معرفی گیاه سودانگراس

گیاه سودانگراس (sorghum sudanens) بومی آفریقا می­باشد و از اعقاب نزدیک سورگم­های بذرهای علوفه ­ای است و به سادگی با آن­ها تلقیح می­شود. سودانگراس از نظر توانائی تولید پنجه ­های زیاد و ساقه­ های نازک با سورگم شیرین متفاوت است. البته ساقه آن به خوبی سورگم علوفه ­ای شیرین و آبدار نیست. سودانگراس پر برگ­تر است و دارای رشد سریعی می­باشد و در نتیجه چندین بار می­توان برداشت نمود.

سودانگراس یک گیاه گرما دوست است و آن را می­توان زودتر از سایر سورگم­ها کشت نمود. از نظر مقاومت به خشکی شبیه سایر سورگم­ها است. ولی نیاز رطوبتی آن کمی بیشتر است و مقدار ماده خشکی که به ازاء هر واحد آب مصرفی تولید می­کند از سورگم­های دیگر کمتر است. سودانگراس در اکثر خاک­ ها رشد می­کند ولی در خاک­های حاصلخیر٬ عمق و با بافت متوسط تا سنگین که دارای ظرفیت­های ذخیره ­ای رطوبت خوبی می­باشند بهترین نتیجه را دارد.

واریته ­های گیاه سودانگراس:

واریته­ های سودانگراس معمولی عموما در آمریکا از طریق به گزینی تیپ­های بومی وارده از سودان حاصل شده ­اند. گیاهان این گره دارای تعداد بیشتری ساقه نرم و باریک­ترین برگ می­باشند و نسبتا کوتاه ­تر هستند. واریته­ های سودانگراس شیرین از تلاقی بین سورگم شیرین leoti  و سودانگراس معمولی با چندین باربک کراس روی سودانگراس حاصل شده ­اند. ساقه ­های آن شیرین­تر٬ ضخیم­تر و خوش خوراک­تر از سودانگراس معمولی است. این گروه کمی دیر رس­تر بوده و درصد اسید پروسیک در آن­ها کمی بیشتر است.

سودانگراس تجاری x سودنگراس هیبرید:

این هیبریدها از تلاقی یک پایه نر عقیم سودانگراس به عنوان پایه مادری و پایه دیگری به عنوان پایه پدری حاصل می­شوند. تعداد زیادی هیبرید از این طریق حاصل شده ­اند که در مقایسه با سودانگراس معمولی دارای ارتفاع بیشتر٬ تعداد ساقه ­های نرم و باریک کمتر٬ رشد مجدد سریع پس از برداشت یا چرا٬ عملکرد زیاد و حفظ بهتر تولید در طول فصل می­باشند. اسید پروسیک در علوفه آن­ها نیز کمتر از سودانگراس معمولی است.

سورگم شیرین تجاری x سودانگراس هیبرید:

این هیبریدها از طریق تلافی بین یک گیاه نر عقیم سورگم شیرین به عنوان پایه مادری و یک نژاد از سودانگراس به عنوان پایه پدری حاصل می­شوند. خصوصیات این هیبریدها حد واسط بین سورگم شیرین و سودانگراس می­باشد. ضخامت ساه آن شبیه سورگم است و برگ­های آن بزرگ­تر از سودانگراس می­باشد٬ تمایل به پنچه زنی آن کمتر از سودانگراس است و ارتفاع گیاه به سورگم شیرین نزدیک­تر است تا به سودانگراس. رشد مجدد بعد از برداشت آن بیشتر از سورگم شیرین ولی از سودانگراس کمتر است. علیرغم سرعت رشد کمتر آن­ها٬ مقدار کل تولید در هر برداشت٬ برای هیبریدها بیشتر از سودانگراس است. این موضوع عمدتا به علت ساقه ­های ضخیم­تر و بزرگ­تر سودانگراس است. محتوای اسید پروسیک گیاهان جوان در هیبریدها بیشتر از والدین آن­ها است.

برای مطالعه مقاله تولید علوفه به روش هیدروپونیک کلیک کنید .

