انواع درخت بید را بشناسیم

بید شامل بیش از 400 درخت و درختچه می باشد که در جنس بید قرار گرفته اند. این گیاهان رطوبت را دوست داشته بومی مناطق معتدل و سرد نیم کره شمالی هستند. علاوه بر تعداد زیاد گونه های جداگانه، به دلیل ایجاد تلاقی بین گونه ها هیبرید بید به راحتی حاصل می شود.
بسته به گونه، اندازه آن از بوته های با ارتفاع کم تا درختان 30 متری و بیشتر، متغیر است. همه میوه های گیاهان دارای رطوبت بوده و در شرایط مرطوب به خوبی رشد می کنند. در واقع، در مورد کاشت آن ها در نزدیکی خطوط فاضلاب یا لوله های آب بایستی دقت کرد، زیرا ریشه ها به طور طبیعی آن ها را جذب می کنند.

اکثر گونه های بید دارای برگ های نیزه ای شکل هستند. برخی گونه ها نیز دارای برگ های باریک (این گونه ها به عنوان اُسیر شناخته می شوند) و برخی نیز دارای برگ های کروی هستند (اکثر این گونه ها تحت عنوان سالو شناخته می شوند).

گیاهان بید دوپایه هستند، به این معنی که دارای ویژگی های نر و ماده هستند. هر دو جنس در فصل بهار شاتون تولید می کنند برای گرده افشانی متقابل و تولید بذر های بارور ضروری هستند. همچنین، گیاهان جدید می تواند به راحتی توسط قلمه ریشه تکثیر شوند.

پوست درخت نرم و انعطاف پذیر و حاوی شیره با مقادیر زیاد اسید سالیسیک است. از این ترکیب به نام سالیکوزید یا سالیسین نیز یاد می شود که مقدار آن در گونه های مختلف درخت بید متفاوت است.

ریشه های بزرگی دارد که معمولاً ساق دار هستند و در برخی از زمین ها، ریشه ها بیرون از خاک درخت نیز می رویند. برگ های بید کشیده هستند؛ برخی از گونه ها لبه های دندانه دار دارند و برخی شبیه تخم مرغ هستند.

بیشتر گونه های درخت بید برگریزند اما برخی از آنها همیشه سبز هستند. بیشتر آنها به صورت خود رو، می رویند. در شهرهای دیگر نیز درخت بید را برای زینت دادن پارک ها و فضای سبز یا تهیه الوار می کارند.

استفاده از درخت بید:

درخت بید در طراحی منظره استفاده می شود. بید عمدتا در کنار رودخانه ها کاشت می شود، زیرا ریشه های آن خاک را حفظ کرده و مانع فرسایش آن می شود. در برخی موارد، شبکه های ریشه از سیستم شاخه بزرگ تر بوده و باعث می شود که در نگهداری تالاب های ارزشمند و مرطوب مناسب بود. این درخت به فیلتر کردن آب کمک کرده و مانع رانش زمین می شود. چوب آن شکننده است؛ بنابراین، در طراحی منظره از تعداد کمی از گونه های بید استفاده می شود.

از آنجا که شاخه های آن به راحتی با هم رشد می کنند، گاهی اوقات از بید برای تهیه حصار یا حتی مجسمه استفاده می شود. برای سرعت بخشیدن به فرآیند می توان از پیوند روتین استفاده نمود.

از شاخه های بید معمولا در تهیه زنبیل استفاده می شود، زیرا چوب آن به اندازه کافی انعطاف پذیر بوده و به راحتی در آب خیس شده و خم می شود.

انواع درخت بید:

برخی از گونه های بید، الگوی لوزی شکلی را در شاخه های خود ایجاد می کنند که معمولا ناشی از عفونت قارچی است. این الگو، الگوی الماس نامیده می شود. با توجه به الگوی قابل توجه آن، این نوع چوب بسیار محبوب است. شاخه های لوزی شکل بید می تواند برای تهیه عصا و چوب اسکی و همچنین تهیه مبلمان استفاده شود.

چندین نوع از درخت بید در ایران به ویژه در جنگل های شمالی وجود دارد. در ادامه شما را با انواع درخت بید آشنا می کنیم.

