گلرنگ

گلرنگ بومی مشرق زمین بوده و پس‌ از آن به سایر مناطق دنیا منتشر شده‌ است و امروزه در اغلب کشورها کاشته می‌شود؛ در کشور ایران نیز در بلوچستان، خراسان، تفرش، تبریز و برخی مناطق دیگر می‌روید. گل های لوله ای این گیاه دارای ماده ای قرمز رنگ به نام کارتامین می‌باشد که در آب به مقدار کم حل می‌شود ولی در الکل محلول است. کارتامین به علت رنگ زیبایی که دارد در رنگرزی به کار می‌رود. ماده زردرنگی نیز در گل این گیاه وجود دارد که زرد گلرنگی خوانده می‌شود.

گلرنگ عرضه شده در فروشگاه پوپونیک از بهترین گلرنگ های تهیه شده در کشور است.

کاربرد گلرنگ

در زمان های گذشته، مصریان برای رنگ کردن کتان و ابریشم از رنگ گلرنگ استفاده می کردند. همچنین نوعی پماد آیینی نیز داشتند که در مراسم مذهبی و برای چرب کردن مومیایی قبل از اتصال اجزای آن به کار می رفت که این پماد را با گلرنگ رنگین می کردند. از روغن دانه های گلرنگ نیز برای تسکین برخی زخم ها استفاده می کردند و این نشان می دهد این روغن دارای موادی است که احتمالا خواصی شبیه مسکن داشته است؛ البته ماهیت روغنی این ترکیب نیز باعث شده گذشتگان از آن به عنوان منبعی برای سوخت و ایجاد روشنایی استفاده کنند. استفاده از رنگ استخراج شده از گلرنگ در صنعت نساجی، بویژه در صنایع فرش بافی در شرق اروپا، خاورمیانه و شبه قاره هند بسیار رایج بوده است.

گلرنگ یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم است که در آشپزی نیز کاربرد دارد و به آن زعفران تقلبی گفته میشود. از گیاه گلرنگ در صنعت رنگرزی نیز استفاده میشود. طبع گیاه رنگ گرم و خشک است.

گیاه شناسی گلرنگ

گلرنگ گیاهی از تیره کاسنی و یک ساله است. گل های این گیاه به شکل منفرد، لوله‌ای و به رنگ زرد مایل به قرمز است و می‌توان از این گل ها به جای زعفران برای رنگین نمودن برنج استفاده کرد. گلرنگ گیاهی است یکساله، ارتفاع آن در حدود ۶۵ سانتی متر، کمی خاردار و منظره کلی آن بخصوص گل هایش شباهت با خارخسک دارد. برگ های آن بدون دمبرگ پهن و موجدار با دندانه های منتهی به خارهای ظریف است. گلرنگ بومی آسیا و مناطق مدیترانه است و در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا کشت می‌شود. در ایران این گیاه در خراسان، تبریز، اصفهان، قزوین و شمال غرب کشور کاشته می‌شود

خواص گلرنگ

گلرنگ به درمان ناباروری کمک می‌کند و مصرف آن علاوه بر تقویت بدن، نیروی جنسی و حجم اسپرم مردان را افزایش می‌دهد. گیاه گلرنگ سرشار از ویتامین ای است و به دلیل خاصیت آنتی اکسیدان این ویتامین، استفاده از این گیاه در کاهش خطر سرطان و از بین بردن رادیکال های آزاد موثر است.
گلرنگ سرشار از چری‌های اشباع نشده است و مصرف آن برای بیماران قلبی عروقی مفید می‌باشد. مصرف این گیاه در برطرف کردن تصلب شرایین مفید است و روغن تهیه شده از دانه های آن کلسترول خون را پایین می آورد و دارویی مفید برای رفع فلج های ناگهانی است که در اثر سکته ایجاد می‌شود.

تنظیم قاعدگی و تسکین درد و ناراحتی‌های قبل از عادت ماهانه ازدیگر خواص گلرنگ است.

مضرات گلرنگ

مصرف گل و دانه گلرنگ در بارداری ممنوع است، زیرا این گیاه قاعده آور بوده و باعث سقط جنین می‌شود. لازم به توضیح است مصرف روغن گلرنگ این اثر را نداشته و مصرف آن در بارداری بلامانع است.
گیاه گلرنگ لخته شده خون و توقف خونریزی را کند می‌کند، لذا افرادی که ناراحتی‌هایی نظیر زخم معده، هموروئید و… دارند، لازم است در مصرف این گیاه احتیاط کنند.
لازم است مصرف گلرنگ دو هفته قبل از انجام هرگونه عمل جراحی متوقف شود، چرا که ممکن است باعث خونریزی بیش از حد بعد از جراحی شود. مصرف گلرنگ در برخی افراد ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود.

در پایان لازم به ذکر است، گیاه گلرنگ با برخی داروها نظیر داروهای رقیق کننده خون و داروهایی که لخته شدن خون را کم می‌کند مانند آسپرین و … تداخل دارویی دارد.

برای مطالعه مقاله معرفی گیاه گلرنگ (کافشه) می توانید از این لینک استفاده نمایید.