رطوبت بذر در انبارداری بذر بسیار مهم است طوری که مقدار رطوبت مناسب برای انبارداری بذر ها کمتر از ۱۰٪ وزن بذر است. سرعت فرایندهای متابولیک بذر بسار پایین است و اغلب قابل اندازه گیری نیست. در چنین حالتی بذر ها آب دوست بوده و قادرند حتی از بخار آب موجود در هوا هم آب جذب کنند. بنابراین، اگر چه دقت زیادی جهت کاهش محتوای رطوبت بذر قبل از انبارداری از طریق خشک کردن صورت می گیرد، اما وقتی بذر با شرایط رطوبت نسبی زیاد انبار مواجه می شود، دوباره سریعا آب جذب خواهد کرد.
مفهوم دوره انبار داری
دوره انبارداری یک توده بذری باید به صورت کل زمان از رسیدگی بذر تا زمان کاشت تعریف شود. طول این دوره ممکن است نسبتا کوتاه (شاید فقط چند هفته) باشد، البته این امکان نیز وجود دارد که توده بذری برای چندین سال ذخیره شود که بر حسب طبقه بندی متفاوت است، به خصوص اگر توده بذر پایه اصلاح گر باشد. با این وجود، ممکن است یک توده بذری تحت فرایندهای مختلفی از قبیل بوجاری و بسته بندی قرار گیرد یا برای مدتی قبل از فروش یا کاشت توسط یک خرده فروش یا کشاورز در انبار نگهداری شود. اما نکته مهم این است که کل این دوره زمانی از رسیدگی روی بوته مادری تا زمان کاشت به عنوان دوره انبار داری در نظر گرفته می شود. در سر تا سر این دوره بذر در معرض عوامل نامساعد محیطی قرار می گیرد و ممکن است شامل برخی یا همه موارد زیر باشد:
- خشک کردن پس از رسیدگی
- بیرون آوردن دانه یا خرمنکوبی (پوشش خارجی یا زیرین)
- بوجاری بذر (در داخل یا بیرون ساختمان ها)
- نگهداری در مغازه بذر فروشی یا انبار
- بسته بندی کردن (معمولا در ساختمانی که برای این منظور ساخته شده است)
- انبار و توزیع (کلیه روش های حمل و نقل, مسافت های جابه جایی شده طی حمل و نقل)
- بازاریابی (مراکز عمده فروشی و خرده فروشی)
- مکان توزیع یا فروش (مغازه بذر فروشی، بازار و تامین کنندگان بذر در مزارع)
- انبارداری در مزرعه (از زمان دریافت بذر در مزرعه یا زمین کوچک تا زمان کاشت)
برای مطالعه انبارکردن گیاهان دارویی و معطر از این لینک استفاده نمایید.
وقتی خارج کردن و خشک کردن بذر کامل شد، باید آن ها را در بهترین شرایط ممکن ذخیره کرد تا پتانسیل جوانه زنی و سایر عوامل مربوط به کیفیت بذر در حداکثر ممکن حفظ شود. بذر های انبار شده نخستین نهاده برنامه کاشت در یک کشور هستند و در ارتباط قوی با تولید نسل های متوالی گیاهان زراعی می باشند. بذر های تجاری ذخیره شده بخش قابل توجهی از امور مالی کمپانی بذر و دارایی های ژنتیکی آن را نشان می دهد، در حالی که برای مثال در کشاورزی سطوح کوچک این موضوع اغلب وسیله ای برای فراهم کردن غذا و یا درآمد برای خانواده ها تلقی شده که به فصل رشد بعدی وابسته است.
