سبزیجات گیاهانی علفی هستند که شامل قسمت های چون برگ، غنچه، ساقه، ریشه، غده، پیاز، گل، میوه و دانه می باشد. سبزیجات را می توان به صورت خام، پخته، خشک شده، پودر شده، یخ زده و یا در نهایت به صورت کنسرو شده مورد استفاده قرار داد.
سبزیجات این توانایی را دارند که مواد غذایی زیادی را از زمین جذب کنند، به همین دلیل دقت کافی داشته باشید که خاک زمین سبزی کاری باید غنی از مواد مغذی باشد. توجه داشته باشید که در بین سبزیجات، سبزی های ریشه ای به کود فسفات بیشتر و سبزیجات میوه ای به کود فسفات و پتاس و قبل از گل دادن به ازت نیاز دارند.
برای رسیدن به بالاترین کیفیت در محصول، علاوه بر نور، حرارت، رطویت کافی و PH مناسب خاک به عناصر دیگری هم نیاز است و تامین این نیاز با مصرف بهینه کودها انجام می شود.
کودهای مناسب برای سبزیجات:
برای استفاده از هر نوع کود بهتر است که مقداری از خاک را مورد آزمایش قرار دهید تا کمبودهای خاک از نظر مواد مغذی مشخص شود. کودها باعث می شوند که خاک مواد مغذی را دریافت کند و برای استفاده بهینه از محصولات را بهتر آماده کند. کودها انواع مختلفی دارند و میزان مصرف آن برای هر گیاهی متفاوت می باشد و با توجه به حجم خاک و گیاه نوع و اندازه آن مشخص می شود.
برای داشتن سبزیجات مرغوب و با کیفیت باید از کودهای ارگانیک، شیمیایی و دامی استفاده کنید و خاک را برای داشتن مواد غذایی تقویت کنید. کودهای ارگانیک: کودهای ارگانیک شامل کودهای دامی، پودر خون، کود سبز، پودر بقایای ماهی، کنجاله تخم پنبه، پودر گرانیت و سنگ فسفات می باشد.
مزیت استفاده از کودهای ارگانیک برای سبزیجات:
- بیشتر کودهای ارگانیک سبب ایجاد ماده آلی در خاک می شود.
- استفاده از این کودها سبب بهتر شدن ساختمان خاک، تغذیه میکروارگانیسم های خاک و از بین بردن بیماری های قارچی و میکروبی می شود. همچنین باعث زیاد شدن عناصر کم مصرف خاک می شوند.
- اکثر این کودها به صورت آهسته و همیشگی گیاهان را تغذیه می کنند و این برای گیاهان بسیار مفید می باشد.
- بعضی از این کودها مانند کمپوست خیلی ارزان و یا رایگان می باشند و یا حتی می توانید خودتان آن ها را تولید کنید.
- این کودها به راحتی قابل دسترس هستند و می توان آن ها را به راحتی به جای کودهای شیمیایی استفاده کرد.
معایب استفاده از کودهای ارگانیک:
- کودهای ارگانیک، مخصوصا کودهای دامی و کمپوست بسیار حجیم هستند و جابجایی آن ها مشکل است و فضای زیادی اشغال می کند.
- عناصر غذایی کودهای ارگانیک برای مصرف گیاهان به کندی انجام می شود، و اگر سبزیجات دچار کمبود عناصر غذایی باشند استفاده از آن به کندی صورت می گیرد.
- در بعضی مواقع نسبت مواد غذایی این کودها با کودهای شیمیایی کمتر می باشد.
- عناصر تشکیل دهنده کودهای ارگانیک با توجه به آب و هوای محلی که تولید شده اند متفاوت می باشند. بنابراین باید آگاهی کامل به میزان آبیاری آن ها داشته باشید.
کود دامی:
کودهای دامی مجموعه ای از مواد ادرار و مدفوع حیواناتی چون گاو، گوسفند، اسب، مرغ و پرندگان می باشد که از محل نگهداری این حیوانات بدست می آید. کیفیت این کودها هم به نوع حیوان، اندازه پوسیدگی کود، تغذیه دام، مقدار سدیم، بذر علف های هرز موجود در آن، اسپور بیماری ها، لارو و تخم حشرات موجود در آن، شن و خاک در آن بستگی دارد.
