چگونگی رشد گل یاس

گل های یاس دارای عطر شیرین بوده و در هنگام غروب آفتاب تابستانی و عطر آن وارد هوا می شود. بسته به نوع رقم می تواند در تمام طول تابستان گل تولید کند. جوانه های گل را می توان به منظور بهبود عطر و طعم چای برداشت کرد. برای یادگیری نحوه کاشت، مراقبت و برداشت گیاه یاس به بخش 1 و بعد از آن مراجعه کنید.

بخش اول: کاشت گل یاس

در بخش اول مقاله به چگونگی آماده سازی محیط برای رشد گل یاس می پردازیم.

1- انتخاب واریته های گل یاس برای رشد

بیش از 200 گونه یاس وجود دارد که هر کدام خصوصیات متفاوتی دارند. برخی از آن ها همیشه سبز بوده و برخی نیز برگریز هستند. برخی به صورت خزنده رشد می کنند و برخی نیز درختچه ای هستند. برخی آنقدر لطیف هستند که باید در داخل خانه پرورش داده شوند؛ در حالی که، برخی دیگر مقاوم به سرما می باشند. واریته ای که برای نیازهای شما مناسب است را خریداری نمایید. گیاهان یاس را می توانید در گلدان ها در خزانه یافت کنید و یا می توان بذر آن ها را به صورت آنلاین سفارش دهید. گل های یاس زیر رایج ترین گل ها در فروشگاه های فروش بذر هستند:

	واریته های یاس
واریته	نیازهای رشدی	خصوصیات
(Jasminum officinale (summer jasmine	آفتاب کامل تا سایه نسبی؛ رشد در محیط بیرون در اقلیم معتدل؛ رشد در داخل خانه	گل­ های سفید؛ ساقه­ های خزنده مقاوم به یخبندان در بسیاری از مناطق
(Jasminum nudiflorum (winter jasmine	آفتاب کامل تا سایه جزئی، رشد در خارج از خانه در اکثر مناطق	گل­ های زرد؛ نگهداری کم؛ پوشش خوب سطح خاک
Jasminum parkeri	آفتاب کامل تا سایه جزئی؛ رشد در خارج از خانه در اقلیم­ های معتدل؛ رشد در داخل خانه	گل­ های زرد؛ رشد به صورت درختچه ­ای
Jasminum fruticans	آفتاب کامل تا سایه جزئی؛ رشد در خارج از خانه در اقلیم­های معتدل؛ رشد در داخل خانه	گل­ های زرد و لوله ­ای؛ درختچه همیشه سبز
Jasminum sambac	آفتاب کامل تا سایه جزئی؛ رشد در محیط داخل در اقلیم گرمسیری	گل­ های معطر برای تهیه چای؛ در اکثر مناطق نیاز به محیط داخلی کنترل شده دارد

برای خرید بذر درختچه یاس هلندی کلیک کنید.

2- مکان مناسب برای رشد گل یاس را پیدا کنید

هر رقم گل یاس نیازهای زیست محیطی خاصی دارد؛ بنابراین، برای فراهم کردن شرایط مناسب جهت رشد گیاه خود اندکی تحقیق کنید. برای اینکه یاس شما گل دهد لازم است که سطح مناسب آفتاب و دمای مناسب تامین شود. وقتی تصمیم دارید که گیاه یاس خود را کشت کنید، متغیرهای زیر را در نظر بگیرید:

• به چه سطحی از آفتاب نیاز دارد؟ بیشتر گیاهان یاس به آفتاب جزئی تا کامل نیاز دارند، با این حال چندین رقم نیز سایه پسند هستند.
• آیا نسبت به اقلیم شما مقاوم است؟ مشخص کنید که یاس انتخاب شده قادر است در محیط بیرون بهتر رشد کند یا در محیط داخل، جایی که دما و رطوبت کنترل می شود. اگر در خارج از خانه کشت کرده اید، گرم ترین نقطه را انتخاب نمایید.
• گیاه یاس شما به چقدر فضا نیاز دارد؟ برخی از ارقام دارای ساقه خزنده که روی دیوارها و نرده ها رشد می کنند، می توانند در امتداد زمین نیز رشد کرده و پوشش مناسبی را در سطح زمین ایجاد کنند. برخی از ارقام دیگر نیز به صورت بوته ای رشد می کنند. متناسب با نوع رقم یک مکان مناسب را برای کشت انتخاب کنید.