دلایل انبارداری بذر
انبارداری بذر گونه های زراعی خاص تا فصل رشد بعدی با اهداف متعددی انجام می شود. در بعضی موارد ممکن است تکثیر سالانه توده بذر پایه برای سازمان های بذری غیر اقتصادی باشد. علاوه بر این، هزینه های تکراری تکثیر سالانه هر رقم که به وسیله یک کمپانی بذر یا سازمان های بازاریابی بذر سفارش داده می شود، باید مورد توجه قرار گیرد. عملکرد بذر به وسیله عوامل زیادی تحت تاثیر قرار می گیرد که شامل سرعت تکثیر گونه ها و ارقام، منشا، تغییرات فصلی در طی رشد و نمو و رسیدگی قبل از برداشت می باشند. همیشه پیش بینی دقیق از عملکرد امکان پذیر نیست، بنابراین انبارداری قابل قبول یک روش مفید برای اطمینان از این موضوع است که بذر های اضافی در شرایط مناسبی جهت استفاده آتی نگهداری می شوند.
انبارداری برای تقاضای متغیر و تغییرات فصلی
تقاضای کشاورزان و پرورش دهندگان برای بذر گیاهان زراعی خاص تا حدود زیادی به اقتصاد عمومی بازار، تمایل بازار در تقاضای گیاهان زراعی و موفقیت یا شکست بازار در فصول قبلی وابسته است. در گروهی از کشورها عرضه و یا قطع یارانه ها می تواند انتخاب اول کشاورز برای کشت و تولید گیاهان زراعی اصلی را تغییر دهد. انبارداری مطلوب بذر باعث تعدیل این نیازهای متنوع در صنعت بذر می شود. در بعضی موارد متخصصین، بذر های مورد نیاز خود را در خارج از فصل رشد از مناطق دیگر تهیه می کنند. اگر انبارداری بذر ها به طور مناسب صورت نگیرد قابلیت حیات آن ها طی دوره انتقال و انتظار برای کاشت به طور نامطلوبی تحت تاثیر قرار می گیرد. همچنین اطمینان از مصون بودن بذر های انبار شده از خطراتی مانند حشرات، آفات، قارچ ها، آتش سوزی و دزدی از اهمیت به سزایی برخوردار است.
انبارداری بذر های پایه ارزشمند به وسیله سازمان های بذر
همه ذخایر بذری پایه ارز شمند هستند و به سطح خلوص ژنتیکی و سرعت تکثیر وابسته اند. توده بذرهای اصلاح گر (مادری) و پایه به طور طبیعی تحت شرایط مطلوب ذخیره می شوند تا در حد امکان تعداد دفعات تکثیر کاهش یابد که این عمل باعث حداکثر استفاده از ذخیره هر توده بذری می شود و دفعات تکثیر را در حداقل ممکن حفظ می کند.
برای مطالعه انبار کردن یونجه خشک از این لینک استفاده نمایید.
انبارداری بذرهای ژرم پلاسم
انبارداری بذر ها به صورت ژرم پلاسم، که یک منبع ژنتیکی ارزشمند است، به صورت انبارداری بلند مدت توده های بذری نسبتا کوچک شناخته می شود. از مراکز ژرم پلاسم معمولا به عنوان بانک های ژن یاد می شود، که در آن ها روش های انبارداری خاصی برای نگهداری این بذر ها مورد استفاده قرار می گیرد. این روش ها به وسیله کرومارتی و همکاران (1982) توضیح داده شده است. روش های استاندارد برای حفاظت بذر های ارتدوکس در بانک ژن در نشریه فائو شرح داده شده است (آنون, 1994)
برای خرید انواع بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.
در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.
سلام علیکم
احتراماً با توجه به مقاله بالا آیا می توان بذرها را با همان بسته بندی در یخچال نگهداری کرد ؟
بله کاملا می توانید این کار را انجام دهید
سلام مدت ماندگاری بذر چقدره
بستگی به نوع بذر دارد .
سلام.بذر کدام گیاه مناسب انبارداری میباشد؟
باید دلیل انبار داری مشخص شود ولی نگهداری از بذر سبزیجات خیلی راحت و کم دردسر است.