معرفی درخت شلیل

شلیل در اثر جهش رویشی یکی از ژن های هلو به و جود آمده که نتیجه آن از بین رفتن کرک روی هلو بوده است و از این رو آن را نوعی هلو می دانند. شلیل درختی مرتفع است که گاها ارتفاع آن تا ده متر و در کمترین حالت تا 4 متر می رسد. رگبرگ های این درخت شبیه پر است و عرض برگ هایش بین 2 تا 3 سانتی متر هم می رسد.

شکل برگ هایش نیزه ایست و طول آن ها حدودا 7 تا 16 سانتی متر می باشد. درخت شلیل عمر کمی دارد و علت آن نیز شکننده بودن چوب های این درخت است. اکنون بیش از 150 گونه شلیل که در اندازه، طعم، رنگ و بافت متفاوت اند وجود دارد. گونه های مختلف شلیل از نظر موارد ذکر شده دائما در حال ارتقا و تغییر می باشند.

شلیل از درختان مثمر پر خاصیت به شمار می رود که میوه آن ظاهری گرد و کروی با طعم شیرین دارد که در اصل بومی مناطقی از آسیا و خانواده هلو محسوب می شود. طول عمر کمی دارد و گیاهی خود گرده افشان به شمار می رود که از تراز تجاری بالایی برخوردار است. خواص بسیاری دارد که علاوه بر تازه خوری استفاده های مختلف دیگری نیز از آن می کنند. برای رشد علاوه بر نور خورشید نیاز به آبیاری، کود دهی و هرس سالانه دارد، ما در این مقاله بسته به رسالت خود به مراحل مختلف کاشت تا برداشت درخت شلیل خواهیم پرداخت پس در ادامه مطلب در فروشگاه اینترنتی پوپونیک همراه ما باشید.

درخت شلیل

مشخصات گیاهی کامل درخت شلیل:

شلیل گیاهی از خانواده هلو به شمار می رود که بر اثر جهش رویشی در یکی از ژن های میوه هلو ایجاد شده است که میوه بدون کرکی را تولید می کند. میوه این گیاه ظاهری گرد و کروی مانند دارد که بسیار گوشتی و آبدار است که در داخل قسمت گوشتی این گیاه هسته بزرگی قرار دارد که طعم تلخی دارد و قابل مصرف نیست. میوه این گیاه طعم شیرینی دارد. میوه این گیاه خواص بسیاری دارد که از آن علاوه بر تازه خوری برای تهیه لواشک، آبمیوه هلو، کمپوت و … نیز استفاده می کنند. به صورت درختچه ای کوتاه رشد می کند.

توجه داشته باشید که هلو و شلیل ممکن است از بذر یکدیگر و از طریق تلقیح به وجود بیایند، دارای ارقام و واریته های مختلفی است طوریکه در ایران فقط بیش از 20 رقم از این گیاه کشت می شود که از آن جمله می توان به شلیل زرد یا قرمز اشاره نمود، تا کنون بیش از 150 گونه درخت شلیل شناسایی شده است که این واریته ها از نظر طعم، مزه و حتی شکل با یکدیگر تفاوت دارند. برگ های سبز رنگ نیزه ای مانندی به طول 7 تا 16 و عرض 2 تا 3 سانتیمتر تولید می کند، گل های زیبای این گیاه قبل از برگها ظاهر می شوند که منظره زیبایی را در فصل بهار ایجاد می کند. گل های این گیاه به صورت منفرد یا دو تایی به رنگ صورتی ظاهری می شوند که 5 گلبرگی هستند. گرده افشانی این گیاه توسط باد انجام می شود که البته کندو گذاری سبب افزایش باردهی گیاه می شود. گیاهی خود گرده افشان محسوب می شود.

بسته به ارقام زودرس و دیررس میوه این گیاه اوایل تابستان و اوایل پاییز می رسد. توجه داشته باشید که عمر درخت شلیل کم است که دلیل عمر کم این درخت وجود چوب ترد و شکننده است. گیاهی خزان پذیر است طوریکه با شروع فصل پاییز و سرما برگ های این گیاه می ریزند.

شلیل زرد مشهد

انواع درخت شلیل:

درخت شلیل ارقام و واریته های مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارت اند از:

شلیل انجیری:

شلیل انجیری که منشاء آن ایران است میوه پهن و بیضی مانندی به رنگ زرد تولید می کند. پایه آن شفتالو بذری است که عمر اقتصادی آن 10 سال است. از باردهی خوبی برخوردار است و در بیشتر مناطق رشد می کند.