بید مجنون Salix babylonica:

• نام علمی: Salix babylonica
• بومی: شمال چین
• نواحی USDA: 4 تا 9؛ ناحیه 10 در صورتی که آبیاری انجام شود
• ارتفاع: 10 تا 15 متر

بید مجنون شاید شناخته  شده ترین درخت از نظر چشم انداز باشد. این درخت در حوضچه و یا دریاچه به خوبی رشد می کند و می تواند برای ایجاد یک چشم اندازه بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. شاخه های آن به راحتی توسط نسیم تکان می خورد؛ با این حال، بادهای قوی ممکن است برخی از ساقه ها را شکسته و آن را از بین ببرد. در حدود 30 سال بایستی جایگزین شود، زیرا بید مجنون عمر زیادی ندارد. شاخه های آن رو به پایین است.

این درخت دارای برگ های باریک و نوک دار است. خواستگاه اصلی بید مجنون نواحی خشک شمال چین است.

بید Bebb:

• نام عملی : Salix bebbiana
• نام های رایج: بید بیک، بین بِب، بید خاکستری، بید الماس، بید بیک بلند
• بومی : شمال ایالات متحده و کانادا
• مناطق USDA: هاردی تا منطقه 3
• ارتفاع: 3 تا 90 متر

بید بِب رایج ترین بید الماس استفاده شده می باشد که دارای الگوی ساقه های جانبی بوده و در قطعات چوب کامل مشخص است. پس از استقرار، این گونه نسبت به خشکی نسبتا مقاوم است.

بید چینی:

• نام عملی: Salix matsudana ‘Tortuosa
• نام های رایج: بید فرفری، بید گلوب، پنجه دراگون، بید پیچ خورده، بید پکین، بید هانکو
• بومی: شمال شرقی چین
• نواحی USDA: 4 تا 8
• ارتفاع: 6 تا 12 متر

این گونه به دلیل داشتن شاخه های پیچ خورده، تمایل زیادی به زمستان دارد. بید چینی به عنوان گیاه زینتی گل دار و بونسای مورد استفاده قرار می گیرد. این گونه ارتباط نزدیکی با بید مجنون دارد و برخی از گیاه-شناسان دریافته اند که این درخت همان بید مجنون است. ارقام دیگر عبارتند از “پیچنده طلایی” و “پیچنده اسکارلت”. پس از استقرار، بید چینی تا حدود نسبت به خشکی مقاوم است و در نتیجه می توان آن را به راحتی در هر مکانی کاشت کرد.

بید کویوت:

• نام علمی: Salix exigua exigua یا Salix exigua interior
• نام های رایج: بید سندبار، بید برگ باریک، بید داسکی، بید خاکستری
• بومی: شمال آمریکا
• نواحی USDA: 2 تا 9
• ارتفاع: 2 تا 4.5 متر

برخی از متخصصان دو زیر گونه از این گیاه را شناسایی کرده اند – Salix exigua exigua و Salix exigua interior (گاهی اوقات به نام بید سندبار شناخته می شوند). این گیاه فرم درختچه ای بید بوده و در اغلب موارد به دلیل انعطاف پذیر خوب به عنوان مصالح ساختمانی استفاده می شود. مبلمان روستایی اغلب از شاخه های این گیاه ساخته می شود. این گونه در برخی از مناطق شرقی ایالات متحده در معرض خطر نابودی قرار دارند.

بید داپل:

• نام علمی: Salix integra ‘Hakuro-nishiki.’
• نام های رایج: بید وارژینه، بید نیشیکی، بید داپل ژاپنی، بین دارژینه ژاپنی، بید سه رنگ
• بومی: روسیه، ژاپن، کره، شمال شرقی چین.
• نواحی USDA: 4 تا 9
• ارتفاع: 1.2 تا 1.8 متر

این درختچه بید به عنوان گیاه مدل بوده و برگ های مختلف، نظیر صورتی، سبز و سفید را تولید می کند. رنگ صورتی هنگامی رخ می دهد که برگ ها ظاهر می شوند و با پیشرفت فصل به سبز و سفید تغییر رنگ می-دهند. شاخه های آن در زمستان قرمز رنگ شده و بسیار جذاب هستند. این بید ممکن است تحت نام های مختلف ” Albomaculata” فروخته شود. بید دیگری که شباهت زیادی به Salix integra دارد ” Flamingo” است.

