بذر سس معمولی

سس (Cuscuta sp و Grammica sp)، علفی انگلی و یک‌ساله است که فاقد برگ، ریشه و اندام‌های فتوسنتز کننده می‌باشد و برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز خود، به طور کامل به گیاه میزبان وابسته است. این گیاه، ساقه‌های باریک و نخ‌مانند به رنگ زرد، نارنجی، قرمز یا گاهاً سفید دارد که به دور اندام‌های گیاهان میزبان پیچیده و با استفاده از ریشه‌های مکنده (هاستوریوم) به آن متصل می‌شود. سس، طیف وسیعی از گیاهان میزبان را آلوده می‌کند و به‌عنوان یکی از مخرب‌ترین علف‌های هرز به‌ویژه در مزارع یونجه و شبدر شناخته می‌شود. بذر آن عمر طولانی دارد و می‌تواند تا ۱۳ سال در خاک باقی بماند و در شرایط مساعد جوانه بزند.

سس به دلیل رشد سریع و حالت پیچشی، به‌سرعت شاخه‌ها و ساقه‌های خود را گسترش می‌دهد و گیاه میزبان را ضعیف یا به‌طور کامل از بین می‌برد. این گیاه با نام‌های رایج سرطان زرد، پیچک زرد، یا علف هرز انگلی میان کشاورزان شناخته می‌شود. در گذشته عضوی از خانواده Convolvulaceae شمرده می‌شد، اما امروزه به خانواده‌ای جداگانه به نام Cuscutaceae تعلق دارد.

مشخصات ظاهری گیاه سس

سس دارای ساقه‌های بسیار باریک و رشته‌ای است که ضخامت آن‌ها کمتر از 1 میلی‌متر می‌باشد. ساقه به رنگ‌های زرد، نارنجی، یا قرمز مشاهده شده و برگ‌ها تحلیل رفته به صورت فلس‌های کوچک و نامشخص روی ساقه قرار دارند. شاخه‌های پیچ خورده و منعطف سس، رشته‌مانند بوده و روی ساقه و ریشه گیاهان میزبان گره می‌خورند. ریشه‌های مکنده تخصص یافته این گیاه از پوست گیاه میزبان عبور کرده و مستقیماً به آوندهای آبکش میزبان برای جذب آب و مواد آلی تهاجم می‌کنند.

گل‌دهی سس به صورت گل‌آذین دیهیمی یا خوشه‌ای است. گل‌های کوچک به رنگ سفید مایل به سبز بوده و میوه‌ها فندقه‌هایی کوچک و قهوه‌ای روشن هستند که 2 تا 4 بذر تخم‌مرغی درون خود دارند. این بذرها به گیاهان میزبان نزدیک و سپس با استفاده از باد، آب یا ابزارهای کشاورزی منتقل شده و زمینه گسترش سس در محل‌های جدید را فراهم می‌کنند.

طرز کاشت بذر سس

بذرهای سس را قبل از کاشت به مدت 24 ساعت در آب ولرم قرار دهید. سپس آن را در خاک نرم یا بستر مناسب بکارید. برای ایجاد شرایط طبیعی بهتر است این بذرها را در کنار گیاه میزبان بکارید تا بعد از جوانه‌زنی سریع‌تر متصل شوند.

زمان کاشت بذر: بهترین زمان کاشت بذر سس اواخر بهار تا تابستان و در شرایط آب‌وهوایی گرم است، زیرا در این دوره جوانه‌زنی بذرها بهینه انجام می‌شود.

عمق کاشت بذر: بذرها باید در عمق 1 سانتی‌متر از سطح خاک کاشته شوند.

خاک مناسب رشد: خاک نرم با زهکشی مناسب یا خاک سطحی با رطوبت متوسط، برای رشد جوانه‌های سس ایده‌آل است. این گیاه در خاک‌های فقیر به کمک میزبان توان رشد دارد.

مقدار آب‌دهی: به آبیاری زیادی نیاز ندارد، اما در مراحل اولیه جوانه‌زنی باید خاک مقداری مرطوب باشد تا رشد آن تسریع شود.

نور مورد نیاز گیاه: سس برای رشد بهینه، به نور مستقیم خورشید نیاز دارد و در شرایط سایه نمی‌تواند به خوبی رشد کند.

این موارد، گیاه سس را به یکی از گیاهان انگل و علف‌های هرز مهم مناطق زراعی تبدیل نموده است.