نهال بالنگ

بالنگ یکی از انواع مرکبات است که به نام های بادرنگ، اترنج و اترج کبیر شناخته شده است. بومی کشور هندوستان است. این میوه اغلب در آسیا، آمریکای مرکزی و جنوبی و کشورهای مدیترانه ای کشت می شود. از دیدگاه طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری ها می توان از آن استفاده کرد. درخت بالنگ به شکل یک درختچه غیر منظم است. برگ آن شبیه دیگر مرکبات است ولی کمی اختلاف دارد.

مشخصات گیاهی نهال بالنگ

شکل میوه آن مانند یک خربزه کوچک است. سمتی که به شاخه متصل است کمی پهن و سمت دیگر آن نوک باریک است. پوست بالنگ زرد رنگ و خیلی ضخیم با برآمدگی هایی مثل تاول درشت می باشد. گوشت داخل آن سفید و داخل گوشت سفید گوشت ترش قرار دارد. گوشت ترش داخل آن غیر خوراکی می باشد. گاهی وزن هر عدد از آن به یک گیلو گرم می رسد.

پوست بالنگ خیلی معطر است، بویی شبیه به لیمو دارد.به خصوص نوع کوچکتر آن که پوستی صاف تر دارد. بر خلاف دیگر مرکبات میوه بالنگ آب ندارد. درخت بالنگ زمانی که گل می دهد گل های آن سفید رنگ است. بالنگ در نواحی گرم و مرطوب یا معتدل و مرطوب کشت می شود. در سال دو نوبت میوه می دهد. بالنگ یکی از چهار محصول مرکبات است که مرکبات دیگر از پیوند آن تولید می شود. کشت درخت بالنگ در شمال کشور در مناطق گرم تر است ولی کاشت آن در جنوب کشور به صورت گسترده تری است.

فصل برداشت بالنگ شهریور تا بهمن ماه است. جهرم یکی از مراکز کشت بالنگ است. میوه ها بعد از رسیدن از درخت نمی افتند بلکه باید چیده شوند و اگر چیده نشوند وزن آنها به 4 تا 5 گیلو گرم می رسند، و باعث عدم شکل گیری جوانه های گل بعدی و یا رشد مناسب میوه های جوانتر شود.

میوه بالنگ دارای دو گونه است. نوع اول آن صغیر که دو طرف آن باریک است و در به فارسی ترنج می گویند و نوع دوم کبیر که دو طرف آن چندان باریک نیست. بلکه طرف متصل به شاخه درخت کمی پهن تر و طرف دوم آن کمی باریک تر است و به این میوه در فارسی بالنگ می گویند.

شرایط نگهداری از نهال بالنگ

معمولا برای حفظ درخت بالنگ از باد و طوفان، آن را در کنار درخت زیتون بکارید و ارتفاع درخت را تا حدود یک متر و نیم حفظ کنید. مانند دیگر مرکبات باید در فواصل مناسب گودال هایی را حفر کنید و آن ها را با خاک وکود مناسب پر کنید و نهال ها را درز این گودال ها کمی بالاتر از سطح زمین بکارید.

این درخت با آب و هوایی معتدل و مرطوب سازگاری دارد و بی آبی و گرمای شدید به برگ هایش آسیب می رساند. در واقع هفته ای دو تا سه بار به آبیاری نیاز دارد. ولی در نظر داشته باشید که اگر همیشه خاکش خیس باشد ریشه هایش می سوزد. باید خاک آن همیشه مرطوب باشد.

اگر شرایط آب و هوایی درخت بالنگ مناسب باشد در سال چندین بار گل می دهد و بیشترین میزان گل در فصل بهار است.

آبیاری درخت بالنگ باید به شکل منظم باشد. در واقع، عمق صد سانتیمتری خاک باید همیشه مرطوب باشد. اگر خاک خشک باشد موجب ریزش شکوفه ها می شود.

مانند دیگر مرکبات فصل خواب و خزان ندارد و باید آبیاری در فصل پاییز و زمستان هم انجام شود. ولی در پاییز و زمستان میزان آبیاری کمتر است. مثل دیگر مرکبات نباید آب به صورت ایستا اطراف ریشه باشد، بلکه خاک باید همیشه مرطوب باشد.