بید برگ هلو:

• نام علمی: Salix amygdaloides
• نام های رایج: بید بادام، بید رایت
• بومی: ایالات متحده و جنوب کانادا
• نواحی USDA: 3 تا 5
• ارتفاع: 9 تا 15 متر

همانطور که از نام آن می توان حدس زد، برگ های این درخت شبیه برگ های درخت هلو است. همانند بز بید، تکثیر آن توسط بذر انجام می شود، زیرا قلمه ها به راحتی ریشه تولید نمی کنند. این درخت نسبتا بزرگ بوده و به سرعت رشد می کند. از این درخت برای پر کردن سریع مناطق بایر و کنترل فرسایش استفاده می¬شود. در طبیعت، اغلب در کنار درختان چوب پنبه رشد می کنند.

بید سفید Salix alba:

• نام علمی: Salix alba
• بومی: آسیای مرکزی و غربی، اروپا
• نواحی USDA: 2 تا 9
• ارتفاع: 15 تا 30 متر.

بید سفید ممکن است گاهی اوقات توسط قارچ هایی که باعث ایجاد ویژگی بید الماس می شود، آلوده گردد. نام آن از این واقعیت گرفته شده که برگ های پایینی آن سفید است. در بسیاری از مناطق این درخت چشم انداز خوبی ندارد، اما گاهی اوقات برای پر کردن نقاط خالی استفاده می شود. یکی از محبوب ترین رقم بید سفید، Salix alba ‘Tristis می باشد که به عنوان بید مجنون طلایی فروخته می شود. از ساقه های آن اغلب در بافندگی استفاده می شود.

این درخت بیشتر در شمال آفریقا، اروپا، عراق، ایران، قفقاز، سیبری و تالش می روید.

شاخه های بید سفید نازک و با رنگ قهوه ای مایل به قرمز هستند. از دلایل شهرت این درخت، چوب محکم و سبک آن است که در کارخانه اسلحه سازی  از آن استفاده می شود.

بید سرخ:

• نام علمی: Salix purpurea
• نام های رایج: بید بسکت، بید آبی آلاسکا، بید بنفش، بین قطبی آبی، بید ارکیده بنفش
• بومی: غرب آسیا، شمال آفریقا و اروپا
• نواحی USDA: 3 تا 7
• ارتفاع: 2.4 تا 3 متر

بید سرخ به صورت درختچه ای با ساقه های جوان بنفش رنگ می باشد که برگ های آن به رنگ آبی و سبز است. این درختچه می تواند سایه ایجاد کرده و خاک را خشک کند. این گیاه معمولا برای کنترل فرسایش در امتداد رودخانه ها و دریاچه ها کاشت می شود. همچنین، می تواند به عنوان حصار کاشته شود. گل ها و ساقه های جذاب آن را می توان در صنایع دستی استفاده کرد. این بید به دلیل داشتن سالیسین در پوست به عنوان مسکن استفاده می شود.

بید زرد:

• نام علمی: Salix lutea (همچنین Salix rigida var. watsonii، Salix cordata var. lutea، Salix cordata var. watsonii و Salix cordata var. platyphylla).
• بومی: شمال آمریکا
• نواحی USDA: 2 تا 9
• ارتفاع: می تواند به بیش از 6 متر نیز برسد.

غذای مورد علاقه، گوزن، واپیتی ، گوسفند و سگ آبی است. بید زرد به طور طبیعی در اکثر مناطق غربی و شمالی آمریکا رشد می کند و گاهی اوقات نیز در مناطق تحت سیل و فرسایش کاشت می شوند. این گیاه به راحتی از طریق بذر و قلمه تکثیر می شود. علاوه بر Salix lutea، چندین گونه دیگر نیز به عنوان بید زرد شناخته می شوند.

شاخه های این درخت قرمز رنگ و واژگون هستند. برگ های آن در جوانی به رنگ سبز روشن و در سن بالاتر تیره تر می شوند.

