تولید خیار به روش هیدروپونیک

پرورش خیار به روش هیدروپونیک

خیاری که در حال حاضر در گلخانه کاشت می‌شود، خیار بدون بذر اروپایی است که پارتنوکارپ (بدون گرده افشانی) می‌باشد. از نظر تولید گلخانه‌ای، خیار در رتبه دوم بعد از گوجه‌فرنگی قرار دارد و معمولاً در محیط کشت مشابه گوجه‌فرنگی کشت می‌شود. از محیط کشت پرلیت می‌توان در کیسه‌های 0.18 متر مکعبی یا سطل‌های BATO استفاده نمود و یا خیار را در مکعب‌های کوچک پشم سینگ که بر روی قالب‌های طولی پشم‌ سنگ قرار می‌گیرند، کشت نمود.

روش کشت NFT برای خیار توصیه نمی‌شود. سیستم‌های کشت دیگری را برای خیار مانند سیستم آبراهه‌ای (کانالی)، کشت درکیسه‌های پیت، خاک اره و بسته‌های کاه، وجود دارد. خیار در دمای نسبتاً بالای هوا ( 4.6-29.24) رطوبت و شدت نور بالا در صورت فراهم بودن آب و عناصر غذایی به خوبی رشد می‌کند.

آستانه بردباری حرارتی خیار 38 است. بذر خیار بسیار گران است و لذا باید مراقبت‌های لازم صورت گیرد. بذرها طی 2 تا 3 روز جوانه می‌زنند. دمای بهینه جوانه‌زنی 28.8 می‌باشد. پس از جوانه‌زنی دمای بهینه برای رشد 25 است. خیار به سطوح بالایی از آب نیاز دارد. ایجاد حالت نیمه سایه در شرایط آب‌ و‌ هوایی گرم یا در اواسط تابستان، برای این محصول الزامی است.

pH محلول غذایی خیار باید حدود 5.5 باشد. بطوریکه در یک محلول غذایی استاندارد مقادیر 6-1-4 برای N-P-K نتیجه خوبی به همراه خواهد داشت.

یکی از پردرآمد ترین محصولات گلخانه ای کشت هیدروپونیکی خیار است. این گیاه دارای علف یک ساله و دارای ساقه خزنده و پوشیده از خار است. خیار از محصولاتی است که بسیار مورد استفاده مردم است و تقریبا افراد هر روز از خیار به منظور های مختلف استفاده می کنند.

انواع روش های کاشت خیار به روش هیدروپونیک به صورت زیر می باشد:

سیستم کشت تغاری
گلدان‌های پیت
گلدان‌های پیت هررو
سیستم کشت خاک اره
سیستم کشت در پشم‌سنگ
سیستم کشت پرلیت
سیستم کشت ورمی کولیت
سیستم کشت شن و ماسه
سیستم کشت NFT
سیستم مواد پلاستیکی ترکیبی
سیستم کشت تکه‌های فشرده شده
سیستم کشت پامیس

خیار های هیدروپونیک

مقادیر EC در مراحل مختلف رشد و تولید محصول، باید بصورت زیر باشد:

در مرحله استقرار بوته‌ها 2 ms/cm
از هنگام حدود یک متر شدن بوته‌ها تا زمان 4-3 هفته پس از اولین برداشت 5.2 ms/cm
بین 3 تا 7 هفته از اولین برداشت، 2 ms/cm
پس از گذشت بیش از 7 هفته از اولین برداشت، 7.1 ms/cm
افزایش EC به میزان 3 ms/cm باعث کاهش میزان محصول می‌گردد.
مقادیر کلر و سدیم باید در حداقل ممکن نگه داشته شود.

در روش کشت تک ردیفی، فاصله ردیف‌ها باید 1.20 تا 1.5 متر و فاصله بین گیاهان در روی ردیف 30 تا 45 سانتی‌متر باشد. در سیستم کشت دو ردیفی، فاصله بین دو ردیف 0.6 متر و فاصله بین مرکز دو ردیف با مرکز دو ردیف مجاور 1.5 تا 1.8 متر در نظر گرفته می‌شود.