شلیل رد گلد یا شبرنگ:

شلیل رد گلد یا شبرنگ بومی چین است و عمر اقتصادی آن بیش از 10 سال تخمین زده شده است. میوه قرمز رنگی با ظاهری گرد و کروی مانند تولید می کند که در داخل آن هسته بزرگی قرار دارد. بسیار گوشتی و آبدار است و در بیشتر مناطق رشد و از رشد متوسطی برخوردار است. پایه این درخت شفتالو بذری است.

شلیل مغان:

شلیل مغان میوه درشت با قدرت انبارداری بالا محسوب می شود، میوه آن اواسط فصل تابستان می رسد که میوه شیرین و خوشمزه ای را تولید می کند. منشاء این گیاه کشور چین است که پایه بذری آن شفتالو است.

شلیل شمس:

شلیل شمس رشد سریعی دارد و از بازدهی خوبی برخوردار است. میوه درشت و سفتی با قدرت انبارداری بالا تولید می کند. میوه این گیاه به رنگ سبز است که قسمت گوشتی سفید مایل به زردی تولید می کند. خواص بسیاری دارد. این نوع شلیل خود دارای ارقام و واریته های مختلفی است.

درخت شلیل

شلیل رفعتی:

شلیل رفعتی از گونه ای های پیوندی و خوش طعم شلیل به شمار می رود که به تازگی در حدود 12 سال است که آن را در ایران کشت می کنند. در آب و هوای نیمه خشک به رشد خود ادامه می دهد. میوه گرد و کروی مانند تولید می کند که در عین گوشتی بودن بسیار آبدار است.

شلیل سان گلد:

شلیل سان گلد برای نخستین بار در کشور آمریکا به زیر کشت رفت، عمر اقتصادی آن بیش از 10 سال است. این نوع درخت برای کاشت در مناطق سردسیر مناسب است و به رشد خود ادامه و از باردهی مطلوبی برخوردار است. ظاهری گرد به رنگ قرمز با زمینه زرد دارد که بسیار گوشتی است و طعم شیرین و دلچسبی دارد.

شلیل کیوتا:

شلیل کیوتا میوه درشت و پر آبی به رنگ قرمز با ظاهری گرد و تخم مرغی شکل تولید می کند. از گونه های پیوندی به شمار می رود که در بیشتر مناطق رشد می کند. این نوع شلیل نخستین بار در کشور فرانسه به زیر کشت رفت.

شلیل زرد مشهد:

شلیل زرد مشهد همانطور که از نامش پیداست میوه ای به رنگ زرد تولید می کند که بسیار گوشتی است و از رشد قوی ای برخوردار است. از گونه های زودرس به شمار می رود که میوه آن در اوایل تابستان می رسد. عمر اقتصادی آن 12 سال است.

شلیل قرمز:

شلیل قرمز نوعی شلیل با ظاهری گرد و کروی به رنگ قرمز است که طعم شیرینی دارد و بسیاری آبدار و گوشتی است. در بیشتر مناطق رشد و از باردهی خوبی برخوردار است.

شلیل بیگ تاپ:

شلیل بیگ تاپ از ارقام تجاری به دلیل تولید میوه با کیفیت و رشد قوی به شمار می رود. زمان گلدهی آن در اوایل فصل بهار است، میوه این گیاه به رنگ قرمز پر رنگ است که در سایز درشت ظاهر می شود. از ارقام زودرس به شمار می رود و برای کاشت در مناطق سردسیر، معتدل و کوهستانی مناسب است.

شلیل فانتازیا:

شلیل فانتازیا رشد سریعی دارد و از ارقام تجاری با قدرت انبارداری بالا به شمار می رود. از گونه های دیررس است که میوه آن به رنگ قرمز تیره با زمینه نارنجی است. هسته بزرگی دارد که به راحتی از قسمت گوشتی گیاه جدا می شود. گلدهی این گیاه اوایل فصل بهار است.

شلیل قرمز بهاره:

شلیل قرمز بهاره همانطور که از نامش مشخص است به رنگ قرمز است که میوه آن اواخر تیرماه می رسد. از قدرت انبارداری بالایی برخوردار است.

