با درخت نارنگی اشنا شویم

نارنگی (یا ماندارین) میوه ای از دسته مرکبات است. مزه ای شیرین تر از پرتقال دارد، در طب سنتی این میوه را سرد طبع میدانند. نارنگی های ماندارین اصالتا اسپانیایی هستند، اما در مکزیک، مراکش، چین و آمریکا هم تولید می شوند.

نارنگی از درختان مثمر و از دسته مرکبات پر طرفدار به شمار می رود که میوه گرد و بیضی مانندی دارد و دارای طعم شیرین تا ترشی است، اقسام مختلفی همچون ترش، شیرین، بزرگ و کوچک دارد، میوه این گیاه در فصل پاییز می رسد که از آن علاوه بر تازه خوری استفاده های مختلفی دیگری نیاز می کنند، دارای طبع سردی است که خاصیت دارویی و درمانی نیز دارد.

درخت نارنگی از درخت پرتقال کوچکتر است که ارتفاع آن به 5 متر می رسد. گیاهی از خانواده سدابیان به شمار می رود و برای کاشت در باغ، باغچه و حتی گلدان مناسب است. ما در این مقاله بسته به رسالت خود به مراحل مختلف کاشت، داشت، برداشت؛ خواص، کوددهی، هرس و واریته های مختلف درخت نارنگی خواهیم پرداخت پس در ادامه مطلب در فروشگاه اینترنتی پوپونیک همراه ما باشید.

مشخصات گیاهی کامل درخت نارنگی:

نارنگی گیاهی همیشه سبز به شمار می رود که میوه گرد و بیضی مانندی تولید می کند که بسیار آبدار و گوشتی است، میوه این گیاه بیشترین شباهت را به پرتقال دارد با این تفاوت که پوست آن به راحتی با دست کنده می شود و دارای طعم ترش تا شیرینی است.

خواص بسیاری دارد و سرشار از ویتامین های مختلفی است، گل های زیبای سفید رنگی را در فصل بهار تولید و منظره زیبایی را نمایان می کند، گلهای این گیاه پنج گلبرگی هستند، گلهای این گیاه دو جنسی هستند که گرده افشانی آن توسط حشرات انجام می شود.

به صورت درختچه ای کوتاه رشد می کند و از باردهی خوبی برخوردار است و نسبت به سرما مقاوم است که البته بسته به پوست نازکی که دارد نباید آن را در مناطق سرد کشت کنید چرا که سرما سبب خراب شدن میوه و افت کیفیت آن می شود. سایز میوه این گیاه متغیر است چرا که براساس واریته های مختلفی سایز آن اندازه یک فندق تا یک گرمک است.

گلهای این گیاه بسیار معطر هستند که میوه آن عطر خاصی دارد. برگ های همیشه سبز و براق نیزه ای مانندی دارد که شاخه های آن باریک هستند. در بیشتر مناطق رشد می کند و از رشد به نسبت آسانی برخوردار است. از میوه این گیاه علاوه بر تازه خوری استفاده های مختلف دیگری نیز می کنند. میوه این گیاه در عین گوشتی بودن بسیار آبدار است.

انواع نارنگی:

در ادامه انواع نارنگی شیرین و ترش و بزرگ و کوچک را برایتان شرح میدهیم.

نارنگی کلمانتین:

در چین متولد شده و حاصل یک هیبرید تصادفی است، اندازه و قدرتش متوسط است، شاخ و برگ هایش متراکم و گسترده و میوه آن زود رس با پوستی نارنجی است. گوشت داخلش نارنجی پر رنگ است و شیرین و پر آب و ملس و معطر میباشد.

نارنگی دانسی:

در فلوریدا به بهره برداری رسیده، درختش قوی و بزرگ است و خار ندارد. مقاوم به سرماست و میوه اش اندازه متوسط است. اگر میوه اش روی درخت بماند به سرعت کیفیتش کاهش میابد. گوشتش نارنجی، ترد، و نرم، پراب، ملس است و اسیدیته بالایی دارد.

نارنگی فورچون:

در کالیفرنیا متولد شده و از پیوند کلمانتین و دانسی به وجود آمده، درختش قوی است و شاخ و برگ متراکمی دارد. میوه آن در برابر سرما و آفتاب سوختگی مقاومت بالایی دارد، پربار است. متوسط و گاه بزرگ است، گوشتش نارنجی، محکم و ترد، پرآب، ملس و عالی است.

نارنگی هانی:

در کالیفرنیا از پیوند شاه ماندارین و ویلولیف حاصل یافت.