3- آماده سازی خاک برای کشت گل یاس

اکثر ارقام یاس در خاک غنی و دارای زهکشی خوب رشد می کنند. اگر قصد کشت گل یاس در زمین یا گلدان را دارید، خاک را با اضافه کرده یک لایه 5 سانتی متری از کمپوست آماده کنید. در این صورت اطمینان خواهید داشت که گل یاس شما در طول فصل رشد گل های سالمی را تولید می کند.

اگر در خارج از خانه کشت می کنید، محلی را انتخاب کنید که زهکشی خوبی داشته باشد. سوراخی را حفر کرده و آن را پر از آب کنید. اگر آب به سرعت از سوراخ خارج شد، خاک آنجا دارای زهکشی خوبی است. اگر آب به آرامی تخلیه شد مکان دیگری را انتخاب کنید.

4- کاشت گل یاس

گل یاس را به آرامی از ظرف خارج کرده و توده ریشه را با آب خیس کنید. توده ریشه ها را به آرامی از هم باز کنید. سوراخی به اندازه دو برابر ریشه ایجاد کرده و گیاه یاس را در درون آن قرار دهید. خاک اطراف سوراخ را کمی بالاتر از سطح خاک قرار داده و مخزنی را برای آب ایجاد کنید. خاک اطراف پایه گیاه یاس را برای نگه داشتن گیاه به صورت ملایم فشار دهید. برای کمک به استقرار گیاه در خاک، خاک اطراف پایه را آبیاری کنید. در صورت لزوم، خاک بیشتری را اضافه کنید تا یاس به صورت مستقیم رشد کند.

• اگرچه متداول ترین روش کاشت گل یاس خرید گیاه جوان است، اما میتوان با کشت بذر نیز آغاز کرد. بذر های گل یاس سرعت جوانه زنی کمی دارند و بسته به نوع رقم به مراقبت ویژه ای نیاز دارند. در بیشتر موارد، می توانید بذر ها را در داخل گلدان های پر از مخلوط استارتر بذر کشت کنید و سپس گیاهچه ها را پس آخرین یخبندان به محیط خارج از خانه انتقال دهید.
• روش دیگر برای کاشت گل یاس استفاده از قلمه های نیمه رسیده است که از گیاه یاس بالغ گرفته می شود. در اواسط تابستان تا پاییز، ساقه های 15 سانتیمتری سالم را از گیاه گل یاس برش دهید. یک گلدان را با مخلوط خاک و کمپوست آماده کرده و ساقه ها را در درون گلدان فشار دهید. در طول زمستان، گلدان ها را در پنجره آفتابی قرار داده و به خوبی آبیاری کنید تا بهار آماده شوند.

بخش دوم: مراقبت از گل یاس

در بخش دوم مقاله به چگونگی مراقبت از گل یاس می پردازیم.

1- پایه ای را برای بالا رفتن گل یاس تهیه کنید

بسیاری از واریته های گل یاس برای رشد قوی و سالم نیاز به پایه دارند. یک شاخه بلند را در پایه گل یاس قرار دهید تا به محض رشد به دور آن بپیچد. این امر باعث افزایش مقدار رشد می شود. اگر گل یاس را در کنار دیوار یا حصار کشت کرده اید، آن را به سمت بالا بکشید تا خوب رشد کند. برای اطمینان از استقرار گل یاس روی داربست یا پایه، می توانید توسط نخ آن را به پایه وصل کنید. پس از استقرار ساقه های خزنده می توانید گره ها را حذف کنید.

برای مطالعه مقاله با گل یاس آشنا شویم می توانید از این لینک استفاده کنید.

2- محیط را مرطوب نگه دارید

در طول فصل رشد، خاک اطراف گل یاس را بایستی آبیاری کنید تا رطوبت آن حفظ شده و مشکلی ایجاد نشود. بهترین زمان برای آبیاری گل یاس هنگامی که خاک کمی خشک شده باشد. برای این منظور از تست انگشت استفاده کنید، انگشت خود را به مقدار 5.1 سانتیمتر در خاک فرو کنید. اگر خاک خشک است آبیاری را انجام دهید. اگر گل یاس شما در گلدان است، حتما یک بار در روز آبیاری انجام شود.

