پرورش سبزیجات در خانه با نور مصنوعی

نداشتن حیاط باعث نمی شود که نتوانید باغچه کوچک سبزیجات خودتان را داشته باشید! سبزیجات تازه را می توان به کمک نورهای مصنوعی و بدون نیاز به وجود حیاط و نور طبیعی، کاشت و پرورش داد. تمام چیزی که نیاز دارید این است که بدانید چطور می توان با کمک چند گلدان و لامپ های رشد (grow lights) باغچه ای برای خود ساخت و نیازهای گیاه را تامین کرد، و این، از آنچه که شما تصور می‌کنید بسیار راحت‌تر است!

سبزیجاتی که می‌توان به راحتی داخل خانه پرورش داد:

بیشتر سبزیجات به حداقل شش تا هشت ساعت نور خورشید در طول روز نیاز دارند. این میزان نور، برای رشد، گل‌دهی و میوه‌دهی گیاهان ضروریست. برای اینکه بتوانید داخل خانه ی خودتان، باغچه ی کوچیک خونگی‌تان را راه‌اندازی کنید، به دنبال نورگیرترین فضای خانه بگردید، چون نور طبیعی، باعث میشه مدت زمان استفاده شما از نور مصنوعی کمتر شود. حال اگر فضای خانه ی شما از نور کافی برخوردار نیست، اصلا نگران نباشید، زیرا گیاهان شما، هنوز هم می‌توانند با کمک نورهای مصنوعی رشد کنند.

همه می دانیم که گیاهان به رطوبت نیاز دارند. گیاه در خاک خشک قادر به رشد کردن نیست. از آنجا که خوشبختانه داخل خانه کسی باران نمی بارد!، پس حواستان باشد که گیاه را باید به طور منظم آبیاری کرد. هوای داخلِ خانه از نظر رطوبت، خشک تر از خارج آن است، پس باید به صورت روزانه، شرایط رشد و آبیاری گیاه رو بررسی کنید.

گیاهان، علاوه بر نیاز به رطوبت، آن را دوست دارند. رطوبتِ هوا در خارج از خانه، به طور طبیعی وجود دارد، اما در داخلِ خانه، باید رطوبت مورد نیاز گیاه را برایش فراهم کنید. یکی از این روش ها، این است که گلدان های خود را روی یک سینی با سنگ و آب قرار دهید. با این کار، میزان رطوبت اطراف گیاه شما به خوبی حفظ می شود.

برای مطالعه مقاله کاشت برنج در خانه می توانید از این لینک استفاده نمایید.

سبزیجاتی که به خوبی در محیط داخل خانه رشد می کنند:

به طور معمول هر گیاهی را می توان در محیط داخل خانه پرورش داد، اما پرورش بعضی از آنها، بسیار راحت تر است. به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم.

