بذر حنا (گیاه مهندی)

حنا که در فارسی با نام های مهندی نیز شناخته می شود، گیاهی گلدار از خانواده Lythraceae است. این گیاه به صورت درختچه یا درختی کوچک با ارتفاع 1.8 تا 7.6 متر رشد می کند. حنا به دلیل برگ هایی که ماده رنگی لاوسون (ترکیب اصلی رنگ دهی) را تولید می کنند، در طب سنتی و صنایع مختلف بسیار پرکاربرد است. برگ های حنا برای تهیه رنگ مو، نقش های موقت بدن و اهداف درمانی استفاده می شوند. گل های خوشبوی آن در خوشه هایی کوچک به رنگ سفید تا صورتی ظاهر می شوند، و میوه های آن کپسول هایی کوچک با دانه های بسیار ریز هستند.

این گیاه بومی مناطق گرمسیری است و به نور زیاد و خاک های خشک سازگاری دارد و به عنوان گیاه دارویی سنتی در فرهنگ های مختلف به کار گرفته شده است. برگ های حنا علاوه بر خواص رنگ دهی، دارای ترکیبات موثری همچون تانن، صمغ، فلاونوئید، موسیلاژ و اسانس های روغنی است. همچنین برگ های آن به ترکیبات خود توانایی نرم شدن در ترکیب با آب را دارند و به راحتی به خمیر تبدیل می شوند، که این ویژگی موجب استفاده گسترده در صنایع زیبایی شده است.

مشخصات ظاهری حنا

درختچه حنا دارای شاخه های نرم، بی کرک و نوک تیز است که گاهی به خار تبدیل می شوند. برگ های این گیاه بیضوی و نوک تیز، سبز متمایل به خاکستری، و گاهی بدون ساقه هستند که در ابعاد 1.5 تا 5 سانتی متر طول و 0.5 تا 2 سانتی متر عرض دارند. برگ ها در دو طرف ساقه ها به صورت متقابل رشد می کنند و دارای رگه های ظریف و فرورفته هستند. گل های حنا به صورت خوشه های گرزن خوشبو با چهار کاسبرگ و گلبرگ هایی بیضوی سفید یا صورتی مایل به قرمز هستند.

میوه های حنا به شکل کپسول قهوه ای کوچک بوده و حاوی 32 تا 49 دانه در هر کپسول هستند. قطر میوه ها در حدود 4 تا 8 میلی متر است و وقتی بالغ می شوند، به چهار قسمت تقسیم شده و دانه ها را آزاد می کنند. این ویژگی موجب گستردگی طبیعی این گیاه در مناطقی با آب وهوای گرم و خشک شده است.

طرز کاشت بذر حنا

برای کاشت بذر حنا، ابتدا دانه ها را به مدت 1 تا 2 هفته در یخچال (دمای 3 تا 5 درجه سانتی گراد) نگهدارید. سپس بذرها را یک روز کامل در آب ولرم قرار دهید تا نرم شوند. خاک مناسب، خاک نرم و مخصوص کشت بذر است که باید بذرها را به عمق 1 سانتی متر در آن قرار دهید. گلدان ها را در مکانی گرم و روشن با دمای 25 تا 30 درجه سانتی گراد قرار دهید.

برای جلوگیری از تبخیر سریع آب، سطح گلدان ها را با نایلون نازک سوراخ دار بپوشانید. خاک باید دائماً مرطوب نگه داشته شود اما از غرقابی شدن جلوگیری شود. جوانه زنی معمولاً بعد از چند هفته آغاز می شود و پس از سبز شدن، نایلون از گلدان برداشته شود.

زمان کاشت بذر: بهترین زمان کاشت، اوایل بهار است که شرایط گرما برای رشد مناسب باشد.

عمق کاشت: بذرها باید به عمق 1 سانتی متر در خاک نرم کاشته شوند.

خاک مناسب رشد: خاک مورد نیاز حنا باید زهکشی مناسب و رطوبت کافی داشته باشد. معمولاً خاک های مخصوص بذر یا مخلوطی از خاک نرم و ماسه مناسب هستند.

مقدار آب دهی: خاک باید نسبتاً مرطوب نگه داشته شود، اما از آبیاری بیش از حد که موجب غرقابی شدن شود، اجتناب کنید.

نور مورد نیاز گیاه: این گیاه به نور مستقیم خورشید یا نیمه سایه نیاز دارد و در محیط هایی با میزان آفتاب مناسب عملکرد بهتری خواهد داشت.

حنا به دلیل سازگاری با خاک های فقیر و توان بالای رشد در محیط های گرمسیری، به گیاهی خاص و کاربردی در بسیاری از نقاط دنیا تبدیل شده است.