مصطکی

مصطکی یا رماس، نام شیره ای زرد رنگ شبیه به کُندر است که در طب سنتی با نام  های مصطکی رومی، کندر رومی، مستکی، علک رومی نیز شناخته می شود. کلمه مصطکی ریشه ای یونانی به معنای به هم ساییدن دندان‌ها یا جویدن دارد.

مصطکی چیست

مصطکی صمغ تنه درختچه‌ای همیشه سبز به نام پسته مصطکی و به ارتفاع حداکثر ۴ متر است که به شکل اجسام کوچک، شیشه ای، تقریباً کروی و به رنگ زرد متمایل به قرمز با بوی خوشبوی تربانتین استخراج می شود. این صمغ در ماه های گرم سال به صورت قطراتی کوچک از ساقه و شاخه های درخت مصطکی ترشح میشود که در مجاورت هوا سفت شده و به شکل قطرات اشک در بازار به فروش می رسد.

درختچه مصطکی از خانواده پسته است. میوه آن کروی و به رنگ قرمز و کوچک است که پس از رسیدن سیاه می شود. از میوه این درخت روغنی خوراکی استخراج می‌شود که به روغن مصطکی معروف است که می توان به جای روغن زیتون از آن استفاده کرد.

پیشینه مصطکی

در مصر باستان از مصطکی به منظور مومیایی کردن اجساد استفاده میشده است. همچنین از آن برای خوشبو کردن دهان استفاده میشده است. مصطکی در آفریقای شمالی و در بعضی ازجزایر یونان رشد میکرد اما بعدها و به مرور زمان به همه نقاط دنیا گسترش پیدا کرد.

کاربرد مصطکی

صمغ مصطکی در تجارت به شکل چسب، در حفاظت از شیشه ها، ظروف چینی، استخوان، چوب و فلزات و در نوشیدنی های الکی و غیرالکی، و بعضی ترکیبات و عطرهای آرایشی استفاده می شود. صمغ مصطکی، به عنوان ماده پر کننده در دندان پزشکی و در خمیر دندانها کاربرد دارد. همچنین از مصطکی در ساخت آدامس و سقز و خوشبو کننده های دهان و دندان استفاده می شود.

خواص مصطکی

این صمغ خواص دارویی بسیاری را در خود داشته و از این رو گیاه مصطکی یکی از گیاهان دارویی مفید محسوب می گردد. برای بیماری های سینه، درد کبد و طحال ناشی از سرماخوردگی، سرفه، نفخ معده و روده، درد مفاصل، بیماری های قارچی و سوزش و ترش کردن معده نیز مفید است. علاوه بر این از مصطکی برای سلامت دندان و لثه و جلوگیری از خراب شدن دندان می توان هر روزه استفاده کرد البته در مقادیر بسیار کم و به عنوان آدامس جویدنی می‌توان مصرف کرد.

طبع گیاه مصطکی گرم و خشک (صفراوی) است. مصطکی کمی شیرین‌تر از کندر است و در قطعات نسبتا بزرگتری نسبت به کندر در بازار وجود دارد.

نحوه مصرف مصطکی

مصطکی را می‌توان به صورت جوشانده، خوراکی و روغن استفاده نمود. معمولاً به صورت جویدن، بلع، مزه مزه کردن و حل کردن در آب جوش استفاده می‌شود. روزی سه نوبت ، هربار شش عدد از قطعات صمغ را همراه یا بدون آب میل نمایید.