معرفی گیاه چای

کشور اصلی چای، چین بوده که بعداً از آنجا به ژاپن، هندوستان، سیلان جاوه، برزیل، ایران و نواحی دیگر آسیا و اروپا انتقال یافته است. در نواحی شمالی ایران مخصوصاً در لاهیجان زمین‌های زیادی را جهت پرورش چای اختصاص داده‌اند.

محل مناسب رویش گیاه چای:

نوع خودروی آن بیشتر در زمین‌های نرم و نفوذپذیر و آب و هوای مرطوب ومعتدل (حدود ۱۸ درجه سانتیگراد) می‌روید.

قسمت مورد استفاده گیاه چای:

قسمت مورد استفاده، بیشتر برگ‌های چای است که پس از چیدن و بودادن و انجام یک رشته اعمال مخصوصاً به صورت چای در می‌آید. درخت چای دارای برگ‌های پایان متناوب) ساده، دندانه دار، بی کرک، برگ سبز تیره و همیشه سبز و گل‌های منفرد، سفیدرنگ، معطر و منظم می‌باشد.

برای خرید بذر چای ترش کلیک کنید.

برای خرید بذر علف چای اسکبروم کلیک کنید.

برای خرید بذر علف چای پرفراتوم کلیک کنید.

زمان محصول برداری گیاه چای:

برداشت محصول، بر اساس آن که بخواهند چای سبز یا چای سیاه را به دست آورند، متفاوت است و همچنین دوران چیدن چای نیز بر حسب مناطق مختلف متغیر است. معمولاً چندین برداشت در فواصل مختلف انجام می‌گیرد و بر حسب وضعیت گیاه، جوانه‌های باز نشده انتهایی و یا جوانه‌های همراه با 1 تا 5 برگ آن را برداشت می‌کنند. هیچ وقت نباید برگی که به حداکثر رشد خود رسیده است چیده شود.

بازار گیاه گیاه چای:

کشورهای اصلی صادرکننده چای شامل هند، سری لانکا، اندونزی، چین ژاپن، ویتنام و کره می‌باشند.

روش کاشت گیاه چای:

• الف – شرایط مناسب برای کشت چای عبارت است از: هوای معتدل ۱۸ درجه سانتیگراد (حداکثر ۳۲ درجه و حداقل ۶ درجه سانتیگراد)، سالیانه ۱۵۰۰ میلیمتر آب، دوران خشکی هوا، کمتر از ۲ ماه، زمین نرم و نفوذپذیر با PH خاک 5/4 تا ۶ و ارتفاع سالیانه ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ متر از سطح دریا، بر حسب مناطق مختلف. بادهای شدید، سرد و یا گرم برای پرورش چای مضر می‌باشد.
• ب – تکثیر چای از طریق پاشیدن بذر آن صورت می‌گیرد. برای این منظور، دانه درختچه‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که اختصاصاً برای تولید بذر کاشته شده باشند. برداشت بذر دو تا سه بار در هفته صورت می‌گیرد و این دانه‌ها قدرت تولید و جوانه زدن خود را خیلی زود از دست می‌دهند که در صورت لزوم باید آنها را در شن یا پودر کربن نگهداری کرد. برای کاشت چای، بذرهای سنگین تر را انتخاب می‌کنند. کاشت ممکن است به صورت محدود یا در حد صنعتی انجام گیرد. بر حسب محل کاشت و نوع کاشت، فاصله درختچه‌ها از یکدیگر تفاوت می‌کند. تنها درختچه‌هایی را که دارای دو برگ بزرگ هستند نشاء می‌کنند.
• ج – مراقبت‌های لازم از گیاه چای: باید در دوران رشد درختچه چای از آن مواظبت کامل گردد و کودهای ازته، پتاسیم و انیدرید فسفریک، به خاک آن اضافه شود.
• هرس درخت چای دارای اهمیت زیادی است. نخستین هرس از سال دوم رشد گیاه انجام می‌شود. این هرس وقتی انجام می‌شود که قد گیاه به ۲۵ سانیتمتر رسیده باشد. به طور کلی هر ۱۸ ماه یک هرس انجام می‌گیرد تا گیاه شکل قطعی و معینی به خود گرفته باشد.
• د- تهیه چای: طرز تهیه چای بر حسب نوع آن متفاوت است. مثلا برای تهیه چای سبز، برگ‌های چای را که بدون دمبرگ می‌باشند، چیده و در سینی‌های چدنی یا مسی به مدت چند دقیقه با حرارت ملایم بو می‌دهند. سپس آنها را با دست یا وسایل مکانیکی مخصوص به صورت گلوله‌های کوچک درآورده و خشک می‌نمایند.

در مورد تهیه چای سیاه بدین ترتیب عمل می‌شود که برگ‌هایی را که حاوی دمبرگ می‌باشند. در مقابل آفتاب گذاشته تا پلاسیده شوند و بعد آنها را پهن کرده با دست یا وسایل مکانیکی دیگر می‌مالند. این عمل را آنقدر انجام می‌دهند تا برگ‌ها نرم وس یاه رنگ گردند. سپس آنها را در ظرف‌های چدنی خاصی بو داده و دو مرتبه آنها را مالش داده و برای بار دوم بو می‌‌دهند. مرحله آخر، مرحله خشک و بسته بندی کردن است. به طور کلی در تهیه چای اعمالی صورت می‌گیرد که به وسیله دست و یا به وسیله ماشین‌های مخصوص انجام می‌پذیرد. این اعمال عبارتند از:

1. عمل پلاسیدن
2. عمل مالش دادن
3. عمل فرمانتاسیون یا تخمیر
4. عمل خشک کردن
5. عمل بسته بندی کردن

باید توجه داشت که عمل خشک کردن چای باید به دقت انجام گیرد، به طوری که رطوبت آن از ۸% بیشتر نشود، چون باعث کفک زدن آن می‌گردد. ضمناً بسته بندی چای نه تنها آن را از اثر رطوبت محفوظ می‌دارد، بلکه باعث می‌شود که چای به آسانی بوهای خارجی را به خود نگیرد. لذا چای را در صندوق‌های چوبی که در داخل آن جدار دیگری از ورقه‌های سرب، قلع یا آلومینیوم وجود دارد می‌گذارند و اطراف آن را کاغذهای ضخیم می‌پیچند یا در جعبه‌های مخصوص کوچکتر به همین طریق بسته بندی نموده و سپس به بازار عرضه می‌کنند.