با انواع خیار آشنا شویم

خیار، گیاهی یک ساله و گلدار، بومیِ جنوب آسیاست و برای نخستین بار ۳۰۰۰ سال پیش در هندوستان کشت شده است. مصریان باستان و رومی ها، به خیار علاقه بسیاری داشته و اغلب از آن در رژیم غذایی خود استفاده می‌کردند. علاوه بر مصرف خوراکی، رومی ها از خیار برای درمان گزش عقرب و دور کردن طالع بد، استفاده می‌کردند. امروزه چین، با تولید سالیانه ۴۰ ملیون تن خیار، بزرگترین کشور تولید کننده در جهان است و بیش از ۶۰ درصد کل خیار مصرفی دنیا را تامین میکند.

خیار از جمله گیاهانی که آن را به صورت خام مصرف می کنند. خیار از خانواده کدوییان به حساب می آید. خیار دارای گونه‌های مختلفی است که رنگ آن می تواند سفید، سبز، قرمز، نارنجی و… باشد.

خیار از جمله گیاهان گلدار، دولپه‌ای و دارای ریشه‌ای نسبتاً سطحی می باشد.خیار از لحاظ نحوه کاشت به سه نوع درختی، بوته ای و گلخانه ای تقسیم می شود.

انواع خیار:

در این مقاله قصد داریم شما را با انواع خیار آشنا کنیم.

خیار سبز:

از رایج‌ترین نوع خیار همان خیار سبز می‌باشد که با نام‌های گوناگونی همچون خیار بادرنگ، حیارزه، فلوموس و… شناخته می شود. طبع خیار سرد و تر است و دارای مواد مغذی و آنتی اکسیدان می باشد.

خیار چنبر معمولی:

خیار چنبر خیاری است باریک و دراز که گاها ارتفاع آن به نیم تا یک متر نیز می رسد. کم عطر تر نسبت به خیار سبز است. میوه خیار چنبر دارای رنگ سبز روشن و راه‌راه می باشد. خیار چنبر دارای خواص درمانی نیز می باشد. خیار چنبر ضد سرطان و ضد صفرا است و فشارخون را پایین می‌آورد.

خیار ارمنی (Armenian):

خیار ارمنی یا “خربزه ماری” (snake melons)، سبزی‌ای بلند و پیچیده با رنگ سبز تیره است. پوستی نازک و راه راه به رنگ سبز کم رنگ دارد که با رسیدن و بالغ شدن، به رنگ زرد تبدیل شده، و عطر و بویی عالی و طعم بسیار ملایمی دارد.

خیار چنبر ارمنی گیاهی یکساله و بالارونده است که طول این گیاه گاها به سه متر نیز می رسد. خیار چنبر ارمنی دارای برگ هایی گرد سه تا پنج لوپی و ساقه ای گوشدار می باشد. برداشت خیار ارمنی براساس اندازه صورت می گیرد و زمانی که این نوع خیار به حد معینی برسد برداشت می شود. نحوه کاشتن خیار چنبر ارمنی از طریق بذر و نشاء می باشد.

خیار بیتر ملون یا کارلا:

این نوع خیار در رنگ ها و گونه‌های مختلفی تولید و عرضه می شود. کارلا گیاهی گرمسیری و نیمه گرمسیر است. بر روی سطح این نوع خیار برجستگی‌هایی وجود دارد که آن را از سایر خیارها جدا می‌کنند.

خیار خسیب پرگل هندی:

این نوع خیار گلخانه‌های و پر گل دارای میوه‌ای کشیده و شیاردار می‌باشد. دارای برگ های پهن به رنگ سبز می باشد و میوه گیاه سبز متمایل به روشن است.

