درمان گیاهی سرطان

چندین سال است که سرطان به عنوان یک بیماری کشنده در میان مردم دنیا شناخته شده است. هراس از شنیدن نام این بیماری هنوز هم با وجود درمان های شیمیایی متعددی که برای آن پیدا شده، برای بسیاری رعب آور و همراه با ناامیدی است. این بیماری با درگیر کردن تمام ارگان ها و اعضای بدن بویژه ریه، پوست، خون، دستگاه گوارش، سینه و … همچنان در بسیاری از کشورهای دنیا به عنوان نخستین عامل مرگ و میر شناخته می شود.

درمان های پزشکی سرطان:

دنیای پزشکی سالهاست که با روش های درمانی گوناگونی سعی در مقابله با این بیماری دارد. شیمی درمانی و پرتو درمانی از جمله مهم ترین نمونه های درمان های پزشکی انواع سرطان می باشند. اما موراد بسیاری مشاهده شده که حتی با وجود بکارگیری این شیوه های درمانی، سلول های بنیادی سرطانی به طور کامل از بین نرفته و این امر منجر به عود مجدد بیماری شده است.

سلول های بنیادی سرطان در صورت عدم نابودی کامل می توانند در بدن باقی مانده و مجدد تقسیم شده و تمایز یافته و نوع جدیدی از سرطان را ایجاد نمایند و این باعث بازگشت مجدد بیماری می شود. شناخت این سلول های شروع کننده مجدد بیماری، با وجود اینکه توانسته مسیر جدیدی در درمان باز کند اما هنوز داروی تخصصی برای مقابله با این بیماری تولید نشده است.

گیاه درمانی سرطان

طب گیاهی و گیاه درمانی یکی از زمینه هایی است که امروزه در امر درمان بیماری ها بخصوص درمان انواع سرطان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. درمان انواع سرطان نیز از جمله دغدغه هایی است که در طب سنتی و گیاهی بسیار روی آن تاکید می شود. بر همین اساس محققان دانشگاه اصفهان و پژوهشگاه رویان این شهر، تحقیقات خود را روی گیاهان برای مبارزه و کنترل انواع سرطان بویژه سرطان سینه شروع کرده اند. این تحقیقات توسط صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور پشتیبانی می شود.

طی این تحقیقات پپتیدهای حلقوی گروهی از گیاهان توجه این پژوهشگران را به خود جلب کرده است. این ترکیبات عوامل طبیعی دفاعی در گیاهان هستند. تحقیقات روی آنها باعث شده تا پرده از روی خواص ضد سرطانی آنها برداشته شود. بنفشه ایرانی یکی از این گیاهانی است که در این تحقیقات مورد توجه خاص پژوهشگران قرار گرفته است.

معرفی و شناخت داروهای مورد استفاده در طب سنتی به خصوص گیاهان دارویی، می تواند سرآغاز مناسبی در راستای تدوین پروژه های تحقیقاتی، برای دستیابی به داروهای نوین در درمان انواع سرطان ها باشد. داروهای استفاده شده در طب سنتی از لحاظ منشاء در سه دسته گیاهی، معدنی و جانوری جای می گیرند. در مطالعه انجام شده منابع مورد بررسی، 201 گیاه دارویی، 47 داروی جانوری و 28 داروی معدنی را برای درمان سرطان معرفی کردند. از میان 201 داروی گیاهی مذکور، 48 گیاه انتخاب و برای بررسی های بیشتر به مراکز تحقیقاتی معرفی شدند.

گیاهان دارویی مورد استفاده در طب سنتی ایرانی برای درمان سرطان، از کتاب های الحاوی رازی، قانون در طب ابن سینا، مخزن الادویه عقیلی خراسانی و اختیارات بدیعی انصاری شیرازی مأخوذ شده اند. همچنین در این مطالعه گیاهان دارویی که اثرات ضد سرطانی آنها به اثبات رسیده، معرفی شده اند.

