حفاظت از خاک با استفاده از گیاهان پوششی

استفاده از کود سبز به عنوان یک گیاه پوششی در ماه‌هایی از سال و مخصوصاً در زمین‌های شیب‌دار و کوه‌پایه‌ها که خطر فرسایش وجود دارد، از نشست خاک‌های سنگین و از آب بردگی خاک‌های سبک و مستعد فرسایش جلوگیری می‌کند. وجود مواد گیاهی در سطح خاک باعث کاهش اثرات سوء باد در مناطق بادخیز شده و خاک را در برابر کنده شدن حفظ می‌کند.

همچنین برخی از گیاهان کود سبز به علت داشتن ریشه‌های طویل و عمیق، اولا مواد غذایی را از اعماق مختلف خاک جذب کرده و در خود نگه می‌دارند و بدین ترتیب از شستشوی عناصر غذایی در بخشی از فصل زراعی که گیاه اصلی در زمین حضور ندارد جلوگیری می‌کنند، دوم اینکه باعث ارتباط و بهم چسبندگی افق‌های خاک شده و از تشکیل رواناب و فرسایش خاک جلوگیری می‌کند. طبیعی است پس از سپری شدن دوران خطر فرسایش، گیاهان پوششی را می‌توان به عنوان کود سبز وارد خاک کرد.

بنابراین استفاده از گیاهان پوششی در خاک‌های مستعد به فرسایش، علاوه بر کاهش خطرات و اثرات سوء فرسایش خاک، حاصلخیزی خاک را نیز حفظ کرده و حتی افزایش خواهد داد.

نقش علف های هرز:

بعضی اوقات در کوهپایه‌های مستعد به فرسایش، اجازه داده می‌شود برخی از علف‌های هرز مثل نوع شاهدانه رشد و نمو نمایند. از آنجا که این گیاه متعلق به خانواده لگومینوز است، نه تنها مانع فرسایش خاک و آب‌شویی عناصر غذایی آن می‌شود، بلکه ضمن عمل به عنوان یک کود سبز با ارزش، از رشد علف‌های هرز نیز جلوگیری می‌کند. البته چنانکه علف‌های هرز دیگری نیز همراه این گیاه رشد نمایند، همه گیاهان موجود از جمله علف‌های هرز به عنوان کود سبز زیر خاک برده می‌شوند.

باید توجه کرد که علف‌های هرز قبل از مرحله تشکیل بذر زیر خاک برده شوند. به هر تریب حضور علف هرز در کود سبز مانند هر گیاه دیگری موجب کاهش تراکم گیاه کود سبز می‌گردد و این موضوع در هر شکلی نامطلوب است.

برای مطالعه مقاله معرفی کودهای سبز کلیک کنید .

بنابراین عمل کودهای سبز و گیاهان پوششی بسیار شبیه همدیگر است، بدین ترتیب که موجب حفاظت خاک هم در برابر فرسایش بادی و هم در برابر فرسایش آبی در فاصله بین دوره‌های کشت می‌شوند.

حفاظت خاک و حفظ عناصر غذایی، دو مزیت کود سبز هستند که شدیداً وابسته به هم می‌باشند. از آنجا که گیاهان کود سبز غالبا در اواخر تابستان و یا در پاییز پس از کاشت اول کاشته می‌شوند، این گیاهان مواد کودی اضافی باقی مانده در خاک که توسط کاشت اصلی جذب نشده است را مصرف می‌کنند.

زمانی که این گیاهان واسط به جای اینکه برداشت شوند، در بهار بعد به خاک برگردانده می‌شوند، نه تنها خاک را در برابر فرسایش ایجاد شده توسط باران‌های پاییزی و ابتدای بهار و رواناب زمستانه حفظ می‌کنند، بلکه عناصر غذایی را که ممکن است در طول پاییز و زمستان از دسترس گیاه خارج شده و به آلودگی آب‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها شود، نگه داشته و حفظ می‌کنند.