گیاهان آپارتمانی محیطی دلپذیر و دلنشین در خانه شما ایجاد می کنند. علاوه بر اینکه دکوراسیون رنگارنگ محیط شما هستند به تصفیه هوای محیط، بهبود سلامتی و افزایش تمرکز شما هم کمک می کنند. اگر محیط مناسب، مقدار مناسب آب و مواد مغذی در اختیار گیاه بگذارید مطمئن باشید زنده می ماند و تا مدت ها محیط شما را زیبا می کند.
آبیاری برنامه ریزی شده گیاه
در این این قسمت میخواهیم درباره ی چگونگی آبیاری گیاهان توضیح دهیم.
1. خاک گلدان:
خاک گلدان را مرطوب نگه دارید اما خیس نباشد. اگر خاک خیلی خشک یا بیش از حد آبیاری شده باشد به ریشه گیاه آسیب میرساند و از رشد گیاه جلوگیری می کند. آبیاری بیش از حد یا کمتر از حد گیاه را از بین می برد. گیاهان با برگ های سرسبز و ضخیم نسبت به گیاهان با برگ های مومی یا چرمی به آب بیشتری احتیاج دارند. سطح و میزان آبیاری خاصی وجود ندارد که برای همه گیاهان آپارتمانی مناسب باشد بلکه نوع گل شما تعیین می کند چند بار در هفته باید آبیاری شود. پس نوع گل های آپارتمانی خود را بشناسید و با انجام تحقیقات کافی دستورالعمل نگهداری آن را دنبال کنید.
- اگر روی سطح خاک کپک زده باشد و یا در زیر گلدانی آب جمع شده باشد، گیاه خود را زیاد آب داده اید.
- اگر رنگ خاک روشن تر یا سطح آن ترک خورده باشد نشانه آن است که باید به گیاه خود آب برسانید.
- ساکولنت ها باید بین دو آبیاری خشک باشند.
- هر گاه متوجه شدید در زیر گلدانی آب جمع شده، آن را خالی کنید تا گیاه غرقاب نشود. آب مانده گیاهان را از بین می برد.
2. سنجش رطوبت خاک:
برای سنجش سطح رطوبت زیر خاک انگشت خود را در خاک فرو کنید. اگر انگشت خود را تا حد یک بندانگشت وارد خاک کنید متوجه خواهید شد که گیاه به آب نیاز دارد یا نه. اگر خاک رطوبت داشت، دیگر نیازی به آبیاری نیست. آبیاری بیش از حد می تواند منجر به پوسیدگی ریشه شود که باید این رویه را اصلاح کنید. اگر خشک بود، به گیاه آب دهید.
- باز هم تکرار میکنم میزان و تعداد آبیاری گیاه به گیاه متفاوت است. قاعده بند انگشت برای بیشتر گیاهان مؤثر است اما نه همه آنها.
- علائم آبیاری بیش از حد: تغییر رنگ برگ، عدم رشد برگ، از بین رفتن برگها و لکه های نرم و پوسیده روی خاک یا برگ است.
- علائم کمبود آب: رشد آهسته برگ، لبه های قهوه ای، برگ های افتاده و جمع شده و خشک شدن برگ است.
3. دمای آب مناسب:
از آب هم دما با اتاق استفاده کنید. بهترین دما مناسب آبیاری گیاهان 20 درجه سانتیگراد است. از دماسنج برای تعیین دمای آب استفاده کنید یا پس از ریختن آب، اجازه دهید هم دمای اتاق شود. اگر آب خیلی گرم باشد به ریشه آسیب می زند و به آن شوک می دهد، راحت تر بگویم اینکه گیاه خانگی شما را می کشد. آب بسیار سرد هم باعث خواب آلودگی گیاه می شود و این منجر به از بین رفتن هر گونه گیاهی در حال حاضر و در آینده می شود.
4. رطوبت سنج دستی:
برای اطمینان از سطح رطوبت می توانید از یک رطوبت سنج دستی استفاده کنید. رطوبت سنج میزان دقیق سطح آب گیاه شما را اندازه می گیرد. این وسیله میزان دقیق رطوبت خاک زیر گیاه شما را می گوید و بدین طریق می توانید نیاز به آب گیاه را تشخیص دهید. می توانید بصورت آنلاین یک رطوبت سنج برای خانه و باغ خود از فروشگاه های مربوطه بخرید.