عملیات زراعی و بهره برداری گیاه سودانگراس:

عملیات زراعی سودانگراس شبیه سورگم معمولی است ولی مقدار ازت مورد مصرف آن بیشتر است. در آزمایشات محتلف٬ مصرف مقدار 220 کیلوگرم ازت در هکتار در دفعات کافی بوده است. مصرف بیشتر ازت عملکرد را افزایش نداده و تجمع نیترات در علوفه را افزایش می­دهد. سودانگراس را نباید تا قبل از ظهور گل­ها درو کرد و برداشت آن با خروج کامل خوشه­ ها باید پایان یابد. برداشت زود٬ عملکرد را کاهش می­دهد و برداشت دیر اثر سوء بر ارزش غذائی و خوش خوراکی خواهد داشت. در مورد سودانگراس هیبرید٬ حداکثر محصول زمانی به دست می­ آید که گیاه فرصت کافی جهت کامل کردن رشد خود بین هر دو برداشت را داشت باشد. اگر گیاه در ارتفاع مناسب برداشت شود مریستم انتهائی قطع می­گردد و مریستم­های ثانویه رشد پنجه­ ها را تامین می­کنند.

هنگامی که هیبریدهای حاصل از تلاقی سورگم و سودانگراس چرانده شوند٬ ساقه­ های بدون برگ در مزرعه باقیمانده و رشد جدید حاصل نمی­شود و یا بسیار کم است. این بدان دلیل است که جوانه ­های انتهائی توسط دام­ها قطع نمی­شوند و غالبیت جوانه انتهائی (apical dominance) مانع رشد جدید از قسمت­های قاعده ساقه و قسمت­های پائین آن می­گردد. برای این که پنج زنی و رشه مجدد تحریک شود باید بقایای حاصله را درو کرد.

اولین برداشت معمولا 75 – 70 روز پس از کاشت انجام می­شود. در طول فصل٬ 2 تا 5 بار دیگر می­توان برداشت نمود ولی عملکرد در هر برداشت به تدریج کاهش می­یابد. سودانگراس را می­توان به صورت تازه٬ سیلو شده یا علوفه خشک مصرف نمود. برای تهیه علوفه خشک٬ استفاده از دروکن­های چرخان می­تواند سرعت عمل را افزایش دهد. سودانگراس را می­توان در مزرعه چراند و هیچ گاه یک ساله تابستانه­ای وجود ندارد که بتواند با رطوبت محدود به اندازه سودانگراس علوفه تامین نماید. البته باید دقت شود گیاه را خیلی زود مورد چرا قرار نداد. گیاهان جوان سودانگراس ممکن است دارای مقدار زیادی گلوکوزید دیورین باشند که این گلوکوزید پس از تجزیه٬ خطرناک­ترین سم٬ یعنی اسید پروسیک را تولید می­نماید. چرای گیاهان جوان ممکن است باعث مرگ و میر زیا گوسفند و گاو گردد ولی با مسن شدن گیاه سمیت آن کم می­شود. علوفه خشک و سیلوی آن سمی نیست.

برای خرید انواع بذر یونجه کلیک کنید.

تولید بذر سودانگراس:

آخرین برداشت سودانگراس می­تواند به بذر گیری اختصاص داده شود. اولین برداشت را نیز می­توان به بذر گیری و برداشت­های بعدی را به تهیه علوفه اختصاص داد. ریزش بذر به هنگام رسیدن٬ در سودانگراس بیشتر از سورگم است ولی این موضوع معمولا مشکل زیادی برای برداشت ایجاد نمی ­نماید. معمولا زمانی که  بذرها رسیده باشند گیاه درو می­شود و به صورت ردیف­هائی در مزرعه رها می­شوند. پس از خشک شدن کامل٬ با کامباین غلات که مجهز به دستگاه جمع کننده است بذور را جمع آوری می­کنند. بذر سودانگراس خیلی شبیه بذر علف هرز قیاق (sorghum halepense) است و به سادگی می­تواند به وسیله آن آلوده شود. چون بذور این علف هرز را نمی­توان از بذور سودانگراس جدا نمود. اگر مزرعه آلوده به این علف هرز باشد بذر گیری نباید صورت گیرد.

برای خرید بذر و فروش بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.

در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.