انبه با نام علمی Mangifera یک میوه گرمسیری بوده و از تیره Anacardiacaae است. شبه جزیره هند، پاکستان، بنگلادش و آسیای جنوب شرقی خاستگاه اصلی این گیاه هستند. درخت انبه درختی همیشه سبز بوده که گونه های بومی این گیاه قادر به رشد در حدود 35 الی 40 متر می باشند. اما اغلب ارتفاعی کمتر از این دارند و متوسط ارتفاع آنها در حدود 10 الی 30 متر است که عمری بیش از صد سال دارند. از درختان مثمر به شمار می رود که میوه آن طعم شیرینی دارد که از آن استفادههای مختلفی به خصوص برای تازه خوری، تهیه ترشی، آبمیوه و … میکنند. میوه انبه خواص بسیاری دارد. درخت انبه برای رشد نیاز به آبیاری، خاک مناسب، هرس، سموم شیمایی برای مبارزه با آفات و … دارد. از تراز تجاری بالایی برخوردار است.
مشخصات گیاهی کامل درخت انبه:
انبه از درختان مناطق گرمسیری است که میوه خوشمزه و بسیار شیرینی دارد که از آن استفادههای مختلفی میکنند که سرشار از ویتامینهای مختلفی است. این درخت را امروزه در بیشتر مناطق گرمسیری به دلیل تراز تجاری بالایی که دارد کشت میکنند. ریشه این گیاه عمیق و درعینحال طویل است به همین دلیل خاکهای سبک را برای رشد و نمو ترجیح میدهد.
توجه داشته باشید درختان انبهای که از طریق بذر تکثیر میشوند از طول عمر بالایی نسبت به سایر گونهها برخوردار هستند. از میوه این گیاه برای آشپزی، آبمیوه، رنگ دهنده و … استفاده میکنند. ارتفاع بلندی دارد طوریکه ارتفاع آن به حدود 40 متر هم میرسد دارای شاخههایی با قطر 10 متر است. طول عمر بالایی دارد طوریکه برخی از گونههای آن بیش از 300 سال عمر میکنند و میوه میدهند.
از زمان شکوفه دهی تا رسیدن میوه زمانی بین 3 تا 6 ماه لازم است. رنگ و اندازه میوه این گیاه بسته به شرایط اقلیمی و همچنین نور دریافتی متفاوت است، طوریکه برخی به رنگ زرد، نارنجی و برخی قرمز و سبز هستند. به هنگام رسیدن میوه این گیاه طعمی شبیه به شیر ملایم میدهد. میوه این گیاه بسیار گوشتی و آبدار و به رنگ نارنجی است که درست در مرکز آن هسته بزرگی وجود دارد که بسته به واریته درخت ممکن است صاف و یا دارای رشته یا فیبرهایی باشد. بسته به گونههای متفاوت طعم متفاوتی نیز دارد.
توجه داشت باشید که اگر درخت انبه را به صورت پیوندی کشت کنید پس از گذشت 4 تا 5 سال میوه میدهد و اگر بذر آن را کشت کنید 8 سال زمان لازم است تا میوه بدهد. میوه این گیاه در اواخر فصل بهار تا اوایل فصل پاییز قابل برداشت است. گردهافشانی این گیاه توسط باد و حشرات انجام میشود.
برگهای این درخت از طولی در حدود 15 الی 35 سانتی متر و عرضی معادل 6 الی 16 سانتی متر برخوردارند که برگ ها و ساقه های جوانتر، دارای ته مایه ای از رنگ صورتی-نارنجی هستند و سپس قرمز و نهایتا بالغ شده و سبز رنگ می شوند. گلهای درخت انبه به دو صورت وجود دارند. برخی دو جنسی بوده، بدین معنی که اندام نر و ماده را یکجا دارند و برخی گلها نیز تنها نر هستند. گلهای درخت انبه روی گل آذینی که محور آن حدود 10 الی 40 سانتی متر طول دارد مستقر شده اند. هر گل دارای پنج گلبرگ سفید رنگ و نسبتا معطر است. گرده افشانی گلهای انبه را حشره مگس انجام می دهد. در کل تعداد کمی از گلهای انبه بارور می شوند و بعد از بارور شدن نیز تعدادی از گلهای تلقیح یافته می ریزند و به میوه تبدیل نمی شوند. بنابراین در درختان انبه ریزش گلها و میوه های کوچک و ریز زیاد اتفاق می افتد. میوه این گیاه بیضی مانند و به صورت کشیده است که وزن آن بین 500 تا 2500 گرم است.
در گونه ها و انواع مختلف درختان انبه، میوه ها از نظر شکل و رنگ و عطر متفاوت هستند. اما در همه آنها موقعی که رنگ گوشت میوه از سفیدی در آمده و کمی زرد رنگ شد، موقع چیدن میوه است. پس بایستی برای تشخیص رسیدن یا نرسیدن میوه درختان انبه به رنگ گوشت آنها توجه شود نه رنگ پوستشان. اغلب میوه های انبه را زمانی که هنوز سبز هستند می چینند و در دمای 18 الی 22 درجه ای قرار می دهند تا کاملا رسیده شده و رنگ پوستشان نیز تغییر کند. انبه جزء درختانی است که عمری طولانی داشته و حتی امروزه نمونه هایی از آنها یافت شده که با داشتن قدمتی در حدود 300 سال هنوز هم قادر به میوه دهی هستند.
