سبزیجات معطر همان طور که از نامشان پیداست نوعی سبزی هستند، که دارای طعم و عطر فوق العاده می باشند. این سبزیها بیشتر به عنوان چاشنی و ادویه در غذاها به همراه مصارف خوراکی ،پخت و پز و … استفاده میشود.
روش کاشت اکثر سبزیجات از طریق بذر صورت می‌گیرد. از بذر ریحان و گشنیز برای تهیه انواع شربت استفاده میشود.
از سبزیهای معطر برای مصارف خوراکی و پخت و پز استفاده می شود. همچنین از خشک‌شده آنها برای خوش عطر نمودن غذاها و تهیه‌ی انواع دمنوش استفاده میشود.
برای خرید بذر انواع محصولات کشاورزی به سایت فروشگاه پوپونیک مراجه کنید.
در این مقاله قصد داریم شما را با برخی از سبزیهای معطر آشنا کنیم در ادامه نیز همراه ما باشید.
انواع سبزی معطر:
سبزیهای معطر دارای گونه‌های مختلفی هستند:
1. ریحان:
ریحان
ریحان نوعی سبزی خوراکی است که روزانه ما از آن استفاده میکنیم وارتفاع آن بین 20 تا نیم متر است.
گیاهی سر سبز با برگهای سبز و گاها بنفش میباشد.
ریحان از خانواده گیاهان نعناعی به شمار می رود. طریقه کشت سبزی ریحان از طریق بذر میباشد.
ریحان نوعی چاشنی برای انواع غذاها، سالاد ، کباب، ماهی و … است، همچنین از خوش شده آن نیز در تهیه انواع خورشت استفاده میشود.
برای خرید انواع بذر سبزی خوردن کلیک کنید.
2.جعفری:
جعفری
جعفری نیز همچون ریحان نوعی سبزی خوراکی است که قسمت مورد استفاده آن ساقه و برگ میباشد.
این گیاه کمی ترد و شبیه گیاه رازیانه است.
از گیاه جعفری برای پخت انواع ماهی و … برای تزئین استفاده می شود.
برای تهیه انواع آش و قرمه‌سبزی از جعفری به همراه سایر سبزیجات استفاده میشود.
جعفری گیاهی پر کاربرد است که مصارف مختلفی دارد.کاشت جعفری از طریق بذر است.
3.پیاز کوهی:
پیاز کوهی
پیاز کوهی گیاه باریک و دراز است و دارای مزه‌ای تند است.
از این گیاه علاوه بر مصارف خوراکی برای تزئین انواع غذاها و به خصوص سوپ استفاده میشود.
پیاز کوهی دارای برگهای سبز میباشد.کاشت آن از طریق بذر است.
4.نعناع:
نعناع
نعناع یکی از خوش عطرترین سبزیهای خوراکی است که بیشتر از خشک شده این گیاه استفاده میشود.
به عنوان یک چاشنی و ادویه به انواع کوکو ، آش رشته، غذاهای گوشتی و … اضافه میشود.
نحوه کاشت نعناع از طریق نشاء قمه زنی میباشد.
5.مرزه:
مرزه
مرزه نیز همچون سبزی نعناع علاوه بر مصارف خوراکی به عنوان ادویه در غذاها برای خوش‌طعم نمودن استفاده میشود.
6.گشنیز:
گشنیز
یکی از سبزیجاتی است که بیشتر در غذاهای آسیایی و آمریکایی استفاده میشود.
دارای طعم خاصی است. در تهیه انواع آش و قرمه‌سبزی از آن استفاده میشود.
روش کاشت گشنیز از طریق بذر است.
7.شوید:
شوید
از این گیاه علاوه بر مصرف خوراکی در پخت آش ،قرمه‌سبزی استفاده می شود.
برای تزئین سالاد و کباب، ماهی و …کاربرد دارد.
نوع کاشت از طریق بذر است.
8.ترخون:
ترخون
ترخون از خانواده بزرگ آفتابگردان است. دارای عطر و طعم ملایمی است.
اگر حرارت به این گیاه برخورد کند طعم آن بیشتر میشود.
در کنار غذاهایی همچون ماهی ، سوپ و .. استفاده میشود.
9.مریم گلی:
مریم گلی
طعم خاص مریم گلی از آن یک چاشنی خوب برای پخت و مصرف گوشت پرندگان ساخته است.