خیار لیمویی (Lemon Cucumbers):

همانطور که از نام آن پیداست، خیارهای لیمویی، رنگی لیمویی مایل به زرد دارند و بسیار شبیه به لیمو هستند. خیار لیمویی، ترد است و طعمی شیرین دارد و یک خیار است، نه یک لیمو و تنها به دلیل شکل ظاهری و رنگ‌اش، خیار لیمویی خوانده می‌شود.

خیار لیمویی شیرین بوده و فاقد قسمت­ های تلخ موجود در اکثر خیارها است. این نوع خیار پوسته نازک و دانه ­های نرم و طعم­دار دارد. خیار لیمویی خام بسیار خوشمزه بوده و در سالادها استفاده می­شود. همچنین، می­توان از آن برای تهیه ترشی خوشمزه نیز استفاده کرد.

خیار شاخدار آفریقایی:

خیار خالدار آفریقایی در رنگ های مختلفی همچون سفید، نارنجی و… تولید و عرضه می شود. گیاهی یک ساله و رونده است.

خیار خالدار:

همان طور که اسمش پیداست نوعی خیار خالدار می‌باشد که در رنگ های سفید و سبز کشت می‌شود.

خیار خار پشت یا جوجه تیغی:

این گیاه بیشتر گیاهی زینتی، کمیاب می‌باشد و دارای میوه ای به رنگ سبز همچون کیوی است زمانی که این میوه به طور کامل برسد به شکل زرد در می‌آید.

خیار مشک:

از خانواده کدوییان است رشد سریعی دارد. دارای میوه‌ای خوشمزه و شیرین می‌باشد. گیاهی چند ساله و علفی است.

خیار گرد ایتالیایی:

خیار گرد ایتالیایی خیاری کوچک، گرد، سبز یک دست و دارای بوی مطبوعی میباشد. این یک خیار طعم دار و شیرین است دارای موادی برای هضم بهتر غذا میباشد. مناسب برای تازه خوری میباشد.

خیار مکزیکی:

خیار مکزیکی یا هندو انه مکزیکی و یا هندو انه مینیاتوری هم نامیده می شود. اندازه میوه آن 2 تا 5 سانتی متر میباشد. مناسب برای تازه خوری و ترشی میباشد.

خیار سیب سبز ریچارد:

خیار سیب سبز ریچارد کروی سبز و با طعم عالی میباشد. اندازه میوه آن 5 تا8 سانتی متر میباشد. مناسب برای تازه خوری و ترشی میباشد.

خیار سفید تایلندی:

خیار سفید تایلندی خیاری متوسط، تپل، سفید و دارای بوی مطبوعی میباشد. این یک خیار طعم دار است که دارای پوستی نازک و سفید میباشد. مناسب برای تازه خوری و آشپزی است.

خیار سفید مینیاتوری:

خیار سفید مینیاتوری خیاری کوچک، تپل، سفید و دارای بوی مطبوعی میباشد. این یک خیار طعم دار است که دارای پوستی نازک و سفید میباشد. مناسب برای تازه خوری و آشپزی است.

 خیار زرد زیردریایی:

خیار زرد زیردریایی خیاری بزرگ، تپل، زرد و دارای بوی مطبوعی میباشد. این یک خیار طعم دار است که دارای پوستی نازک و زرد میباشد. مناسب برای تازه خوری و آشپزی است.

خیار جالیز اصفهان:

با نام علمی Cucumis sativus و نام انگلیسی cucumber از خانواده cocurbitaceae می باشد. این گیاه بومی هند می باشد. خیار اصفهانی گیاهی است یک ساله و بالارونده که طول آن تا 3 متر می رسد. این گیاه دارای برگ های گرد با 3 تا 5 لوب و ساقه های گوشه دار است. بذرهای خیار اصفهانی به صورت طبیعی یک پایه می باشد.

در واریته های قدیمی تحت شرایط روز بلند و دمای بالا گل های نر بیشتری نسبت به گل های ماده تولید می کند و در شرایط روز کوتاه نسبت گل های ماده به گل های نر افزایش می یابد. گرده افشانی آن معمولا توسط حشرات (زنبور) انجام می شود.