شلیل سفید شیشه ای:

شلیل سفید شیشه ای نسبت به سرما مقاوم است که میوه آن اواخر تیرماه می رسد. بسیار پربار و از ارقام زودبازده به شمار می رود و از خاصیت انبارداری بالایی برخوردار است. میوه این گیاه به رنگ سفید مایل به زرد است که بسیار گوشتی و آبدار است.

شلیل سفید:

شلیل سفید از گونه های پربار با قدرت انبارداری بالا به شمار می رود. این گیاه بومی کشور چین است. میوه این گیاه اواسط تیر می رسد به همین دلیل از ارقام زودبازده به شمار می رود. میوه این گیاه به رنگ سفید مایل به سبز است.

شلیل رد گلد یا شبرنگ

روش های تکثیر درخت شلیل:

درخت شلیل از طریق بذر و پیوند تکثیر می شود.

کشت بذری شلیل:

در کاشت بذری ابتدا بذر یا هسته را از قسمت گوشتی شلیل جدا کنید، برای این منظور هسته را در دهان خود قرار ندهید چرا که ممکن است بزاق دهان بر روی قوه نامیه بذر تأثیر بگذارد و مانع از رشد و جوانه زنی بذر شود. پس از جدا کردن هسته از قسمت گوشتی خوب آن را بشویید و سپس به مدت چند روز در سایه نگهداری کنید تا کاملاً خشک شود. در این مرحله با استفاده از چکش یا هر وسیله دیگری در قسمت چوبی هسته خراش یا شکستگی کوچکی ایجاد کنید طوریکه هسته چوبی ترک بردارد، سپس یک گلدان آماده کنید و بذر گیاه را در داخل آن بکارید به گونه ای که قسمت نوک تیز آن رو به سمت بالا باشد، روی بذر را با مقداری خاک بپوشانید و در نهایت گیاه را آبیاری کنید که پس از گذشت مدتی گیاه جوانه می زند و شروع به رشد می کند. زمانیکه گیاه رشد کرد و به حد معینی از رشد رسید آن را برای ادامه رشد به زمین اصلی منتقل کنید.

نکته: توجه داشته باشید که شما بدون شکستن هسته چوبی نیز می توانید در فصل پاییز بذر گیاه را به طور مستقیم در زمین اصلی بکارید چرا که سرمای هوا باعث شکسته شدن پوسته و رشد بذر در فصل بهار می شود.

نهال شلیل کیوتو

پیوند زدن درخت شلیلی:

توجه نمایید که درخت شلیل را می توانید بر روی پایه های هلو، بادام، آلو و زردآلو پیوند بزنید که معمول ترین روش تکثیر این گیاه محسوب می شود.

روش های هرس درخت شلیل:

هرس در واقع بخش اصلی پرورش درخت شلیل به شمار می رود که هرس به موقع و درست باعث افزایش باردهی و طول عمر درخت می شود. بسیاری از درختان را در فصل زمستان مورد هرس قرار می دهند ولی در مورد درخت شلیل باید عرض کنیم که زمان مناسب هرس درخت فصل بهار است، هرس این درخت از سال اول شروع و هرساله ادامه پیدا می کند. در واقع از مزیت عمده هرس این درخت کنترل اندازه و سایز آن برای سهولت برداشت میوه و افزایش باردهی است که هرس به موقع به ایجاد شاخه های اصلی قوی کمک شایانی می کند و این اجازه را به شاخه های اصلی می دهد تا بتوانند نور خورشید را دریافت کنند. بریدن شاخه های اضافه باعث تقویت شاخه اصلی و افزایش کیفیت و باردهی محصول می شود.

درخت شلیل

شرایط اکولوژیک رشد درخت شلیل:

درخت شلیل برای رشد هر چه بهتر و باردهی بیشتر نیاز به شرایط محیطی ذیل دارد.

ارتفاع:

بسته به شرایط اقلیمی و محیطی ارتفاع این گیاه متغیر و بین 4 تا 10 متر است.

نور:

گیاهی کاملاً آفتاب دوست به شمار می رود که روزانه به 6 تا 8 ساعت نور خورشید برای رشد و نمو نیاز دارد.

دما:

دمای مناسب برای رشد این گیاه 10 تا 35 درجه سانتی گراد است که در برابر سرما مقاوم است.

خاک:

ریشه درخت شلیل نسبت به کمبود تهویه خاک تا حدود زیادی حساس است طوریکه غرقاب نمودن خاک به آن آسیب وارد می کند برای این منظور برای کاشت درخت شلیل از خاک سبک با زهکشی مناسب استفاده کنید.

