گل یخ چیست

گل یخ با نام علمی Aptenia cordifolia گیاهی علفی و چند ساله است،که زادگاه اصلی آن آفریقای جنوبی می باشد. گل یخ که با نام گل ناز یا ناز یخی در ایران شناخته می شود، گیاهی پوششی، مقاوم، گوشتی، گلدار و خزنده است. از آنجایی که به خشکی و گرما مقاوم است، از آن در زیبا سازی فضای شهری جنوب ایران استفاده می شود.

گل یخ دارای برگ هایی براق، نیزه ای قلبی شکل و به طول 3 سانتی متر است. ساقه های گیاه چهارگوش تا دایره ای هستند و به طول 60 سانتی متر بر روی سطح زمین، به صورت مسطح گسترده شده اند. گل های 2.5 سانتی متری گل یخ به صورت منفرد و گاهی دسته ای در زاویه برگ ها به وجود می آیند، که در روز شکوفا می شوند. گل ها دارای رنگ های صورتی روشن، سفید و قرمز هستند.

گل یخ دارای میوه فندقه بوده که اندازه ای بیش از یک سانتی متر دارد. ریشه این گیاه گوشتی و ضخیم است. گیاه گل یخ توانایی بالایی در ریشه زایی دارد و همین عامل موجب شده تا گیاه پر رشدی باشد. این ویژگی گیاه گل یخ موجب شده تا به یک گیاه پوششی تبدیل شود و از آن برای پوشش باغ های صخره ای و خشک، کشت در سراشیبی و … استفاده شود.

شرایط نگهداری گیاه گل یخ:

خاک مناسب:

گل یخ گیاه کم توقعی است، که قادر است در انواع خاک ها در صورت داشتن زهکشی مناسب به رشد خود ادامه دهد. گل ناز یخی، در خاک های شنی تا لومی شنی (2 قسمت خاک لومی، 1 قسمت خاک برگ پوسیده و 2 قسمت ماسه) بهترین و مطلوب ترین رشد را خواهد داشت.

آبیاری مناسب:

گیاه ناز یخی از آنجایی که آب را در خود ذخیره دارد، همانند کاکتوس ها به کم آبی بسیار مقاوم است. به اندازه ای به آبیاری نیاز دارد تا گیاه و برگهای آن پژمرده نشود. آبیاری بیش از اندازه گل یخی موجب پوسیدگی ریشه و از بین رفتن گیاه می شود. این گیاه در آب و هوای بسیار گرم به آبیاری منظم نیاز دارد.

نور مناسب:

گل یخ به نور کامل نیاز دارد. در صورت عدم دریافت نور کافی به سمت علفی شدن پیش رفته و میزان گلدهی آن کمتر می شود. در نور کم رشد طولی گیاه افزایش می یابد.

بذر گل یخ

دمای مناسب:

از آنجایی که گل یخ گیاهی گرما دوست است در آب و هوای گرم رشد بهتری از خود نشان خواهد داد. این گل زیبا هر چند به سرما مقاومت نسبی دارد اما باید از سرمای زمستان به دور نگهداشته شود. گل یخ می تواند دمای تا 5- درجه را تحمل کند.

 کود دهی:

در اواسط پاییز و همچنین در پایان موسم گلدهی گیاه گل یخ، اقدام به تغذیه و کوددهی آن نمایید.

تکثیر گیاه گل یخ به دو روش انجام می گیرد:

تکثیر از طریق بذر:

بذر گیاه گل یخ را در اوایل پاییز در گلخانه یا محلی گرم در خاکی مخلوط از شن و خاکبرگ با نسبت دو به یک بکارید. بعد از کاشت گیاه را با استفاده از غبار پاشی آبیاری کنید تا بذرها جابجا نشود و بعد از جوانه زنی و رشد کردن به صورت معمولی آبیاری کنید. بعد از سبز شدن حدود پنج برگ از آن، گیاه را به گلدان دیگری منتقل نمایید.

 تکثیر از طریق قلمه:

برای تهیه قلمه روش های متفاوتی وجود دارد اما بهترین راه این است که ساقه ای را به طول 10 سانتی متر برش داده و داخل لیوان آب قرار دهید. حدودا بعد از یک هفته ریشه ها کم کم شروع به پدید آمدن می کنند. بعد از ریشه دهی قلمه گرفته شده، آن را داخل خاکی مخلوط از خاک برگ و شن یا کوکوپیت و پرلایت بکارید. در روش دوم قلمه جدا شده را به صورت مستقیم در خاک سبک بکارید.

مشکلات گیاه گل یخ:

• مهم ترین مشکل این گیاه پوسیدگی ریشه است. اگر زهکشی نامناسب باشد موجب پوسیدگی ریشه می شود.
• کوددهی بیش از حد موجب پژمردگی و مرگ سر شاخه ها می شود.
• عدم گلدهی گیاه: کمبود نور مانع گلدهی گیاه می شود برای گلدهی بهتر آن را به محل پر نوری انتقال دهید.
• فاصله بین برگها زیاد است و رشد گیاه کند است: گیاه مشکل تغذیه دارد و مواد مغذی خاک کم بوده و گیاه به تغذیه مصنوعی نیازمند است. هر ماه یکبار از کودهای مکمل استفاده نمایید.

آفت های گل یخ:

عامل وجود توده های سفید رنگ و پنبه مانند نشانگر وجود آفتی بنام شپشک آرد آلود است. این حشره از شیره گیاه تغذیه کرده و باعث ضعیف شدن و از بین رفتن گیاه می شود. محل تجمع این شپشک آرد آلود درزهای موجود در نوک برگ هایی است که در سایه قرار دارند.

استفاده از سموم تماسی مثل گوزاتیون، دیازنیونو مالاتیون به نسبتهای دو سی سی در یک لیتر آب به همراه شش قطره مایع ظرفشویی در قسمتهای آلوده موجب از بین رفتن این آفت می شود. برای اسپری و سمپاشی، گیاه را به فضای باز و خارج از محیط اتاق منتقل نمایید و قسمتهای آلوده و شاخ و برگها را اسپری نمایید.

مقداری از محلول سم را هم به صورت آبیاری پای گلدان بریزید. بعد از یک هفته سمپاشی را دوباره تکرار نمایید. در مصرف محلول زیاده روی نکرده و با دوز کمتر در گل های آپارتمانی استفاده نمایید. تا زمان از بین رفتن کامل آفت هر دو هفته یکبار عمل سمپاشی را تکرار کنید.

چنانچه این آفت کش ها موثر واقع نشد، چون این آفت از شیره گیاه تغذیه می کند، برای رفع این مشکل دو هفته یکبار با حشره کش نفوذی گیاه را سمپاشی کنید. از سموم سیستمیک و نفوذی مثل متاسیستوکس، اتیون، کونفیدور و … جهت از بین بردن آفت استفاده نمایید. شته هم به گیاه آسیب می رساند و موجب مرگ گیاهچه ها می شود. از آفت کش برای از بین بردن شته ها استفاده کنید.

هرس کردن گیاه گل یخ:

ساقه های بلند را می توان در هر زمانی کوتاه کرد اما باید توجه داشت که بیش از 2 تا 3 شاخه را بیشتر هرس نکنیم چرا که موجب وارد شدن استرس و شوک به گیاه می شود. هرس قسمتهای انتهایی شاخه موجب افزایش گلدهی و شاخه های جانبی گیاه می شود.