خیار انگلیسی (بدون دانه):

خیار انگلیسی تحت عنوان خیار خانگی داغ و خیار بدون دانه نیز نامیده می­شود. این نوع خیار بلند بوده، طول این گیاه ممکن است  تا 60 سانتیمتر برسد و پوست آن نازک و به رنگ سبز تیره است. این رقم اغلب در سوپرمارکت­ ها در داخل پلاستیک به فروش می­رسد و شما می­توانید آن را از بازار کشاورزان نیز تهیه کنید. با وجود نام مستعار آن، این خیارها برای رشد نیازی به خانه گرم و یا پوشش پلاستیکی ندارند.

این خیار دارای طعم ملایمی بوده و پوست آن نازک و تعداد دانه­ ها بسیار کم است. همانند خیار ارمنی، خیار انگلیسی به خوبی برش داده شده و برای تهیه ترشی مناسب نیستند. با این حال، می­توان از آن برای تهیه کوکتل استفاده نمود.

خیار انگلیسی غالباً با عنوان خیار “بدون پوست” (burpless) شناخته شده و در گلخانه، بهترین رشد را دارد؛ به همین دلیل عموماً کمی گران تر از انواع دیگر خیارهاست.

خیار باغی (Slicing):

خیار Slicing از خیار ترشی بلندتر است و طول آن تقریباً به 20 سانتیمتر می‌رسد و پوست بسیار ضخیم تری نیز دارد. این خیار، رنگ سبز تیره یکنواختی دارد و ممکن است ظاهر برخی از آن ها، کمی متفاوت باشد.

این گیاه می‌تواند تا شش هفته، میوه تولید کند و در اغلب فروشگاه های مواد غذایی، به آسانی یافت می‌شود و برای حفظ رطوبت یک لایه واکسی روی آن وجود دارد؛ بنابراین، بایستی در هنگام مصرف پوست آن کنده می­شود. این نوع خیار با عنوان “خیار Slicing آمریکایی” نیز شناخته شده و به دلیل داشتن پوست ضخیم و صاف و بدون خار آن، زیبا و برای حمل و نقل بسیار مناسب است.

خیارهای باغی، رایج­ترین خیار در آمریکای شمالی هستند. ارقام واکسی مختلفی وجود دارد که پوست آن­ها ضخیم یا تلخ می­باشد. در این خیارها، دانه ­ها بزرگ بوده و دستورالعمل­ های باغی خاص برای کشت بذر این خیارها استفاده می­شود. با این حال، هنگامی که دانه ­ها برداشته می­شود، برای هر دستور غذایی مناسب هستند.

خیار شور/خیار ترشی (Pickling Cucumbers):

طول خیار ترشی، معمولاً فقط 7 تا 10 سانتیمتر است و از انواع دیگر خیارها، کوتاه تر است و پوستی خاردار و نازک دارد. رنگ خیار ترشی از سبز تیره تا سبز روشن، متغیر است. این خیار، بعد از گذشت ۷ تا ۱۰ روز آماده برداشت می‌شود و تشخیص مناسب بودن یا نبودنِ آن برای استفاده در ترشی، تنها از شکل ظاهری آن، پیداست، زیرا ظاهری بسیار “آماده برای ترشی شدن” (ready for the jar) دارند! می توانید آنها را در هر زمان برداشت کرده و برای انواع دستورپخت های خود استفاده نمایید. این گیاه، تنها در عرض چند هفته، محصولات بزرگ و فراوانی تولید کرده و رشد و پرورش آن بسیار ساده است.

اگر شما به دنبال خیاری برای تهیه ترشی هستید، این نوع خیار می­تواند یک انتخاب عالی باشد، زیرا به راحتی در شیشه جا می­شوند. این نوع خیار محبوبیت زیادی در فرانسه دارد، جایی که در آن ترشی همراه با پیت مورد استفاده قرار می­گیرد.