5. گلدان مناسب:
گلدانی انتخاب کنید که دارای سوراخ های زهکشی باشد. حفره زهکشی در گلدان بسیار مهم است چرا که آبیاری بیش از حد یا کمتر از حد باعث آسیب رساندن یا از بین رفتن آن می شود. مطمئن شوید که سوراخ های زهکشی در ته گلدان وجود دارد. گلدان هایی با جنس پلاستیک، فلز و شیشه آب بسیار کمتری نسبت به سرامیک یا سفال جذب می کنند، این موضوع را در نظر داشته باشید.
مطمئن شوید که ته ظرف شما سوراخ وجود دارد تا آب تخلیه شود. اگر از cachepot – گلدان های تزیینی – که هیچ سوراخی ندارد استفاده می کنید بدانید که آب اضافه خارج نشده می تواند به مرور زمان گیاه شما را بسوزاند و در انتها بکشد.
برای مطالعه مقاله آفات گیاهان آپارتمانی می توانید از این لینک استفاده نمایید.
مراقبت از گیاه خانگی
حال به سراغ چگونگی مراقبت از گیاهان خانگی می رویم.
1. نور مناسب:
محلی در خانه انتخاب کنید که از نور کافی خورشید برخوردار باشد. گیاهان برای فتوسنتز به نور خورشید احتیاج دارند. کیفیت، مدت و شدت نور بر رشد گیاه تأثیر می گذارد.
- از قرار دادن گیاه در نور مستقیم خورشید خودداری کنید. بلکه آنها را در اتاقی روشن بگذارید تا نور غیرمستقیم خورشید دریافت کنند. چراغ های فلورسنت به عنوان جایگزین نور خورشید برای برخی گیاهان کاربرد دارد.
- گیاهان گلدار را هر روز 12 تا 16 ساعت در معرض نور قرار دهید.
- گیاهان برگ دار را هر روز 14 تا 16 ساعت در معرض نور قرار دهید.
2. حرکت دادن گیاه:
گیاهان خود را زیاد جابجا نکنید. گیاهان آرام آرام به محیط اطراف خود خو میگیرند، بنابر این بهترین کار این است که آنها را زیاد جابجا نکنید. و البته آنها را به مکانهایی که تفاوت دمای چشمگیر با هم دارند منتقل نکنید.
انتقال ناگهانی و یکباره از یک منطقه تاریک به یک منطقه پر نور تأثیر منفی بر روی گیاه خواهد گذاشت. اگر قصد انتقال گیاه را دارید، یک ساعت در روز آن را به منطقه مورد نظر ببرید و به تدریج گیاه را بیشتر در منطقه جدید نگهدارید و بعد از مدتی دیگر آن را به طور کامل در محل انتخابی خود بگذارید.
3. رطوبت اتاق:
رطوبت اتاق را افزایش دهید. هوای خشک برای برخی گل ها مانند گیاه کاکتوس مفید است، اما بیشتر گیاهان به ویژه گیاهان گرمسیری به رطوبت احتیاج دارند. می توانید یک مرطوب کننده اتاق همراه با دستگاه بخور سرد بخرید و به اندازه کافی نزدیک گیاه بگذارید تا رطوبت مناسبی برای گیاه در هوا ایجاد کند، فقط مراقب باشید در این حالت شاخ و برگ یا شکوفه ها را خیس نکنید.
- یک گزینه ارزان تر بجای خرید دستگاه مرطوب کننده، پر کردن یک ظرف با سنگریزه است که تا سطح سنگریزه ها آب در آن بریزید. اینگونه با تبخیر آب، اتاق مرطوب می شود.
- اگر می خواهید به گیاه خود رطوبت بیشتری برسانید یک بطری اسپری را با آب مقطر پر کنید و به گیاه خود بپاشید.
- برگ های قهوه ای، جوانه های گل که ضعیف رشد می کنند و پژمردگی نشانه هایی هستند که به شما می گوید گیاه رطوبت کافی ندارد.
- اگر گیاهان خود را در کنار هم قرار دهید باعث افزایش رطوبت می شود.
4. کود مناسب گیاهان خانگی:
گلدان خود را با یک کود متعادل 10-10-10 پر کنید. بیشتر گیاهان خانگی در کودهای متعادل 10-10-10 رشد می کنند. گیاهان برای زنده ماندن، به تقویت کننده و کود درون خاک نیاز دارند تا مواد مغذی آن را از طریق ریشه جذب کنند. اگر به گیاه توجه نکنید یا مواد مغذی به خاک نرسانید، در نهایت خواهد مرد. این اعداد نسبت مخلوط نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای کود دهی است.