برای مطالعه مقاله با انواع انبه آشنا شویم می توانید از این لینک استفاده نمایید.
انواع درخت انبه:
درخت انبه دارای گونههای مختلفی است که ما در این نوشتار به برخی از آنها اشاره خواهیم نمود.
انبه آلفوسو (alphonso):
انبه آلفاسو را با نامهای دیگری همچون انبه آپوس، گوندو، بادامی و … میشناسند که دارای تاجی گسترده است. میوه این گیاه به صورت تخممرغی، اوریب و به رنگ زرد است که وزن آن بین 250 تا 350 گرم است. طعم شیرینی دارد و دارای عطر خاصی است. دانههایی که از این نوع انبه به وجود میآیند قادر به تولید میوه نیستند.
انبه ataulfo:
انبه ataulfo به رنگ زرد است که طعم شیرینی دارد. این نوع انبه نرم، گوشتی و بدون فیبر است که برای تهیه سالاد و همچنین تازه خوری مناسب است. در سایز کوچک و به صورت بیضی رشد میکند. برگهای سبز رنگی دارد که خزان پذیر است و در فصل پاییز میریزد.
انبه فرانسیس francis:
انبه فرانسیس francis نوعی انبه طعم دار و شیرین است که مغز آن دارای فیبر است که با تمام این وجود بسیار نرم و گوشتی است. از میوه این گیاه به عنوان یک طعمدهنده عالی در ترشی استفاده میکنند.
انبه haden:
انبه haden برای آشپزی و تازه خوری انتخاب مناسبی است، مغز این نوع انبه سفت و دارای فیبر است. به رنگ قرمز روشن به همراه رنگ زرد و سبز آمیخته با نقطه های سفید رنگ است. در سایز متوسط رشد میکند.
انبه keitt:
انبه keitt بیشتر در ایالات متحده آمریکا و مکزیک کشت میشود. به رنگ سبز است که با رنگ صورتی محدودی پوشانده شده است که از آن برای تهیه ترشی استفاده میکنند که در پخت غذاهای آسیایی زیاد از آن استفاده میکنند. دارای طعم شیرینی است که مغز آن بسیار سفت و درعینحال دارای مقادیر زیادی فیبر است. در سایز بزرگ رشد میکند و به صورت بیضی مانند است.
انبه kent:
انبه kent میوهای خوشمزه و شیرینی دارد که بسیار آبدار و گوشتی است که برای خشک نمودن و آبمیوه مناسب است. به رنگ سبز و قرمز تیره است که در سایز بزرگ رشد و به صورت بیضی رشد میکند.
انبه tommy atkins:
انبه tommy atkins دارای طعم شیرین و ملایمی است که مغز آن سفت و چسبناک است که در سایز بزرگ تا متوسط رشد میکند.
انبه velencia pride:
انبه velencia pride دارای فیبر کمی است که طعم بسیار خوشمزهای دارد، بسیار آبدار و گوشتی است که دارای فیبر کمی است که استفادههای مختلفی از آن میشود.
انبه glenn:
انبه glenn طعم شیرین و هلویی مانندی دارد که به رنگ صورتی و قرمز محدود میشود که به صورت بیضی کشیده ظاهر میشود.
انبه madame francique:
انبه madame francique به رنگ سبز تا نارنجی و زرد است که از نظر نوع شیرینی مزه تندی دارد که اگر به صورت خام مصرف کنید تندی آن بیشتر میشود.
نهال انبه آملی یا amelia:
انبه آملی درختی بلند با تاجی کروی مانند است که به صورت متراکم رشد میکند. دارای پوست ضخیمی است که میوه آن گوشتی، آبدار و بدون فیبر است
انبه آرومانیس arumanis:
انبه آرومانیس arumanis تاجی گسترده به همراه میوهای زرد مایل به سبز با لکههای زرد رنگ دارد. میوه این گیاه میانرس است و هر سال محصول می دهد.
درخت انبه زیل zill:
درخت انبه زیل zill بومی مناطقی از فلوریدا است که میوه زرد مایل به سبز با رگههای قرمز رنگ متراکم تولید میکند. میوه این گیاه تخممرغی و بیضی مانند است. طعم شیرینی دارد و از میوههای زودرس به شمار می رود.
درخت انبه بوربون bourbon:
درخت انبه بوربون بومی برزیل است که میوه زرد رنگ مایل به سبز، تخممرغی شکل، قلبی مانند با قاعده گرد دارد که در سایز متوسط رشد میکند.
درخت انبه زردآلو zardalu:
درخت انبه زردآلو zardalu بومی مناطقی از هند است که در سایز متوسط رشد میکند. وزن هر میوه این گیاه بین 150 تا 200 گرم است. دارای طعم مطبوع و شیرینی است و دارای تناوب باردهی است.
درخت انبه والناتو valienato:
درخت انبه والناتو valienato بومی مناطقی از کلمبیا است که دارای تاجی افراشته و متراکم است. میوه این گیاه به رنگ زرد روشن با رگههای کرم رنگ است. طعم شیرینی دارد که از کیفیت مطلوبی برخوردار است.
