صمغ عربی

صمغ عربی، که به عنوان صمغ سودانی یا صمغ اقاقیا نیز شناخته می شود یک صمغ طبیعی از شیره سخت شده نوعی درخت اقاقیا است. این صمغ از درختان وحشی بومی سودان و سنگال، بصورت تجاری برداشت می شود. در حقیقت صمغ عربی یک نوع رزین و حاصل تراوشات درخت اقاقیا است.

تاریخچه صمغ عربی:

نام “صمغ عربی” (السامق الارابی) حداقل در اوایل قرن نهم در خاورمیانه مورد استفاده قرار گرفت. Gum صمغ عربی برای اولین بار از طریق بنادر عربی راهی اروپا شد و نام خود را حفظ کرد.

مشخصات ظاهری صمغ عربی

درختچه اقاقیا درختچه‌ای به ارتفاع 2 الی 5 متر با شاخه‌های منشعب از قاعده‌ی اصلی و پر تیغ می‌باشد. پوست ساقه‌ی درختچه مایل به سفیدی و حالت صاف دارد. برگ‌های آن شانه‌ای مرکب و تشکیل شده از برگچه‌های ریز و هر دو برگ آن همراه با 1 تا 3 گل آذین در کنار یک تیغِ ساقه جای دارند. گل‌های آن سفید رنگ، خوشبو و مجتمع به صورت سنبله‌هایی در محور ساقه‌اند. میوه‌اش نیام و دارای 3 تا 5 دانه به رنگ خاکستری حنائی است. صمغ عربی به صورت اشکهای کروی، جامد به رنگ سفید تا نارنجی قهوه ای همراه با ظاهری شیشه ای است. این صمغ در اثر نیش زدن حشرات، ایجاد شکاف مصنوعی در شاخه، تیغ‌زنی و یا بر اثر برخورد اجسام بر شاخه‌ی درختچه به دست می‌آید.

کاربرد صمغ غربی

صمغ عربی ترکیبی پیچیده از گلیکوپروتئین ها و پلی ساکاریدها است که به طور عمده از آرابینوز و گالاکتوز تشکیل شده است. این ماده محلول در آب، خوراکی و یکی از مواد اولیه پرکاربرد در صنایع غذایی و آشامیدنی به عنوان یک تثبیت کننده استفاده می شود. صمغ عربی عنصر اصلی در سنگ نگاری سنتی است و در چاپ، تولید رنگ، چسب، لوازم آرایشی و کاربردهای مختلف صنعتی از جمله کنترل ویسکوزیته در جوهرها و صنایع نساجی مورد استفاده قرار می گیرد.

صمغ عربی ماده مهمی در شربت نوشابه و آدامس ها، مارشمالوها و شکلات های M&M است. صنایع دارویی، کفش سازان و تولیدکنندگان مواد آرایشی نیز از صمغ به عنوان ماده چسبنده، امولسیون کننده و یک عامل تعلیق یا ویسکوزیته استفاده می کنند. همچنین از آن به عنوان چسب لیسیدنی استفاده می شود، به عنوان مثال در تمبرهای پستی، پاکت نامه ها و برگه های سیگار.

خواص صمغ عربی

صمغ عربی سرشار از فیبر است و به همین منظور برای جلوگیری یا درمان یبوست استفاده می شود. همین میزان بالای فیبر سبب می شود تا صمغ عربی یکی از مواد غذایی مهمی باشد که در کاهش وزن و رژیم غذایی نقش به سزایی دارد. صمغ عربی می تواند باعث تقویت عملکرد محافظتی در بدن شود همچنین صمغ عربی به عنوان یک پروبیوتیک عالی عمل می کند و از رشد باکتری های خوب حمایت می کند. صمغ عربی برای درمان گلو درد و ناراحتی معده استفاده می شود و به دلیل داشتن خواص چسبندگی التهاب را تا حد زیادی کاهش می دهد.

نحوه مصرف صمغ عربی:

به طور معمول به صورت نیم‌کوب شده و یا خیسانده در آب ولرم استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

نکته:

• اگر خواهان مصرف صمغ عربی به صورت خوراکی هستید حتما قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. همچنین مطمئن شوید تا به این گیاه حساسیت ندارید سپس آن را مصرف کنید.
• بانوان باردار و شیرده از مصرف خودسرانه صمغ عربی خودداری کنند و در صورت تمایل حتما با پزشک مشورت کنند.
• مصرف خوراکی و یا تنفسی باعث ایجاد حساسیت می ‌شود و نباید بیش از 3-2 هفته مصرف شود.