زمان هرس مناسب برای درختان مثمر

هرس کردن درختان به معنای قطع کامل و یا جزئی از شاخه، ریشه، پوست، برگ، گل و میوه به منظور رشد و باروری بهتر و با کیفیت تر و شکل ظاهری زیباتر می باشد. پیرایش درختان یک عملیات مهم در باغبانی می باشد که حدود سه هزار سال پیش مورد استفاده قرار می گرفته است.

هدف اصلی برای هرس درختان به منظور حذف شاخه های مزاحم، خشک شده، آفت زده، مریض و شکسته شده برای سلامت درختان، ایجاد شرایط مناسب برای ورود نور و هوا به شاخه های درختان، ایجاد شکل مناسب برای درختان، ایجاد تعادل بین شاخه ها و ریشه، حذف شاخه های مرده و جوان سازی درختان و دیگر اینکه کوتاه کردن گیاهان برای آسان کردن عملیات سم پاشی و برداشت محصول می باشد.

هرس درختان یکی از مهمترین عوامل در باغداری درختان مثمر می باشد. برای داشتن یک باغداری حرفه ای باید حواستان به زمان هرس درختان مثمر باشد. هرس به موقع درختان باعث می شود که درختانی پربار همراه میوه هایی سالم و شاداب داشته باشید.

اگر درختان در شرایط محیطی و بدون دخالت انسان رشد کنند، بعد از چند سال به درختانی با شاخه های متراکم و در هم پیچیده تبدیل می شوند. این باعث می شود که از نظر میزان و کیفیت باروری و شکل ظاهری مطلوب نخواهد بود و شاخه ها دچار پیچیدگی و خمیدگی می شوند.

بهترین زمان برای هرس درختان مثمر:

به طور کلی بهترین زمان برای درختان مثمر به نوع گونه آن درخت بستگی دارد. در دو فصل درختان هرس می شوند: یکی در زمستان و دیگری در تابستان انجام می شود. در واقع انجام هرس در فصل زمستان و تابستان و به عبارت دیگر در فصل رکود و فصل رشد انجام می شود.

بذر درخت

هرس تابستان درختان مثمر:

هرس تابستان با نام دیگر هرس سبز با توجه به عوامل محیطی و مقدار رشد گونه گیاهی متفاوت می باشد. برای درختان مثمر اردیبهشت تا تیر ماه بهترین زمان برای انجام هرس خواهد بود. در این فصل شاخه هایی که بارور نیستند، پاجوش ها، نرمک ها و میوه های کوچک اضافی را از شاخه اصلی حذف می کنند. دیگر اینکه در این فصل پوست اضافی، گل و میوه، برگ های اضافی و سر شاخه ها را از درختان حذف می کنند.

به طور مثال اگر برگ های اضافی درختان که باعث ایجاد سایه روی میوه ها می شود جذف شوند، باعث می شود که میوه های باکیفیت تری به بازار عرضه گردد.

درختانی که دارای خزان می باشند، در فصل بهار شروع به رشد می کنند. این رشد چندین هفته طول می کشد و تا دوره رکود زمستانی ادامه دارد. حال اگر هرس تابستانه قبل از تمام شدن رشد درختان انجام شود باعث می شود که درختان دوره رشد طولانی تری داشته باشند و مواد گیاهی که در هرس از بین می رود، جایگزین شود.

دقت داشته باشید که هرس تابستانه را دیر انجام ندهید، زیرا اگر هرس را دیر انجام دهید باعث می شود، مقدار سطح برگ و فتوسنتز کم شود و قدرت درخت کاهش می یابد. دیگر اینکه تعداد جوانه های گل و گل دهی کاهش می یابد.

هرس در درختان مثمری که جوانه های آن ها در سیخک های شاخه ها تشکیل می شود، باعث تحریک گل دهی و رسیدن نوربیشتر به جوانه ها و برگ ها اطراف می شود. زخم هایی که از هرس تابستان به وجود می آید زودتر از زخم های هرس زمستان ترمیم می شود. زیرا فصل تابستان فصل رشد درختان می باشد و در این فصل درختان سریع تر محل زخم را ترمیم می کنند، و اینکه امکان آلودگی زخم درختان در هرس زمستان بیشتر از هرس تابستان می باشد.

هرس زمستان درختان مثمر:

هرس به معنای حذف اندام های درختان برای باروری و سلامت آن ها می باشد.این هرس در زمان خواب درختان انجام می شود. در بین اعضای درختان، شاخه ها نقش بسیار مهمی دارند و برای هرس باید به اندازه بریدن شاخه ها دقت کافی داشته باشید.