خیار Kirby:

خیار Kirby، از محبوب ترین انواع خیارهای تجاری است و بعد از تولید، بلافاصله به فروش می رسد. این خیار کم دانه، پوستی نازک و طعمی بسیار ترد و لذیذ دارد. خیار Kirby، خیاری سفت و محکم است و برای تهیه ترشی، بسیار مناسب است و طول آن به طور معمول به حدود 13 یا 15 سانتیمتر می رسد. این خیارهای ترد و خوشمزه، پوستی ناهموار دارند و برای استفاده در سالادها و حتی سس‌های سالسا، انتخاب ایده‌آلی هستند.

این خیار، برای استفاده در سالاد، و سرو شدن در کنار غذای اصلی، و همچنین تهیه ترشی، بسیار مناسب است و در تمام طول سال در دسترس است و خصوصا در اواسط تابستان، بیشترین محصول را دارد. مصرف این خیارها به دلیل تردی و طعم بی‌نظیرش،  بصورت تازه و خام، توصیه می‌شود.

خیارهای ایرانی (Persian Cucumbers):

این خیارها، بسیار شبیه به خیارهای slicing آمریکایی هستند و تنها کمی کوتاهتر و جمع و جورترند. این خیارهای ترد و آبدار، در اکثر آب و هواها، خصوصا آب و هوی گرم، رشد و پرورش می‌یابد.

اگر میخواهید غذای سرخ کردنی درست کنید، استفاده از این خیارها بسیار توصیه می‌شود. خیارهای ایرانی در انواع مختلف غذاها به صورت های مختلف، قابل استفاده هستند و یکی دیگر از مزایای بزرگ این نوع خیار، در دسترس بودن آن در تمام طول سال است. این خیار طعمی شیرین، ملایم و ترد دارد و همه آن را دوست دارند.

خیار Cocktail:

این خیار با نام “خیار میان وعده” (snack cucumbers) نیز شناخته شده و بسیار کوچک اند و پوست نازکی دارند. همه افراد، این نوع خیار را به خوبی نمی‌شناسند، اما خوردن آن، حس بسیار جالبی دارد، زیرا تنها با چند گاز کوچک، تمام می‌شود! خیار Cocktail به عنوان یک میان وعده سریع، برای تزیین مارتینی خود و همچنین برای قرارگرفتن در جعبه غذای شما، سبزی بسیار مناسبی است. آنها ریز، ترد و بی دانه و خوشمزه هستند و رنگ سبز دارند.

خیار چینی Soyu:

این خیارهای بلند و خمیده به رنگ سبز لیمویی، نوارهایی به رنگ سبز تیره دارد و دارای گوشتی ترد و سفید و کم آب است. به دلیل عطر و طعم ملایم و شیرین اش، خیارهای چینی Soyu در اغلب رستوران ها و بازارها یافت می‌شود. این خیاری آسیایی و غیر پیوندی است.

خیار Diva:

خیار Diva از خوشمزه ترین خیار های دنیاست. طول آنها معمولاً از 13 تا 15 سانتیمتر متغیر است و بدون دانه، بسیار خوشمزه، ترد و لطیف هستند. در فضای باز به خوبی رشد کرده، آب و هوای گرم و خاک زهکشی شده را ترجیح می دهند. به خاطر داشته باشید که این نوع خیار، در هوای سرد، محصول خوبی نخواهند داشت.

خیار کُره ای (Korean Cucumbers):

خیار کره ای، بلند و باریک، با پوستی نازک همراه با خارهای کوچک است. خامِ این خیار، ترد و شیرین است و همانند بعضی از انواع خیارها، طعم تلخی ندارد. انواع خیارهای کره ای شامل White Sun ،Summer Delight و Silver Silver می‌شود و همگی بلندتر و نازک تر از سایر انواع خیارها هستند.