- اگر گیاه شما گل می دهد بهتر است کودی بخرید که نسبت پتاسیم آن بیشتر است.
- اگر یک گیاه برگ دار دارید، باید کود گیاه از نظر نیتروژن بالا باشد.
- گیاهان به ریز مغذی ها هم نیاز دارند که با اضافه کردن تقویت کننده به خاک آنها تامین می شود و باعث رشد بهتر گیاه می شود.
- کاکتوس ها و ساکولنت ها به مخلوط خاک خاصی نیاز دارند تا به طور کامل آب آن تخلیه شود. بنابر این باید گلدان آنها سوراخ های فراوانی در ته ظرف داشته باشند. این گلدان ها مانع از ایجاد رطوبت زیاد در خاک می شوند که می تواند گیاه را از بین ببرد.
5. هرس کردن گیاه:
مرتب گیاه خود را هرس کنید. ریشه برخی گیاهان باید در فواصل مختلف هرس شود، بنابر این مهم است که درباره نوع گیاه خود مطالعه کنید و آن را بشناسید. گیاه هرس نشده از کنترل خارج می شود و ریشه های آن گلدان را تخریب می کند. پس مرتب گیاه خود را برای حفظ سلامتی هرس کنید تا لازم نباشد دوباره آن را بکارید و رشد دهید.
شاخه های مرده یا ساقه های مریض را جدا کنید چون حشرات را جذب می کنند. برای هرس کردن با زاویه 45 درجه بالای برگ، شاخه را برش دهید تا رشد گیاه بی نقص و محکم باشد.
6. چای و قهوه در گلدان نریزید:
چای یا قهوه را داخل گلدان خود نریزید. ریختن ته قهوه یا چای در پای گلدان باعث جمع شدن مگس می شود و شکر مانده در آن به مکانی مناسب برای تخم ریزی این حشرات تبدیل می شود. در حالی که برخی ادعا می کنند افزودن قهوه به خاک برای گیاهان مفید است اما اگر به گیاهانی که محیط اسیدی را تحمل نمی کنند اضافه شود می تواند در واقع آنها را از بین ببرد.
برای مطالعه مقاله چگونه گیاهان آپارتمانی را سالم نگه داریم می توانید از این لینک استفاده نمایید.
شناخت گیاهان
برای اینکه بهتر بتوانید از گیاه خود مراقبت کنید، لازم است آن را بشناسید. در این مرحله به شناخت گیاهان می پردازیم.
1. یادگیری طبقه و گروه گیاه:
طبقه و گروهی که گیاه شما متعلق به آن است را یاد بگیرید. انواع دائره المعارف آنلاین را می توانید بیابید که در آن جزئیات مربوط به نحوه مراقبت گیاه خانگی شما از جمله میزان رطوبت مناسب، دستورالعمل قرار گرفتن در معرض نور خورشید و راهنمای آبرسانی را توضیح می دهد. گیاهان خانگی با هم متفاوت هستند، مهم این است آنچه برای گیاه خانگی شما ایده آل است را پیدا کنید.
بیشتر گیاهان خانگی برچسب هایی دارند که حاوی نام معمول و نام علمی آنهاست. اگر گیاهی که میخرید این برچسب را ندارد، از گلفروشی آن را بپرسید. نام علمی از دو بخش جنس و گونه تشکیل شده است. به عنوان مثال، Spathiphyllum wallisii نام علمی سوسن شرقی است. بسیاری از نام ها مانند پویزنتیا و بگونیا هم اسم های متداول و هم نام های علمی هستند. اگر یک علامت x، نام سوم یا یک نام درعلامت نقل قول مشاهده کنید به معنای آن است که یک قلمه یا ترکیبی یا زیرگونه (به زبان ساده، یک نژاد خاص) است.
- نام برخی از انواع گیاهان با نام های دیگر گیاهان مشابهت دارد و گیج کننده است. مثل: گلهای برگدار، گل نخلی و کاکتوس بیابانی. اگر با یک باغبان حرفه ای مشورت کنید از او یاد خواهید گرفت که با نگاه کردن به گیاهان انواع آنها بشناسید.
