معرفی گل یخ

گل یخ با نام علمی Aptenia cordifolia گیاهی کوچک گوشتی و چند ساله است که خاستگاه اصلی آن آفریقای جنوبی می باشد. از این گیاه در زیباسازی فضای سبز جنوب کشور استفاده های فراوانی می شود. گل یخ گیاه پوششی مقاوم، گلدار و علفی است. در ایران با نام ناز یخی نیز شناخته می شود. گل یخ در مقابل گرما و خشکی از مقاومت خوبی برخوردار است.

گل های گل یخ به رنگ های صورتی، سفید و قرمز هستند. در کل گل های آن در طول روز شکوفا می شوند که گل ها به شکل منفرد تا دسته ای در زاویه برگ ها ظاهر می شوند. هر کدام از گل ها دارای قطری در حدود 2.5 سانتی متر هستند. برگ های گل یخ براق بوده، دارای شکلی قلب مانند تا نیزه ای بوده و درازای آنها تا 3 سانتی متر می باشد. گل یخ دارای میوه ای فندقه با طولی بیش از 1 سانتی متر است. ریشه ها در این گیاه گوشتی و ضخیم اند. ساقه ها در مدل های چهارگوش و دایره ای دیده می شوند که طول آن ها به صوررت مسطح روی زمین به 60 سانتی متر می رسد.

گیاه گل یخ توانایی بالایی در ریشه زایی دارد و همین عامل موجب شده تا گیاه پر رشدی باشد. این ویژگی گیاه گل یخ موجب شده تا به یک گیاه پوششی تبدیل شود و از آن برای پوشش باغ های صخره ای و خشک، کشت در سراشیبی و … استفاده شود.

کاشت گل یخ

نیازهای گیاه گل یخ:

در ادامه ی مقاله نیازهای گل یخ به آب، خاک، نور و دما را به شما شرح می دهیم.

آبیاری:

گیاه گل یخ همانند کاکتوس قابلیت ذخیره سازی آب در خود را داشته و می تواند در مقابل خشکی مقاومت کند. بنابراین آبیاری در حدی که بتواند مانع از خشکی و پژمردگی گیاه شود کفایت می کند. آبیاری به میزان زیاد منجر به پوسیدگی ریشه و گیاه شده و باعث از بین رفتن آن می شود. آبیاری زیاد با همراه شدن با آب و هوای گرم و سنگینی خاک می تواند سبب پوسیدگی ریشه و سرخشکیدگی گیاه گردد. آب باید به قدری به این گیاه برسد که مانع از پژمردگی و خشکی برگ های آن شود. این گیاه در آب و هوای بسیار گرم به آبیاری منظم نیاز دارد.

خاک:

گل یخ می تواند در انواع خاک ها به رشد و حیات خود ادامه دهد. فقط بایستی خاک دارای زهکشی مناسبی باشد. این گیاه در خاکی ترکیب شده از 2 قسمت خاک لومی، 2 قسمت ماسه و 1 قسمت خاک برگ پوسیده رشدی مطلوب خواهد داشت. اما در کل گیاهی کم توقع است که در تمام خاک ها می تواند به خوبی رشد کند.

بذر گل ناز یخی

نور و دما:

این گیاه نیازمند نور کامل است. در صورت عدم دریافت نور کافی گیاه رشدی طولی خواهد داشت و به سمت علفی شدن رفته و از میزان گلدهی آن کاسته می شود. همچنین گیاه گل یخ بایستی از سرمای زمستانی دور نگه داشته شود. گل یخ گیاهی گرما دوست بوده و در هوای گرم از رشد بهتری برخوردار خواهد بود.

از آنجایی که گل یخ گیاهی گرما دوست است در آب و هوای گرم رشد بهتری از خود نشان خواهد داد. این گل زیبا هر چند به سرما مقاومت نسبی دارد اما باید از سرمای زمستان به دور نگهداشته شود. گل یخ می تواند دمای تا 5- درجه را تحمل کند.

کوددهی:

زمان مناسب برای کوددهی این گیاه یکبار در اواسط پاییز و یکبار هم بعد از پایان دوره گلددهی می باشد.

کاشت گل یخ در گلدان

تکثیر گل یخ:

تکثیر گیاه گل یخ از چندین روش انجام می گیرد که در ادامه به آن ها اشاره خواهد شد:

بذر:

بذر را تهیه و در اوایل پاییز آن را در گلخانه یا مکانی محفوظ در خاکی از مخلوط شن – خاکبرگ با نسبت دو به یک بکارید. بعد از کاشت گیاه را با استفاده از غبار پاشی آبیاری کنید تا بذرها جابجا نشود و بعد از جوانه زنی و رشد کردن به صورت معمولی آبیاری کنید. پس از سبز شدن و رویش حداقل پنج یا شش برگ به گلدان منتقل و کم کم در هوای آزاد قرار بدهید. درختچه حاصل از کاشت بذر بعد از گذشت سه یا چهار سال به گل خواهد نشست.