• کلم بروکلی: بسیاری از افراد در پرورش دادن این گیاه با مشکل مواجه می شوند و به طور کلی کلم بروکلی به پیچیدگی شهرت پیدا کرده. پرورش سایر سبزیجات کروسیفروس (cruciferous) نظیر کلم و گل کلم را هم امتحان کنید، که لذت کاشتشان خالی از لطف نیست.
• گیاهان دارویی: با وجود این که گیاهان دارویی جزو سبزیجات محسوب نمی‌شوند، اما مصارف خوراکی دارند و تمامی این گیاهان به خوبی در داخل خانه رشد می کنند و حتی برخی از آنها به لامپ رشد نیازی ندارند.
• لوبیا: بوته لوبیا از نظر طول، به دو دسته تقسیم می‌شود: دسته اول بالا رونده است و به آن پول بینز (pole beans) و یا رانر بینز (runner beans) می گویند، که ممکن است طول بوته به یک و نیم تا دو متر برسد. دسته دوم غیر بالارونده و یا کوتاه می باشد و به آن بوش بینز (Bush beans) می گویند، که طول بوته آن در انواع پاکوتاه از ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر تجاوز نمی کند. مسلما کاشت لوبیای غیر بالا رونده در داخل منزل گزینه ی مناسب تری است.
• سبزیجات سالادی (Salad Greens): اگر در تمام طول سال سبزیجاتی تازه‌ برای درست کردن سالاد می‌خواهید، تنها راه، کاشت و پرورش این سبزیجات در داخل محیط خانه است و یا کاشتشان درون یک جعبه و قرار دادن شان بیرون از خانه.
• سیر: کاشت حبه‌ی سیر بهتر از کاشت بوته ی سیر است. زیرا راحت تر و سریع تر رشد می کند. می توانید کاشت بوته ی سیر را هم امتحان کنید، ولی مطمئنا در کاشت حبه های سیر شانس بیشتری خواهید داشت.
  هویج: ریشه های خوراکی در فضای داخل خانه، درصورت داشتن خاک غنی به خوبی رشد می کنند. وجود سنگ ریزه در داخل خاک، رشد این گیاهان را مختل می‌کند برای پرورش ریشه های خوراکی، حتماً از یک گلدان عمیق استفاده کنید.
• قارچ: آیا زیر زمین، کمد و یا انباری خنک دارید؟ تبریک میگم! شما به راحتی می توانید قارچ پرورش دهید. برای داشتن قارچ خانگی، می توانید هاگ های آن را جدا کرده و بکارید. کیت رشد قارچ (growing kit) روند رشد قارچ را تسریع می بخشد.
• تربچه: تربچه گیاهی است که به سرعت رشد می کند. برخی از انواع آن، در کمتر از سه هفته آماده می‌شوند. تربچه همانند هویج، به فضای زیادی در داخل خاک نیاز ندارد. این سبزی خوشمزه، افزودنی فوق العاده‌ای برای سالاد های شماست.
• سبزیجات برگ دار (Leafy vegetables): مانند اسفناج و کاهو، همراه با سایر گیاهان کوچک به خوبی در فضای داخل خانه رشد می کنند. گیاهانی که قادر به تحمل دمای پایین هستند، بهترین گزینه برای کاشت و پرورش محسوب می‌شوند.
• صیفی‌جات: مانند گوجه فرنگی و فلفل، سرعت رشد کندتری در داخل خانه نسبت به خارج آن دارند، اما این آزمون و خطا را حتماً امتحان کنید. این گیاهان برای گلدهی، به نور بیشتری نسبت به سایر گیاهان نیاز دارند. اگر شرایط خوبی را برای آنها فراهم کنید، حتی بوته خیار هم می تواند به خوبی زیر نور مصنوعی رشد کند و به بار بنشیند.

برای مطالعه مقاله گلخانه خانگی می توانید از این لینک استفاده نمایید.

پرورش میوه ها:

می توان به راحتی میوه جات را هم همانند سبزیجات در داخل فضای خانه پرورش داد. مثلاً بوته ی توت فرنگی و درختان و بوته های کوتاه را نیز، می‌توانند به‌خوبی داخل گلدان پرورش داد. درختانی همانند لیمو و پرتقال، دو نوع نر و ماده دارند که به برای گلدهی به وجود یکدیگر نیازمندند و می‌توانند گرده افشانی کنند. مطمئن شوید که گرده‌های گل یک درخت، به خوبی به درخت دیگر انتقال پیدا کند.

آنچه برای پرورش سبزیجات در داخل محیط خانه نیاز دارید:

• بذر سبزیجات یا قلمه آنها
• کانتینر (Containers)
• لامپ ‌رشد
• گلدان
• آب
• کود

خرید گلدان

آموزش گام به گام کاشت سبزیجات داخل خانه (یا فضای سربسته):

در ادامه ی مطلب چگونگی کاشت سبزیجات در داخا خانه (فضای سربسته) را به صورت گام به گام آموزش می دهیم.

۱. انتخاب سبزیجات مناسب برای کاشت:

همانطور که در قسمت‌های پیشین اشاره کردیم، هر نوع گیاهی برای کاشت داخل منزل و فضای سربسته مناسب نیست. برای انتخاب گیاه مناسب، می‌توانید لیستی تهیه کرده و سبزیجات را بر اساس نور و میزان رطوبت مورد نیاز و فضای مورد نیاز برای رشدشان، گروه بندی کنید. این گروه بندی، کمک شایانی به انتخاب سبزی خانگی مورد نیازتان می کند.

۲.انتخاب بهترین کانتینر (ظرف):

علاوه بر گلدان های معمول مورد استفاده برای کاشت، می توان از ظروف پلاستیکی و حتی جعبه هم استفاده کرد. اما دقت کنید که ظرف یا گلدان مورد نظر، حتماً دارای سوراخ هایی برای تخلیه آب اضافه باشد. به نیازهای گیاه تان توجه کنید بعضی از انواع سبزیجات، به گلدان بزرگتری برای کاشت نیازمندند.