- اگر یک گیاه خانگی دارید و نوع آن را نمی دانید به دنبال تصویر آن در کتابهای گل، دائره المعارف ها و راهنمای گیاهان خانگی بگردید و تصویری را پیدا کنید که به بهترین وجه با گیاه شما مطابقت داشته باشد.
- نام دقیق گونه ها و انواع گیاهان را از جایی دریافت کنید تا از دسته و طبقه گروه خود مطمئن شوید. یک ژن می تواند میلیونها گونه و انواع گیاهان را بسازد. برخی گونه گیاهان در خانه آسان تر و راحت تر از سایر گونه ها رشد می کنند. اندازه و نرخ رشد آنها با هم بسیار متفاوت است. برخی از گونه های فیکوس با مرور زمان تبدیل به درختان عظیم می شوند و برخی دیگر گونه های خزنده دارند. همین حالت برای گروه گلهای فیلادندرون و آنتوریوم نیز صدق می کند.
2. تمام گیاهان خانگی طولانی مدت سرزنده نیستند:
این را بدانید که تمام گیاهان خانگی و آپارتمانی و مخصوص فضای دربسته به مدت طولانی در این محیط ها سرزنده و شاداب نیستند. بسیاری از گیاهان موجود در بازار که به عنوان گیاهان خانگی فروخته می شوند در حقیقت به محیط داخلی و سربسته متعلق نیستند. در حقیقت بسیاری از افراد نا آگاهانه این گیاهان را می خرند و بعد از نقل مکان به خانه با یک گیاه مرده و پژمرده مواجه می شوند. بعد دلسرد می شوند و دیگر هرگز نمی خواهند دوباره گل های مخصوص محیط سرپوشیده بخرند.
بسیاری از گیاهان خانگی عمر یک ساله دارند (یک سال زندگی می کنند و سبز هستند و بعد می میرند). بنفشه ایرانی و فلفل تزیینی گیاهانی هستند که بعد از یکسال می میرند و باید از خاک در آورد. برگ آناناسی ها بعد از گل دادن می میرند اما گیاهچه های کوچکی به نام پاجوش تولید می کنند که می توانید آنها را از گیاه مادر جدا کنید و در گلدان های جداگانه بکارید.
- بعضی دیگر مثل: گل رز مینی، گل ادریس و درختان کریسمس زنده گیاهان چندساله و درختچه هایی هستند که واقعاً می خواهند به بیرون بروند و مانند همتایان خود در فضای باز زندگی کنند. همین قضیه در مورد: لاله، نیلوفر، نرگس زرد و دیگر گلهای پیازدار که شکوفه میدهند نیز صادق است.
- بسیاری از گیاهان هم بوته های گرمسیری هستند مثل گیاهان پیاز دار گل ده و دائمی، پس از یک دوره شکوفه دادن زیبا و جذاب وارد دوره ای نه چندان جذاب می شوند و برای اینکه به حالت قبلی خود برگردند باید نیازهایشان برآورده شود و به آنها برسید. بنت قنسول یک گیاه محبوب (که نزدیکی های کریسمس فروخته می شود)، کالادیوم، برخی ازگیاهان پیازدار تابستانی مثل: گل خورشیدی، گلایول و لیلیوم نمونه هایی از این موارد هستند.
- گونه های دیگر گیاهان هم هستند که با وجود بهترین مراقبت ها، ظاهر جذاب خود را بیش از یک سال یا دو سال حفظ نمی کنند و باید جایگزین شوند.گل کلمی، پیله آ، آیریزین برگ خونی، بگونیا رکس نمونه هایی از این گروه هستند.
- بیشتر گیاهانی که موقع خرید در سبد یا گلدان های مختلط هستند باید جدا و تعویض شوند. آنها از نظر ظاهری شبیه به هم و در یک گروه هستند، نه اینکه نیازهایشان شبیه به هم باشد. مثلا گیاهان تراریایی استوایی با گیاهان بیابانی شبیه هستند ولی اگر آنها را از هم جدا نکنید از بین می روند چون نحوه نگهداری و نیازهایشان با هم متفاوت است.
3. مشخص کردن چگونگی نوع گیاه:
مشخص کنید گیاه شما از نوع برگ سبز دار است یا گل و شکوفه می دهد. گلهای برگ دار با گلهای گلدار متفاوتند و نیازهای متفاوتی هم دارند و به مقدار متفاوت آب و نور خورشید نیاز دارند.