در حالیکه فاصله گیاهان در روی ردیف‌ها 45 تا 61 سانتی‌متر می‌باشد. فاصله گیاه در روی ردیف‌ها و بین ردیف‌ ها بر حسب میزان نور تغییر می‌یابد بطوریکه در شرایط نور کم، فاصله‌ها بیشتر شده و در شرایط نور زیاد، فاصله‌ها کاهش می‌یابد. کشت هیدروپونیک خیار در موارد دانه‌بندی شده شامل اغلب محیط‌های کشت (لیکا، پرلیت، اسکوریا و …) 10 تا 15 سانتی‌متر، می‌تواند موفقیت آمیز باشد.

کشت هیدروپونیک خیار در سطح تجاری در پرلیت نیز، می‌تواند موفقیت آمیز باشد. سیستم کشت در NFT قادر است نتایج عالی در پی داشته باشد. اما این نتایج به اندازه کشت در مواد بذربندی شده موفقیت آمیز نخواهد بود. زیرا رشد ریشه‌ها باعث مسدود شدن مجاری و ممانعت از جریان حرکت محلول غذایی در کانال‌های کشت می‌گردد.

بذور خیار را می‌توان در ماسه یا پشم‌سنگ خزانه کرده و پس از سبز شدن، نشاء های 2 تا 3 برگه را به ردیف‌های اصلی انتقال داد. با شروع زمان رسیدن و بزرگ شدن میوه‌ها می‌توان هر 1 الی 3 روز یکبار اقدام به برداشت محصول نمود.

بسته به فصل رشد، از هر گیاه می‌توان بین 20 تا 40 میوه برداشت نمود. میوه‌ های بالغ طی دو هفته از زمان تشکیل، آماده برداشت می‌شوند. بهترین دما جهت نگهداری خیار 10 تا 13 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 90 تا 95 درصد می‌باشد. در این نوع شرایط عمر نگهداری خیار 10 تا 14 روز می‌باشد. پس از برداشت و زمانی که دمای میوه‌ها به 12 کاهش داده شده باید با استفاده از پوشش پلاستیکی وکیوم، کاملاً پوشانده شده تا تردی آنها بدلیل پوست نازک و از دست دادن آب از بین نرود.

تغذیه کودهای شمیایی برای خیار کاشته شده در سیستم آبراهه‌ای پیت (و کیسه پیت):

نوع تغذیه	نسبت (N:P:K)	کودهای داخل محلول کانستره	مقدار (Kg/100L)	N:P:K:Ca:Mg (پی پی ام)
پتاسیم زیاد	5/3 : 0 : 1	نیترات پتاسیم سولفات پتاسیم	110 20	0 : 0 : 500 : 0 : 145
پتاسیم متوسط با منیزیوم	2 : 0 : 1	نیترات پتاسیم نیترات آمونیوم سولفات منیزیوم	90 20 30	3 : 0 : 350 : 0 : 175
پتاسیم متوسط با فسفات	2 : 5/0 : 1	نیترات پتاسیم فسفات منوپتاسیم نیترات آمونیوم	90 30 7	0 : 0 : 350 : 85 : 175
پتاسیم متوسط با کلسیم	2 : 0 : 1	نیترات پتاسیم نیترات کلسیم	90 40	0 : 70 : 350 : 0 : 175
نیتروژن زیاد با کلسیم	1 : 0 : 1	نیترات پتاسیم نیترات کلسیم نیترات آمونیوم	65 45 28	0 : 85 : 250 : 0 : 250
نیتروژن زیاد با منیزیوم	1 : 0 : 1	نیرتات پتاسیم نیترات آمونیوم سولفات منیزیوم	65 50 30	30 : 0 : 250 : 0 : 250
نیتروژن زیاد با فسفات	1 : 5/0 : 1	نیترات پتاسیم فسفات منوآمونیوم نیترات آمونیوم	65 45 33	0 : 0 : 250 : 125 : 250