می توانید از این سبزی به صورت تازه و خشک استفاده کنید.
مریم گلی حاوی ترکیبات قوی ضدسرطانی است که به کاهش بیماری های قلبی و سرطان کمک می کنند.
می توانید از این سبزی در غذاهای حاوی گوشت، پیتزاها، پاستاها و تهیه نان تازه خانگی استفاده کنید.
مریم گلی برای طعم دهی به ماهی و مرغ و همچنین در تهیه سس ها استفاده می شود.
10.پونه کوهی Oregano
پونه کوهی
پونه کوهی یک سبزی معطر است که بسیار شبیه به نعنا می باشد. این سبزی را بیشتر با نام “میرجور وحشی” می شناسند.
در صورتی که نسبت به گیاهان و سبزیجات معمولا دچار حساسیت می شوید سعی کنید پونه کوهی را بیشتر و با خیال راحت تر استفاده کنید تا از آلرژی های گوناگون دور بمانید.
البته این نوع پونه می تواند جایگزین پونه نیز باشد.
11.آویشنThyme
آویشن
این گیاه نیز بسیار محبوب و پر خاصیت است. آویشن از خانواده نعنا می باشد و طبعی گرم دارد.
این گیاه با برگ های مختلف رشد می کند اما از لحاظ تاثیرات سلامتی بسیار شبیه به پونه می باشد.
در صورتی که می خواهید آویشن را جایگزین پونه کوهی کنید، نسبت ۱ به ۱ برای این جایگذاری مناسب است.
12.رزماری
رزماری
رزماری یک گیاه قوی است که می بایست همیشه چند شاخه از آن در آشپزخانه وجود داشته باشد.
استفاده از رزماری کمی غذای شما را تند و تیز خواهد کرد.
سبزی های معطر خطه شمال ایران:
چند نوع گیاه معطر در گیلان می روید که در سفره گیلانیان فراوان به چشم می خورد .
برخی از این ها در باغ و باغچه ها پرورش داده می شدند ، برخی جزو سبزی کاری و باغ داری به صورت کشت پر محصول تولید می شود و برخی هم خودروست و در دشت و صحرا می روید .
مهم ترین این گیاهان که جنبه ی سوغات پیدا کرده و میان قوم و خویش ها ی ساکن ولایت و دور از ولایت رایج است ، عبارتند از :
بینه :
بینه
بینه همان نعناع در فارسی است .
نعناع گیلان به رنگ بنفش تند و بسیار معطر است .
آن را خشک کرده و به صورت پودر در می آورند و در فصول مختلف سال از آن استفاده می کنند .
خالواش :
خالواش
خالواش همان پونه ی فارسی است . گیاه بسیار معطر و مورد استفاده در چاشنی معروف به «درار» است .
خشک شده ی آن را خرد کرده به صورت پودر در می آورند و در ماست و دوغ می ریزند
خالواش خاصیت دارویی دارد . بادشکن ، حلال ، صفرا بر ، ضد درد است از برگ و ساقه ی آن عرق می گیرند.
چوچاق:
چوچاق
گیاهی معطر و در عین حال تلخ مزه است که مصرف ان در چاشنی زیتون پرورده است .
این گیاه به صورت خودرو به عمل می آید . معمولا کودکان و زنان آن را می چینند ، دسته می کنند ، می فروشند .
دسته های تر و تازه ی چوچاق در بازار بزرگ شهر رشت و دیگر جاها مشتریان مشتاقی دارد .
خشک شده ی آن به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد .
تین:
گیاهی بسیار معطر با برگ های سوزنی مانند شوید و دارای بوته است و از آن در تهیه ی شیرینی و حلوا یا نوعی پالوده استفاده می کنند.
چوواش:
گیاهی تقریباً معطر با برگ های بزرگ و نسبتاً گوشتی است.
چوواش یک نوع سبزی است که بشکل شبیه برگهای اسفناج و با ساقه ای به رنگ قرمز کمرنگ که خودروست و در فصل بهار میروید.
به صورت خودرو می روید و در تهیه ی خورشت معروف به «ترش تره» که باب طبع بیشتر گیلانیان است، مورد استفاده قرار می گیرد.
گینجه واشه:
گیج واش
گیاهی خودرو و وحشی و نسبتاً معطر است. برای تهیه ی خورشت، آن را در تابه تفت می دهند و به آن تخم مرغ اضافه می کنند.
