گیاه پای خر در مناطق گسترده ای از آسیا و اروپا پراکنش داشته و در ایران نیز در مناطق مرطوب نظیر شمال کشور و آذربایجان عمدتا در مراتع و زمینهای اطراف جنگل به چشم میخورد.
گیاه پای خر (پاخری) دارای طبع گرم است و ترکیباتی نظیر تانن ، موسیلاژ ، آلکالوئید پیرولیزیدین ، اینولین ، یک ماده تلخ ، استرولها ، فلاونوییدهایی مانند روتین ، انواع ویتامینها و املاح معدنی به ویژه روی ، پتاسیم و کلسیم را دارد.
دوه دابانی ، دالی قاتیخ لی ، اوسکورک اوتو Tussilage farfara از خانوده : کاسنیان یا مرکبان asteraceae
جدول عناصر تشکیل دهنده گیاه پای خر (پاخری)
غلظتها ( خاکستر mg/g) | عنصر |
0.206 | مس |
0.40 | روی |
8.150 | آهن |
0.396 | منگنز |
43.100 | منیزیم |
0.045 | کروم |
0.030 | نیکل |
ناچیز | کادمیوم |
0.01 | کبالت |
0.003 | سرب |
0.002 | نقره |
0.002 | مولبیدن |
N.D | قلع |
(N.D یافت نشد)
خواص درمانی گیاه پای خر (پاخری):
دیوسکوردیس ، پزشک یونانی این گیاه را به شکل دود دادن برای درمان سرفه ها و آسم توصیه میکرد و اکنون نیز اغلب سیگارهای گیاهی حاوی این گیاه هستند. گلهای این گیاه در فصل بهار ظاهر میشوند و برگها عمدتا پس از خشک شدن گلها در اواخر تابستان و پاییز ظاهر میشوند.
گلهای این گیاه دارای خواصی نظیر خلط آور و ضد آبریزش بینی هستند و در طیف گسترده ای از التهابات و اسپاسم سینه نظیر برونشیت ، آسم و سرفه های مقاوم و طولانی مدت استفاده میشوند. گلها در فصل بهار جمع آوری میشوند.
برگهای این گیاه برای درمان سرفه مفید هستند و مقدار زیادی عنصر روی دارند که عنصر ترمیم کننده بافت بوده و میتوان افشره آن را به صورت تازه بر روی جراحات پوستی و زخمهای مزمن قرارداد. برگها در اواخر فصل تابستان و پاییز جمع آوری میشوند.
برای مطالعه مقاله خواص درمانی گیاه علف لیمو (اَدخَر) کلیک کنید.

گیاه پای خر (پاخری)
توصیه ها و تجویزها درباره مصرف گیاه پای خر (پاخری):
- دمکرده گل پای خر (پاخری) : برای تهیه این دمکرده مقدار 5 الی 8 گرم از گلهای آن را داخل یک لیوان آب جوش ریخته و 5 دقیقه دم کنید. از دمکرده گلهای این گیاه برای درمان سرفه های خشن ، آریزش بینی ، سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده کنید.
- تنتور گل پای خر (پاخری) : تنتور تهیه شده از گلهای گیاه پای خر را برای درمان سرفه های مزمن و مداوم مصرف کنید. برای اثر بخشی بهتر میتوان گیاهانی نظیر آویشن و زنجبیل شامی را با آن ترکیب کرد.
- شربت گل پای خر (پاخری) : از دمکرده گلها میتوان با ترکیب عسل نوعی شربت تهیه کرد از این شربت برای درمان سرفه های خشک و مقاوم استفاده کنید. این شربت دارای خاصیت مرطوب کنندگی است.
- جوشانده برگ پای خر (پاخری) : جوشانده برگها که از ترکیب 70 گرم برگ گیاه در داخل یک لیتر آب تهیه میشود را میتوان برای درمان سرفه و آبریزش بینی استفاده کرد.
- افشره برگ پای خر (پاخری) : برگهای تازه این گیاه را میتوان پس از کوبیدن به شکل افشره در درمان جراحات سطحی و زخمهای مزمن به شکل کمپرس استفاده کرد.
- احتیاط در مصرف گیاه پای خر (پاخری) : این گیاه حاوی آلکالوئیدهای پیرولیزیدین بوده که در آزمایشات صورت گرفته بر روی موشهای صحرایی باعث تخریب کبد در آنها شده است البته مقدار آن در گیاه کم بوده و طبق پژوهشهای صورت گرفته در سوئد این ماده در اثر جوشانیدن از بین میرود.
در طب سنتی آذربایجان ” ترکه داوا” از دمکرده گلهای این گیاه برای درمان سرفه های شدید و ناراحتیهای تنفسی استفاده میشود. همچنین در بخشهای شرقی آذربایجان از جوشانده گیاه برای درمان بواسیر به صورت شستشو استفاده میکنند.
برای مطالعه مقاله اهمیت گیاهان داروئی در طب سنتی ترکه داوا کلیک کنید .
برای خرید گیاهان دارویی با کیفیت می تونید از این لینک استفاده نمایید.
در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید محصولات عطاری آنلاین با شماره 09358504040 تماس بگیرید.