معرفی شته خال دار یونجه

وجود شته خال­دار یونجه در ایالات متحده آمریکا برای اولین بار در سال ۱۹۵۴ از نیومکزیکو گزارش شد. در همان سال نیز این آفت تولید محصول یونجه در جنوب غربی آمریکا را مورد تهدید قرار داد و میزان خسارت در سال بعد برابر با ۴۲ میلیون دلار تخمین زده شد. این شته در تمام ایالت­ها به جز مونتانا و ایالت­های شمال شرقی مشاهده شده است، ولی به طور کلی در مناطق جنوب غربی نبراسکا تا جنوب کالیفرنیا مسائلی را در تولید یونجه به وجود آورده است. نحوه خسارت شته شامل توقف رشد، ریزش برگ­ها، و یا از بین رفتن تمامی مزرعه می­شود.

سهم واریته­ های مقاوم در کنترل شته خال­دار یونجه حایز اهمیت است. این واریته­ ها در شرایط آلودگی شدید شته که باعث از بین رفتن واریته ­های حساس می­شود، استقرار مطلوبی دارند. تعداد شته در گیاهان واریته­ های مقاوم یونجه به حدی است که از لحاظ اقتصادی نیازی به استفاده از سموم حشره ­کش نیست. تحت شرایط مشابه، چندین بار سم­پاشی واریته حساس ضروری است. در بعضی از شرایط نظیر هم­جواری با مزارعی که زیر کاشت واریته ­های حساس قرار دارند، برای تولید بذر کافی از واریته­ های مقاوم ممکن است به یک یا چند بار سم­پاشی نیاز باشد.

واریته­ های مقاوم عملکرد زیاد و کیفیت خوب علوفه را تضمین می­کنند. در موارد شیوع آلودگی با SAA در کرت­های آزمایشی، عملکرد علوفه واریته­ های مقاوم نسبت به حساس ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد افزایش داشته است و رشد مجدد پس از هر برداشت نیز با میزان مقاومت رابطه مستقیم نشان داده است. در کرت­هایی که از طریق محصورشدن با قفس آلودگی شدیدی پیدا کرده ­اند، مقاومت گیاهان به طور بارزی در عدم کاهش پروتئین، کاروتن، و ماده خشک گیاه نقش داشته است.

اصلاح موفقیت آمیز یونجه از لحاظ مقاومت نسبت به شته خال­دار

واریته مو آپا، که تولید آن با انتخاب ۹ کلون مقاوم در واریته حساس آفریقایی شروع شد، در سال ۱۹۵۷ و فقط ۳ سال پس از کشف شته، تولید و در اختیار کشاورزان نواحی جنوب غربی قرار گرفته است. در همان سال، واریته زیا که در اصل از واریته لاهونتان انتخاب شده است، در اختیار کشاورزان نیومکزیکو قرار گرفت. واریته کدی از واریته حساس بوفالو تولید و در سال ۱۹۵۹ برای کاشت در ایالات جنوب مرکزی معرفی شد. بین سال­های ۱۹۵۷ تا ۱۹۷۱، بیش از ۲۵ واریته مقاوم به شته خال­دار یونجه تولید و در اختیار تولیدکنندگان تجاری قرار گرفت.  در بیش­تر واریته­ های یونجه امکان یافتن گیاهان مقاوم وجود دارد. ولی بالاترین سطح مقاومت در یونجه­ هایی که از ترکستان منشأ گرفته­ اند یافت می­شود. لاهونتان که از پلاسم زایشی ترکستان برای مقاومت به نماتد ساقه و بیماری پژمردگی واکنش سریع نسبت به انتخاب برای مقاومت به SAA دلالت بر قابلیت توارث زیاد مقاومت دارد، ولی توارث این صفت و عوامل مؤثر در آن تعیین نشده است. وجود بیوتیپ­های جدیدی که قادر به آلوده کردن واریته­ های مقاوم هستند گزارش شده است و در زمینه تولید واریته­ های مقاوم نسبت به آن­ها نیز موفقیت­هایی حاصل شده است.

برای مطالعه مقاله آفات و بیماری­های رایج یونجه کلیک کنید.