مطالعات و طب سنتی در درمان سرطان:

امروزه مطالعات آزمایشگاهی بیانگر این موضوع است که بسیاری از گیاهانی که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند، حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی قوی بوده و یا آزمایشهای صورت گرفته روی آنها در محیط های آزمایشگاهی و مطالعات جانوری، تاثیرات ضد سرطانی آنها را بر روی رده های سلولی به اثبات رسانده است.

داروهای گیاهی یا گیاه شناسی، امروزه به عنوان یکی از مهم ترین سیستم های طب سنتی مطرح می شود. در این علم، قسمت های مختلف گیاهان اعم از ریشه، برگ، دانه و گل را استفاده می کنند تا شاید بتوانند از مواد فعال در این قسمت های گیاهان برای ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن در جهت درمان انواع سرطان استفاده کنند.

داروهای گیاهی و هر قسمت از گیاهان برای درمان های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند و یا روی پوست مالیده می شوند. گاها گیاهان و ترکیبات آنها را به عنوان درمان های بیولوژیکی طبقه بندی می کنند.

فوایدی که گیاهان در درمان سرطان دارند:

در بسیاری از مطالعات صورت گرفته، تاثیرات دارویی گیاهان در افراد مبتلا به انواع سرطان مورد بررسی قرار گرفته و برخی از این تحقیقات تاثیر گیاهان را در کاهش عوارض جانبی سرطان تایید کرده اند. این در حالی است که بسیاری از گیاهان در تحقیقات مورد استفاده قرار نگرفته اند و تاثیرات احتمالی آنها در درمان سرطان همچنان بدون کشف مانده است.

با این حال هیچ مدرک علمی دال بر اثبات این ادعا وجود ندارد که داروهایی گیاهی به تنهایی می توانند در درمان انواع سرطان نقش داشته باشند. اما در برخی از عصاره های گیاهی وجود اثر ضد سرطانی به اثبات رسیده است و این گیاهان به ترکیبات داروهای شیمی درمانی افزوده شده اند. این عصاره ها شامل وینکریستین از گیاه پریچینگ و تاکسانانی از پوست درخت سرخدار اقیانوس آرام است.

از داروهای گیاهی اغلب به عنوان یک داروی کمکی برای کاهش عوارض درمان های معمول سرطان از جمله کاهش خستگی و تسریع در بهبود سلامتی استفاده می شود. طبق شواهد بهتر است داروهای گیاهی در کنار روشهای معمول درمانی استفاده شوند و نه به عنوان روش اصلی درمان.

معرفی چند نمونه از گیاهان موثر در درمان سرطان:

یکی از نمونه های بارز گیاهان دارویی که دارای پتانسیل بالایی در درمان سرطان است می توان از آلکالوئیدهای ضد لوسمی وینکریستین و وینبلاستین از گیاه دارویی پروانش نام برد. این گیاه منبع داروی بسیار مهم تاکسول است که از گیاه دارویی سرخدار به دست می آید که در جنگل های شمال ایران به وفور یافت می شود. از این گیاه به عنوان گزینه ای ارزشمند در درمان سرطان های شایع یاد می شود.

همچنین ماده سیلیمارین موجود در گیاه دارویی ماریتیغال، دارای اثرات چندگانه ضد سرطانی قوی برای نابودی سلول های سرطانی نظیر پروستات کلون و مثانه است. اسپرس گونه ای درخت است که به دلیل وجود اثرات سمیت سلولی می تواند روی رده های سلولی سرطان انسانی تاثیر گذار باشد. گیاه گلپر نیز به دلیل دارا بودن ترکیب فورانوکومارین یکی از گیاهانی است که می تواند در توسعه داروهای جدید ضد سرطان بویژه سرطان سینه مورد استفاده قرار گیرد.

ترکیب دارویی سینیگرین موجود در خردل، ریحان مقدس، تخم کدوی کاغذی، عصاره گیاه گزنه، هویج کوهی از جمله گیاهان ضد سرطانی شناخته شده هستند. همچنین از میان گیاهان موثر در پیشگیری از سرطان می توان به چای سبز، کدوی طبی، مارچوبه و زردچوبه اشاره نمود.