جینسینگ

جینسنگ در دسته گیاهان همه ساله و دائمی قرار می‌گیرد. بسیار کند رشد بوده و به سال‌ها وقت برای بلوغ خود نیازمند است. جینسینگ به چندین گونه‌ی مختلف از گیاهان کوتاه، با روند رشد آهسته و ریشه‌ گوشتی اطلاق می‌شود. ریشه‌های روشن و گوشتی، ارزشمند‌ترین بخش این گیاه هستند که به‌صورت خشک‌شده، کامل یا تکه‌تکه در دسترس قرار دارند.

این گیاه در زمره گیاهان بومی مناطق شرقی آسیا و شمال آمریکا به شمار می آید ریشه آن به عنوان دارویی اساطیری، بیش از هزاران سال است که در میان مردم کشورهای چین، کره، تایلند، ویتنام، منچوری و نیز در بین سرخپوستان آمریکایی مورد مصرف قرار می گیرد. این گیاه در حدود سال چهارم از زندگی خود شروع به گل دادن می کند و پس از سپری کردن حدوداً ۴ تا ۶ سال از عمر خود، ریشه اش، به بلوغ می رسد جالب این که اهمیت این گیاهان در چین تا به حدی است که صادرات بذر این گیاه ممنوع است و از گیاهان تحت حفاظت در این سرزمین به شمار می آیند.

تاریخچه جینسینگ

لمه جینسنگ در واقع اقتباس شده از واژه چینی رینشین است که دو جزء آن به ترتیب به معنای «مرد» و «ریشه» هستند و اشاره به شکل دو شاخه ریشه این گیاه که شبیه پاهای یک مرد است دارند ریشه این گیاه با نام جین – چن (jin-chen) در میان بومیان چینی معروف است که این واژه به معنای آدم نما (شبیه آدم) بوده و وجه تسمیه آن به علت شباهت خاص شکل ظاهری ریشه این گیاهان با هیبت یک انسان است.

این گیاه در دوران گذشته از چنان ارزش والایی در شرق برخوردار بود که به عنوان مثال در چین تنها امپراتوران حق جمع آوری و نگهداری ریشه های آن را داشتند و در دوران های بعد نیز به عنوان جزئی جدایی ناپذیر از وعده غذایی پادشاهان و امپراتوران به منظور افزایش قوای جسمانی، ذهنی، و به عنوان اکسیر جوانی و شادابی جایگاه خود را همچنان حفظ نمود.

جینسنگ بیش از ۴۰۰۰ سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و نام آن به عنوان ارزنده‌ترین و محبوب‌ترین گیاه در میان نوشته‌های بدست آمده از ۲۰۰۰ سال پیش در چین قابل رویت است

انواع جینسیگ

• جینسینگ آمریکایی: نسبت به مشابه چینی خود کوچکتر است و در بخش‌های شمالی آمریکا رشد می‌کند. جینسنگ آمریکایی توسط سرخپوستان (مردمان بومی آن مناطق) به منظور درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. امروزه بیش از ۸۵٪ جینسنگ کشت داده شده در آمریکا به بازارهای آسیایی صادر می گردند.
• جینسینگ ژاپنی: این نوع جینسنگ از نظر محتویات فعال مشابه جینسنگ چینی بوده ولی با میزانی بسیار کمتر.
• سنچی جینسینگ: از نظر قدرت عمل فواید دارویی و درمانی و از نظر موارد استفاده با جینسیگ چینی متفاوت است.
• دارف جینسینگ: از انواع نادر جینسنگ آمریکایی به‌شمار می‌آید و سرخپوستان آمریکایی معمولاً از آن در درمان سردرد، سرفه، سوء هاضمه بهره می گیرند.
• جینسینگ پرویی: که به ماکا هم شهرت دارد، اثرات زیادی در سلامتی انسان دارد و باعث افزایش قدرت جنسی می‌شود و با ناباروری خانم‌ها نیز مقابله می کند.
• جینسینگ سیبری را نمی‌توان در رده جینسنگ حقیقی به حساب آورد. این نوع از جینسنگ به عنوان جینسنگ ارزان قیمت و با کیفیت دارویی پایین به فروش می رسد.
• جینسینگ هیمالیایی: هیمالیایی‌ها از آن در درمان کم اشتهایی و موارد سوء هاضمه بهره می‌گیرند.
• جینسینگ هندی: این گیاه با نام اشواگاندا شناخته می‌شود که کاربردهای فراوانی در طب سنتی هندی یعنی آیورودا دارد
• جینسینگ برزیل: این گونه‌ی گیاهی با نام ریشه‌ی سوما شناخته می شود.

کاربرد جینسینگ در طب سنتی

از جینسنگ در طب سنتی برای درمان دیابت، تقویت قوای جسمی و جنسی و نیز به عنوان مکمل غذایی استفاده می‌شده‌است. سابقه مصرف جینسینگ به بیش از 5000 سال پیش برمی گردد. در این زمان جینسینگ اغلب در کوه های چین و به عنوان یک داروی جوان کننده و یا یک ماده ترکیبی با صابون و لوسیون مورد استفاده قرار می گرفته است.

کاربرد جینسینگ

ریشه خشک شده این گیاه سال هاست که مورد استفاده خوراکی افراد قرار می‌گیرد. این ریشه خشک شده می تواند به تنهایی به صورت دم کرده (جوشانده و چای) یا به عنوان بخشی از یک نوشیدنی دم شده گیاهی همراه با سایر گیاهان یا حتی به صورت افزودنی به سوپ یا به شکل قرص مورد مصرف قرار بگیرد. اما رایج ترین شکل استفاده از آن، به صورت دم کرده و چای یا به صورت عصاره (شیره) می باشد.

خواص جینسینگ

این گیاه قرن هاست که به منظور بهبود عملکرد حافظه، کاهش استرس، درمان ناتوانی، سستی و سایر علائم ناشی از فرسودگی و افزایش سن و همچنین برای افزایش طول عمر افراد مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از جینسنگ به عنوان مکمل غذایی باعث بهبود کیفیت زندگی شده است که می‌تواند به خاطر خاصیت ضدالتهابی جینسنوزایدها و اثر آن‌ها در مقابله بهتر بدن با استرس باشد. برای درمان سرطان نیز این گیاه بسیار توصیه می شود. جینسینگ قرمز کره ای می‌تواند اختلال بیش فعالی- کم توجهی (attention deficit hyperactivity disorder) و قدرت یادگیری در کودکان را درمان کند.

مضرات جینسینگ

جینسینگ ادویه‌ ای بسیار قدرتمند است که می تواند واکنش های منفی مختلفی را در بدن ایجاد کند. ممکن است جینسنگ به عنوان یک عارضه جانبی باعث سردرد شود. اگرچه مصرف جینسنگ ایمن در نظر گرفته شده است اما همه عوارض جانبی جینسنگ شناخته شده نیستند. مصرف بیش از اندازه‌ جینسینگ می تواند به سندروم سوءمصرف جینسینگ منجر شود. این سندروم ممکن است مشکلاتی نظیر حساسیت سینه، خونریزی دستگاه تناسلی، مسمومیت کبدی، افزایش فشار خون، تشنج، حمله‌‌ی ناگهانی بیماری و سمیت تناسلی را به همراه داشته باشد.