نحوه مقاومت گیاهان نسبت به شته خال­دار یونجه به روشنی معلوم نیست، ولی احتمالاً معلول سه پدیده زیر است :

1. مقاومت نسبت به شته، زمان لازم برای رشد و تکامل شته را افزایش و بقای آن را کاهش می­دهد. این پدیده دلالت بر وجود تضاد زیستی بین گیاه مقاوم و شته دارد.
2. محصورکردن شته­ ها در روی گیاه مقاوم، مرگ و میر زیادی را باعث شد. شته ­ها پس از برداشتن حصار، گیاه مقاوم را ترک و روی گیاهان حساس تجمع می­کنند و هیچ­گونه آثار مشهود بیماری­زا را نیز از خود نشان نمی­دهند. این واکنش مبین پدیده عدم ترجیح است. شدت بی­حالی و مرگ و میر شته ­های محصور در محیط بدون مواد خوراکی بر روی گیاه مقاوم برابر بوده است.
3. شواهدی نیز مبنی بر وجود تحمل گیاهی ارائه شده است

پژوهشگران برای تعیین علل اساسی وجود مقاومت به SAA اقدامات بسیاری انجام داده­ اند، ولی تاکنون موفقیتی در توصیف این پدیده به دست نیاورده ­اند. مقاومت گیاهان تحت تأثیر عوامل مختلف محیطی، که احتمالاً مهم­ترین آن­ها درجه حرارت است، تعدیل پیدا می­کند. به طور کلی، درجه حرارت­های پایین (۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی گراد) باعث کاهش مقاومت می­شوند، ولی بایستی توجه کرد که ژنوتیپ گیاه و درجه حرارت اثر متقابل دارند. کمبود کلسیم یا پتاسیم و یا مقادیر اضافی منگنز یا ازت نیز ممکن است باعث کاهش مقاومت شوند، در صورتی که کمبود فسفر در گیاه مقاوم ممکن است باعث افزایش مقاومت آن شود. به نظر می­رسد که تأثیر فتوپریود، رطوبت نسبی، و رطوبت خاک بر مقاومت ناچیز باشد.

روشهای نگهداری شته خالدار به منظور پژوهش روی آن:

شته خالدار یونجه را می­توان به سهولت در محیط آزمایشگاه و با تأمین مقادیر کافی یونجه حساس و عاری از سایر حشرات آفات و بیماری­ها پرورش داد. تعداد شته ­ها در رطوبت نسبی ۲۵ تا ۳۰ درصد و در درجه حرارت­های متغیر با میانگینی برابر با ۲۳ درجه سانتی گراد و حدود تغییرات روزانه ۱۷ درجه (۹۶) به سرعت افزایش می­یابد. در پرورش سویه­ های نواحی شمالی که چرخه زندگی کاملی دارند، تأمین حداقل ۱۴ ساعت روشنایی برای جلوگیری از تشکیل فرم­های جنسی ضروری است.

برای مطالعه مقاله فواید یونجه کلیک کنید.

دو روش کلی برای نگهداری تعداد زیاد شته به منظور آزمایش­های مزرعه­ ای وجود دارد:

1. استفاده از سموم اختصاصی برای حشرات شکارچی
2. قفس­ه ای محصورکننده برای دفع آن­ها

به علت شباهت مقاومت گیاهان و مزرعه و گلخانه، می­توان تلفیقی از روش­های به­ گزینی صحرایی و گلخانه­ای را مورد استفاده قرارداد. رتبه­ بندی میزان مقاومت در مزرعه بر مبنای خسارت گیاه و تعداد حشره صورت می­گیرد. خسارت گیاهان را می­توان بر مبنای درصد گیاهان از بین رفته، درصد گیاهان در هر سطح متمایز مقاومت، و یا بر مبنای مقیاس عددی بیان کرد. تعداد کل شته نیز با تعداد شته در گیاه، تعداد شته در ۱۰ سانتی­متر (۴ اینچ) از ردیف کاشت، تعداد شته در هر برگ، تعداد شته در هر ساقه و با استفاده از چنگال نمونه برداری تخمین زده می­شود.

انتخاب مقدماتی برای مقاومت در گلخانه معمولاً با کاشت ردیفی ارقام آزمایشی در جعبه ­های کاشت و آلوده ­سازی شدید گیاهچه­ ها انجام می­گیرد. گیاهان باقی­مانده از این مرحله آزمایش را می­توان از طریق مشاهده بقا و تولیدمثل شته ­ها در روی تمامی گیاه و یا قسمت­هایی از گیاه که در قفس­ه ای کوچک محصور شده است مورد ارزیابی و به ­گزینی بیش­تر قرار داد.

برای خرید بذر و فروش بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.

در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.