، با حاشیه‌های صاف هستند. سیستم ریشه‌ای این گیاه بسیار گسترده و افقی است، به این صورت که ریشه‌های آن به عمق زیادی نفوذ کرده و در شعاع چندین متر پراکنده می‌شوند.

گل‌های تلخه گیجه در فصل تابستان تا اوایل پاییز ظاهر می‌شوند و به ‌شکل خوشه‌های کوچک در انتهای ساقه‌ها قرار دارند. این گل‌ها به رنگ صورتی مایل به بنفش هستند و بسیار شبیه به گل‌های خار در گیاهان دیگر از خانواده مرکبان به نظر می‌رسند. دانه‌ها کوچک، سخت و قهوه‌ای‌رنگ بوده و به‌وسیله باد یا پرندگان پراکنده می‌شوند. گیاه دارای نوعی ترکیبات شیمیایی در ریشه و برگ‌ها است که مانع رشد سایر گیاهان اطراف می‌شود (پدیده آللوپاتی).

طرز کاشت بذر تلخه گیجه

برای کاشت بذر تلخه گیجه، مراحل زیر را دنبال کنید:

آماده‌سازی بذر: برای تسریع جوانه‌زنی، بذرها را بشویید تا آلودگی سطحی از بین برود و سپس به مدت 12 ساعت در آب ولرم خیس کنید.

آماده‌سازی خاک: خاک را تا عمق ۱۵ سانتی‌متر شخم بزنید، علف‌های هرز را حذف کنید و در صورت امکان با کمپوست تقویت کنید.

کاشت: بذرها را به صورت مستقیم در زمین پخش کنید و با کمی خاک سبک بپوشانید، یا اگر در منطقه کوچکی می‌کارید، به صورت ردیفی با فاصله 15 تا 30 سانتی‌متر بین بذرها بکارید.

زمان کاشت: بهترین زمان کاشت، فصل پاییز یا اوایل بهار است. اگر در بهار می‌کارید، بذرها را به مدت 2 تا 3 ماه در یخچال سرمادهی مصنوعی کنید.

عمق کاشت: بذرها را در عمق 0.5 تا 1 سانتی‌متری خاک بکارید.

خاک مناسب: خاک‌های شنی یا رسی با زهکشی مناسب و pH خنثی تا کمی قلیایی (6.5 تا 8) برای تلخه گیجه مناسب هستند.

آبیاری: در مراحل اولیه رشد، به طور منظم آبیاری کنید، اما پس از استقرار گیاه، آبیاری را محدود کنید.

نور: تلخه گیجه به حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارد.