گیاهان داروئی در طب سنتی ترکه داوا
طب سنتی ” ترکه داوا” را میتوان شامل دو بخش قبل از اسلام و بعد از اسلام طبقه بندی کرد. بر اساس اسناد و شواهد موجود طب سنتی ترکه داوا در میان اقوام ترک زبان قبل از اسلام دارای مباحثی بر پایه کاهن پزشکی٬ جادوی پزشکی٬ رقصهای گروهی دارای جنبه های روحای درمانی نظیر رقص خنجر که قبل از اسلام زنان با صادایی حزین پیش از جنگ برای ایجاد شجاعت و ترغیب مردان به جنگ میخواندند که پس از اسلام سرودها کاملا رنگ مذهبی به خود گرفت و شامل ستایش از حضرت محمد (ص) شد و پاره ای شیوه های درمانی بر اساس و پایه مواد خوراکی نظیر گیاهان دارویی٬ مواد معدنی و اعضاء حیوانات بود.
برای مثال میتوان به نقل از کتاب دیوان لغات الترک محمود کاشغری به جنگ درگرفته میان ترکان قبل از اسلام با اسکندر اشاره کرد که در این جنگ جوانان طوایف ترک برای ایجاد حس شجاعت و قدرت از شراب تهیه شده از گندم استفاده میکردند و قدرتی فراوانی مییافتند٬ چنان چه در این جنگ که در حوالی کاشغر روی داده جوان جنگجوی ترک ضربتی با شمشیر بر فرق سر دشمن وارد میسازد که شمشیر تا کمر آن فرد پایین میآید و کیسه پول سرباز نیز در اثر این ضربه پاره میشود و سکه های طلا آغشته به خون بر روی زمین میریزد و اکنون کوهی با همین نام (آلتن قان٬ طلا و خون) در آن منطقه وجود دارد.
برخی از گیاهان دارویی مورد استفاده در طب قدیم ” ترکه داوا” که به دلیل کثرت و سابقهی استفاده با اسامی ترکی به سایر زبانها نیز وارد شده اند و تلفظ شان شکل و فرم اولیه را حفظ کرده اند شامل :
ترکه داوای نوین که پس از اسلام و با آشنایی و ادغام با طب اسلامی به شکل و فرم نوین درآمد و در نقاط مختلفی از جهان با اسامی گوناگون تا به امروز استفاده شده است نظیر طب سنتی یونانی است. سابقه تاریخی طب یونانی مربوط به زمان استیلای ترکان تیموری بر هند است طب یونانی در پروسه تکامل تاریخی خود با ترکیب طب سنتی هندوستان و طب اسلامی جامعیت یافت٬ این طب توسط سلاطین سلسله ترک گورکانیان ( کوراکنی لر) هند که علاقه زیادی به زبان و ادب فارسی داشتند حفظ میشد به همین دلیل بسیاری از اسامی به کار رفته در طب یونانی فرم فارسی داشته و بسیار نزدیک با اسامی کنونی مورد استفاده در کشورمان است.
با انحطاط سلسه گورکانی ( کوراکنی لر) و تسلط استعماری انگلستان بر هند طب یونانی که زاده شده فرهنگ ترکان مسلمان و رشد یافته در سایر نقاط جهان بود منسوخ و غیر قانونی اعلام شد. پس از استقلال هندوستان و با جمایتهای خانم گاندی و تاسیس موسسه jamia hamdard قدمهای بلندی برای حفظ طب سنتی یونانی برداشته شد. به دلیل روابط تاریخی و موضوعات مطرح شده در طب یونانی که دارای روابط تنگاتنگی با طب سنتی آذربایجان ” ترکه داوا” بوده و در حال حاضر در بخشهایی از کشور هند و پاکستان توانسته هم زمان با پیشرفت اصول نوین پزشکی قابلیتها و جایگاه خود را تحکیم بخشد در این بخش به آن پرداخته شد.
طب سنتی ” ترکه داوا” در آذربایجان مجموعه راه کارهایی است به منظور حفظ سلامت افراد جامعه و درمان ناراحتیهای روحی٬ روانی٬ جسمی و معالجه انواع بیماریها از طریق کاربرد گیاهان دارویی ( بیش از 850 گونه شناخته شده گیاه دارویی)٬ اعضای بدن حیوانات ( چینه دان کبک جهت درمان قند خون و ناراحتیهای گوارشی٬ شیرشتر به عنوان داروی ضد عفونت٬ گوشت گنجشک در درمان ناتوانی جنسی و …)٬ مواد معدنی و آلی ( کاربرد سنگهای مختلف از جمله چخماخ در درمان شب کوری و.. ) اشخاص روحانی با مقام معنوی و دستان شفا بخش ( سینیخ چی٬ تیکه چی٬ چوپچی٬ اوتاچیها) و عسل درمانی که از زمانهای بسیار دور در بین مردم منطقه شناخته شده و افرادی خاص مبادرت به درمان بیماران با این روش درمانی میکنند. این شیوه درمانی در حال حاضر در بسیاری از شهرهای بزرگ آذربایجان تقریبا در حال منسوخ شدن است ولی در بسیاری از روستاها اکنون نیز از طرف مردم روستا مورد قبول بوده و معالجه اکثر بیماریها از طریق طب ترکه داوا انجام میشود.
در این طب مزاج انسانها بر چهار اصل جالینوسی ( آب٬ آتش٬ خاک و هوا) استوار است. البته مزاج انسانها کمتر مورد توجه است و نیز برای بیماریها و غذاها نیز طبایعی ذکر شده و طبیعت غذاها (سرد و گرم) و اصل طبیعت بیماریها (باد گرم و باد سرد ) است.
برای مطالعه مقاله اهمیت گیاهان داروئی در طب اروپایی کلیک کنید .
قره داغ
به طور مثال در اثر مصرف افراطی دم کرده کاکوتی در فصل گرم فرد دچار بیماری ” لوخما” کهیرهای پوستی میشود زیرا طبیعت کاکوتی گرم است و مصرف بیش از اندازه آن موجب تولید باد گرم و ایجاد بیماری کهیر میشود. برای درمان مقداری ماست را در محل پوست به شکل موضعی قرار میدهند که نتیجه فوق العاده موثر است بنابراین باید از ماده ای با طبع سرد استفاده کرد که در این جا ماست بهترین انتخاب است. در برخی موارد خوابیدن در مقابل بادهای شرقی که سرد هستند نیز ایجاد باد سرد در فرد میکند و فرد دچار کمر درد و درد مفاصل میگردد. برای درمان از دم کرده گیاهان با طبع گرم استفاده میکنند مانند پوست اندازی با پوست تازه جدا شده بزنر و از مرهم شاخ و برگ کوبیده شده شقایق شاخک دار که دارای طبع خیلی گرم است نیز استفاده میکنند٬ که این مورد اخیر فوق العاده موثر است. یا برای درمان بیماری جذام که از باد خیلی سرد ایجاد میشود روغن خوک را با طبع گرم استفاده میکنند .
چهار چوب اولیه این طب پس از مطالعات میدانی گسترده و تلاشهای شبانه روزی 12 ساله در استانهای آذربایجان شرقی٬ آذربایجان غربی٬ زنجان و اردبیل با هزینه شخصی٬ مهندس اسلام مصطفوی انجام شد که در قالب کتاب گیاهان دارویی به انظمام طب سنتی آذربایجان و کتاب گردشگری سلامت٬ راهکار توسعه اقتصادی استانهای شمال غربی ایران٬ چاپ جهاد دانشگاهی تهران و همچنین ده ها مقاله علمی ارائه شده در کنفرانسهای ملی و بین المللی است.
برای خرید انواع گیاهان دارویی می تونید از این لینک استفاده نمایید.
در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید محصولات عطاری میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.
آرایش سنگین و غلیظ یا به اصطلاح آرایش مجلسی، به دلایل مختلفی در میان بسیاری…
انتخاب پرایمر مناسب بر اساس نوع پوست یکی از عوامل کلیدی در دستیابی به ظاهری…
میکاپ یکی از جوانب مهم زیبایی و مراقبت از پوست است که به هنر آرایشگران…
در دنیای امروز، توجه به مراقبت از پوست به یکی از ضروریات زندگی تبدیل شده…
در فصل تابستان، با افزایش دما و رطوبت، افراد بیشتر از هر زمان دیگری نیاز…
پیری طبیعی یکی از فرآیندهای اجتناب ناپذیر زندگی است، اما با توجه به پیشرفت های…
نمایش دیدگاه ها
تورکو پیس ایچگی که بصورت عامیانه تورکو پیسیشگی تلفظ میشه بنام طب سنی/ طب ایرانی/ طب اسلامی / طب چینی مصادره میشه . طب تورکی یا تورکو یا تورکه معروف به تورکو پیسیشگی نیاز به حمایت داره تا تموم دنیا بشناسنش