خیار های سبز هیدروپونیک

اجزاء اصلی تشکیل‌دهنده مخلوط در سیستم تغاری:

مواد تشکیل‌دهنده	مقدار به حجم و گرم
پیت	M³5/0
ورمی کولیت	M³5/0
کربنات کلسیم	gr 5900
سوپرفسفات 20%	gr 1200
نیترات پتاسیم	gr 9000
سولفات پتاسیم	gr 300
کلات آهن 10%	gr 35
دیگر عناصر کم‌مصرف	gr 110

در سیستم کشت تغاری ترکیب اصلی را پیت و ورمی کولیت تشکیل می‌دهد. آبیاری راحت گلدان‌های پیت نسبت به خاک و رشد بهتر محصولات داخل پیت از محاسن این روش کشت می‌باشد.

اجزاء اصلی تشکیل‌دهنده سیستم گلدان پیتی:

مواد تشکیل‌دهنده	غلظت برچسب (PPM)
ازت	30-80
فسفر	2-50
پتاسیم	140-400
کلسیم	140-200
منیزیوم	25-35
PH	5/5-6/5
EC	µmus / cm 1000-2500

در سیستم گلدان‌های پیت هررو چنانچه کودها قبل از استفاده بصورت محلول‌های پایه با هم مخلوط شوند، نباید از آنها با محلول غلیظ شده مشابه، که دارای کلسیم، سولفات یا فسفات می‌باشد، مخلوط نمود. چرا که ایجاد ترکیب سوسپانسیون غلیظی نموده و باعث بسته شدن لوله‌های آبیاری می‌شود.

تغذیه گیاه خیار کشت شده در گلدان‌های پیت هررو:

مدت زمان پس از کاشت (هفته)	کود در محلول پایه (1) A برحسب 1000 li/Kg			کود در محلول پایه (1) B برحسب 1000 li/Kg			آبیاری
مدت زمان پس از کاشت (هفته)	نیترات نیترات نیترات کلسیم پتاسیم آمونیوم			فسفات سولفات نیترات منوپتاسیم منیزیوم منیزیوم			لیتر برای هر گیاه EC (2) در روز
برای محصول بهاره
1	50	–	–	100	25	–	4/0	1300
2	50	35	–	30	25	–	6/0	1450
3	50	50	10	30	25	–	8/0	1750
4	50	50	15	30	25	–	1	1850
5	50	55	15	30	25	–	2/1	1900
6	50	60	15	30	25	–	4/1	1950
7	50	65	15	30	25	–	6/1	2000
8	50	70	15	30	25	–	8/1	2050
9	50	70	15	30	25	–	2	2050
10	50	70	15	30	25	–	2	2050
11	50	70	15	30	25	–	2	2050
12-17	50	60	15	30	–	–	2	1950
18-22	50	55	16	30	–	–	3	1900
23 تا پایان	50	50	15	30	–	–	6/2	1850

برای محصول پاییزه

1	50	–	–	100	25	–	6/0	1300
2	50	50	–	30	25	–	8/0	1450
3	50	50	10	30	25	–	2/1	1750
4	50	55	15	30	25	–	6/1	1850
5-12	50	55	15	30	–	35	2	1900
13 تا پایان	50	55	15	30	–	35	4/1	1950

برداشت خیار هیدروپونیک

توصیه کودی برای خیارهای کشت شده در بستر خاک اره:

پایه	کود	کود در محلول پایه برای محلول 01/0 (کیلوگرم در هزار لیتر)	کود در محلول (گرم در هزار لیتر)
A	نیترات پتاسیم	50	500
	نیترات کلسیم	75	75
	کلات آهن (آهن 7%)	4/1	14
B	فسفات منوپتاسیم	20	200
	سولفات پتاسیم	6/9	96
	سولفات منیزیوم	25	250
	سولفات منگنز (منگنز 28%)	107/0	07/1
	اسید بوریک (بر 5/20%)	243/0	43/2
	سولفات روی (روی 36%)	027/0	276/0
	سولفات مس (مس 25%)	012/0	120/0
	مولیبدن (مولیبدن 54%)	009/0	092/0