درخت انبه وان دیک van dyke:
درخت انبه وان دیک van dyke میوهای به رنگ زرد روشن با رگههای قرمز رنگ روشن تولید میکند که به صورت تخممرغی با قاعده ای گرد است. پوست میوه آن ضخیم است. وزن هر میوه این گیاه بین 200 تا 550 گرم است.
درخت انبه تورپنتین:
درخت انبه تورپنتین بومی مناطقی از جزایر هند غربی است که دارای تاج پوششی بزرگ، گسترده و کروی است. میوه این گیاه به رنگ زرد روشن با نقاط سفید رنگ است که طعم شیرینی دارد.
درخت انبه توتاپوری totapuri:
درخت انبه توتاپوری totapuri بومی هند است که میوه تخممرغی کشیدهای دارد که طعم شیرینی دارد.
درخت انبه تاهار tahar:
درخت انبه تاهار tahar درختی تنومند است که در سایز متوسط رشد میکند. میوه این گیاه به رنگ زرد روشن با رگههای قرمز و نقاط سفید است. میوه این گیاه تخممرغی است که قاعده ای پهن دارد. پوست میوه این گیاه ضخیم و درعینحال زبر است. این درخت بومی اسرائیل است.
درخت انبه بنگالورا bangalora:
درخت انبه بنگالورا بومی هند است که میوه میانرسی دارد و از باردهی خوبی برخوردار است، میوه این گیاه در سایز بزرگ رشد میکند که به رنگ زرد است.
درخت انبه بانگاناپالی:
درخت انبه بانگاناپالی بومی هند است که در سایز متوسط رشد میکند که دارای تاجی با پوشش کروی مانند است. میوه زرد رنگ کمرنگ، تخممرغی، اوریب و بزرگی دارد که پوست آن صاف است.
درخت انبه بمبئی گرین Bombay green:
درخت انبه بمبئی گرین بومی هند است میوه این گیاه به رنگ سبز با لکههای قرمز و زرد است. بسیار گوشتی و آبدار است که طعم دلچسبی دارد.
از دیگر ارقام درخت انبه میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
- درخت انبه کامبودیانا cambodiana بومی ویتنام است.
- درخت انبه کارابائو carabao بومی فیلیپین است.
- درخت انبه چوسا chausa بومی هند است.
- درخت انبه کورا کائودبوی coracao de boi بومی برزیل است.
- درخت انبه داشهاری dashehari بومی هند است.
- درخت انبه اسپادا espads بومی برزیل است.
- درخت انبه اکسترما extrema بومی برزیل است.
- درخت انبه فجری fajri بومی هند است.
- درخت انبه فلوریگون florigon بومی فلوریدا است.
- درخت انبه گولک golek بومی اندونزی است.
- درخت انبه هایدن haden بومی فلوریدا است.
- درخت انبه جامادار jamadar بومی هند است.
- درخت انبه مبروکا mobrouka بومی مصر است.
- درخت انبه مالیکا بومی هند است.
- درخت انبه مایا maya بومی اسرائیل است.
- درخت انبه نائومی naomi بومی اسرائیل است.
- درخت انبه پایری pairi بومی هند است.
- درخت انبه روزا بومی برزیل است.
نیازهای محیطی انبه:
انبه هم مثل سایر میوه ها دارای نیازهای محیطی می باشد که ما آن نیاز ها را به شما توضیح می دهیم.
آبیاری:
در سال اولی که کاشت درخت انبه صورت گرفته و درخت هنوز جوان است، بهتر است آبیاری گیاه هر یک یا دو هفته یکبار انجام شود، تا اینکه رشد و گسترش ریشه تحریک شده و سرعت گیرد. درختان انبه بالغ نیاز به میزان آبیاری کمتری دارند. در کل فرایند رشد گیاه انبه تا حد زیادی به وجود یا عدم وجود رطوبت در خاک آن بستگی دارد.
به بیان دیگر رشد و میوه دهی گیاه در فصول مرطوب سال یعنی فصل هایی که بارندگی مناسبی وجود دارد مطلوب می باشد و در مقابل در فصلی که میزان بارندگی کم و در نتیجه خاک از رطوبت کمی برخوردار است، زمان استراحت این گیاه است. لازم به ذکر است که اگر که حدود چند هفته پیش از اینکه درختان انبه به گل بنشینند کمی خاک آنها خشک شود، این امر میزان گلدهی و شکل گیری میوه را افزایش خواهد داد.
البته این به این معنا نیست که خاک گیاه را کاملا خشک نگهداریم. چون این شرایط نه تنها مانع شکل گیری میوه نمی شود بلکه می تواند به طور کامل درخت را تضعیف کرده و از بین ببرد. پس در نتیجه پیش از به گل نشستن درخت و تولید شکوفه نباید آن را خیلی آبیاری کنید.
نور:
مقدار نور مورد نیاز درختان انبه در روز حدود 6 الی 8 ساعت می باشد. اما توصیه می شود در صورتی که به تازه گی از این گیاه خریداری کرده اید و از شرایط نوری پرورش یافته آن اطلاع کافی ندارید، گیاه را به مرور در شرایط نور مستقیم قرار دهید، چون اغلب نمونه های پرورش یافته در سایه یا شرایط کم نوری دارای برگهایی با سطح نازک می باشند که نسبت به آفتاب حساس بوده و زود دچار سوختگی می شوند.
اما در صورتی که به تدریج آنها را به نور مسقیم عادت دهید با چنین مشکلی برخورد نخواهید کرد. قرار گیری درخت انبه در مکانی با نور گیری اندک و شرایط نوری نامناسب باعث ریزش بیشتر گلها و میوه های جوان این گیاه می شود و در نتیجه میزان تشکیل میوه به حداقل خواهد رسید.
دما:
انبه یک گیاه گرمسیری است که حداقل دمایی که قادر به تحمل آن است 3 درجه سانتی گراد می باشد و در صورتی که در دمایی پایین تر از این قرار بگیرد از بین خواهد رفت. پس در نتیجه نمی توان این گیاه را در مناطقی که از سرمای پاییزه و زمستانه برخوردارند در فضای باز کشت نمود. دما از جمله عوامل تاثیرگذار در گلدهی این گیاه است.
به طوریکه اگر در زمان گلدهی درختان انبه در دمای شبانه پایین تر از 15 درجه قرار بگیرند، گلهای آنها خواهد ریخت. طی زمان رویش نیز این گیاهان نیازمند دمایی در حدود 27 الی 37 درجه سانتی گراد هستند. بر همین اساس است که کشت این گیاهان به غیر از مناطق گرمسیری به عدم میوه دهی آنها خواهد انجامید، چون نمی توانند گرمای لازم را دریافت کنند.
خاک:
خاک مناسب برای کاشت درخت انبه خاکی سبک با زهکشی خوب است. به ویژه اینکه این درختان از ریشه ای طویل برخوردارند و در صورتی که بافت خاک آنها مناسب باشد، می توانند رشد و گسترش خوبی داشته باشند و حتی تا عمق 6 متری خاک پیش بروند. نکته ای که در مورد خاک درختان انبه باید در نظر گرفت این است که آنها به کمی اسیدی بودن خاک علاقه مندند و در خاک های گچی رشد مناسبی ندارند.
توصیه می شود در خاک مخلوطی آنها از پیت ماس یا کودهایی که محیط کشت را اسیدی می کنند استفاده شود. ترکیب مساوی پیت ماس با خاک برگ و استفاده از آن در مخلوط خاکی انبه می تواند یک گزینه مناسب برای این کار باشد. در عین حال باید توجه کرد که وجود مواد ارگانیک مانند خاک برگ به مقدار زیاد باعث می گردد تا کیفیت رشد این درختان کاهش پیدا کند. از این رو بهتر است در ازای استفاده از یک قسمت از مخلوط خاک برگ + پیت ماس یا تنها خاک برگ، دو یا سه قسمت خاک معمولی استفاده گردد.
کود:
کوددهی این گیاهان اغلب در بهار و تابستان انجام می گیرد و به کوددهی زیادی نیاز ندارند. در درختان جوان انبه استفاده از فرمول سه عنصر به اضافه منیزیم مناسب خواهد بود. دانشگاه هاوایی که خود یکی از مناطق تولید انبه محسوب می شود با استفاده از فرمول 20+20+10 برنامه کودی را برای درختان انبه به این صورت شرح داده است که مطابق آن در سال اول 400 گرم و در سال دوم 600 الی 1200 گرم کود برای هر درخت در نظر گرفته شده که به سه یا چهار قسمت تقسیم و پیش از آغاز هر یک از دوره های رشد برای گیاه مورد استفاده قرار می گیرد.
همانطور که قبلا نیز ذکر شد، باید در نظر داشته باشید که در طول سال درختان انبه می توانند با توجه به میزان رطوبت خاک، دوره های رشد و استراحت پیاپی داشته باشند. از همین فرمول فوق با میزانی بیشتر برای درختان بالغ و مستقر که به مرحله میوه دهی رسیده اند استفاده می شود.
به این نحو که در ازای هر 2.5 سانتی متر از قطر تنه درخت انبه که در فاصله 1 تا 1.5 متری سطح زمین قرار گرفته، در حدود 400 گرم کود 20-20-10 نیاز است. کوددهی به درختان انبه به دو دوره قبل از گلدهی و بعد از چیده شدن میوه ها تقسیم می گردد. کوددهی در دوره گلدهی به این گیاه نباید انجام گیرد. به این علت که می تواند ریزش گل ها را تشدید کند. در کل گیاه انبه نسبت به کوددهی زیاد حساس بوده و برگهایش دچار سوختگی می شوند، پس نباید به این گیاه زیاد کود داده شود تا به بیش کودی و سمیت کود در خاک دچار نگردد.
ارتفاع:
ارتفاع درخت انبه بین 30 تا 40 متر است که البته بسته به شرایط اقلیمی و واریته های مختلف ممکن است ارتفاع آن کم و زیاد شود.
فاصله کاشت:
فاصله کاشت درختان پیوندی بین ردیفها 12 متر و بین درختان نیز 12 متر است، درختان غیر پیوندی را نیز در فاصله 14 متری از همدیگر بکارید و فاصله ردیفها را نیز 14 متر در نظر بگیرید.