نارنگی کینو:

در کالیفرنیا از پیوند شاه ماندارین و ویلولیف حاصل یافت. درختی مقاوم و قوی بدون خار و سال آور، میوه های زیاد و ریز، میوه های درشت و محصول کم، گوشت نارنجی که به زرد تمایل دارد.

نارنگی کارا:

در کالیفرنیا در سال 1915 و از پیوند شاه ماندارین با اوواری ساتسوما متولد شده، درختی قوی، گسترده با شاخ و برگ نامتراکم، بدون خار و مقاوم به سرما. گوشت نارنجی پر رنگ، ترد و پرآب، ملس و طعم عالی.

برای مطالعه مقاله درخت نارنگی زودرس ژاپنی می توانید از این لینک استفاده نمایید.

نارنگی ساتسوما:

نارنگی ساتسوما نسبت به سرمای هوا تا دمای 9- مقاوم است. بومی ژاپن است که دارای پوست نازکی است.

نارنگی پونکن یا پونسی:

نارنگی پونکن که با نام پونسی نیز شناخته می شود در اصل بومی هندوستان است و رقمی سال آور و بالارونده به شمار می رود، میوه این گیاه در انتهای شاخه گیاه ظاهر می شود که در عین گوشتی بودن بسیار آبدار است. از ارقام زودرس محسوب می شود که بسیار بازار پسند است.

نارنگی پیچ:

نارنگی پیچ میوه گرد و کروی مانندی به رنگ پرتقالی مایل به قرمز دارد که میوه های درشت و تردی تولید می کند. پوست سفتی دارد و میوه آن بسیار آبدار و گوشتی است که دارای طعم دلچسب و شیرینی است. نسبت به سرما مقاوم است و از ارقام زودرس به شمار می رود.

نارنگی محلی:

نارنگی محلی در اصل بومی هند است که با نام های مختلفی همچون بمی، جهرمی، سیاهو و دزفولی به شمار می رود. کیفیت میوه این گیاه در شهرها جنوبی بیشتر از مناطق شمالی است.

نارنگی اورلاندو:

نارنگی اورلاندو باردهی خوبی دارد که میوه آن اواخر آذر تا دی ماه می رسد. میوه خوشمزه و شیرینی تولید می کند و درختی چتری محسوب می شود که برگهای قاشقی ای دارد.

نارنگی مینولا:

نارنگی مینولا ظاهری گرد و کروی مانند دارد که بسیار گوشتی و آبدار است و طعم شیرینی دارد که در بیشتر مناطق رشد می کند و از ارقام با کیفیت برای کاشت در مناطق جنوبی به شمار می رود. رقمی پر رشد با باردهی بالا به شمار می رود

نارنگی اکیتسو:

نارنگی اکیتسو درختی قوی و از ارقام زودرس به شمار می رود که میوه آن اواخر شهریور می رسد. میوه گرد و کروی مانندی دارد که خواص زیادی دارد و در بیشتر مناطق رشد می کند.

نارنگی میاکووا:

نارنگی میاکووا رقمی اصلاح شده به شمار می رود، پوست نازک و صافی دارد که در عین گوشتی بودن بسیار آبدار است و طعم شیرینی دارد.

نارنگی ایشی کاوا:

نارنگی ایشی کاوا از ارقام دیررس به شمار می رود که ماندگاری بالایی دارد، قدرت رویشی خوبی دارد و دارای شاخه های بزرگ و طویلی است. میوه های درشتی را تولید می کند.

نهال نارنگی ژاپنی ایشی کاوا

نارنگی فورس اواری:

نارنگی فورس اواری از باردهی خوبی برخوردار است که پوست میوه نازک و صافی دارد که به راحتی از قسمت گوشتی گیاه جدا می شود، ظاهری گشاد و پف دار دارد، بسیار گوشتی و پر آب است.

نارنگی رابینسون:

نارنگی رابینسون از ارقام زودرس به شمار می رود که تاجی افراشته به همراه شاخه های بدون تیغ و شاخ و برگ متراکم دارد. برگهای این گیاه حالتی نیزه ای دارند. میوه این گیاه در سایز متوسط تا درشت ظاهر می شود.

نارنگی یاشار:

نارنگی یاشار از تراز تجاری بالایی برخوردار است و از دیررس ترین ارقام به شمار می رود. میوه این گیاه در سایز متوسط تا درشت ظاهر می شود که بیشتر میوه های آن دارای دانه و بذر هستند. طعم شیرینی دارد که خواص بسیاری دارد.

نهال نارنگی یاشار

نارنگی شاهین:

نارنگی شاهین از ارقام دورگه پرتقال و نارنگی است که رشد متوسط و تاجی گسترده دارد. دارای شاخه های بدون تیغی است که میوه های آن در سایز درشت رشد می کنند، قسمت گوشتی نارنجی رنگی دارد و در عین آبدار بودن بسیار خوش عطر و شیرین است.

