کلم قمری با نام علمی Brassica oleracea var. gongylodes شناخته می شود. گیاهی یک ساله است که ساقه هوایی این گیاه زمانی که به اندازه کافی ضخیم شد مورد استفاده قرار می گیرد. قسمت مورد استفاده کروی شکل و گوشتی است که روی خاک مستقر می شود. از برگ آن نیز در برخی از کشورها استفاده می کنند.
از کلم قمری هم به صورت خام و هم به صورت پخته استفاده می شود. از این گیاه با نام های کلم سر و کلم چهل روزه نیز یاد می کنند و در ایران در بسیاری از مناطق و در سطحی وسیع کاشته می شود. اغلب خانواده های کلم از زمانهای دور به صورتی خودرو در سواحل دریای مدیترانه، آسیای صغیر و سواحل غربی اروپا دیده می شدند که در مناطقی از کشورهایی مانند انگلیس، دانمارک و شمال غربی فرانسه هنوز هم به شکلی خودرو می رویند.
مشخصات ظاهری:
کلم قمری را می توان در رنگهای سفید، آبی و بنفش مشاهده کرد. این گیاه از طول دوره رشد و رویش بسیار کوتاهی برخوردار می باشد. به عبارتی کلم قمری گیاهی است که مدت کمی زمین را اشغال کرده و فاصله کمی میان زمان کاشت تا برداشت آن وجود دارد که این امر باعث می شود به راحتی امکان قرار دادن آن در تناوب زراعی وجود داشته باشد.
برای مطالعه مقاله 10 نوع مختلف کلم کیل می توانید از این لینک استفاده نمایید.
شرایط و نیازهای محیط رشد کلم قمری:
معمولا کلم قمری را در سطوح کوچک می کارند. به این دلیل که کارهای زراعی مربوط به آن مشکل تر از سایر کلم ها می باشد. در مورد زمین مورد کاشت همانند کلم های دیگر عمل می شود. کلم قمری قابلیت کاشت در همه نوع شرایط اقلیمی و آب و هوایی را دارا می باشد. چون عمر و دوره رویشی آن کوتاه است به مواد مغذی کمتری نیاز دارد.
با در نظر گرفتن کشت های قبل، برای هر هکتار در حدود 100 کیلو ازت، 80 کیلو فسفر و 180 کیلو پتاس در نظر گرفته می شود. کودهای ازته معمولا در دو مرحله و به صورت کود سرک به زمین زراعی تزریق می شوند.
تکثیر و برداشت کلم قمری:
غالبا کاشت بذرهای کلم قمری از اوایل فروردین ماه تا اواخر تیرماه بسته به شرایط آب و هوایی محیط کشت، انجام می پذیرد. از اوایل بهمن ماه نیز می توان گونه های زودرس آن را در خزانه کشت نمود. در خزانه طول دوره رشد و پرورش در حدود 6 الی 8 هفته می باشد. کاشت و نشاء کلم قمری در زمین اصلی بسته به نوع واریته آن متفاوت می باشد و اغلب فاصله 25*30 سانتی متر برای انواع زودرس آن و فاصله 30*30 برای انواع تابستانه گیاه کلم قمری در نظر گرفته می شود. فاصله 30*40 سانتی متری را نیز برای انواع پاییزه این گیاه در نظر می گیرند.
عملیات برداشت کلم قمری به سادگی با استفاده از یک چاقوی تیز انجام می شود. گونه های زودرس و متوسط در 2 الی 3 نوبت برداشت می شوند. میزان بازدهی محصول بهاره در حدود 20 الی 30 تن و پاییزه بین 60 الی 70 تن در هکتار می باشد. کلم قمری را می توان برای مدت 45 هفته در دمای 1 درجه سانتی گراد همراه با رطوبت نسبی 90 درصدی نگهداری کرد.
برای مطالعه مقاله تولید کلم بروکلی و کلم پیچ به روش هیدروپونیک می توانید از این لینک استفاده نمایید.
خواص درمانی کلم قمری:
کلم قمری به عنوان منبعی غنی از ویتامین ث، ویتامین دی و فلزاتی همچون کلسیم، فسفر و پتاسیم شناخته می شود و همچنین دارای مقادیری از ترکیبات سولفیدی و آلدئیدی است. در مقادیر کمی هم از ویتامین های گروه A و B برخوردار است. از جمله معروفترین غذاهایی که از کلم قمری در پخت آنها استفاده می شود می توان به آش کلم قمری و کلم پلو اشاره کرد.
در میان شهرهای ایران قم بیشترین میزان مصرف کلم قمری را به خود اختصاص داده است. کلم قمری می تواند در درمان و پیشگیری از انواع سرطان موثر باشد، همچنین کمک به بهبود بیماریهای التهابی و سوء هاضمه از دیگر خواص درمانی این گیاه محسوب می شوند.
مطابق با نتایج تحقیقات انجام شده کلم قمری به دلیل داشتن ترکیبات مفیدی چون لوتون و زیکسانتین می تواند از چشم محافظت کرده و در پیشگیری از ضعف بینایی موثر باشد. کلم قمری بهتر است حداقل دو نوبت در هر هفته به صورت خام در سالاد استفاده شود. در صورت تمایل می توانید آن را به صورت بخارپز هم مصرف کنید.