پاجوش:

پاجوش های بزرگ و شاداب گیاه را پیش از دوره گلدهی (اواسط آبان ماه) با احتیاط از گیاه اصلی جدا کرده و در محل مورد نظر بکارید.

خوابانیدن:

تکثیر گیاه گل یخ به این روش با خوابانیدن پاجوش ها یا شاخه های نیمه چوبی آن انجام می گیرد.

خاک برگ بهکام

تکثیر از طریق قلمه:

برای تهیه قلمه روش های متفاوتی وجود دارد اما بهترین راه این است که ساقه ای را به طول 10 سانتی متر برش داده و داخل لیوان آب قرار دهید. حدودا بعد از یک هفته ریشه ها کم کم شروع به پدید آمدن می کنند. بعد از ریشه دهی قلمه گرفته شده، آن را داخل خاکی مخلوط از خاک برگ و شن یا کوکوپیت و پرلایت بکارید. در روش دوم قلمه جدا شده را به صورت مستقیم در خاک سبک بکارید.

در روش تکثیر از طریق قلمه، باید ساقه ای به طول 6 الی 7 سانتی متر و با 2 الی 3 برگ انتهایی انتخاب کرده و در محیط مورد نظر بکارید. این قلمه ها در خاک باغچه به راحتی ریشه دار خواهند شد. بایستی بستر گیاه همیشه مرطوب بوده و از زهکشی مناسبی برخوردار باشد.

عمل قلمه زنی بایستی بسته به نوع و گونه گیاه در فصل مناسب انجام شود. قلمه تهیه شده باید در محیطی با دما و رطوبت مناسب و نور غیر مستقیم نگهداشته شود. عمل زدن قلمه به صورت اریب باشد، برگهای پایینی حذف شوند، برای ریشه زایی بهتر است از هورمون ریشه زایی استفاده شود، قلمه از 4 الی 5 بند برخوردار بوده و حداقل یک سوم از قلمه در بستر خاک قرار داشته باشد. بستر قلمه ها بایستی همیشه مرطوب نگه داشته شود.

مشکلات گیاه گل یخ:

• مهم ترین مشکل این گیاه پوسیدگی ریشه است. اگر زهکشی نامناسب باشد موجب پوسیدگی ریشه می شود.
• کوددهی بیش از حد موجب پژمردگی و مرگ سر شاخه ها می شود.
• عدم گلدهی گیاه: کمبود نور مانع گلدهی گیاه می شود برای گلدهی بهتر آن را به محل پر نوری انتقال دهید.
• فاصله بین برگها زیاد است و رشد گیاه کند است: گیاه مشکل تغذیه دارد و مواد مغذی خاک کم بوده و گیاه به تغذیه مصنوعی نیازمند است. هر ماه یکبار از کودهای مکمل استفاده نمایید.

گل یخ خوب

آفت های گل یخ:

عامل وجود توده های سفید رنگ و پنبه مانند نشانگر وجود آفتی بنام شپشک آرد آلود است. این حشره از شیره گیاه تغذیه کرده و باعث ضعیف شدن و از بین رفتن گیاه می شود. محل تجمع این شپشک آرد آلود درزهای موجود در نوک برگ هایی است که در سایه قرار دارند.

استفاده از سموم تماسی مثل گوزاتیون، دیازنیونو مالاتیون به نسبتهای دو سی سی در یک لیتر آب به همراه شش قطره مایع ظرفشویی در قسمتهای آلوده موجب از بین رفتن این آفت می شود. برای اسپری و سمپاشی، گیاه را به فضای باز و خارج از محیط اتاق منتقل نمایید و قسمتهای آلوده و شاخ و برگها را اسپری نمایید.

مقداری از محلول سم را هم به صورت آبیاری پای گلدان بریزید. بعد از یک هفته سمپاشی را دوباره تکرار نمایید. در مصرف محلول زیاده روی نکرده و با دوز کمتر در گل های آپارتمانی استفاده نمایید. تا زمان از بین رفتن کامل آفت هر دو هفته یکبار عمل سمپاشی را تکرار کنید.

چنانچه این آفت کش ها موثر واقع نشد، چون این آفت از شیره گیاه تغذیه می کند، برای رفع این مشکل دو هفته یکبار با حشره کش نفوذی گیاه را سمپاشی کنید. از سموم سیستمیک و نفوذی مثل متاسیستوکس، اتیون، کونفیدور و … جهت از بین بردن آفت استفاده نمایید. شته هم به گیاه آسیب می رساند و موجب مرگ گیاهچه ها می شود. از آفت کش برای از بین بردن شته ها استفاده کنید.

هرس کردن گیاه گل یخ:

ساقه های بلند را می توان در هر زمانی کوتاه کرد اما باید توجه داشت که بیش از 2 تا 3 شاخه را بیشتر هرس نکنیم چرا که موجب وارد شدن استرس و شوک به گیاه می شود. هرس قسمت های انتهایی شاخه موجب افزایش گلدهی و شاخه های جانبی گیاه می شود.