پشم‌سنگ از حرارت داردن موادی نظیر زغال سنگ، سنگ آهک و نیز از جوش حاصل از آهن در دمای 1600 درجه بدست می‌آید. پشم‌سنگ به صورت بافت دانه‌ای بعنوان اجزای تشکیل دهنده محیط کشت کاردبرد دارد این ماده جهت افزایش ظرفیت نگهداری محیط کشت بکار می‌رود اما در پشم‌ سنگ در حدود 7-8 است. پشم‌سنگ‌هایی که در باغبانی استفاده می‌شود بصورت مکعب‌هایی با ابعاد mm100-180 می‌باشند که دارای سوراخ‌هایی جهت کشت بذور بوده و نحوه آبیاری و اضافه نمودن مواد غذایی به آن قابل کنترل می‌باشد.

تغذیه خیارهای کشت شده در محیط پشم‌سنگ:

محلول پایه (1) A برحسب 1000 li/Kg			محلول پایه (1) B برحسب 1000 li/Kg				توصیه‌های آبیاری (2)
مدت پس از کاشت (هفته)	نیترات کلسیم	نیترات پتاسیم	نیترات آمونیوم	فسفات منو پتاسیم	سولفات پتاسیم	سولفات منیزیوم	نیترات منیزیوم		حجم لیتر EC در روز میکروموس سانتیمتر
محصول بهاره
اشباع بلوک‌ها	110	32	0	17	15	33	0	5	2200
1	80	46	0	13	4	25	0	6/0	18000
2	90	50	0	14	5	27	0	8/0	2000
3-4	100	50	0	16	12	33	0	1-2	2200
5-6	100	78	0	20	0	37	0	2-3	2400
7-9	95	78	3	19	0	35	0	3-4	2400
10-12	83	73	6	16	0	30	0	3-4	2200
13-19	74	66	6	14	0	14	14	3-4	2000
20 تا پایان	66	60	4	10	0	0	27	3-5	1800
محصول پاییزه
اشباع بلوک‌ها	110	32	0	17	15	33	0	5	2200
1	80	46	0	13	4	25	0	8/0	1800
2	90	50	0	14	5	27	0	2/1	2000
3	100	50	0	16	12	33	0	1-2	2200
4-8	95	78	3	19	0	35	0	2-3	2400
8 تا پایان	83	73	6	16	0	30	0	1-2	2200

سیستم کشت پرلیت، جنس سیلیکاتی داشته و به رنگ خاکستری بوده و از گدازه‌های سرد آتشفشان خارج می‌شود و ورمی کولیت نیز از نظر شیمیایی دارای سیلیکات‌های منیزیوم، آهن و آلومنیم بوده که آب خود را بر اثر حرارت از دست داده‌اند و حجم آن زیاد و وزن آنها بسیار کم می‌باشد.

سیستم کشت شن و ماسه که قطر قطعات در این سیستم بین mm2-0.5 متغیر است. ترکیب معدنی این سیستم بستگی به نوع سنگ داشته که از تخریب انواع سنگ‌ها بدست می‌آید.

برای خرید انواع بذر می توانید از این لینک استفاده نمایید.

هومن انگورانی

سلام! من هومن انگورانی هستم و از اینکه با شما در این فضای دیجیتال ارتباط برقرار کنم، خوشحالم. به عنوان یک نویسنده و علاقه‌مند به موضوعات مختلف، نوشته هایم را به اشتراک می‌گذارم. به نظر من نوشتن یک ارتباط قوی و شگفت‌انگیز است. علاقه مند به یادگیری عمیق هستم و دوستم دارم هر انچه را که آموختم تا حدی که میتوانم به دیگران انتقال دهم.