بذر رز ایرانی (گیاه ورک)

رز ایرانی یا ورک (نام علمی: Rosa persica) یکی از زیباترین گونه های رز است که به صورت درختچه ای کوتاه قد با ارتفاعی بین 50 تا 60 سانتی متر یافت می شود و به عنوان یکی از گونه های اندمیک ایران و آسیای میانه شناخته شده است. این گل که با گلبرگ های زرد درخشان و مرکز قرمز-ارغوانی خود جذابیت خاصی دارد، به دلیل نام علمی آن (persica)، جایگاهی ویژه در مطالعه فلور ایران دارد. رز ایرانی در بسیاری از مناطق ایران از جمله استان های کرمانشاه، گرگان، خراسان، قزوین، تهران و همدان می روید و همچنین در برخی کشورهای همسایه همچون افغانستان و ترکمنستان نیز یافت می شود.

این گونه گیاه مقاوم معمولاً در اراضی بایر، کوهستانی یا دشتی رشد کرده و توانایی بالایی در تولید پاجوش و جذب آب از اعماق زمین دارد. رز ایرانی قابلیت هیبرید شدن با سایر رزها را دارد و برای تولید گونه هایی جدید و متمایز در گلکاری و باغبانی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه در مزارع به ویژه مزارع گندم گاهی به عنوان گیاهی هرز شناخته می شود، اما مقاومت بالا به شرایط سخت و توانایی رشد در خاک های کم عمق و خشک، آن را به گزینه ای مناسب برای فضای سبز و مناطق نیمه خشک تبدیل کرده است.

مشخصات ظاهری رز ایرانی

رز ایرانی به صورت درختچه ای کوتاه با انشعابات کم و بیش فراوان رشد می کند. برگ های این گیاه باریک و بیضی شکل با حاشیه دندانه دار کوتاه هستند و گاهی سطح رویی یا زیرین آن ها پوشیده از کرک های مخملی نرم دیده می شود. برگ ها روی دمبرگ های کوتاهی مستقر شده اند و انشعابات جوان نیز برگ هایی زبر و تیغ دار تولید می کنند. توانایی گیاه در تولید پاجوش و کمک به تثبیت خاک از ویژگی های مهم آن به شمار می رود.

گل های رز ایرانی منفرد و واژتخم مرغی شکل هستند و گلبرگ های طلایی آن در مرکز خود لکه های بنفش و قرمز تیره ای دارند که تضاد رنگی زیبایی ایجاد می کنند. میوه های گیاه کروی، قهوه ای تیره و دارای خارهای سوزنی شکل هستند که در زمان رسیدگی ظاهر جذابی دارند. کاسبرگ های این گیاه سرنیزه ای، صاف و پوشیده از کرک و خار بوده و ساختار گل و میوه آن اهمیت زینتی و کشاورزی بالایی را به این گیاه بخشیده است.

طرز کاشت بذر رز ایرانی

بذرهای رز ایرانی را در بین دستمال کاغذی مرطوب درون یک زیپ کیپ قرار دهید و آن را به مدت 8 هفته در دمای 4 درجه سانتی گراد داخل یخچال نگهداری کنید. در این مدت لازم است هر هفته دستمال را تعویض و از مرطوب بودن آن اطمینان حاصل کنید. سپس بذرها را در خاک بکارید.

زمان کاشت بذر: بهترین زمان کاشت بذر رز ایرانی، اواخر زمستان تا اوایل بهار است تا جوانه ها در طول بهار به رشد مطلوب برسند.

عمق کاشت بذر رز: بذرها را در عمق 6 تا 10 میلی متری (کمتر از یک سانتی متر) خاک بکارید.

خاک مناسب رشد رز: رز ایرانی خاکی سبک، حاصلخیز و دارای زهکشی مناسب را ترجیح می دهد. خاک های شنی-رسی مخلوط با مواد آلی برای رشد این گیاه ایده آل هستند.

مقدار آب دهی رز: این گیاه به آبیاری زیادی نیاز ندارد و باید در فاصله های منظم و با حجم کم آبیاری شود، به طوری که خاک آن همیشه کمی مرطوب باقی بماند.

نور مورد نیاز گیاه: رز ایرانی برای رشد مطلوب به نور کامل خورشید نیاز دارد و مکان های آفتابی را ترجیح می دهد. این نور برای افزایش گل دهی و شادابی گل ها بسیار حیاتی است.

رز ایرانی به عنوان یکی از گونه های محبوب، علاوه بر قابلیت زینتی، در بهبود اکوسیستم، تثبیت خاک، و ترکیب رزهای هیبریدی نقش بسزایی دارد.