برای جلوگیری از خیس شدن برگ ها، گل یاس را از پایین آبیاری کنید. اگر قطرات آب در ساعات آفتابی روی برگ ها باقی بماند، آفتاب برگ های گل را خواهد سوزاند. برای گل یاسی که در داخل خانه در حال رشد است، به میزان رطوبت هوا و رطوبت خاک توجه داشته باشید. ارقام مختلف یاس به رطوبت بین 30 تا 45 نیاز دارند. برای حفظ رطوبت از مرطوب کننده استفاده کنید و یا آب روی به روی گیاه اسپری نمایید.

3- یک بار در ماه به گل یاس کود اضافه کنید

در طول فصل رشد، اضافه کردن یک بار کود در ماه باعث گلدهی گیاه می شود. کود متعادل محلول در آب را در پایه گل یاس پخش کنید و یا از کود مایع رقیق شده استفاده نمایید. همچنین می توان با افزودن 3 سانتیمتر کمپوست به خاک اطراف پایه گیاه یاس رشد آن را بهبود دهید. مراقب باشید که به ریشه ها آسیب وارد نکنید. هنگام آبیاری، مواد مغذی موجود در کمپوست به داخل خاک می رود.

4- هرس کردن گل یاس

در طول فصل رشد، برگ ها، گل ها و ساقه های مرده را به صورت دستی یا توسط هرس کردن جدا کنید تا ساقه های جدیدی تولید می شود. گیاهان را با هرس کردن ساقه های ضعیف مرتب کنید. با از بین بردن ساقه ها می توانید شکل آن را کنترل کنید. گل یاس و ارقام مختلفی که در داخل خانه رشد می کنند، برای حفظ شکل خود به هرس کمتری نیاز دارند.

قبل و در طول دوره گلدهی هرس نکنید، زیرا می تواند مانع گلدهی شود. صبر کنید تا گلدهی گیاه در پایان فصل به اتمام برسد. برای بهبود شکل گل یاس، می توانید ساقه ها را بعد از گلدهی به اندازه یک سوم برش دهید. درختچه در فصل آینده با شکل کامل تری رشد خواهد کرد.

5- مالچ را در پاییز یا تابستان به گل یاس اضافه کنید

به منظور محافظت از گیاه گل یاس در طول زمستان، چند سانتیمتر کاه کاج یا کمپوست را به اطراف پایه گیاه اضافه کنید. این امر مانع یخ زدگی سیستم های ریشه شده و با گرم شدن هوا گل یاس شما مجددا رشد می کند. در تابستان نیز همین کار را انجام دهید تا در مصرف آب و مدیریت دمای خاک صرفه جویی شود.

اگر یاس خود را در داخل گلدان و در محیط خارج رشد می دهید، می توانید به جای اضافه کردن مالچ آن را در زمستان به خانه منتقل کنید. در تمام سال گل یاس می توانید در داخل خانه رشد کند و نیاز به مالچ ندارد. با این حال، بایستی در یک اتاق آفتابی با دمای ثابت بین 15 تا 24 درجه سلسیوس قرار داده شود.

6- مراقب آفات باشید

اگرچه یاس عمدتا تحت تاثیر آفات قرار نمی گیرد، اما بایستی مراقب آن ها بود زیرا ممکن است رشد گیاه را تحت تاثیر قرار دهد. اگر حشرات زیر را روی گل یاس خود مشاهده می کنید، آن ها را با دست برداشت و در ظرف آب صابون قرار دهید و یا برگ های گل یاس را با محلول آب صابون یا روغن چریش شستشو دهید. مانند: شته ها، شپشک آردی، کنه عنکبوتی قرمز، شپشک.