تکثیر درخت انبه:
معمولا درختانی که تکثیر آنها از طریق بذر صورت می گیرد در مقایسه با درختان پیوندی عمر طولانی تری دارند. اما در مقابل در میوه دهی تاخیر داشته و سال آوری شدید دارند. درختان این چنینی با قرار گرفتن در شرایط محیطی مساعد بعد از حدود 5 الی 7 سال از کاشت بذر شروع به میوه دهی می کنند. این مدت در صورتی که شرایط محیطی همانند زیستگاه اصلی این درختان نباشد می تواند در حدود 10 الی 15 سال به تاخیر بی افتد. به این دلیل که بلوغ و میوه دهی آنها دیرتر اتفاق می افتد.
هسته انبه در حدود 30 الی 40 روز بعد از خارج شدن از داخل میوه می تواند زنده بماند. هسته هایی که کهنه ترند، یا اصلا جوانه نمی زنند یا در صورت جوانه زدن گیاه تولید شده توسط آنها کیفیت مناسبی نخواهد داشت. برای تکثیر بذر درخت انبه نخست همه قسمت های میوه را از هسته جدا کرده و با آب شسته و سپس با یک حوله یا پارچه زبر خشک کنید تا اینکه کرک های موجود روی هسته بخوبی پاک شوند. با چاقو یک شکاف سطحی روی هسته ایجاد کنید. در اینجا به دو شکل می توانید عمل کنید: یا هسته را به همان شکل اولیه خود بکارید یا اینکه هسته را گشوده، بذرهای درون آن را درآورده و به صورت جداگانه بکارید. چون بعضا در درون یک هسته چندین بذر موجود است.
هر یک از بذرها را در عمق 2 الی 3 سانتی متری بکارید. بذرهای این گیاه به صورت سطحی کاشته می شوند. در زمان کاشت نیز بایستی بذرها را به صورت افقی قرار دهید. جهت کاشت انبه در مناطق گرمسیری بهترین زمان اوایل فصل بارش و مرطوب بودن خاک که مصادف با اواخر بهار و اوایل تابستان است می باشد. بذرها بعد از اینکه کاشته شدند در صورت وجود شرایط محیطی مطلوب برای جوانه زدن به حدود 15 روز زمان نیاز دارند. در طول این مدت پانزده روزه محیط بایستی گرم با دمای خاک حدودا 21 درجه و روشن بوده و از تابش مستقیم اشعه خورشید به دور باشد. از هر بذر کاشته شده چند جوانه بیرون می آیند که باید قویترین آنها را انتخاب کرده و بقیه را حذف نمود.
روش دوم برای تکثیر این گیاه عمل پیوند زنی روی پایه های درختان انبه است. بدین معنی که پایه ها با استفاده از روش کاشت بذر حاصل می شوند و روی این پایه های حاصله، پیوندکهای تهیه شده از درختان باکیفیت و بالغ پیونده زده می شوند. قطر نهال استفاده شده به عنوان پایه می تواند در حدود 1.25 الی 9 سانتی متر باشد که پیوند زبانه ای و نیمانیم روش های متداولی محسوب می شوند. درختانی که به این روش تکثیر شده اند می توانند بعد از سه سال از انجام عمل پیوند میوه بدهند. از روشهای تکثیر این گیاه به قلمه و شیوه خوابانیدن هوایی نیز اشاره شده که جزء روشهای متداول محسوب نمی شوند. به این دلیل که درختانی که از این دو روش حاصل می شوند از سیستم ریشه ای ضعیفی برخوردار خواهند بود.
برای مطالعه مقاله خشک کردن انبه می توانید از این لینک استفاده نمایید.
نحوه هرس درخت انبه:
معمولا انبه را در زمره درختانی می دانند که قادر به تحمل هرس های شدید است. اما این گیاه در صورت انجام چنین عملی برای مدت یک الی گاها چند سال میزان محصول دهی اش کم خواهد شد. بنابراین با توجه به این امر اگر هرس این گیاه به صورت سالانه ولی به شکلی ملایم و مناسب انجام گیرد بهتر خواهد بود. زمانی که طول درخت به حدود یک متر رسید، چیزی در حدود یک سوم از طولش را کوتاه می کنند و بعد از رسیدن طول محور اصلی درخت به یک متر، مجدد این کار را انجام می دهند. بعد از دو باری که این کار را انجام دادند تا رسیدن ارتفاع درخت به بیش از 3.7 الی 4.6 متر این عمل را تکرار نمی کنند و بعد از رسیدن ارتفاع درخت به بیش از 3 الی 4 متر اقدام به کوتاه کردن محور اصلی درخت می کنند تا مانع از رشد و بلند شدن بیشتر درخت شوند.
