معرفی گیاه داتوره (تاتوره)

Datura از یک نام محلی هندی گرفته شده است. این جنس گونه های یک ساله یا چند ساله ­ی علفی با عمر کوتاه و نیمه درختچه ای دارند. همه­ی گونه های تاتوره دارای آلکالوئید سمی بوده و امروزه به طور گسترده ای اهلی شده­ اند.

تاتوره گیاهی یکساله (در مناطق سردسیر) یا چند ساله (در مناطق گرمسیر) با عمری کوتاه است. دارای ریشه­ ی مستقیم، ساقه های علفی و چوبی، برگ­های بزرگ به رنگ سبز تیره، دمبرگ بلند، گل­های درشت و شیپوری به رنگ سفید یا کرم، که مورد توجه زنبور عسل نیز هستند. میوه­ ی داتوره به شکل کپسول خاردار است که هنگام رسیدن با شکاف طولی باز می­شود. بذر آن لوبیایی شکل و پهن به تعداد زیاد در میوه قرار دارد.

کلیه ی اندام­های گیاه تاتوره دارای بوی سمی و بسیار تهوع آور است. شکل برگ و رنگ بذر در دو گونه D. stramonium و D. innoxiae متفاوت است. در گونه ­ی اول برگ­ها تخم مرغی، بدون لب و بریدگی با بذرها قهوه ای روشن (خردلی) و در گونه ی دوم برگ­ها لبه دار با بریدگی و بذرها سیاه رنگ هستند.

نام علمی: Datura spp

خانواده: Solanaceae

نام انگلیسی: Thornapple, Datura

ترکیبات شیمیایی گیاه داتوره (تاتوره):

همه­ ی اندام­های تاتوره دارای ترکیبات آلکالوئیدی بوده که 80-70% آلکالوئیدها مربوط به “اسکوپولامین” و “هیوسیامین” است. مقدار آلکالوئید در برگ 4-2 درصد، در ساقه 15-11 درصد و در بذر 8-7 درصد است. مشابه این ترکیبات در گیاه شابیزک دیده می­شود. افزون بر آلکالوئیدها، کومارین، تانن، فلاونوئید و ویتانولید هم در گیاه داتوره وجود دارد.

برای خرید و مطالعه آموزش کاشت بذر داتورا استرامونیوم کلیک کنید .

برای خرید و مطالعه آموزش کاشت بذر داتورا متیل کلیک کنید .

موارد مصرف و خواص درمانی داتوره (تاتوره):

داتوره در گذشته از جنبه های زینتی و سمی مورد توجه بوده، ولی در سال­های اخیر مواد ارزشمندی از آن استخراج شده است. اسکوپولامین به عنوان بیهوش کننده در جراحی و زایمان و در مداوای آسم، و هیوسیامین در روان پزشکی و در تهیه­ ی داروهای ضد تهوع کاربرد دارد. این گیاه در درمان علایم پارکینسون و در استعمال خارجی در درمان دردهای رماتیسمی کاربرد دارد. آلکالوئیدهای حاصل از داتوره به علت تأثیر بر سیستم اعصاب مرکزی کاربردهای بسیاری دارد. عمل به دست آمده از داتوره، در مصرف­ کننده، حالت خماری ایجاد می­کند. در طب سنتی، برگ­های داتوره در درمان آسم به کار می­رود که مصرف بیش از حد مجاز آن حالت توهم ایجاد می­کند. در گذشته با آلوده کردن گوشت و استخوان یا پودر داتوره به کشتن سگ­های ولگرد و مزاحم اقدام می­کردند که حیوانات مسموم شده، و بسیار ناآرام و بی­قرار می­شدند.

در مراسم­های عبادی بومی­های شرق آمریکا، از این گیاه به عنوان دارویی توهم ­زای و مقدس استفاده می­کردند، و در هندوستان از آن به وسیله­ ی دزدان و باندهای غارت و ترور در کشتن افراد استفاده می­شده است. در سال­های اخیر، برخی گونه های داتوره به عنوان گل­های بزرگ، معطر و زینتی کاشت می­شوند.

عوامل محیطی گیاه داتوره (تاتوره) :

داتوره گیاهی است که تحمل خوبی به خشکی، شوری، خاصیت قلیایی خاک و تشعشع نور زیادی دارد. دمای حداقل 7 درجه­ی سانتیگراد حد تحمل به سرما در این گیاه ذکر شده است، اما در کلکسیون­های موجود در استان اصفهان تا بروز یخبندان گل­دهی گیاه ادامه داشته است. در ایران توده­ های بومی مختلفی با سازگاری­ها و توانایی­های مختلف وجود دارد که شناسایی آنها ضورت دارد. گیاه داتوره با ریزش بذر به صورت خود به خود نیز سبز می­شود، رشد اولیه­ی آن کند است بنابراین نسبت به علت­های هرز حساس است. گیاه داتوره مورد چرای احشام واقع نمی­شود.

برای مطالعه مقاله معرفی گیاه چای کلیک کنید .

کاشت گیاه داتوره (تاتوره) :

تکثیر داتوره با استفاده از بذر انجام می­شود. کاشت مستقیم بذر و خزانه گیری، هر دو مرسوم است. به طور کلی داتوره، مانند دیگر گیاهان خانواده ­ی سیب زمینی نشاهای خوبی تولید می­کند و نشاکاری آنها موفقیت آمیز است.

خیساندن بذر درصد جوانه زنی را زیاد می­کند. پس از کاشت بذرها، طی 2 تا هفته سبز می­شود. فاصله ­ی کاشت 50×60 سانتی­متر برای نشان ها مناسب است. به علت گل­های زیبا و بزرگ و تداوم گل­دهی آن، به عنوان یک گیاه زینتی هم مورد توجه است.

برداشت محصول گیاه داتوره (تاتوره) :

در گیاه داتوره طی هر فصل رشد 2 تا 3 بار می­توان برگ­ها را برداشت کرد که در این حالت از هر هکتار 8 تا 15 تن محصول تر به دست می­آید. در صورتی که به منظور تولید بذر برداشت صورت گیرد، 1200 تا 1700 کیلوگرم در هر هکتار محصول بذر به دست می­آید.

تذکر: همانند سداب، استنشاق هوا در مجاورت بوته های داتوره و تماس پوست با گیاه، مسمومیت شدید کارگران و جی نگار و برداشت کننده محصول را در پی دارد. رعایت نکات ایمنی ضروری است.

برای مطالعه مقاله معرفی گیاه خارخسک کلیک کنید .

گونه­ های دیگر داتوره (تاتوره) :

در ایران دو گونه innoxiae و (D.tutula) stramonium برای جنس Datura (42) و در جهان 8 گونه برای این جنس معرفی شده است (52). D. metel و (D. meteloides) D. innoxia بومی هند و (Black seed) D. stramonium بومی آمریکای شمالی و جنوبی است.

به تازگی جنس Brugmahsia به جای جنس Datura قرار داده شده است (ونالدسون، 2001). D. suaveolens یا Brugmahsia datura گل­های بسیار بزرگ و بسیار معطر دارد. هیبرید Brugmansia/ candida درختچه­ای، نیازمند هرس با گل­های بسیار بزرگ شیپوری و بسیار معطر است که با قلمه تکثیر می­شود.

برای خرید بذر و فروش بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.

در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.