گلپر (Angelica) گیاهی اروپایی است که از آن به عنوان طعم دهنده در غذاها و برخی از انواع نوشیدنی ها استفاده می کنند. گلپر گیاهی با سابقه ای طولانی برای استفاده به عنوان چاشنی، دارو و چای می باشد. گلپر گیاهی از خانواده جعفری بوده و از یک ریشه ضخیم مشابه هویج برخوردار است. این گیاه را اغلب خشک کرده و به عنوان چاشنی در غذاها یا در تهیه دمنوش مورد استفاده قرار می دهند.
گلپر دارای گل هایی چتر مانند با جلوه ای زیباست که فقط هر دوسال یکبار شکوفا می شوند که اغلب بعد از گل دهی کل گیاه از بین می رود. گلپر دارای گلهای چتری سفید یا سبز رنگ است که دانه ها بعد از پژمرده شدن گلها به حالت آویزان از اسپوک قرار می گیرند. گلپر طعمی شیرین و عطر و بویی تند دارد. همه اندام گیاه گلپر همچون برگ، ریشه و دانه های آن همگی مفید بوده و از خواص فراوانی برخوردارند.
در سال اول کاشت، گلپر دارای بوته ای ساده با ساقه ای کوچک است که ارتفاع آن می تواند به 30 الی 90 سانتی متر برسد. رشد بوته در سال دوم بیشتر می شود و برگهای بزرگ سه قسمتی رشد می کنند که تا ارتفاع 120 الی 180 سانتی متری هم می توانند برسند. ریشه گلپر ضخیم و گوشتی بوده که شباهت کمی به هویج رنگ پریده دارد. کاشت گلپر نیازمند فضای بیشتری است چون بوته آن به عرضی در حدود 30 الی 120 سانتی متری گسترش می یابد. گیاه گلپر را به راحتی می توان به وسیله بذر یا تقسیم ریشه کشت نمود.
برای مطالعه مقاله کاشتن باغچه گیاهان دارویی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
نحوه کاشت گلپر:
اغلب گیاه گلپر را دو یا چند ساله در نظر می گیرند ولی بایستی شما کاشت آن را به صورت سالانه انجام دهید. گلها بعد از دو سال ظاهر شده و اکثرا می میرند ولی امکان دارد برای مدت یک یا دو سال به صورت آویزان از گیاه باقی بمانند. بهتر است در شرایط آب و هوایی سرد کاشت گلپر را در خانه شروع کنیم.
بذرهای گلپر را در خزانه کاشته و بعد از رسیدن اندازه نهال ها به 10 سانتی متر، آنها را به زمین اصلی انتقال دهید. بذرها بایستی در عمق 0.5 سانتی متری از خاک کاشته شوند یا با لایه ی نازکی از خاک پوشانده شوند. در صورت بزرگتر شدن نهال، انتقال آنها به زمین اصلی دشوار خواهد شد.
ممکن است چند هفته ای جوانه زدن گلپرها به طول بیانجامد. بهترین زمان برای کاشت گلپر اواخر تابستان یا اوایل پاییز است که می توان در اوایل بهار نیز اقدام به کاشت آن کرد. برای اینکه فرایند جوانه زنی بهبود یافته و درصد زنده بودن نهال ها افزایش یابد، بهتر است چینه بندی و شروع کاشت بذرها را در خزانه انجام دهید. در زمین باید حدود 30 الی 60 سانتی متر فاصله بین نهال ها در نظر گرفته شود و برای فاصله دادن بین ردیف ها نیز 90 سانتی متر مناسب خواهد بود.
گیاه گلپر در آب و هوای خنک رشد بهتری دارد و بهتر است آن را در مکانی سایه – آفتابی بکارید. چنانچه کاشت گلپر را در تابستانی گرم انجام دهید برای محافظت از آن بایستی سایه ای برایش فراهم کنید. چون این گیاه در مقابل حرارت حساس می باشد. رشد گیاه گلپر در خاکهای حاصلخیز، مرطوب و سرشار از مواد آلی به بهترین نحو خواهد بود.
حتی برای رسیدن به نتایج بهتر می توانید آن را در خاک کمی اسیدی بکارید. نباید این گیاه را خشک نگه دارید چون مقاومتی در برابر خشکی ندارد. توصیه می شود پیش از اقدام به انتقال نهال ها، زمین را شخم بزنید. گلپر شرایط نگهداری آسانی دارد و فقط کافی است در خاکی با زهکشی مناسب کاشته شود و به اندازه کافی نور دریافت کند.
از گسترش علف های هرز در اطراف گیاه گلپر جلوگیری کنید، رطوبت خاک را در حد ملایم نگه دارید. بهتر است آبیاری برای جلوگیری از بروز بیماریهای قارچی، در پایه گیاه انجام گیرد. برای اینکه گیاه در سال دوم کشت به گل بنشیند، ساقه آن را در پایان سال اول قطع کنید.
برداشت گلپر:
برداشت برگ ها و ساقه را قبل از گلدهی انجام دهید و جمع آوری ریشه را به اواخر پاییز موکول کنید. بهترین زمان برای برداشت ریشه یک سال بعد از کاشت است. در هنگام برداشت ریشه مراقب باشید تا ریشه نشکند.