بز بید:

• نام علمی: Salix caprea
• نام های رایج: بیدمشک، بید بزرگ، بیدمشک اروپایی، بید مشک فرانسوی.
• بومی: آسیاری مرکزی و غربی، اروپا
• نواحی USDA: 4 تا 8
• ارتفاع: 3.6 تا 7.6 متر

بز بید یکی از گونه های گیاهی است که گاهی اوقات به عنوان بیدمشک نیز شناخته می شود. بز بید داری شاتون بسیار جذابی است. در برخی موارد از آن برای تهیه حصار یا صفحه نمایش استفاده می شود. بز بید یکی از گونه های بید می باشد که به راحتی توسط قلمه تکثیر نمی شود؛ بنابراین، برای گرده افشانی نیاز به گیاه نر و ماد می باشد.

بید مشک:

• نام علمی: Salix discolor
• نام های رایج: بید مشک آمریکایی، بید گلوکوس، بید مشک بزرگ، بید آمریکایی
• بومی: شمال آمریکا
• نواحی USDA: 4 تا 8
• ارتفاع: بست به نوع 0.5 تا 7.5 متر

همانند بز بید، این گونه بید آمریکایی نیز تحت عنوان بید مشک شناخته می شود. بید مشک عمدتا برای استفاده در صنعت طراحی گل استفاده می شود. از نظر چشم انداز، گاهی اوقات برای ساخت حصار و یا باغ های باران استفاده می شود.

درخت بیدمشک که زبانزد در طب سنتی است دارای سنبل هایی معطر است و در اوایل فصل بهار رشد پیدا می کنند. اسانسی که از این سنبل ها گرفته می شود به نام عرق بیدمشک است که دارای خواص درمانی زیادی از گذشته تا به امروز بوده است.

شاخه های بید مشک زیبا هستند و کاربرد زینتی نیز دارند.

بید اسکولر:

بید اسکولر نسبت به بسیار از بیدها می تواند شرایط خشکی را تحمل کند، البته نه به میزان گونه های متحمل به خشکی. این نوع بید، یکی دیگر از بیدهای الماس می باشد که توسط جان اسکولر کشف شده است. علاوه بر این، از چوب های آن در تهیه حصار یا پرچین و حکاکی استفاده می شود. این گیاه برای کنترل فرسایش در امتداد رودخانه کاشت می شود. این گیاه می تواند تهاجمی باشد.

• نام علمی: Salix scouleriana
• نام های رایج: بید اسکولر، بید سیاه، بید آتش، بید کوهی، بید ناتال، بید مشک کوهی، بید آپلند.
• بومی: شمال غربی آمریکا
• نواحی USDA: 3 تا 9
• ارتفاع: بیش از 15 متر

بید قطبی Salix arctica:

همانطور که از نام این درخت مشخص است، بید قطبی مناسب رویش در قطب است. این گونه از بید، کوچک و خزنده است و در مناطق بسیار سرد رشد می کند. برگ های بید قطبی گرد است و رنگ سبز روشنی دارد، طول آنها نهایت تا 4 سانتی متر می شود.

گل آذین های ماده بید قطبی، قرمز و گل آذین های نر، زرد رنگ هستند. بید قطبی با اینکه ظاهر کوچکی دارد اما عمر طولانی دارد، این گیاه در مناطق سردسیر غذای خوبی برای حیوانات قطبی محسوب می شود.

برای خرید بذر درخت کلیک کنید.

کاربردهای دارویی درخت بید:

در بسیاری از فرهنگ ها از پوست بید برای تسکین درد استفاده شده است. این امر به دلیل وجود ترکیبی بنام سالیسین است. در دهه 1800، دانشمندان توانستند ترکیب موجود در آن شناسایی کنند که منجر به توسعه آسپرین تجاری شد. اسید سالیسیلیک، یک ماده شیمیایی مبتنی بر سالیسین می باشد که برای درمان آکنه نیز استفاده می شود. در بین صدها گونه بید، تعداد انگشت شماری از آن ها وجود دارد که فواید زیادی دارند.

کاربرد در طب سنتی:

از گذشته تا کنون، از پوست و برگ های خشک انواع درخت بید در موارد مختلف و گوناگون استفاده دارویی می شود.