خیار Iznik:

خیار Iznik، نوعی خیار cocktail است؛ بسیار کوچک است و پوست نازک و بدون خاری دارد و طول آن تنها به 8 یا 10 سانتیمتر می رسد. این نوع خیار، بدون دانه و بسیار خوشمزه است و در برابر انواع دلمه و کپک، مقاومت بسیاری دارد. اگر بصورت روزانه برداشت شود، کیفیت بالا تری خواهد داشت و تعداد محصول تولیدی اش، بیشتر خواهد شد. این سبزی برای رشد بهتر، به آب و هوای گرم و خاک غنی و زهکشی شده نیاز دارد و با افزودن کود مناسب به گیاه، عملکرد آن بهتر نیز خواهد شد.

خیار Katrina:

خیار Katrina در گلخانه بهترین رشد را دارد و طول آن تقریباً به 15 سانتیمتر می‌رسد. محصول تولیدی این گیاه بسیار بزرگ و در شکل و اندازه بسیار یکنواخت است. این گیاه در برابر انواع بیماری ها، خصوصا دلمه بستن بسیار مقاوم است و یک میان وعده عالیست. خیارهای کاترینا در اوایل تا اواسط فصل، به خوبی رشد کرده و برای محصلول دهی، نیازی نیست مدت زمان زیادی صبر کنید.

خیار ژاپنی (Kyuri/Japanese Cucumbers):

این خیارها بسیار باریک اند و پوستی نازک با برجستگی های کوچک به رنگ سبز تیره دارند. این خیار دانه های بسیار ریز و طعمی شیرین و ترد دارد و برای چندین هفته، میوه دهی زیادی خواهد داشت. این گیاه، رشدی عمودی دارد و از خانواده خربزه، کدو و کدو مسما است و به انواع سالاد و ترشی، طعم بی‌نظیری خواهد بخشید.

طول بعضی از آنها به 60 سانتیمتر و قطر 8 سانتیمتر می رسد؛ و حتی برخی از انواع این خیار، ممکن است تا 20 سانتیمتر نیز طول داشته باشد. خیارهای غربی تا حدودی به شکل خمیده اند، اما خیارهای ژاپنی عموماً بسیار صاف هستند.

خیار Poniente:

این خیارها بسیار درازند و تا 30 سانتیمتر طول دارند و در برابر دلمه بستن، بسیار مقاوم هستند. این نوع خیار به صورت عمودی رشد کرده، بسیار محکم و مقاوم است و هر ساله محصول زیادی تولید می‌کند. خیار Poniente برای شکم پر شدن بسیار مناسب اند و بومیِ اروپا هستند.

برای رشد بهتر این گیاه، باید دمای خاک به حداقل 21 درجه سانتیگراد برسد و به خوبی زهکشی شده باشد. پس خاک و آب و هوای گرم، مهمترین نکته در پرورش این گیاه است؛ همچنین می‌توان از کود، برای گرم نگه داشتن گیاه استفاده نمود.

خیار سقراط (Socrates):

خیارهای سقراط پوستی نازک، به رنگ سبز تیره و تقریباً 20 سانتیمتر طول دارند. از نظر طعم و مزه، جزو بهترین خیارها هستند. در برابر بیماری های مختلف، مقاوم اند و اگر مرحله ی گرده افشانی این گیاه را حذف کنید، خیارهایی بدون دانه خواهند داشت. به راحتی می توان خیار سقراط را در داخل خانه و یا فضای سربسته، در دمای حداکثر 28 درجه سانتیگراد پرورش داد. با استفاده از کودهای پلاستیکی و همچنین پوشش های پلاستیکی، گیاه نیرومند تر و پر محصول تری خواهید داشت، زیرا موجب ایجاد گرما و محافظت در برابر حشرات می‌شود.