نوک ساقه های حاصل از رشد درخت در سال جاری جای شکل گیری گلهای انبه است. پس با این تفسیر هر میزان که تعداد ساقه های فرعی بیشتر باشد میزان میوه دهی نیز بیشتر خواهد بود. به همین جهت اغلب ساقه های جوان را سرزنی کرده یا قطع می کنند تا ساقه های فرعی بیشتری رشد کنند. این عمل بیشتر برای ساقه های جوانتر صورت می گیرد و ساقه های مسن تر در صورت شکسته شدن یا آسیب دیدن و یا ایجاد مزاحمت برای ساقه های جوان قطع می شوند. بعد از گذشت چند سال معمولا نزدیکترین ساقه به ساقه اصلی را برای تحریک رویش ساقه اصلی جوان دیگری قطع می کنند. به همین ترتیب می توان ساقه های مزاحم رشد شاخسارهای دیگر که باعث ایجاد تراکم در مرکز تاج درخت شده اند را از فاصله حدود 2 الی 3 سانتی شاخه اصلی کوتاه نمود. ساقه های مرکزی گیاه هم به دلیل مانع شدن برای دریافت نور کافی توسط مرکز درخت قطع می شوند. بهترین زمان برای هرس درخت انبه زمستان و بعد از برداشت محصول است. چون فعالیت این گیاه دراین فصل به حداقل می رسد.
درخت انبه نیاز به هرس آنچنانی ندارد چرا که به صورت گنبدی شکل متناسب رشد میکند. هرس را به خاطر بهبود عملکرد گردش هوا و کنترل آفات و بیماریهای درخت انجام میدهند. هرس درخت باید به اندازه باشد چرا که هرس بیش از حد باعث محدود شدن درخت برای تولید برگهای بیشتر میشود و در نتیجه باردهی گیاه کاهش پیدا میکند ولی از آنجایی که درخت انبه درختی متراکم است هرس آن باید در جهت باز کردن تاج آن باشد طوریکه گردش هوا و نور خورشید به شاخ و برگ گیاه نفوذ کند. هرس به موقع باعث افزایش کیفیت محصول و باردهی آن و همچنین کنترل آفات و بیماریها میشود.
نکتهای که به هنگام هرس درخت انبه باید به آن توجه داشت این است که قسمت بالایی درخت انبه نسبت به قسمت پایینی درخت انبه قویتر است به همین دلیل میبایست شاخههای عمودی درخت را قطع کنید چرا که این شاخهها مواد غذایی را از خاک جذب میکنند و در خود ذخیره و باعث محروم شدن سایر بخشهای درخت از مواد مغذی میشوند که در نتیجه آن رشد میوه و گلدهی گیاه کاهش پیدا میکند. گردن درخت نیاز به هرس ندارد چرا که نقش مهمی در حفاظت از شوک درخت دارد. شاخههای پایین تر نیز نیازی به هرس ندارند چرا که ممکن است در آینده باردهی داشته باشند.
آفات و بیماری ها:
از آفات و بیماریهای درخت انبه میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
آنتراکنوز:
آنتراکنوز از بیماریهای شایع درخت انبه به شمار می رود که از علائم آن میتوان به خشک شدن حاشیه برگها به همراه ریزش برگها و همچنین خشکی شاخهها، پژمردگی شکوفهها، ریزش شکوفهها و … اشاره نمود. برای رفع این بیماری لازم است کشاورزان قبل از کاشت خاک مورد کشت را از نظر آلودگی قارچی پاک و پاکیزگی بررسی کنند، استفاده از قارچ کش در این زمینه میتواند مثمر به ثمر باشد.
سفیدک پودری:
سفیدک پودری یکی دیگر از بیماریهای درختان مثمر به شمار می رود که عمده خسارات آنها بر روی گلها است. عامل این نوع بیماری فرم غیرجنسی قارچی است.
بیماری لکه سیاه پوسیدگی الترناریایی انبه:
این بیماری باعث آسیب به شکوفه، گل و میوه گیاه میشود.
مگس میوه انبه:
نوعی حشره است که تخمهای خود را در میوه بارگذاری میکند که لاروهای آن پس از رشد شروع به تغذیه از میوه گیاه میکنند. پس از آنکه لاروها رشد کردند و از میوه خارج شدند در خاک به شفیره تبدیل میشوند. برای از بین بردن این آفت از حشره کش ملاتیون به صورت محلول پاشی استفاده کنید.
پشه گل آذین انبه:
نوعی حشره است که باعث آسیب به درخت انبه میشود و موجب خشکیدگی و همچنین قهوهای شدن گل آذین میشود. از سموم شیمایی همچون ملاتیون و یا دیمتوات استفاده کنید.
پشه گالزی انبه:
نوع حشره است که برگ را سوراخ میکند و وارد برگ میشود و باعث از بین رفتن گیاه میشود. برای از بین بردن این آفات میتوانید از سموم شیمایی استفاده کنید.
زنجرک انبه:
از خطرناکترین آفات درخت انبه زنجرک است که خسارات زیادی را به بار میآورد. میتوانید از طریق سمپاشی با این آفت مبارزه کنید.
کنه جوانه خوار انبه:
همانطور که از نامش پیداست این حشره به جوانه گیاه آسیب وارد میکند.
سن قهوه ای انبه:
این آفت بیشترین خسارت را در فصل بهار و تابستان به درخت انبه وارد میکند.
تریپس انبه:
پوره به همراه حشرات بالغ از سطح برگ و میوه گیاه تغذیه میکند. راه مبارزه با این بیماری استفاده از سموم شیمیایی پروتئوس یا اتیون است.
حشرات سپردار:
این حشرات شامل چند دسته هستند که به درخت انبه حمله و خساراتی را به بار میآورند.