- اکثر گونه های گیاهان و گل هایی که مخصوص محیط داخل هستند عضو گروه بزرگی از گیاهان به نام آنژیوسپرم ها یا گیاهان گلدار هستند. البته همه آنژیواسپرمها گل های زیبا یا شکوفه های جذاب نمی دهند. و عجیب تر اینکه اگر بعضی از همین گیاه ها را در داخل خانه نگهداری کنیم هرگز به سن باروری نمی رسند.
- آنژیواسپرم هایی که برای گل و یا میوه پرورش می یابند مثل: گل یاسمن، گل نیلوفر، گل سوسن، گل خورشیدی، گل فلامینگو، گل آرامیس و بیشتر ارکیده ها نیز متعلق به این گروه هستند.
- آنژیواسپرم هایی که به منظور برگهایشان پرورش داده می شوند: گل همیشه سبز چینی، مارانتا، کالاتیا، گیاه عنکبوتی، دراسنا، پیچک انگلیسی و دو گروه محبوب گیاهان نخلی و فیکوس هستند.
- برخی گیاهان برگ و گل های زیبایی دارند. گونه های متفاوت بگونیا از این قبیل گیاه هستند. نمونه های دیگر شامل انواع کاکتوس ها، ساکولنت ها و بسیاری دیگر از انواع گیاهان که برای برگهای متنوع و رنگارنگشان نگهداری می شوند.
- ژیمنوسپرم ها گیاهانی هستند که گل تولید نمی کنند اما بذری به نام مخروط ها ایجاد می کنند. کاج ها و صنوبر ها نمونه هایی از گیاهان مخروطی هستند.”درخت کریسمس” معروف که به نام کاج جزیره نورفولک شناخته میشود و هم خانواده این درخت و درختی با نام معمای میمون نمونه ای از این نوع گیاهان است. نخل ساکو به هیچ وجه نخل نیست بلکه همراه با گروه سیکاس ها عضو خانواده گیاهان ZZ هستند. اینها سالها طول می کشد تا مخروط تولید کنند، بنابراین جزو گیاهان برگدار هستند.
- سرخس عضو خانواده آنژیواسپرم یا ژیمنوسپرم ها نیست. سرخس ها و خزه ها اسپورهایی ایجاد می کنند که گل یا مخروط نیستند. این گیاهان نیز جزو گیاهان برگدار هستند.
- بعضی از گیاهان همانی نیستند که در بازار، موقع خرید معرفی می شوند. بعضی مغازه ها و گلفروشی ها گل های خودشان را به عنوان کاکتوس یا هر گل شکوفه ده معرفی می کنند. گیاه شانس یا بامبو خوش شانس گونه ای از نوع بامبو نیست، بلکه متعلق به دسته ای از گیاهان به نام دراسینا است. بعضی دیگر از گلفروشی ها هم گلها و برگهای گل را رنگ آمیزی یا رنگ می کنند تا خریدار فکر کند این گیاه طبیعتا رنگی است. از بین رفتن و مرگ گیاهان مسئله بزرگی نیست اما رنگ آمیزی برگ و گلهای گیاهان باعث مسدود شدن روزنه های گیاه و در نتیجه تامین نشدن نیازهای گیاه میشود و غذا به گیاه نمی رسد.
4. انتخاب گیاه مراقبت آسان:
گیاهی را انتخاب کنید که مراقبت از آن آسان باشد. گیاهان گرمسیری خاص برای رشد و نمو به محیط های خاصی احتیاج دارند، در حالی که گیاهانی مانند گل شمعدانی، نخل آکا، نخل ساگو، فوتوس و برگ آهنی ها با مراقبت کم هم ماندگاری بالایی دارند و اصولا نگهداری از آنها بسیار آسان است. اکثر کاکتوس و ساکولنت ها نیز از نمونه های عالی گیاهان برگدار هستند که به راحتی و آسانی رشد می کنند.
سایر گیاهان خوبی که به نور کم احتیاج دارند: گیاه ماری، دراسینا و گیاه عنکبوتی است.
گیاه چینی همیشه سبز یا آگلونیما (زبان افتاده) یک گل معمولی است که تقریبا همه آن را دیده اند هم یکی دیگر از گیاهانی است که به نور کم نیاز دارد و از محیط مرطوب و سرد گریزان است. برگهای پایینی این گل با گذشت زمان می افتد اما به راحتی در آب هم ریشه می کند.