خیار نمک و فلفل (Salt and Pepper Cucumbers):

این خیارها، به رنگ زرد کمرنگ و یا سفید هستند و طول آنها تقریباً به 13 سانتیمتر می رسد. دانه های شفاف و ترد، و عطر و طعمی ملایم دارند و هرچه رسیده تر شوند، رنگ‌شان تیره تر خواهد شد. روی پوست آنها، برجستگی هایی سیاه رنگ وجود دارد و دلیل نام گذاری این خیار نیز همین است.

خیار نمک و فلفل که از اواسط تا اواخر تابستان شکوفا می شود، خیاری پیوندی است و بهترین طعم را در ترشی، و یا بصورت تازه و خام دارد. این سبزی در بسیاری از دستورهای پخت غذایی کاربرد داشته و در تزئینات، طعم دهی به مواد غذایی، و حتی به عنوان پیش غذا، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در صورت نگهداری این نوع خیار در یخچال، تا یک ماه سالم می‌ماند.

خیار Tyria:

خیارهای Tyria بسیار دراز اند و طول آنها تقریباً به 35 سانتیمتر می‌رسد و پوستی شیاردار و زیبا به رنگ سبز تیره دارند. معمولاً به صورت ارگانیک پرورش می یابند و در برابر استرس‌های محیطی، بسیار مقاوم اند. خیارهای Tyria تلخ نیستند و عطر و طعم مطبوعی دارند و با بریدن شیارهای روی آن، خیار با پوست صاف تری خواهید داشت. این خیار، بومی اروپاست و رشد و محصول دهی بسیار خوبی دارد و با کاشت آن، هرساله خیارهای زیادی خواهید داشت.

خیار Unistar:

این خیارها، نوعی خیار cocktail محسوب شده که طول آنها، بیش از 10 سانتیمتر نیست. آنها دارای عطر و طعم ترد و عالی‌ هستند و در برابر انواع دلمه و کپک بسیار مقاوم اند. با برداشت روزانه آن، محصول بهتری خواهید داشت. آب و هوا و خاک گرم، برای این گیاه ایده آل است و برای رشد بهتر، به آبیاری زیادی نیاز دارند.

خیار هندوانه‌ای Gherkin:

شکل این نوع خیار، شبیه به هیچ یک از خیارهای معمولی نیست. این خیارها کوچک و مستطیلی هستند و قطر آنها معمولاً حدود 3 سانتیمتر است. به دلیل اندازه کوچک و رنگِ لیمویی آن همراه با راه راه هایی به رنگ سبز تیره، شبیه هندوانه های کوچک هستند و دلیل نام گذاری این نوع خیار نیز همین است. این خیار نازک و ترد است و طعمی همانند طعم مرکبات دارد و سرشار از ویتامین‌های A و K است. کاشت این نوع خیار در باغچه های خانگی، بسیار متداول و محبوب است، زیرا تولید بالایی دارد و از طعم و مزه ی منحصر به فردی برخوردار است. این گیاه همچنین از تابستان تا پاییز، در دسترس همگان است.

خیار هندی غربی Gherkin:

قطر این خیارهای کوچک، گرد و پر از برامدگی، به طور متوسط 3 یسانتیمتر و طول آنها 5 سانتیمتر است و بافتی ترد و طعمی قوی و کمی ترش دارد. این خیارها در تمام طول سال در دسترس هستند و در اواخر فصل بهار، بیشترین محصول‌دهی را دارند. این نوع خیار با نام های “خیار خاردار” (Prickly cucumber)، خیار Maroon و کدوی هند غربی نیز شناخته شده و می‌توان آن‌ها را هم به صورت خام و هم بصورت پخته، مصرف کرد. بومیِ آفریقا هستند و در اوایل دهه ۱۸۰۰، به ایالات متحده وارد شدند و امروزه در بسیاری از مناطق جهان از جمله کارائیب و آمریکای جنوبی و مرکزی نیز یافت می شوند.