نارنگی نوشین:

نارنگی نوشین از تلافی بین پرتقال و نارنگی به وجود آمده است. دارای شاخ و برگ متراکمی است، دارای پوست میوه نارنجی رنگی است که پوست به نسبت ضخیمی دارد که البته به راحتی قابل پوست‌گیری است که بسیار گوشتی و آبدار است.

روش های تکثیر درخت نارنگی:

درخت نارنگی از طریق بذر، قلمه و پیوند تکثیر می شود.

کاشت بذری نارنگی:

در کشت بذری ابتدا یک گلدان در ابعاد و زهکشی مناسب تهیه کنید، با خاک نرم و سبک گلدان را پر کنید، بذر گیاه را به مدت 12 تا 24 ساعت در آب ولرم خیس و هر از چند گاهی آب آن را تعویض کنید و در صورت لزوم پوست قسمت رویه را جدا کنید. بذر گیاه را در عمق مناسب بکارید و روی آن را با لایه نازکی از خاک نرم و کود غنی الک شده بپوشانید، گیاه را آبیاری کنید و تا زمان جوانه زنی آن را مرطوب نگه دارد که پس از گذشت مدتی بذر گیاه جوانه می زند و شروع به رشد می کند، زمانیکه گیاه رشد کرد از آن مراقبت کنید و پس از آنکه گیاه به حد معینی از رشد رسید نهال به دست آمده را به گلدان بزرگتر و در نهایت پس از گذشت یکسال به آرامی و طی مراحلی به زمین اصلی منتقل کنید.

کاشت قلمه نارنگی:

برای تهیه قلمه در اوایل فصل تابستان اقدام به تهیه قلمه از درخت کنید، ابتدا قلمه را از شاخه پربار گیاه انتخاب کنید و با استفاده از چاقو تیز قلمه را به طول 30 سانتیمتر از شاخه گیاه جدا کنید طوریکه قلمه دارای چندین برگ و فاقد گل و میوه باشد، بستر مورد کشت قلمه اعم از گلدان و خزانه را آماده کنید و قبل از کاشت قلمه آن را به هورمون ریشه زایی آغشته و در نهایت آن را بکارید، استفاده از هورمون ریشه زایی سبب تسریع در ریشه زایی قلمه می شود، بستر کشت را تا زمان ریشه زایی مرطوب نگه دارید که پس از گذشت مدتی قلمه صاحب ریشه می شود که این زمان ممکن است 6 تا 8 هفته طول بکشد، زمانیکه قلمه ریشه دار شد شروع به رشد می کند که شما می توانید برای ادامه رشد آن را به زمین اصلی منتقل کنید.

پیوند زدن نارنگی:

پیوند زدن روش دیگر ازدیاد درخت نارنگی به شمار می رود که البته زیاد مرسوم نیست، برای پیوند زدن می از افراد با تجربه کمک بگیرید.

روش کاشت درخت نارنگی:

باید خاکی را برای کشت نارنگی در نظر بگیرید که خاکش آب را به خوبی از خود رد کند، زیرا درخت نارنگی آب ایستا را نمی پسندد. سپس یک گودال به عرض و ارتفاع مناسب برای نهال خویش بکنید، نهال نارنگی را بیاورید و به آرامی ریشه هایش را باز کنید. سپس آن را در گودال قرار دهید و گودال را پر کنید (مراقب باشید که ریشه ها کاملا با خاک پوشیده باشند).

برای خرید بذر درخت نارنگی می توانید از این لینک استفاده نمایید.

شرایط محیطی درخت نارنگی:

رشد بهتر این درخت در خاک های سنگین است، خاک زهکشی شده برای رشدش مناسب تر است.

نیاز به نور آفتاب دارد (روزی حداقل 6 ساعت)، در خاک مرطوب بهتر رشد میکند.

در نخستین هفته به گیاهتان دو یا سه بار آب دهید.

و در هفته های بعدی این میزان آبیاری را کاهش دهید.

حدود سه یا چهار بار در سال، یک فنجان کود به پای درختتان بریزید.

زمان و مقدار کود دهی به درخت نارنگی:

درخت نارنگی برای رشد و نمو در طی سال نیاز به کودهای مختلفی دارد که برای این منظور در فصل پاییز می توانید از کود پوسیده دامی و در فصل گلدهی از سایر کودهای شیمیایی به صورت سمپاشی استفاده کنید.

آفات و بیماری های رایج درخت نارنگی:

از آفات و بیماری های رایج درخت نارنگی می توان به موارد زیر اشاره نمود.