از غذاهای ساده ی گیاهی روستایی است که شهری ها نیز گاهی از سر تفنن از آن می خورند.
دسته های آن را زنان فروشنده ی روستایی در بازار رشت می فروشند.
در ایران این گیاه در مناطق شمالی به‌ویژه نواحی مختلف استان گیلان به‌صورت خودرو پراکنش دارد.
واش در زبان محلی گیلکی به‌معنای گیاه است و چنین نقل میشود که دلیل نامگذاری این گیاه به گیجواش این است که با مشغول شدن به چیدن آن، احساس سرگیجه به انسان دست می‌دهد.
گیجاواش در استان گیلان به عنوان یک سبزی محلی معطر شناخته شده و از آن در ساخت یک نوع غذای محلی به نام سیرابیج استفاده میشود.
اگر شما هم در منطقه ای زندگی میکنید که دارای سبزی های معطر است ما را در تکمیل این مقاله کمک کنید.
سوالات متداول در مورد انواع سبزی معطر:
-
سبزی معطر چیست؟
سبزی معطر سبزی هایی هستند که دارای عطر و طعم بسیار زیادی هستند و مصرف آنها به صورت تازه، دارای عطر و خواص بیشتری است.
-
چند سبزی معطر نام برید؟
ریحان، نعنا، پونه، آویشن، جعفری، گشنیز، مرزه، ترخون، شوید، مریم گلی، رزماری، بینه، خالواش، چوچاق، تین و …
-
سبزی های معطر استان گیلان چیست؟
بینه (ریحان نازخاتونی)، خالواش، چوچاق (شیشاگ)، تین، چوواش، گینجه واشه (انارریجه) و وارمبو
-
سبزی های معطر استان مازندران چیست؟
الزی، انارریجه (گینجه واش)، زولنگ، شیشاگ (چوچاق)، آشکنی (چوواش) و ریحان نازخاتونی (بینه)
-
سبزی های معطر استان بوشهر چیست؟
خلیلوک، جیکه، ترشوک، کاکل، کاسنی، جوسال، پنیرک، گمپل و پنجه منگک
-
سبزی های معطر استان هرمزگان چیست؟
شلکی، گرگا، خندل، شوید، گشنیز، جعفری، اسفناج، تره، پیازچه، ترب نقلی و نعناع
بذر گوجه فرنگی
بذر میوه
نوشیدنی ها
خیلی ممنون از مقاله خوبتون آیا سبزی معطره دیگه به غیر از اینها وجود دارد و دستور کاشت بذر این سبزی ها در سایت شما موجود هست
من یک سبزی دیدم به اسم وارامبو یا همچین چیزی عکس اونو دارین
به شخصه تا بحال اسم سبزی وارامبو را نشنیدم
ولی در موردش تحقیق میکنم
فک کنم تلفظ محلی وارنگبو یا limon melisse
سلام …وارنگِ بوو اسم محلیشه …ولی اسم اصلیش همون بادرنجبویه هستش…بسیار خوشبو و معطره
سبزی عالی هستش و برای تسکین درد معده خیلی موثر هستش
من بیشتر در سمت فومن دیدم این گیاه رو
حاجی پنیرک کجاش معطره ؟! احتمالا سمت شما باکلاس شده و ادکلن میزنه هر روز که معطر شده
اسم اون سبزی وارامبو نیست
بارمبو هست و سبزی محلی گیلان هست
توی شامی رودباری و… مصرف میشه
طبق جستجوی انجام شده اسم این سبزی وارمبو است
مرسی از دقت نظری که داشتید
خیییلیی ممنووون.عاالی بود.خسته نباشید فراواان
سلام دو تا نکته دیدم که لازمه بهتون بگم یک عکسی که برایمرزه گذاشتین مرزه نیست بلکه ترخون هست دوم اینکه با گیج واش تره اصلا سیرابیج درست نمیکنن بلکه سیرابیج غذاییست که با برگ سیرسرخ شده و تخم مرغ درست میشه من خودم گیلان هستم با گیج واش غذابی شبیه نرگسی اسفناج تهیه میشه
پس شما هنوز بین ترخون و مرزه رو نمیدی برو بیشتر دقت کن بفهمی درسته عکسشون
در مورد سبزی اسمش وارنگ بو هست که به زبان محلی وارمبو و..گفته میشود من فکر کنم سبزی که تو شامی رودباری بکار میره فرنجمشک باشه که اشتباها محلیا بهش پلنگ مشک میگن ولی سبزی وارنگ بو هم بعضیا تو شامی بکار میبرند
گینجه واش گیاهیه که تو مازندران هم به صورت خود رو و به مقدار زیاد در میاد و بهش انارریجه گفته میشه و مورد مصرف توی کوکوی سبزی و همینطور سبزی شکم پر کنار خوراک اردک شکم پر استفاده میشود
گیاه چوچاق هم نام دیگه ش زولنگ هست که تو مازندران به این نام شهرت دارد اونم مورد مصرف تو مازندران باز توی سبزی شکم پر دلال ماست و …. است
شمال فقط گیلان نیست دوست عزیز
عالی بود مرسی
سلام.