اندازه ظرف یا گلدان‌تان باید با نوع گیاه مورد نظرتان متناسب باشد. به عنوان مثال سبزیجات و گیاهان برگ دار، در گلدان های 10 سانتی متری به خوبی رشد می‌کنند. انواع کوچکتر گوجه فرنگی، ممکن است به ظرف یا گلدان یک تا دو گالنی احتیاج داشته باشند و گیاه گوجه فرنگی برندی واین (Brandywine)، برای رشد به یک گلدان پنج گالنی احتیاج دارد.

خرید لامپ رشد

۳.انتخاب لامپ رشد مناسب:

همه لامپ ها یکسان نیستند. تاثیر رنگ نورهای مختلف روی هر گیاه متفاوت است. معمولا لامپ های موجود در بازار یا قرمز (زرد) هستند و یا آبی (سفید). لامپ های آبی به افزایش طراوت و شادابی و پرشاخ و برگ شدن گیاهان (خصوصا گیاهان غیربالا رونده) کمک میکند.

لامپ قرمز موجب شکوفا شدن گیاه شما می‌شود. لامپ های نارنجی و قرمز، گرمای بیشتری تولید می‌کنند. لامپ های رشد انواع مختلفی دارند که علاوه بر رنگ نورشان، قیمت و عملکرد آنها نیز متفاوت است. این لامپ ها یا از سقف آویزان می‌شوند و یا می‌توان آنها را به دیوار متصل نمود. با توجه به نیازتان، لامپ مناسبتان را تهیه کنید.

• لامپ فلورسنت فشرده (CFL): این لامپ ها، در دسترس ترین انواع لامپ های رشد است که معمولا برای هر باغچه ی خانگی ای مناسب است و کاربرد دارد. اما در مقایسه با لامپ های رشد دیگر، عملکرد ضعیف تری دارد. این لامپ ها ارزان قیمت و کوچک اند و گرمای کمی تولید می‌کنند و برای استفاده در هر فضایی مناسب اند. از این لامپ‌ها می‌توان برای پرورش همه نوع سبزیجات و گیاهان سبز استفاده کرد، اما قدرت لازم را در پرورش و گلدهی درختان و گیاهان میوه دار ندارند.
• لامپ های لوله ای فلورسنت: نصب این نمونه لامپ ها بسیار راحت است. این لامپ ها کم مصرف اند و طیف نور آبی دارند. لامپ های لوله ای برای شروع کاشت بذر یا سبزیجات برگ دار انتخاب بسیار مناسبی است. از آنجایی که گرمای بسیار کمی تولید می کنند، میتوانید به راحتی و بدون هیچ نگرانی، آن ها را بالا و نزدیک گیاهتان نصب کنید. انواع مختلف این لامپ T5s ،T8s و T12s هستند، که در میان آنها، T5 محبوب ترین و کارآمدترین نوع است. پس اگر قصد خرید لامپ رشد لوله ای را دارید، نوع T5 بهترین گزینه است.
• چراغ های تخلیه با شدت بالا (HID): این لامپ ها برای تولید نور از گازهای موجود درون لوله هایشان استفاده می‌کنند. لامپ های HID به دلیل تولید نور بسیار زیاد در هر وات، در گلخانه های تجاری بسیار پرکاربردند. دو نوع لامپ HID در بازار موجود است، یکی لامپ های HPS (سدیم فشار بالا) و دیگری لامپ های MH (هالید فلز). طول موج های قرمز نور لامپ HPS بسیار قدرتمند است، بنابراین برای پرورش سبزیجات یا میوه ها بسیار مناسب هستند، ولی به دلیل گرمای زیادی که تولید می کنند، نمی‌توان این لامپ ها را داخل فضای خانه یا محیط های کوچک سربسته استفاده کرد. لامپ های MH نیز به دلیل تولید نور رنگ‌های روشن مایل به آبی، برای پرورش سبزیجات استفاده می‌شوند.
• لامپ های رشد LED: این لامپ ها بسیار کم مصرف و بادوام هستند و گرمای کمی تولید می کنند، اما قیمت آنها کمی بالاست. امروزه، بسیاری از باغبانان از لامپ های LED برای پرورش گیاهان خود استفاده می‌کنند. این لامپ ها به راحتی در هر جایی که نیاز دارید به نصب می شوند و در مقایسه با سایر فناوری های لامپ های رشد، بازده نور بالاتری دارند. بیشتر این لامپ های مدرن، تمام طیف فروخته می شوند؛ به این معنی که می‌توانند هر دو طول موج طیف آبی و قرمز زا تولید کنند، که به تعادل رشد گیاه کمک می کند. اگر قیمت برایتان اهمیت زیادی ندارد و کفیت و عملکرد مهم است، خرید این لامپ را توصیه می‌کنیم.

