معرفی گیاه سورگم علوفه ای

سورگم علوفه ای یا شیرین با سورگم دانه ای٬ متعلق به گونه های مشابهی هستند از خصوصیات سورگم علوفه ای دارا بودن رشد زیاد و ساقه های آبدار می باشد که حاوی مقدار زیادی قند است. بر عکس محصول بذر آن ها نسبتا پائن و بذور آن ها ریز و تلخ می باشند.

این دو گروه سورگم دارای اجداد مشابهی هستند و به سادگی با هم آمیزش می کنند و واریته های دو منظوره را به وجود می آورند.محاسن عمده سورگم های شیرین جهت تهیه علوفه٬ عملکرد زیاد و قابل اعتماد آن ها٬ خوش خوراکی٬ ارزش و سهولت کاشت آن ها است.

بر عکس اکثر گیاهان علوفه ای دیگر در سورگم شیرین برگ ها قسمت عمده علوفه را تشکیل نمی دهند و تنها درصد کمی از علوفه را شامل می شوند و ساقه های آن ها که قسمت عمده علوفه را تشکیل می دهد حداقل از نظر خوش خوراکی و ارزش غذائی همپای برگ می باشند.

سازگاری سورگم شیرین٬ شبیه سورگم دانه ای است با این تفاوت که رطوبت محدود اثر نامطلوب تری بر رشد رویشی در مقایسه با تولید بذر دارد. با وجود این می توان در مناطق نیمه خشک٬ حتی در حالتی که رطوبت ذخیره شده در خاک تنها منبع رطوبت باشد مقدار کافی علوفه دیم تولید نمود. البته پتانسیل کامل تولید در سورگم علوفه ای را فقط در شرایط آبیاری می توان ملاحظه نمود.

واریته های گیاه سورگم علوفه ای:

تعدادی واریته سورگم شیرین وجود دارد. این واریته ها از نظر زمان رسیدن٬ درجه شیرینی و آبدار بودن ساقه ها٬ عملکرد و بسیاری خصوصیات مورفولوژیکی با هم متفاوت می باشند. در سال های اخیر٬ واریته های تجاری سورگم شیرین هیبرید به وجود آمدند. این واریته ها از تلافی یک واریته سورگم دانه ای پا کوتاه نر عقیم به عنوان پایه مادری و واریته دگر گشنی از سورگم شیرین به عنوان پایه پدری به دست می آیند.

علاوه بر عملکرد زیادی که از سورگم های هیبرید به دست می آید٬ تولید بذر نیز در آن ها ساده است زیرا بذور هیبریدروی سورگم هائی که بتوان با کمباین برداشت نمود تولید می شوند و بدین ترتیب مساله تهیه بذر که در واریته های سنتی بلند قد وجود داشت حل شده است. در واریته های بلند قد ، خوشه ها با دست برداشت می شدند و این خود مساله ساز بود.

عملیات زراعی گیاه سورگم علوفه ای:

به جز مصرف کود بیشتر و آبیاری فشرده تر٬ در اکثر موارد بقیه عملیات زراعی سورگم شیرین شبیه سورگم دانه ای است. تعداد دفعات آبیاری و مقدار کل آب مصرفی بستگی به مقدار آب باقیمانده در خاک از گیاه قبلی٬ مقدار بارندگی٬ زمان کاشت٬ نوع خاک و آب و هوا دارد. آبیاری قبل از کاشت می تواند خاک ناحیه ریشه را تا عمق حداقل 150 سانتیمتری به حد ظرفیت زراعی برساند.

گیاهان جوان سورگم آب زیادی لازم ندارند. لذا اولین آبیاری پس از خروج گیاه از خاک را می توان برای مدت 4 تا 6 هفته به تاخیر انداخت. وقتی رشد گیاه سریع شد آبیاری باید هر 12 تا 14 روز صورت گیرد٬ بحرانی ترین دوره نیاز آب به هنگام خوشه دهی است.

برای مطالعه مقاله معرفی چغندر علوفه­ ای کلیک کنید.

برداشت و بهره برداری سورگم علوفه ای:

سورگم شیرین را در هر زمانی بعد از گل دهی می توان برداشت نمود. بر عکس اکثر گیاهان علوفه ای دیگر٬ در سورگم شیرین درصد قند و در نتیجه خوش خوراکی آن با افزایش سن آن افزایش حاصل می کند. علوفه آن حتی هنگامی که گیاه دارای بذور رسیده است به خوبی توسط دام مصرف می شود.

البته قسمت اعظم بذور بدون این که هضم شوند از داخل دستگاه هاضمه دام عبور می کنند. یکی از خصوصیات سورگم شیرین این است که برگ ها و ساقه آن در هنگام رسیدن بذر هنوز شیرین و آبدار هستند و در حقیقت درصد سلولز٬ در اثر افزایش سن گیاه کاهش حاصل می نماید. پس از ظهور گل ها٬ گیاه از جذب ازت و عناصر معدنی خاک خوددری می کند و تولید سلولز متوقف می شود و بر عکس٬ مواد ذخیره ای از قبیل قندها و نشاسته تا هنگام رسیدن کامل بذور تولید می شوند.

این موضوع می تواند درصد ماده خشک را تا 40 درصد افزایش دهد. از سورگم شیرین 30 تا 60 تن در هکتار علوفه تازه می توان برداشت نمود. اگر گیاه زودتر کاشت شود در ماه خرداد و تیر می توان آن را برداشت کرد و می تواند رشد مجدد خوبی داشته باشد و در نتیجه یک بار دیگر برداشت و یا علوفه آن چرانده شود.

برای خرید انواع بذر یونجه کلیک کنید.