ممنون از مطلب‌تون.
تصویر سبزی‌ای که به عنوان “بینه” یا “نعناع گیلان” گذاشتین، به این سبزی مربوط نمیشه. در واقع عکس ریحان بنفشه. برگهای بینه شبیه نعناع هستش، یه کم نوک برگ گردتره و رگبرگها هم عمیق‌ترند. متاسفانه عکسشو ندارم بفرستم.
ولی به عنوان یه گیلانی میگم که تصویر رو اشتباه گذاشتین.
سپاس از حسن نظر شما
وارامبو همان بادرنجبویه است که به گویش محلی به این نام خوانده میشود…
بزرگوار با تشکر از زحمات شما….چندین اشتباه در نام سبزیها بچشم میخوره…..بنده سالیان زیادیه در مورد سبزیهای معطر و درمانی تحقیق میکنم….از نظر گونه شناسی پراکندش سبزی خاصه در شمال ایران در مازندران بیشتر از دگر استانهاست..بعلت دارا بودن شرایط دو گونه شمالی و خشک البرزی…. تنوع سبزیهای معطر فراتر از آن چیزیه که در اینجا ذکر شده….زمانی یک تحقیق سندیت داره که نام علمی گیاه گذاشته بشه و ذیل آن نام استانهای رستنگاهی و در ادامه نام گیاه به گویش آن منطقه….ظاهرا شما اهل گیلانید..چون غیر از تسمیه گیلکی تسمیه دیگری بکار نبردید….بهر حال موفق باشید
با تشکر از شما اگر این مقاله را شما با اسم صحیح ادیت کنید حتما ما تغیر میدهیم و پایین مقاله اسم شما را می آوریم
سلام ممنون از مقاله ی خوبتون. همه میدونن که گیلان پر از نعمتهای بی شمار خداست. ما به چوواش میگیم اشکنه که باهاش اشکنه تره درست میکنیم. ولی فکر نمیکنین یکی از مهم ترین هارو جا انداختین. ترش واش که اینقدر طرفدار داره رو نذاشتین. و چندین گیاه دیگه . ممنون که از گیلان گفتین چون بارها و بارها خوندم تو مقالات و همچنین سایت های آشپزی که گیاهان و حتی غذاهای گیلانی رو مازندرانی معرفی میکنن. حتی تو فیلم های مازندرانی از آهنگ قاسم آبادی که گیلانیه استفاده میکنن. موفق و پیروز باشید
برای من بسیارجالب بود وچون به گیاهان علاقه دارم باعث افزایش اطلاعاتم شد سپاس فراوان با ارزوی موفقییت
سلام اسم گیاهدگینجه واش در مازندران ساری …انارریجه است
درسته مازنیها به چوچاق شیشاگ، به گینجه اناریجه، به چوواش آشکنی و به بینه ریحون نازخاتونی میگن شما تنها به اسامی گیلانیش اشاره گردید در حالیکه در مازندران به وفور یافت میشن
سلام .ترخون و مرزه یک شکل گذاشتید؟؟
با تشکر از شما اصلاح شد.
