آفت ها، بیماری ها و علف های هرز گیاهان دارویی

همانند دیگر محصولات کشاورزی، آفت­ها، بیماری­ها و علف­های هرز نقش مهمی در کاهش کمّیت و کیفیت گیاهان دارویی و ادویه­ ای دارند. با توجه به اهمیت مواد مؤثر چنان­چه هر یک از این عوامل سبب افت این مواد به کم­تر از حد استاندارد شوند، از نظر اقتصادی تأثیر به ­سزایی در تولید این گونه گیاهان خواهند گذاشت.

همان طور که اشاره شد، آلوده­ شدن ریحان به قارچ به شدت اجزای تشکیل ـدهنده اسانس آن را کم می­کند. در بررسی گل محمدی کاشان مشخص شد که شایع­ترین و مهم­ترین بیماری، سفیدک حقیقی است که عامل آن قارچ Sphaerotheca pannosa var. rosa تعیین شده، که ادعا می­شود تا ۵۰ درصد اسانس محمدی را کاهش می­دهد.

انواع آفات و بیماری های گیاهان دارویی:

سفیدک حقیقی به کدوی کاغذی، سداب، رازیانه، شوید و شیرین بیان هم خسارت می­زند. به طور کلی آفت­ها، بیماری­ها و علف­های هرز شایع در هر منطقه به کشت­زارهای گیاهان دارویی نیز وارد می­شوند، برای نمونه، در طرح بررسی آفت­ها، بیماری­ها و علف­های هرز گیاهان دارویی در استان اصفهان آفت­هایی نظیر سرخرطومی (بر روی روناس و علف چای)، سن (در رازیانه)، زنجرک، انواع بال پولک­داران و ملخ­ها (بر روی زوفا)، شته، مینوز و بیماری­هایی مانند پوسیدگی فوزاریومی، آلودگی باکتریایی، انواع نماتد، کنه­ های تار تن (بر روی نعناع) و علف­های هرزی مانند پیچک صحرایی، تلخه، کنگر وحشی، سوروف، تاج خروس و انگل سس در زراعت گیاهان کرچک، گاوزبان (بوراگو)، بادرنجبویه، زوفا، بومادران، اسطوخدوس رازیانه، نعناع، مرزه، ریحان، سداب، گل محمدی و گیاهان دارویی دیگر بسته به منطقه­ ای که گیاهان دارویی وجود دارند، جمع ­آوری و مورد شناسی قرار گرفته ­اند.

افزون بر بیماری­های برآمده از عوامل بیماری­زا، برخی عوارض فیزیولوژیکی مانند کلروزه و نکروزه ناشی از کمبود آهن در گیاه بادرنجبویه گزارش شده است. اندام هوایی گیاه بادرنجبویه در صورت کاهش دما به زیر 10 درجه سانتی گراد، خسارت سرما به صورت آب­ کشیدگی اندام هوایی را پدیدار می­کند.

برای مطالعه مقاله روشهای مقابله با آفات گلدان کلیک کنید.

در بررسی دقیق گیاهان دارویی، گاهی آفت یا بیماری ویژه ­ای برای اولین بار در سطح منطقه، استان و یا کشور گزارش می­شود برای مثال، در گلستان­های منطقه کاشان، آفت­ها جوانه­ خوار گل محمدی که دو گونه Aclerisvariegana و Eucnamemidophorus rhododactylon بودند، شناسایی شده ­اند.

در کلکسیون درختان و درختچه­ های دارویی در جنت آباد اصفهان خسارت کنه بر روی زالزالک شدید و بر روی درخت به، خفیف­تر است. هنگام رسیدن و پس از برداشت نیز گیاهان دارویی مورد حمله آفت­های مختلف قرار می­گیرند. بذر گاوزبان (بوراگو) و مارتیغال به شدت مورد حمله مورچه، گنجشک و موش قرار می­گیرد، شمعک­های کوچک به وسیله روباه، بذرحنا به وسیله مورچه، و میوه کدوی تخم کاغذی به شدت مورد حمله خارپشت (چوله) قرار می­گیرد، این حیوان با سوراخ کردن میوه تمام بذرهای آن را می­خورد، و ممکن است میوه را در معرض حمله سایر آفت­های ناشناخته قرار دهد.