در میان کودهای دامی، کود گاوی از دیگر کودها ی گوسفندی و مرغی بهتر می باشد، زیرا میزان ازت آن بیشتر است. دیگر اینکه درصد فسفر و پتاسیم کود مرغی از گاوی و گوسفندی بهتر می باشد.
نکته قابل توجه این است که درصد مواد مغذی موجود در کود دامی به تغذیه دام ها بستگی زیادی دارد. اگر دام ها فیبر کافی مصرف کنند، درصد فیبر موجود در کود آن ها هم زیاد می شود.
معایب استفاده از کودهای دامی:
- ترکیبات آلی ازت در این کودها بسیار زیاد است و این ممکن است که مساله ساز بشود.
- این کودها سریعا تجزیه می شوند و در این تجزیه آمونیاک آزاد می شود و در مجاورت ریشه ها جمع می شوند و این باعث مسمومیت گیاهان می شود.
- توجه به این نکته داشته باشید که کود دامی را به محصولاتی که تازه کاشته شدند نباید بدهید.
کود گاوی:
این کود دارای 80% رطوبت می باشد و به دلیل اینکه مخلوط با کاه است دیرتر تجزیه می شوند و به آن کود سرد می گویند. در کود گاوی بذر علف هرز کمتر دیده می شود.
کود گوسفندی:
این کود بسیار خشک است و زود تجزیه می شود و جزء کودهای گرم می باشد.
کود اسبی:
این کود هم به نسبت خشک می باشد و ازت بسیاری دارد. این کود سریع تخمیر می شود و حرارت بالایی دارد و به آن کود گرم می گویند. بیشتر در کشت و کار در زمین های سرد و مرطوب از این کود استفاده می کنند. کود اسبی برای صیفی جات و سبزیجاتی که رشد سریع و طول عمر کوتاهی دارند بسیار مناسب می باشد.
کود اسبی دارای علف هرز زیادی می باشد و می توان از این کود در چمن کاری هم استفاده کرد و به نسبت دیگر کودهای دامی مواد غذایی ضعیف تری دارد.
کود مرغی:
این کود از نظر مواد غذایی خیلی قوی می باشد و به همین دلیل باید به مقدار کم و با احتیاط از آن استفاده کرد. بنابراین بهتر است که این کود را همرا با کودهای دیگر مصرف کنید. بهترین زمان برای استفاده از کود مرغی فصل های سرد سال می باشد.
برای مطالعه مقاله آفات سبزیجات را بشناسیم می توانید از این لینک استفاده نمایید.
کودهای شیمیایی:
این کودها به صورت شیمیایی و مصنوعی تولید می شوند و در آن عناصری مانند سدیم نیترات، پتاسیم کلراید و سوپر فسفات وجود دارد. این کودها به شکل مایع، گرانول، پود و پلت می باشند.
برای کوددهی سبزیجات بهتر است که این کودها را به صورت مایع استفاده کنید. کودهای شیمیایی به راحتی قابل دسترس هستند و خیلی سریع بر گیاهان تاثیر می گذارند.
این کودها مواد آلی و مغذی را به خاک اضافه نمی کنند و ساختمان خاک را بهتر نمی کنند و باعث می شوند که خاک برای مدت طولانی گیاه را ساپورت نکند. این کودها خیلی غلیظ می باشند و سریعا عمل می کنند. استفاده از این کودهای شیمیایی باعث آلودگی هوا و گرم شدن جغرافیا می شود. کودهای شیمیایی شامل موارد ذیل می باشد.
کود ازت:
ازت برای تشکیل پروتوپلاسم و اسیدنوکلئیک لازم می باشد و کمبود این عنصر در برگ های جوان گیاه دیده می شود. دیگر اینکه ازت برای ساخت سبزینه گیاه، بزرگ شدن میوه ها و رشد برگ ها موثر است. ازت به مقدار کافی باعث تردی و آبدار شدن گیاهان می شود.
کود فسفر:
عنصر کود برای تولید پروتئین برای تشکیل گل، بذر و میوه موثر می باشد. کمبود فسفر باعث می شود که مواد قندی در برگ و ساقه جمع گردد و باعث می شود که ساقه ها به رنگ قرمز در بیایند و در نهایت رشد بذر را تحریک می کند و رشد گیاه متوقف می شود.