آبیاری:

به آبیاری متوسط و منظمی نیاز دارد.

فاصله کاشت:

فاصله کاشت درختان از یکدیگر 5 تا 7 متر و فاصله بین ردیف 6 متر است.

زمان و مقدار کود دهی به درخت شلیل:

برای رشد درخت شلیل طی مراحل رشد می توانید از کودهای مناسب حیوانی و شیمیایی استفاده کنید که البته بهترین زمان استفاده از کود در اوایل فصل بهار و قبل از گلدهی است که می توانید از کودهای مختلفی استفاده کنید.

شلیل انجیری

آفات و بیماری های درخت شلیل:

از آفات و بیماری های رایج درخت شلیل می توان به موارد زیر اشاره نمود.

شیره زدن:

شیره زدن از آفات رایج درختان مثمر هسته دار به خصوص هلو، زردآلو و گوجه سبز به شمار می رود که دلایل مختلفی دارد. برای کنترل این بیماری می توانید از روش های فیزیکی و شیمیایی استفاده کنید.

شته شلیل:

شته در واقع از آفات رایج درختان مثمر به شمار می رود که به بخش های مختلف گیاه خسارت وارد می کند که راه مبارزه با آن استفاده از سموم شیمایی مختلف است.

عنکبوت قرمز شلیل:

عنکبوت قرمز شلیل نام گونه ای حشره است که با حمله به درخت شلیل خسارت وارد می کند.

کرم ریشه خار شلیل:

کرم ریشه خار همانطور که از نامش پیداست از ریشه گیاه تغذیه و باعث خسارت به درخت شلیل می شود که برای کنترل این بیماری می توانید از روشهای فیزیکی و همچنین شیمیایی سمپاشی استفاده کنید.

کرم میوه شلیل و هلو:

کرم میوه هلو و شلیل نوعی حشره است که به میوه گیاه خسارت وارد می کند.

پیچیدگی برگها:

پیچیدگی برگها بیماری رایج درخت شلیل محسوب می شود که باعث از بین رفتن برگ درخت و در نتیجه ریزش آن می شود.

پوسیدگی قهوه ای:

پوسیدگی قهوه ای نوعی بیماری است که به درخت شلیل خسارت وارد می کند و لکه های قهوه ای رنگی را بر روی برگ و شکوفه شلیل ایجاد می کند.

نحوه برداشت میوه شلیل:

برداشت میوه شلیل همچون برداشت میوه درخت هلو است. ابتدا میوه درخت را با دست خود بگیرید و بکشید تا از شاخه جدا شود که به راحتی از شاخه جدا می شود که البته می توانید با استفاده از قیچی باغبانی این کار را انجام دهید، میوه برداشت شده را در داخل سبد بگذارید و به همین منوال به کار برداشت میوه شلیل ادامه دهید و پس از برداشت آن را به انبار یا بازار مصرف عرضه کنید.

شلیل قرمز بهاره

خواص شلیل:

از خواص شلیل می توان موارد زیر را نام برد.

• سرشار از ویتامین های مختلفی است.
• در پیشگیری از سرطان و دیابت مؤثر است.
• بیماری های قلبی و عروقی را بهبود می بخشد.
• خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد.
• سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
• پوست را جوان نگه می دارد.
• باعث بهبود سریع التیام زخم می شود.
• باعث کاهش وزن می شود.
• از ریزش مو جلوگیری و کلیه ها را پاک می کند.
• به بهبود خواب کمک می کند.
• کم خونی را درمان و باعث سلامتی بینایی می شود.

درخت شلیل

کاربرد شلیل:

از شلیل استفاده مختلفی به قرار زیر می کنند.

• برای تازه خوری مناسب است.
• از میوه این گیاه برای تهیه آبمیوه تازه استفاده می کنند.
• برای تهیه کمپوت مناسب است.
• برای تهیه لواشک از آن استفاده می کنند.

آب و هوای مناسب درخت شلیل:

مقاومت شلیل نسبت به سرما مناسب است، به طوری که سرمای منفی 21 درجه می تواند برای آن مضر باشد. با این حال سرمای یکباره (هر چند کم هم باشد) می تواند باعث خشک شدن جوانه ها و شاخه های جوان شود. هلو به حدود 400 تا 1000 ساعت دمای زیر 7 درجه سانتی گراد برای خروج از سرمای زمستانه نیازمند است. مقاومت شلیل به گرمای تابستان هم مانند سرمای زمستان خوب است. میوه های این درخت در گرمای تابستان کیفیت بهتری خواهند داشت.