دوست گرامی ممنون از تحقیقات ناقص شما…چندین ایراد دیده میشه که بزرگترین آنها عنوان کردن “گویش محلی گیلان” هست.دوست گرامی ظاهرا شما واژه “زبان گیلکی” رو نشنیده اید.چون گیلکی به مانند ترکی و کردی، یک زبان منحصر به فرد است و قرار دادن آن در کنار گویش لری یا مازندرانی و یا لحجه اصفهانی یا تهرانی یا یزدی،یک اشتباه عامیانست. در هر حال به عنوان یک هموطن،براتون آرزوی سربلندی و بهروزی دارم…
دوست عزیز
ما با احترام به همه اقوام ایرانی بنا به درخواست شما واژه گویش گیلکی به زبان گیلکی تغییر کرد و اگر هر مشکل دیگری هم در متن دیدید می توانید بفرمایید تا اصلاح شود
با تشکر از انتقاد ساززنده
اسم درستش بارامبو یا همون بادرنجبویه ست شبیه نعنا و پونه. که گیاهی معطره که از دمنوشش برای مشکلات عصبی استفاده میشه گیلانیها ازش در قرمه سبزی استفاده میکنن
یک سبزی کوهی درباغ های فیروزکوه وجود داره به نام دشتم زنا ویکی هم کلاچه پک ویکی هم شنگ وگیاه وشوید کوهی وجعفری کوهی واسفناج کوهی…
شهرام محقق، مازنی گویش نیس. زبانه. زبان مازندرانی!
(اخه چه ربطی به سبزی داره)
خیلی ممنون از اطلاعات خوبی که در مورد انواع سبزی قرار دادید ، واقعا خسته نباشید. یه نقدی هم به دوستانی دارم که اینجا رو محل دعوای قومی و محلی و زبانی قرار دادند ( دوستان عزیز مازندرانی و گیلانی )
این خیلی خوبه دوستانی که شمالی نیستند با تلفظ صحیح سبزی های مختلف و همچنین طرز استفاده محلی آنها آشنا شوند ولی اینکه موضوع رو قومی و منطقه ای کنیم زیبا نیست.
با تشکر از ادمین عزیز
منداب هم یک سبزی معطر هست
ممنون از لطف شما بله بسیار هم معطر است امیدوارم بتوانیم مقاله را بروز کنیم
سلام ببخشید من ارومیا هستم اما اینجا چوچاق نیس کسی میدونه جایگزینش چیه
گیجاواش همون اناریجه یا کیجا مازندران هست.
ادمین روی اسامی گیلانی مانور دادن در حالی که این گیاهان معطر وحشی در هر سه استان گیلان مازندران گلستان وجود داره و گیلانی نیست فقط!چوچاق و گیجا واش که فرمودین همون زولنگ و اناریجه در مازندران و گلستانه
اون دوستمون هم که گفتن وارمبو احتمالا همون وارنگ بوو در مازندرانی منظورشونه که همون بادرنجبویه(بادرنگبویه) میشه به فارسی و بسیار خوش عطره بوی لیمو میده
سلام.چطور اینجا اسمی از گیاه( خرش) برده نشد! گیاه خودروی گیلان ، بسیار شبیه نعناع و بای بوی خوش و تند که مصرف اصلیش طبخ ماهی شکم پر است.
در ضمن دوستانی که به رواج اسامی گیلکی معترض بودند، میتونند در نت تحقیق کنند( رشت تنها شهر خوراک شناسی و تنوع دار غذایی ایرانه که در یونسکو ثبت جهانی شده) پس در موضوع خوراک شناسی پرچم ایران دست رشت هست و طبیعیه جهان خوراک و گیاه و…. شمال ایران رو به نام گیلکی بشناسه.
بهتر هست که تمامی سبزیجات ایرانی به صورت عمده تهیه و در بازارها و سبزی فروشی ها به فروش برسه تا در سرتاسر ایران مردم بتونن از تنوع خوراک ها بهره ببرن. اینکه فقط به صورت منطقه ای یا فصلی باشه زیاد جالب نیست.
سلام ممنون… تو گیلان خرش هم هست( خ رو با فتحه و را رو ساکن بخونید)
سلام در خطه ارسباران سبزی هست به اسم داغ گیشنیشی معنیش گشنیز کوهی میشه که برای آش دوغ و دلمه برگ مو خیلی عالی میشه.
بنظر اینجانب همانقدر که یک اطلاعات حتی جزیی هم دستگیرتان شد شاکر دست اندرکاران باشید و از گذافه گویی و زبان نشناسی و قوم پوچ گرایی پرهیز کنید.
سبزی عالی هستش و برای تسکین درد معده خیلی موثر هستش
من بیشتر در سمت فومن دیدم این گیاه رو