هرس زمستان با نام دیگر هرس رکود و یا هرس سیاه در زمان خزان درختان انجام می شوند. به طور کلی در ماه های پاییز و زمستان این عمل انجام می شود. هرس در فصل زمستان باعث تقویت شاخه های سال های آتی می شود. اگر هرس زمستانه انجام نشود و یا اینکه هرس سبکی روی آن ها انجام شود، شاخه های جدید رشد کمتری خواهند داشت. حال اگر هرس به درستی انجام شود، شاخه های جدید در سال بعد در میان گره های بلندتری رشد می کنند، همچنین برگ های سبزتر و بزرگ تری خواهند داشت.

هرس زمستان به دلیل بی برگ بودن شاخه ها و قابل رویت بودن آن ها دقیق تر انجام می شود. حال اگر هرس زمستان، سنگین انجام شود باعث می شود که مواد غذایی ذخیره شده در درخت، به شاخه ها و جوانه های کمتری اختصاص داده شود و در نتیجه شاخه های جدید رشد بیشتری خواهند داشت، ولی به این نکته هم توجه داشته باشید که هرس خیلی شدید زمستانه باعث ایجاد تاخیر در باردهی هم می شود.

برای مطالعه مقاله آیا درختان غیر مثمر به کودهی نیاز دارند می توانید از این لینک استفاده نمایید.

درختان مثمر

به چند صورت درختان هرس می شوند:

در ادامه مقاله مدل های مختلف هرس درختان را توضیح می دهیم.

هرس فرم دهی:

درختان و درختچه ها اگر هرس نشوند شاخه های متراکمی پیدا می کنند و از نظر زیبایی مطلوب به نظر نمی رسند. شاخه ها زیادی رشد می کنند و در هم پیچیده می شوند. وقتی شاخه ها متراکم و در هم پیچیده بشوند باعث می شود که نور به قسمت های اصلی شاخه ها نرسد و قسمت های میانی خشک می شود. برای جلوگیری از این اتفاق باید درختان را هرس کنید.

بعد از کاشت نهال در سال های اول رشد برای فرم دارند به شکل ظاهری درخت، آن را هرس می کنند. با این کار که به صورت تدریجی و در سال های اولیه رشد درختان انجام می شود باعث شکل گیری به فرم اصلی درختان می شود. برای فرم دادن درختان جوان، شاخه های بالای تاج درختان را انتخاب کنید، این کار باعث ایجاد افزایش نفوذ نور خورشید و گردش هوا به داخل شاخه ها می شود.

شاخه های پایینی درختان در حال بلوغ و درختان بالغ را حذف کنید و برای اینکه ارتفاع درختان را کاهش دهید شاخه های بزرگ تر را از شاخه اصلی جدا کنید و دیگر اینکه چوب های بیمار، مرده و آسیب دیده را از بالای درختان جدا کنید.

هرس باردهی:

هرس باردهی در اواخر فصل تابستان و گاهی هم در فصل تابستان به منظور داشتن میوه های بیشتر انجام می شود. در واقع در سال دو مرتبه درختان را هرس می کنند و این همان هرس اصلی برای درختان می باشد.

هرس بعد از گل دهی درختان:

برای درختان و درختچه هایی که در اوایل فصل رشد گل می دهند باید قسمت هایی که در سال قبل رشد کرده اند را بعد از گل دهی بلافاصله هرس کنید. برای نمونه درختان زردآلو و گیلاس جزء این درختان هستند.

رعایت اصول هرس زمستانه:

• اگر می خواهید که یک شاخه را کامل حذف کنید باید از پایین ترین قسمت آن برش دهید و قسمتی از آن روی تنه باغی نماند. اگر این کاررا انجام دهید باعث می شود که بافت بریده شده سریعتر ترمیم شود. اگر قطر شاخه بریده شده بیشتر از 5 سانتی متر باشد بهتر است که سطح بریده شده را با چسب باغبانی بپوشانید، زیرا این چسب ها دارای سم قارچ کش می باشند.
• درختانی که چند سال هرس نشده اند را اگر یکباره هرس شدید انجام دهید، باعث می شود که باروری درختان را چند سال عقب بیندازید و یا درختان را دارای محصولات کمتری بکنید و یا در کل درختان را بدون محصول کنید.
• دقت کنید که در برش شاخه ها زاویه شاخه با تنه اصلی به 90 درجه نزدیک باشد. پس دقت داشته باشید که شاخه هایی را خذف کنید که با تنه اصلی زاویه کمتری داشته باشند و شاخه ضعیف تری باشد.
• برای حذف شاخه های دو انشعابه دقت داشته باشید آن هایی که با اندازه متفاوت هستند قوی تر هستند، پس شاخه های دو انشعابه هم اندازه را جدا کنید.
• بعد از حذف شاخه های شکسته شده و خشک شده، به منظور جلوگیری از بیماری و آفت این شاخه ها را بسوزانید.
• در هرس زمستانه دقت داشته باشید که اگر شاخه کلفت و سنگینی را می برید، به دلیل وزن زیاد قسمتی از پوست و چوب از تنه اصلی جدا نشود.