فیتوفتورا

فیتوفتورا نوعی بیماری قارچی است که بسته به نوع گونه بر روی برگ یا ریشه تأثیر می گذارد که از علایم آن می توان به لکه های قهوه ای اشاره نمود که برای کنترل آن می توانید از قارچ کش پایه مس استفاده کنید.

عنکبوت قرمز

عنکبوت قرمز نوعی حشره است که محیط های گرم و خشک را می پسندد، این حشره کوچک بر روی برگهای گیاه می نشیند و از بافت و سلول های برگ تغذیه می کند و از این طریق به گیاه آسیب وارد می کند. برای کنترل این بیماری می توانید از سموم شیمیایی مختلفی استفاده کنید.

مگس سفید

مگس سفید نوعی حشره بسیار کوچک است که به گیاه حمله می کند، از علایم این بیماری می توان به تغییر رنگ برگها و ضعیف شدن درخت اشاره نمود که برای کنترل این بیماری می توانید از چسب زرد به عنوان تله استفاده کنید.

نحوه برداشت میوه نارنگی:

به هنگام برداشت میوه نارنگی را با دست خود بگیرید و از شاخه جدا کنید که به راحتی از شاخه و ساقه گیاه جدا می شود. میوه برداشت شده را در داخل سبد و یا جعبه بگذارید و به همین منوال به کار برداشت نارنگی ادامه دهید.

کاشت درخت نارنگی در خانه:

برای کاشت نارنگی در گلدان یا باید دانه نارنگی را تهیه کنید یا از نهال استفاده نمایید. یک گلدان متوسط بخرید و در ته آن چند عدد سنگ بگذارید. روی آن را ماسه درشت بریزید تا هوا بتواند به خوبی گردش کند. مابقی گلدان را با خاک و مقداری کود پر کنید.

اکر میخواهید دانه بکارید ابتدا به گلدان آب دهید و خاکش را مرطوب کنید. بعد دانه ها را در خاک بکارید و روی گلدان یک پلاستیک شفاف بکشید. پلاستیک گرما و رطوبت را در خاک گلدان حفظ مینماید و کمک میکند بذر راحت جوانه بزند.

نکات کاشت درخت نارنگی در خانه:

1. گلدان را در محیطی گرم بگذارید.
2. بطور مرتب به بذر ها آب بدهید. (مراقب باشید خاک لجن نشود)
3. بعد ازمشاهده اولین جوانه گلدان را به محیطی روشن ببرید، اما مستقیما زیر نور خورشید نگذارید.
4. دمای محیط باید حدود 22 درجه سانتی گراد باشد.
5. در طول فصل بهار، ماهی سه بار به نهال کود دهید. (کود مایع برای این درخت بهتر است، زیرا مقدار بالایی آهن، روی، و منیزیم دارد)
6. شاخه های آسیب دیده و خراب را هرس کنید.

خواص نارنگی:

از خواص نارنگی موارد زیر را نام برد.

• در بهبود و درمان بیماری های معده و کبد مؤثر است.
• عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می بخشد.
• باعث استخوان بندی می شود.
• به تصفیه خون کمک می کند.
• در بهبود و درمان سرگیجه مؤثر است.
• ادرارآور است.
• در پیشگیری از سکته موثر است.
• در پیشگیری از سرطان موثر است.
• به بهبود دستگاه گوارش کمک می کند.

کاربرد نارنگی:

از نارنجی استفاده های مختلفی به قرار زیر می کنند.

• برای تازه خوری مناسب است.
• برای آب گیری از آن استفاده می کنند.
• برای ساخت لوازم آرایشی و بهداشتی از آن استفاده می کنند.
• کاربر صنعتی و درمانی دارد.
• برای تهیه دسر و ژله از آن استفاده می کنند.

سخن پایانی

نارنگی میوه ای از خانواده مرکبات به شمار می رود که با نام ماندارین نیز شناخته می شود، میوه آبدار کوچکی را تولید می کند. پوست نازکی دارد که به راحتی با دست جدا می شود. در پزشکی سنتی نیز کاربرد دارد و دارای طبع سردی است. گیاهی همیشه سبز و از درختان مثمر زینتی با گلهای خوشبو و معطر به شمار می رود.

از میوه این گیاه استفاده های مختلفی می کنند. رشد آسانی دارد و برای کاشت در باغ، باغچه و حتی گلدان مناسب است. اگر چنانچه شما نیز تجربه کاشت، داشت تا برداشت درخت نارنگی را دارید تجربیات و نظرات خود را با ما و دیگر مخاطبان پوپونیک به اشتراک بگذارید.