کود پتاسه:
کود پتاس برای تشکیل اندام های گیاهی مفید می باشد و مقاومت به بیماری ها را بالا می برد. کمبود این عنصر باعث می شود که کناره برگ ها دچار سوختگی شوند این عمل از برگ های مسن تر شروع می شود.
گوگرد:
این عنصر برای تهیه پروتئین و اسید آمینه در گیاه موثر می باشد. برای سبزیجاتی مانند پیاز، خردل و سیر بسیار مفید می باشد زیرا بوی این سبزیجات به علت وجود این کود می باشد. علائم کمبود گوگرد همانند کمبود ازت می باشد.
کود نیتروژن:
این عنصر برای ساخت کلروفیل در گیاه مورد استفاده قرار می گیرد و نقش اساسی آن برای سبزینگی گیاه می باشد.
کلسیم:
عنصر کلسیم برای ساخت دیواره سلولی در گیاه مفید می باشد.
منیزیم:
این عنصر برای فعال سازی آنزیم های دخیل در ساخت فتوسنتز مفید می باشد.
آهن:
اهمیت عنصر آهن همانند منیزیم می باشد. عنصر آهن برای ساخت کلروفیل نقش بسزایی دارد.
کود مایع:
کود مایع برای تامین نیتروژن در گیاهان می باشد و از جمع شدن نیترات در سبزیجات جلوگیری می کند.
عناصری مانند منیزیم، روی و آهن در سبزیجات باعث ایجاد شادابی در برگ ها، رنگ مناسب هر سبزی، طعم و بوی مطبوع و عالی و در نهایت محکم بودن سبزیجات می شود. کودهای مایع باعث می شود که بعد از برداشت ماندگاری بهتری داشته باشند. از ریزش گل ها و میوه ها جلوگیری می کند
قبل از کاشت باید کود را با دست و یا ماشین به صورت یک دست پخش کنید و بعد از آن به وسیله شخم زدن کود را به داخل خاک ببرید. دقت داشته باشید که دمای بالای هوا ممکن است باعث تبخیر مقداری از کود بشود. کودهای فسفر و پتاس را باید به دسترسی ریشه ها برسانید. این کودها در خاک های رسی به آرامی حرکت می کنند و نباید در سطح خاک باقی بمانند، زیرا مورد استفاده قرار نمی گیرند.
بهترین زمان برای استفاده از کود مناسب برای سبزیجات:
کودهای شیمیایی در دو زمان به سبزیجات داده می شود. یکی همزمان با کاشت کوددهی انجام می شود و دیگری بعد از رویش سبزیجات می باشد. حال باید عوامل دیگری مانند آب و هوای منطقه را هم در نظر داشته باشید.
زمان دیگر کوددهی برای کاشت همه سبزیجات قبل از کاشت می باشد. در این مرحله بعد از آزمایش کاشت و اطلاع از عناصر مورد نیاز خاک، مواد مغذی مورد نیاز را به خاک اضافه کنید. در واقع به کودی که قبل از هر نوع کاشتی به زمین می دهید کود پیش کاشتی و کودی را که بعد از کاشت سبزیجات به آن می دهید به آن کود سرک می گویند.
از دیگر نیازهای کوددهی زمانی می باشد که گیاه شما دچار آفت و بیماری بشود و در این زمان با توجه به نیاز گیاه به ان باید کود بدهید.
سلام. بهتر است جهت اطلاع رسانی قیمت و انواع بسته بندی های موجود به نمایش گذاشته شود .
سلام کود دامی میتوان برای پرپشت کردن موها استفاده کرد؟ی جا شنیدم تاثیر زیادی دارع.ممنونم
متاسفانه تجبه ای نداریم ولی توصیه نمیکنیم چون ممکن است میکروب و باکتری داشته باشد که برای ما ناخوشایند و یا سمی باشد.
سلام.ببخشید برای بذر سبزیجات که تازه کاشته شده و جوانه هم نزده استفاده از کود شیمیایی که بصورت پودر هست مفیده یا مضر؟ممنون
استفاده از کود شیمیایی برای سبزیجات خانگی در مقیاس کوچک توصیه نمی شود از کود دامی سرند شده استفاده کنید
سلام
استفاده کود گوگرد برای سبزیجات مثل تره و جعفری همچنین ازت برای انسان ایرادی دارد ؟
استفاده گوگرد در سبزیجات خوب است اما به اندازه خیلی کم نباید مقدارش زیاد شود.