7- برگرداندن گلدهی گل یاس

اگر گیاه شما دارای رشد رویشی بوده و گل تولید نمی کند، ممکن است نیتروژن زیادی در خاک وجود داشته باشد که اغلب به دلیل افزودن مقادیر بالای کود حاصل می شود. از سوی دیگر، گیاه شما ممکن است به دلیل مواردی نظیر آبیاری بیش از حد کم یا زیاد، دمای شدید، نور کافی یا هوای راکد دچار تنش شود. گل یاس رشد کرده در داخل خانه نیز در پاییز نیاز به استراحت دارد.

بخش سوم: برداشت گل یاس

در بخش سوم مقاله به چگونگی برداشت گل یاس می پردازیم.

1- برای استفاده از زیبایی های گل یاس آن را بچینین

یک گیاه گل یاس در طول فصل رشد گل های زیادی را تولید می کند و ممکن است به عنوان بخشی از چیدمان داخل خانه مورد استفاده قرار گیرد. برای بریدن شاخه های پیر، گل و برگ ها از یک قیچی باغبانی تیز استفاده کنید. بعد از برش ساقه ها را مستقیما در آب قرار دهید تا طراوت آن ها حفظ شود.

برای مطالعه مقاله آشنایی با انواع گل یاس می توانید از این لینک استفاده کنید.

2- جمع آوری جوانه های گل یاس برای تهیه چای

وقتی گل یاس شما در بهار و تابستان گل تولید می کند، می توانید از جوانه های گل برای تهیه چای گل یاس استفاده کنید. گفته می شود که چای گل یاس دارای خاصیت ترمیمی بوده و هنگامی که با برگ های چای سبز مخلوط می شود تاثیر آن بیشتر است. برای تهیه چای خود مراحل زیر را دنبال کنید:

• در اوایل صبح جوانه های گل را به آرامی انتخاب کنید. اسانس آن ها در این زمان از روز قوی تر است.
• آن ها را به صورت یک لایه روی سینی پخت قرار دهید.
• با کمترین دمای اجاق 93 درجه سانتیگراد یا کمتر، آن ها را بپزید. همچنین، می توانید جوانه ها را با قرار دادن در یک پنجره آفتابی خشک کنید.
• بگذارید تا جوانه¬ ها کاملا خشک شوند. در اجاق حدود 3 ساعت طول می کشد. مطمئن شوید که بیش از حد پخته نشوند.
• قبل از دخیره سازی آن ها، جوانه ها را یک شب روی سینی نگه دارید.
• جوانه ها را در ظروف شیشه ای نگهداری کنید. وقتی می خواهید چای درست کنید، یک قاشق غذاخوری از آن را به آب جوش اضافه نمایید و بگذارید به مدت 4 دقیقه دم بکشد. سپس جوانه ها را صاف کرده و از آن لذت ببرید.

3- استفاده از جوانه های یاس برای تهیه عطر

اگر می خواهید از عطر قوی و شیرین یاس به عنوان عطر استفاده کنید، می توانید روغن غلیظ تهیه شده از جوانه را مد نظر قرار دهید. برای این منظور به یک ظرف شیشه ای با درب محکم و یک روغن پایه نیاز دارید. روغن های بادام، جوجوبا، زیتون یا کرچک گزینه های خوبی هستند. برای تهیه آن مراحل زیر را دنبال کنید.

• برداشت یک چهارم فنجان جوانه تازه در صبح.
• قرار دادن جوانه ها در کیسه پلاستیکی و ضربه زدن آرام به آن ها توسط چکش برای آزاد شدن روغن.
• قرار دادن جوانه ها در داخل ظرف و افزودن یک و نیم فنجان روغن پایه روی آن¬ها. ظرف را به خوبی آب بندی کرده و به مدت 24 ساعت در جای خنک و تاریک نگهداری کنید.
• صاف کردن جوانه ها و بو کردن روغن. اگر می خواهید روغن قوی داشته باشید، روند را مجددا با جوانه های تازه انجام دهید. جوانه های تازه را در داخل روغن نگهداری کنید تا عطر آن به اندازه کافی قوی شود.
• برای ذخیره طولانی مدت روغن را به یک بهری شیشه کهربایی یا آبی منتقل کنید. می توانید روغن را به عنوان عطر استفاده کنید و یا می توانید به عنوان ماده ای در لوسیون، رژ لب و یا سایر موارد مورد استفاده قرار دهید.