چراغ رشد 7 وات لامپی

نکته پایانی: اگر به تازگی شروع به راه اندازی باغچه ی خانگی خود کردید، توصیه می‌کنیم لامپ CFL یا T5 را انتخاب کنید. زیرا ارزان قیمت اند، نصب و راه اندازیشان راحت است و گرمای کمی تولید می‌کنند. اگر قادر به پرداخت هزینه ی بیشتری هستید، لامپ های LED با طیف کامل بهترین گزینه برای شماست چون می توانند نوری پایدار تولید کنند و گلخانه ی کوچک شما، بدون نگرانی، تا چندین سال دوام می آورد.

برای مطالعه مقاله روش کاشتن بذر در گلدان برای داشتن باغچه خانگی می توانید از این لینک استفاده نمایید.

4. دسته بندی و منظم کردن گیاهانتان:

اگر می‌خواهید بذر گیاه را بکارید، آنها را درون گلدان مناسبی ریخته و با خاک بپوشانید. اگر میخواهید قلمه ها را بکارید، از مرحله پوشاندنشان با خاک صرف نظر کرده و قلمه را به دقت در گلدان جدیدی که از قبل تمیز کرده اید، قرار دهید. جایش را با خاک محکم کنید و حواستان به نوع گیاهی که کاشتید باشد.

5. تنظیم لامپ رشد در محل مناسب:

بهترین محل برای قرارگیری گیاه شما، زیر لامپ رشد یا اطراف آن است. برای اطمینان از اینکه گیاه شما نور کافی دریافت می‌کند یا خیر، به یک تایمر نیز، نیاز پیدا خواهید کرد. گاهی نیز برای رشد بهتر گیاه، لازم است لامپ رشد را خاموش کرد! ارتفاع لامپ ها باید قابل تنظیم باشد، زیرا با رشد گیاه، باید ارتفاع لامپ را هم افزایش داد. در ابتدای کار، لامپ ها باید نزدیک خاک نصب شوند. با گذشت زمان، بسته به نوع و ارتفاع گیاه، نیاز است تا لامپ ها را چند فوت بالاتر ببرید. تا زمان جوانه زدن دانه ها، نیاز است تا لامپ ها ۲۴ ساعته روشن بمانند.

خرید چراغ رشد پروژکتوری

6. آب‌دهی و حفظ رطوبت خاک:

باید مرتباً وضعیت آب‌دهی، کود و… سبزیجات خود را چک کرد. همه ی گیاهان به مراقبت و توجه نیاز دارند. گیاهان خود را هر روز بررسی کنید تا اگر به آب یا کود نیاز داشتند، در صورت لزوم نیازشان را برطرف کنید. البته کود اضافی می تواند گیاهان شما را بسوزاند، پس از دستورالعمل ها پیروی کنید. تا وقتی که گیاهان داخل خانه و فضای سربسته هستند، باید نگران گرده افشانی آنها باشید. این مرحله، برای سبزیجات برگ دار مهم نیست اما برای گیاهانی مانند گوجه‌فرنگی و فلفل، بسیار اهمیت دارد. روند کار بسیار آسان است و نباید فراموش کرد. برای کمک به گرده افشانی گلها، پنبه ای بردارید و دور هر گل بچرخانید. بدین ترتیب می‌توانید گرده‌های گل را از یک گیاه به گیاه دیگر منتقل کنید. در طبیعت به طور طبیعی، پرندگان، زنبورها و باد، این کار را انجام می دهند.

7. برداشت محصول:

زمان کاشت سبزیجات خود را یادداشت نمایید تا به خاطر بسپارید. مطمئن شوید که هنگام برداشت، محصول به طور کامل رسیده باشد. این کار، گیاه را به تولید میوه ی بیشتر و بزرگتر ترغیب می کند.

نتیجه گیری:

آپارتمان‌نشینان و به طور کل شهرنشینانی که در آرزوی داشتن یک گلخانه یا باغچه ی کوچک خانگی برای خود هستند، میتوانند به راحتی گیاهان و سبزیجات خود را در داخل خانه بکارند و پرورش دهند. این کار، لذت داشتن محصولات خانگی و تازه را حتی در زمستان، برای همه به ارمغان می آورد. پرورش سبزیجات در داخل منزل و زیر نور مصنوعی بسیار آسان است!، اگر گیاه مورد نظرتان را تهیه کرده و برایش نور مناسب فراهم آورید. کاشت گیاهان همچون نسیم لذت بخش و زیباست، فقط به طور مرتب آبیاری کردن و در صورت لزوم کود دادن گیاه را فراموش نکنید.