نحوه برداشت درخت انبه:
برداشت میوه انبه به مانند سایر میوهها انجام میشود، به هنگام برداشت میوه انبه را با دست خود بگیرید و به آرامی بکشید تا از شاخه جدا شود یا با استفاده از چاقو آن را از شاخه علفی درخت جدا کنید، پس از چیدن آن را در درون سبد یا جعبه بگذارید و به همین منوال به کار برداشت انبه ادامه دهید.
کاربرد درخت انبه:
از درخت انبه استفادههای مختلفی به قرار زیر میشود.
- از میوه این گیاه برای تازه خوری استفاده میشود.
- در آشپزی برای طعم دادن به غذا و … استفاده میکنند.
- در صنعت عطرسازی کاربرد دارد.
- برای آشپزی مناسب است.
- از میوه این گیاه برای تهیه آبمیوه استفاده میکنند.
- برگهای این گیاه جنبه دارویی دارد.
- ضماد برگ انبه برای پوست سر و مو مفید است که باعث تقویت پوست و مو میشود.
سوالات متداول در مورد درخت انبه:
-
چه مدت طول می کشد تا درخت انبه میوه بدهد؟
هنگامی که یک درخت انبه پیوندی پیدا کردید، دو سال طول می کشد تا میوه دهد. اما در 3 سال اول، شاهد رشد آن خواهید بود و میوه و گل کمتری به شما می بخشد. پس از پنج سال، باردهی واقعا مثمر ثمر رخ می دهد.
-
درختان انبه از کجا بیشتر رشد می کنند؟
پرورش درخت انبه مناسب برای مناطق مقاوم در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است که دما به زیر 20 درجه نمی رسد. اگرچه رشد آن دشوار است، اما یک درخت انبه وقتی در گلدان بزرگ در فضای باز یا داخل خانه رشد می کند می تواند نمونه جالبی ایجاد کند.
-
آیا برای تولید میوه به 2 درخت انبه نیاز دارید؟
در حالی که برای تهیه یک محصول میوه به دو درخت احتیاج ندارید، اما به هر دو قسمت گل نر و ماده احتیاج دارید. به طور کلی، حدود یک چهارم گل های انبه روی یک درخت شامل اندام های تولید مثل نر خواهد بود، در حالی که گل های دیگر شامل اندام های تولید مثل نر و ماده است که اصطلاحاً هرمافرودیت است.
-
مزایای درخت انبه چیست؟
از کم خونی جلوگیری می کند، انبه سرشار از آهن است. هضم را بهبود می بخشد، بی نظمی در سیستم هضم عامل اصلی سلامتی ضعیف است. به افزایش وزن کمک می کند، افزایش وزن برای بسیاری از افراد دشوار است. تقویت ایمنی، به غیر از ویتامین C، انبه همچنین حاوی فولات، روی و ویتامین B6 است.
-
طول عمر درخت انبه چقدر است؟
طول عمر یک درخت انبه 100 – 200 سال است.
-
آیا درختان انبه به آب زیادی احتیاج دارند؟
درختان انبه در طول دو سال اول زندگی خود باید آبیاری شوند تا میزان بارندگی را تکمیل و رشد را تشویق کنند. هر درخت در هر هفته حدود 26 گالن آب نیاز دارد.
-
آیا درختان انبه می توانند در گلدان رشد کنند؟
بله، رشد درختان انبه در ظروف امکان پذیر است. در حقیقت، آن ها اغلب ظرف رشد کرده، به ویژه انواع کوتوله، رشد خواهند کرد. انبه بومی هند است، از این رو عشق آنها به دمای گرم است.
-
آیا درختان انبه هر ساله میوه می دهند؟
درختان انبه کمتر از 10 سال ممکن است هر ساله به طور منظم گل و میوه بدهند. پس از آن، بیشتر انبه ها به سمت تحمل متناوب یا دو سالانه تمایل دارند. شاخه هایی که یک سال میوه می دهند ممکن است سال دیگر استراحت کنند، در حالی که شاخه های آن طرف درخت تحمل می کنند.
-
چرا درخت انبه من میوه نمی دهد؟
مضرترین بیماری که بر درختان انبه غیر مثمر تأثیر می گذارد آنتراکنوز نام دارد که به تمام قسمتهای درخت حمله می کند اما بیشترین آسیب را به خوشه های گل می زند. عفونت های شدید خوک ها را از بین می برد، متعاقباً بر مجموعه و تولید میوه بالقوه تأثیر می گذارد، از این رو درخت انبه میوه تولید نمی کند.
-
کدام کود برای درختان انبه بهترین است؟
مخلوط های کود معمولاً در دسترس که برای درختان انبه رضایت بخش هستند شامل 6-6-6 و 8-3-9-2، 2 نشان دهنده منیزیم است. برای تشویق گل و عملکرد انبه، کودهای آزاد سریع آزاد حاوی نیتروژن درست قبل از گل درختان انبه استفاده می شود.
-
آیا برگهای انبه سمی هستند؟
شما هرگز نباید چوب یا برگ انبه را بسوزانید زیرا در آن بخارهای سمی ایجاد می شود که می تواند باعث تحریک جدی چشم و ریه ها شود. برگها سمی محسوب می شوند و می توانند گاوها یا دامهای چرا را از بین ببرند.
