نشستن دور سفره ای پر! میل کردن خوراکی و میوه و نوشیدنی و شنیدن صدای پدر که شعر حافظ را بلند می خواند که واژگانی بسیار عرفانی و عمیق هستند. خم میشوم و در ظرف کوچکی مقداری انار میریزم و روی آنها مقداری نمک و پودر گلپر میپاشم چشم هایم را می بندم و یک قاشق در دهانم میگذارم. یاقوت های انار خیلی آبدار اما ترد هستند. من همیشه طعم ترش و شیرین انار را در زمستان در ایران دوست داشتم. انار برای من یادآور شب یلدا است.
ایرانیان قرن هاست که شب یلدا را در شب آخر آذر ماه در ایران جشن می گیرند. این شب به طور مستقیم با خوردن غذاهای بسیار خوشمزه مرتبط است. این رسم است که با خانواده و دوستان دور هم جمع میشوند و در کنار خواندن اشعار حافظ و نوشیدن چای ایرانی از میوهها و شیرینیهای جشن فراوان میخورند.
همچنین برخی از خانواده ها در این شب آداب و رسوم خاصی برای خوردن انواع غذاهای محلی ایرانی دارند. بیایید ببینیم یلدا برای ایرانیان چه معنایی دارد و هفت خوراکی برتر که در شب یلدا خورده می شود چیست.
یلدا چیست؟
شب یلدا جشن انقلاب زمستانی است و طولانی ترین شب سال است. یلدا به معنای تولد است و به تولد میترا اشاره دارد. میترا ایزد مهر و نماد نیکی در آیین زرتشتی باستان است. بنابراین شب یلدا در اصل جشن تولد دوباره خورشید و نور است. این جشن به طور نمادین به پایان تاریکی در طولانیترین شب سال اشاره دارد، زیرا خورشید بر تاریکی کوبیده و آن را میبرد. در نتیجه ایرانیان بر این باورند که در این شب ماندن در خانه خوش شانس است. آنها به گذراندن وقت با عزیزانشان تشویق می کنند تا از تاریکی شیطان در شب یلدا دور شوند.
کدام خوراکی ها مناسب شب یلدا است؟
به طور سنتی، ایرانیها در شب یلدا با میوههایی مانند انار، هندوانه، خرمالو، سنبل، خشکبار و آجیل سرو میکنند. علاوه بر این، شیرینی هایی مانند باقلوا ایرانی یا باسلوق از اقلام بسیار رایج در شب یلدا هستند. هیچ مجلس ایرانی بدون نوشیدن چای ایرانی در لیوان کمر باریک کامل نمی شود.
انار
انار میوه ی اصلی شب یلداست که بدون آن این جشن مفهوم خاصی ندارد. انار بومی جنوب غربی آسیا، اطراف دریای خزر، شمال ایران است. علاوه بر این، انار نماد چرخه زندگی است. در شب یلدا، خوردن یک کاسه یاقوت های براق انار اجتناب ناپذیر است. در برخی از خانوارها، ایرانیها ترجیح میدهند پس از سرو، کمی گلپر روی یاقوت های انار بپاشند. اعتقاد بر این است که گلپر طبیعت سرد انار را متعادل می کند که می تواند از نفخ و ناراحتی در معده جلوگیری کند.
خرمالو
عشق دیرینه ایرانیان به میوه شیرین و رسیده خرمالو در شب یلدا به وضوح نمایان می شود. خرمالوهای نارنجی براق یکی از میوه های ضروری شب یلدا هستند. برخی ترجیح می دهند که این میوه های نارنجی را به چهار قسمت برش دهند و از گوشت شیرین آن به همراه پوست لذت ببرند. از سوی دیگر، برخی تمایل به خوردن گوشت و کندن پوست دارند. در هر صورت، این میوه هوس شکر و شیرینی جات را در طول زمستان در ایران برطرف می کند.
هندوانه
هندوانه یکی دیگر از میوه های بافت قرمز رنگ شب یلدا است. هندوانه نماد سلامتی و تندرستی است. ایرانی ها در این شب هندوانه میل می کنند تا بدن خود را در برابر سرمای زمستانی که در پیش است مصونیت ببخشند.
ازگیل
این میوه بدقیافه، بومی ایران، آسیای جنوب غربی و جنوب شرقی اروپا است. مدلار (به فارسی ازگیل) زمانی خورده می شود که کاملاً رسیده و بلغور شده باشد، که فرآیندی مشابه پوسیدگی است. پوست آن کاملاً چروک می شود و گوشت اسیدیته خود را از دست می دهد. علاوه بر این، گوشت قهوه ای رنگ نرم و شیرین می شود. بسیاری طعم این میوه رسیده قرون وسطایی را به کره سیب با رایحه دارچین و وانیل مرتبط می دانند. در ایران ایرانیان این میوه باستانی را در شب یلدا و در اواخر پاییز و زمستان که فصل آن است می خورند.
آجیل شب یلدا و میوه خشک
در شب یلدا باید مشت مشت میوه خشک، خشکبار تخمه و آجیل خورد. ایرانیان بر این باورند که اجیل نماد رفاه و ثروت است. با این اوصاف، یک مشت آجیل به عنوان پیشکشی برای حل مشکلات ایرانیان محسوب می شود. کما اینکه در سنت آجیل مشکل گشا مشهود است. فروشگاه پوپونیک افتخار دارند چند نوع متنوع آجیل لوکس و آجیل معمولی را در بسته بندی های خاص به مشتریان عرضه می دارد.
شیرینی شب یلدا
جالب ترین بخش این آیین سنتی اینکه، شما می توانید انواع شیرینی ها را در یک خانه ایرانی پیدا کنید. ایرانیها بزرگ ترین تنوع شیرینی را دارند، از این رو انواع شیرینیها در بازار سراسر کشور وجود دارد. اغلب ایرانی ها در مناسبت های سنتی نوع خاصی از شیرینی ها را سرو می کنند. باسلوق یک شیرینی معمولی یلدا است که نوعی آب نبات خمیری نرم با پایه نشاسته است که با گلاب، هل آسیاب شده و زعفران دم کرده درست شده است. پسته، بادام نقرهای، گلبرگهای گل رز خشک و آجیل را برای جذابیت بصری و لذیذ بیشتر روی آن می پاشند.
دلمه برگ مو مهمان همیشگی شام یلدا در خانواده
برگ انگور شکم پر (دلمه برگ مو) که توسط یک مادر سنتی درست شده باشد از دوران کودکی غذای (یا کنار غذای) مورد علاقه خانواده ها بوده است. اکثر ما به طور سنتی در شب یلدا برای شام در خانه دلمه برگ مو به عنوان غذا یا پیش غذا میل می کردیم. این خوراکی نه تنها یک گزینه شام بسیار سبک است و پس از خوردن آن همه میوه و آجیل می چسبد، بلکه بسیار دلچسب و رضایت بخش است.
پی نوشت
البته خوراکی های فوق یک قید (اغلب) نیز دارند. یعنی اکثر مردم از این سنت و این هفت خوراکی در سفره شان لذت می برند. اما با توجه به اینکه ایرانیان رنگین کمان فرهنگ ها و آداب هستند ممکن است به صورت محلی و سنتی خوراکی های دیگری را جایگزین بنمایند.