سخن پایانی در مورد درخت شلیل

شلیل گیاهی از خانواده هلو است که میوه بدون کرکی را تولید می کند، طعم دلچسب و شیرینی دارد که دارای خاصیت دارویی و درمانی است، به صورت درختچه ای کوتاه در بیشتر مناطق رشد و دارای ارقام و واریته های مختلفی است. در طول دوره رشد نیاز به کود مناسب دارد که روزانه 6 تا 8 ساعت نور خورشید برای رشد این گیاه ضروری است. میوه این گیاه ظاهری گرد و کروی دارد، به صورت جنسی و غیرجنسی تکثیر می شود و از رشد آسانی برخوردار است. اگر چنانچه شما نیز تجربه کاشت، داشت تا برداشت درخت شلیل را دارید تجربیات و دیدگاه های خود را با ما و دیگر مخاطبان پوپونیک به اشتراک بگذارید.

درخت شلیل

آفات درختان مثمر را بشناسیم

سوالات متداول درخت شلیل:

1. چه مدت طول می کشد تا درخت شلیل به ثمر بنشیند؟

   همانند سایر درختان میوه سنگی (درختان گیلاس، درختان آلو و درختان زردآلو) پرورش درخت شلیل از بذر برای تولید میوه سه تا چهار سال طول می کشد.

2. آیا برای تولید میوه به دو درخت شلیل احتیاج دارم؟

   بیشتر هلوها و شلیل ها خود گرده افشان هستند و برای تولید میوه به درخت اضافی احتیاج ندارند.

3. درختان شلیل چه مقدار آب نیاز دارند؟

   هر 10 روز یا دو هفته یک بار فراوان است. ریشه های خشک و تشنه بدتر از آب ریشه های غرق شده است. اگرچه کمی فرورفتگی در خاک به آبیاری تابستان کمک می کند، اما مهم است که خاک اطراف درخت را برای زمستان به سطح خاک اطراف آن برسانید.

4. درختان شلیل چه مدت زندگی می کنند؟

   10-25 سال

5. چگونه می توان یک درخت شلیل را کوچک نگه داشت؟

   به یک هلو، زردآلو، گیلاس، شلیل و … از نظر مدیریت اندازه فکر نکنید. تنها راه کوچک نگه داشتن آن ها هرس است. هرس در ایجاد اندازه کوچکتر بسیار مهم است.

6. بهترین کود برای درخت شلیل چیست؟

   در فصل بهار، یک کود آلی متعادل همراه با مواد آلی پوسیده مناسب است. ناحیه زیر شلیل را با تراشه های چوب یا خاک اره مالچ کنید.

7. درخت شلیل چقدر بلند می شود؟

   هلو یا شلیل استاندارد به سرعت رشد می کند و به ارتفاع 7 متر و عرض می رسد، اما هرس می تواند درختان را 3 تا 5 متر نگه دارد. تعدادی از انتخاب های کوتوله ژنتیکی در دسترس است که از 4 تا 10 متر قد دارند. هلو و شلیل بهتر است در یک مرکز باز آموزش ببینند. درختان بالغ بیش از درختان میوه دیگر به هرس احتیاج دارند.

8. چرا درخت شلیل من زرد می شود؟

   کمبود تغذیه ای، زردی و افت برگ می تواند در اثر کمبود مواد مغذی مانند کمبود نیتروژن یا آهن ایجاد شود. اگر نیتروژن کافی نباشد، برگ های پایین و مسن روی درخت شلیل ابتدا زرد می شوند. اگر به کمبود ماده مغذی مشکوک هستید، خاک را آزمایش کرده و اصلاحات را طبق توصیه انجام دهید.

9. عمق ریشه درخت شلیل چقدر است؟

   درختان هلو و شلیل در انواع خاک ها عملکرد خوبی دارند. عمق ریشه حدود 1 متر و خاک خوب زهکشی شده ترجیح داده می شود.

10. آیا درختان شلیل در زمستان برگ های خود را از دست می دهند؟

    هلو و شلیل وقتی روی درختان جداگانه رشد می کنند برگ ریز هستند و در زمستان برگ های خود را از دست می دهند. همین امر در مورد درختان هلو و شلیل پیوند یافته نیز صدق می کند.