درخت بالنگ هم به نور کافی یعنی 6 تا 8 ساعت نور کافی آفتاب را نیاز دارد.کمبود نور باعث ریزش شکوفه ها می شود.

بالنگ به نسبت دیگر مرکبات در برابر سرما بسیار حساس تر است. دما نباید کمتر از 15 درجه و بالاتر از 30 تا 35 درجه برسد. در غیر اینصورت به برگ ها و میوه ها آسیب می رسد.

خاک درخت بالنگ نباید سنگین باشد. زیرا خاک سنگین باعث عدم رسیدن آب به عمق ریشه ها می شود. دیگر اینکه خاک باید زهکشی شده باشد، زیرا آب اضافی از اطراف ریشه ها خارج شود و آبیاری به صورت ایستا نباشد.

خاک درخت بالنگ بهتر است که اسیدی باشد. خاک قلیایی باعث عدم جذب برخی عناصر مخصوصا آهن که نقش عمده ای در رشد این گیاه دارد می شود. درختان برای رشد و نمو بیشتر و بهتر یه کود نیاز دارند. برای درخت بالنگ بهتر است که کوددهی در فصل بهار و تابستان هر یک تا دو ماه یکبار و در فصل پاییز و زمستان هر دو تا سه ماه یکبار انجام شود. بهتر است از کودهای محتوی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، منگنز، منیزیم، آهن، مس و روی استفاده کنید.

درختان بالنگ ممکن است دچار بیماری و آفت هایی چون سپرداران، به کنه، جوانه مرکبات، شته ها، شپشک آرد آلود، حلزون ها، پروانه برگ خوار و بیماری هایی چون لکه برگی قارچی، گموز ریشه و طوقه و باکتریایی و سر خشکیدگی دچار شوند. برای جلوگیری یا از بین بردن این بیماری ها بهتر است که درختان را سم پاشی کنید.

طریقه کاشت نهال بالنگ

کاشت نهال بسیار آسان است. کاشت نهال با توجه به گونه‌های مختلف متفاوت است که در زیر به آنها اشاره خواهیم نمود در ادامه نیز همراه ما باشید.

نهال ریشه لخت: در این نوع نهال ابتدای گودالی ایجاد کنید، سپس کمی خاک درون آن بریزید و نهال را در درون آن قرار دهید و اطراف آن را با خاک نرم و مناسب پر کنید سپس گیاه را آبیاری کنید.

نهال گلدانی: در نهال گلدانی نیز ابتدا گودالی ایجاد نمایید سپس گلدان را شکسته و نهال را با خاک گلدان مستقیماً در گودال قرار دهید و اطراف آن را پر کنید. سپس گیاه را آبیاری کنید.

نهال گونی پیچ یا نایلون پیچ: در این نوع نهال نیز ابتدای در محل مورد نظر گودالی ایجاد کنید و سپس نهال را با نایلون و گونی در درون آن بگذارید همچنین می‌توانید پس از گذاشتن گلدان در درون گودال نایلون یا گونی را بردارید.

بهترین زمان برای کاشت نهال بالنگ

بهترین زمان برای کاشت نهال هنگام خواب نهال است. در مناطق گرم و معتدل و نیمه گرمسیر بهتر است که نهال را در فصل پاییز بکارید همچنین در مناطق سردسیر بهتر است کاشت نهال پس از یخبندان و سرما در اوایل اسفند ماه بکارید.

برای کاشت نهال بالنگ در نظر داشته باشید که در برابر سرما و یخبندان بسیار حسای است و تحمل سرما را ندارد. پس بهتر است که در فصل پاییز کاشته شود.

در نظر داشته باشید که بهتر است کاشت نهال در روزهای ابری انجام شود. زیرا باران بعد از کاشت باعث سیراب شدن ریشه ها می شود و همچنین کاشت نهال در روزهای سرد و یخبندان و گرم و آفتابی موفقیت چندانی ندارد.

برای کاشت نهال در منزل و داخل گلدان یا باغچه باید به فراهم کردن شرایط محیطی، دما و نور کافی درخت توجه داشته باشید و نکته قابل توجه دیگر این است که نهال ها از جایی که آورده می شوند تا جایی که کاشته می شوند تغییر دما نداشته باشند و با گدان یا محفظه خود آنها را نکارید.