-
چگونه می توان درخت انبه را سریعتر رشد داد؟
چگونه یک درخت انبه سریعتر پرورش دهیم درخت انبه پیوند زده خود را در مساعدترین شرایط محیطی پرورش دهید. در هفته اول دو یا سه بار درختان جدید آبیاری کنید و به منطقه اطراف تنه سیلاب بزنید. بعد از شروع رشد، درخت خود را کود دهید و ماهیانه تا پاییز به او یک غذای گیاهی ازته بالا بدهید.
سلام ممنون از اطلاعاتتون
من ساکن شیراز هستم نیمه فروردین انبه پیوندی از بندرعباس خریدم اما در این مدت با گذشت حدود دو ماه هیچ رشدی نداشته. پایه چند بار جوانه زده که اونا را کندم اما پیوندک اصلا جوانه نزده. به نظر شما باید چه کار کنم لطفا راهنمایی کنید. تشکر
زمان بیشتری درخت انبه شما احتیاج دارد برای تطبیق دادن به محیط
منم کاشتم یک سال طول کشید تا پیوندک حرکت کرد.
سلام خیلی ممنونم جامع و کامل بود فقط یک سوال بعد از کاشت هسته انبه و جوانه زدن باید پیوند بزنیم یا خود گیاه گرده افشانی میکنه ؟واگه پیوند بزنیم باید از درخت بارده دیگه ای پیوند بگیریم یا از دو جوانه هم میشه برای هم پیوند گرفت؟متشکرم
با سلام و وقت بخیر. من استان فارس نوراباد ممسنی هستم. نیمه فروردین نهال یه انبه تو باغچه کاشتم از بالا سه جوانه پتج شش سانتی رشد کرده، الان هم از پایه سه چهار تا جوانه زده آیا باید جوانههای پایه را بکنم یا بزارم باشه؟
جوانه های پایه زیر قلمه انبه را باید بکنید
سلام من یک هسته انبه کاشتم که حدود یک ماهشه و حدود ۱۵ سانت شده ولی برگاش رنگ قهوهای داره ولی نه حالت سوختگی کل برگ قهوهای رنگ شده آیا درختم مشکلی داره یا که طبیعیه ممنون
رنگ قهوه ای برگها طبیعی نیست لطفا مقدار نور دریافتی نهال خود را توضیح دهید!
سلام من یک انبه دارم که هسته شو کاشتم و الان فکر کنم پنج یا شش سالش میشه اما امسال میوه نداده من چی کار کنم که سال آینده میوه بده
باید درخت انبه را برای اینکه سریعتر میوه دهد پیوند بزنید.
سلام من یک هسته انبه کاشتم الان تقریبا یک سالشه و اینکه نمیدونم کی باید گلدونشو عوض کنم؟؟چطو بفهمم نره یا دوجنسه؟
برای تعویض گلدان بهتر است در زمستان این کار انجام شود ولی حتما باید قلمه زده شود و درخت نیاز به درخت نر ندارد.
سلام انبه از طریق هسته کاشتم الان یک متر و نیم قدش هست و یکساله
اول اینکه برای پیوند باید از مادرش پیوندک بگیرم و دوم اینکه برای پیوند شکافی از چه فاصله ای نهال را قطع کنم .فاصله از زمین
برای پیوند از درختیکه بار خوبی دارد باید شاخه ببرید و حدود 40 سانت کفایت میکند برای پیوند زدن درخت انبه
سلام وقت بخیر.
درخت انبه من ۳ سالش هست از کجا بفهمم ثمر میدهد ممنون
درخت انبه را حتما باید پیوند بزنید در غیر اینصورت چندین سال طول میکشد تا به بار بنشیند.
سلام.انبه چه فصلی گل میزنه؟واقعیت داره که اگه گل نکرداحتیاج به شوک داره..ضربه زدن به تنه درخت؟کی وقت شوک دادن هست.من بندرگناوه هستم وانبه ۵سال ثمرنداده
شاید درخت انبه شما پیوندی نباشد برای همین هم زمان میبرد تا بار بدهد
سلام من یه هسته ی انبه دوسالی هست داخل گلدان کاشتم اماواقعاجاش کوچکه ازاصفهان هستم نمیتونمم داخل باغچه بکارم چون زمستان کاملانابودمیشه،کاش یکی میومدمیبردش جنوب یاهرجای که هوای گرمی داره میکاشت
اگر احساس میکنید جای درخت انبه شما کوچیک است می توانید گلدان بزرگتر استفاده کنید .
سلام
من یه درخت انبه یکساله داخل گلدان دارم که جابجا کردم ولی الان برگا دارن از حاشیه زرد و خشک میشن چیکار کنم؟
ببیند که درخت شما نور کافی دریافت میکند و یا اینکه در محوطه باز است و یا محوطه بسته
ایا نهال انبه در مناطق شمالی خوزستان که هوا نسبتا خنکترمیباسد و دمادر زمستان تا نه درجه بالای صفر میرسد مناسب هست؟
بله در خوزستان میتوانید انبه پرورش دهید
سلام
ممنون از توضیحات شما
دستبوسم
سلام و عرض ادب،
خیلی ممنون از شما که وقتتان را گذاشتید.
ارادت